Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının ya da yabancı uyruklu bireylerin Türkiye’de finansal gelir elde etmeleri halinde en sık sorduğu sorulardan biri: “Eurobond faiz geliri Türkiye’de beyan edilmeli mi?” 02.01.2024 tarihli ve E-38418978-120[75-03/2]-1918 sayılı özelge ile bu konuya açıklık getirildi.
Bu yazımızda, dar mükellef gerçek kişilerin Eurobond gelirleri üzerindeki vergi yükümlülüklerini ve yıllık gelir vergisi beyannamesi verilip verilmeyeceğini ele alıyoruz.
Dar Mükellef Ne Demektir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre;
- Tam mükellefler, Türkiye’de yerleşik olan kişilerdir ve dünya genelindeki gelirleri üzerinden Türkiye’de vergilendirilirler.
- Dar mükellefler ise Türkiye’de yerleşik olmayan gerçek kişilerdir ve yalnızca Türkiye kaynaklı gelirleri için Türkiye’de vergi öderler.
Bu kapsamda, yurt dışında ikamet eden ve Türkiye’de altı aydan fazla kalmayan kişiler, dar mükellef olarak kabul edilir.
Eurobond Faiz Geliri Nedir?
Eurobond, devlet veya özel şirketler tarafından döviz cinsinden yurt dışı piyasalarda ihraç edilen uzun vadeli borçlanma senetleridir. Bu senetlerden elde edilen gelir, faiz kazancı olup menkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilir.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesi, tahvil ve hazine bonosu faizlerini açıkça menkul sermaye iradı olarak tanımlar. Eurobond faiz gelirleri de bu kapsamda değerlendirilir.
Dar Mükellef Eurobond Geliri Beyan Eder mi?
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıklamasına göre;
- Dar mükellef kişilerce Türkiye’de tevkifat yoluyla vergilendirilmiş Eurobond faiz gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez.
- Gelirin tutarına bakılmaksızın, tamamı stopaj yoluyla vergilendirilmiş kabul edilir.
- Diğer gelirler nedeniyle beyanname verilse dahi, Eurobond gelirleri beyannameye dahil edilmez.
Beyanname Vermemek İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Eurobond gelirinin beyan dışı kalabilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir:
- Mukimlik belgesi: Gelirin elde edildiği yıl için Rusya Federasyonu gibi ilgili ülke tarafından düzenlenmiş olmalıdır.
- İkamet belgesi: Emniyet Müdürlüğü’nden alınacak bir belgeyle ilgili dönemde Türkiye’de 6 aydan fazla bulunulmadığı kanıtlanmalıdır.
Bu belgelerle birlikte, bireyin dar mükellef olduğu ispatlanır ve vergi beyanı zorunluluğu ortadan kalkar.
Eurobond Faiz Geliri İçin Tevkifat Oranı Nedir?
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/7-a maddesi kapsamında:
- Eurobond faiz gelirlerine uygulanan tevkifat oranı %0’dır.
- Bu oran sıfır olmasına rağmen, vergi sisteminde “tevkifat yapılmış” olarak kabul edilir.
Bu nedenle, gelir sıfır oranla da vergilendirilmiş olsa, teknik olarak vergilendirme işlemi tamamlanmış sayılır ve beyan gerekmez.
Sık Sorulan Sorular
Eurobond faiz geliri hangi gelir türüne girer?
→ Menkul sermaye iradı kapsamında değerlendirilir.
Yurt dışında yaşayan bir kişi Türkiye’de Eurobond geliri elde ettiyse beyan zorunlu mu?
→ Hayır, tevkifat yapılmışsa beyan gerekmez. Yurt dışında ikamet ettiğine dair mukimlik belgesi ibraz etmelidir.
Eurobond faiz geliri için sıfır oranlı stopaj uygulanması beyanı etkiler mi?
→ Hayır, sıfır oranlı olsa bile bu gelirler stopajlı sayılır ve dar mükellef açısından beyana tabi değildir.
Sonuç
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları veya yabancılar için Eurobond yatırımları, hem döviz bazlı getiri hem de vergi avantajı açısından cazip bir yatırım aracıdır. Ancak vergi mevzuatına uygun hareket etmek, doğru sınıflandırma yapmak ve belgeleri eksiksiz sunmak son derece önemlidir.
Dar mükelleflerin Eurobond faiz gelirleri, gerekli şartların sağlanması halinde Türkiye’de gelir vergisine tabi tutulmaz ve beyan edilmez.
ÖZELGE ÖRNEĞİ
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-38418978-120[75-03/2]-1918 | 02.01.2024 | |
| Konu | : | Dar Mükellef Gerçek Kişinin Eurobond Faiz Gelirinin Beyan Edilip Edilmeyeceği | ||
| İlgi | : | 16.01.2023 tarihli özelge talep formunuz.. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden; 19/1/2021 tarihinde Rusya Federasyonu vatandaşlığı aldığınız ve ikametgah adresinizi Türkiye Cumhuriyeti nüfusuna “……………….” olarak bildirdiğiniz, 2022 takvim yılında Rusya Federasyonunda 185 (207 gün) günden fazla kaldığınız ve aynı dönemde Türkiye’de Eurobond kupon ödemesi cinsinden elde edilen gelirinizin bulunduğu belirtilerek, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa istinaden vergi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı ve elde etmiş olduğunuz gelir ile ilgili olarak gelir vergisi beyannamesi verilip verilmeyeceği hususlarında Başkanlığımızdan görüş talebinde bulunduğunuz anlaşılmış olup, konuya ilişkin Başkanlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü ve 4 üncü maddelerinde tam mükellefiyet, 6 ncı maddesinde ise dar mükellefiyet esası düzenlenmiş olup, 3 üncü maddesinde, Türkiye’de yerleşmiş olan gerçek kişilerin Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilecekleri hüküm altına alınmış, 4 üncü maddesinde de;
“Aşağıda yazılı kimseler Türkiye’de yerleşmiş sayılır:
1. İkametgahı Türkiye’de bulunanlar (İkametgah, Kanunu Medeninin 19 uncu ve müteakip maddelerinde yazılı olan yerlerdir.);
2. Bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini kesmez.)“
hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanunun 75 inci maddesinde sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratların menkul sermaye iradı olduğu hüküm altına alınmış, söz konusu maddenin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde de, her nevi tahvil ve hazine bonosu faizlerinin menkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanunun “Toplama Yapılmayan Haller” başlıklı 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde de dar mükellefiyette, tamamı Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan ücretler, serbest meslek kazançları, menkul ve gayrimenkul sermaye iratları ile diğer kazanç ve iratlar için yıllık beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, konuyla ilgili olarak yayımlanan 258 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin;
– “5.2- Faiz Gelirlerinin Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde;
“Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinde; ticari, zirai veya mesleki faaliyet dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradı olarak değerlendirilmekte olup, yukarıda da belirtildiği üzere, her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri menkul sermaye iradı olarak kabul edilmektedir.
Vergi uygulaması bakımından, Hazine tarafından yurt dışında ihraç edilen menkul kıymetler de (Eurobond) Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendirilmektedir.
Bu kapsamda, Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin 7/a bendine göre % 0 (Sıfır) oranında tevkifata tabi tutulmakta olup, vergi uygulamasında tevkifat oranı sıfır olarak belirlenmiş kazançlar tevkifatlı kabul edilmektedir….“,
– “5.2.2- Dar Mükellef Gerçek Kişiler” başlıklı bölümünde ise;
“Gelir Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine göre, Türkiye’de yerleşik olmayan gerçek kişiler (dar mükellefler) sadece Türkiye içinde elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirilmekte olup, aynı Kanunun 7 nci maddesinde de kazancın Türkiye’de elde edilmesi, sermayenin Türkiye’de yatırılmış olmasına bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinin 2 numaralı fıkrasına göre, dar mükellef gerçek kişiler tarafından elde edilen ve tamamı Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş olan menkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmemekte, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirler beyannameye dahil edilmemektedir.
Dolayısıyla, dar mükellef gerçek kişilerce Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri, Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş kabul edildiğinden, bu kıymetlerden elde edilen faiz gelirleri tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyeceği gibi, diğer gelirlerin beyanı halinde de beyannameye dahil edilmeyecektir.”
açıklamalarına yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar uyarınca, ilgili ülke yetkili makamlarından alınmış mukimlik belgesi ile gelirin elde edildiği dönemde Rusya Federasyonu’nda ikamet ettiğinizin ve Emniyet Müdürlüğünden alınacak bir belge ile ilgili dönemde altı aydan fazla süreyle Türkiye’de bulunmadığınızın tevsik edilmesi şartıyla, tamamı Türkiye’de tevkif suretiyle vergilendirilmiş menkul sermaye iradı niteliğindeki Eurobond faiz gelirleriniz, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmeyecektir.
…
ÖNERİLEN DİĞER İÇERİKLER
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
