Türkiye’de kira geliri elde eden birçok kişi, özellikle yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, gelir vergisi beyannamesi verirken hangi giderleri düşebileceklerini merak ediyor. Bu yazıda, yurt dışında ödenen konut kirasının, Türkiye’de elde edilen kira gelirinden indirim konusu yapılıp yapılamayacağını ele alıyoruz.
Yurt Dışında Yaşayanların Vergi Mükellefiyeti
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu‘na göre, Türkiye’de ikamet edenler ve Türkiye ile bağlantılı bazı yurtdışı görevlerde çalışan Türk vatandaşları, hem Türkiye’de hem de yurt dışında elde ettikleri gelirler üzerinden tam mükellef olarak vergilendirilir.
Ancak çalışma veya oturma izniyle yurt dışında altı aydan uzun süredir yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye’de elde ettikleri gelirler yönünden dar mükellef olarak değerlendirilir. Bu kişiler sadece Türkiye kaynaklı gelirleri için beyanname verirler.
Kira Geliri ve İndirilebilecek Giderler
Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesi, gayrimenkul sermaye iradından indirilebilecek giderleri belirlemiştir. Özellikle gerçek gider yöntemini seçen mükellefler, kira geliri elde ettikleri taşınmaza ilişkin bazı masrafları vergiden düşebilir. Bu giderler arasında:
- Konutla ilgili bakım ve onarım giderleri
- Sigorta primleri
- Emlak vergisi
- Kiraya verenin kirada oturduğu konut için ödediği kira
yer alır.
Yurt Dışında Ödenen Kira Bedeli Düşülebilir mi?
Yurt dışında yaşayan bir Türk vatandaşı, orada kirada oturuyorsa ve aynı zamanda Türkiye’de konut kiraya veriyorsa, şu soruyu sorabilir:
“Yurt dışında ödediğim kira bedelini, Türkiye’deki kira gelirimden düşebilir miyim?”
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görüşü nettir:
Hayır, düşemezsiniz.
Yurt dışında ödenen konut kiraları, Türkiye’deki kira gelirlerinden gider olarak indirilemez.
Bu durum, sadece Türkiye’deki konutta kiracı olarak yaşayan mükellefler için geçerlidir. Yani, Türkiye’de kira geliri elde eden ve aynı zamanda Türkiye’de başka bir evde kiracı olanlar, gerçek gider yöntemini seçerek bu ödemeyi indirime konu edebilirler.
Beyanname Zorunluluğu
Eğer Türkiye’de elde ettiğiniz konut kira geliri, istisna tutarını (örneğin 2024 yılı için 33.000 TL) aşıyorsa, gelir vergisi beyannamesi vermeniz zorunludur. Gerçek gider yöntemini tercih edenlerin, yalnızca Türkiye’de yaptıkları ve kanunda belirtilen giderleri beyanlarında indirim konusu yapmaları mümkündür.
Sonuç
Yurt dışında yaşayıp konut kiraya verenler için önemli bir nokta şudur:
Yurt dışında ödenen konut kirası, Türkiye’deki kira gelirinizden düşülemez.
Bu durum, Gelir Vergisi Kanunu ve ilgili genel tebliğlerle açıkça belirtilmiştir.
Vergi beyannamenizi doğru ve eksiksiz doldurmak için, hangi mükellefiyet türüne tabi olduğunuzu iyi belirlemeli ve yalnızca yasal olarak indirilebilecek giderleri beyan etmelisiniz.
Yurt Dışında Ödenen Kira ve Türkiye’deki Kira Geliri – Soru-Cevap Tablosu
| Soru | Cevap |
|---|---|
| Yurt dışında kirada oturuyorum. Türkiye’deki kira gelirimden bu gideri düşebilir miyim? | Hayır. Yurt dışında ödediğiniz kira, Türkiye’deki kira gelirinden gider olarak indirilemez. |
| Hangi kira giderleri Türkiye’deki kira gelirinden düşülebilir? | Sadece Türkiye’de kiracı olarak yaşadığınız konutun kirası, gerçek gider yönteminde indirilebilir. |
| Yurt dışında yaşıyorum ama Türkiye’de ev kiraya veriyorum. Beyanname vermem gerekir mi? | Evet. Eğer elde ettiğiniz kira geliri istisna sınırını aşıyorsa beyanname vermeniz gerekir. 2024 Yılı konut kira geliri beyan sınırı 33.000 TL’dir. |
| Gelir Vergisi Kanunu hangi yöntemi tanıyor? | Gerçek gider yönteminde, Türkiye içindeki konut kirası indirilebilir; yurt dışı ödemeler kapsam dışıdır. |
| Yurt dışında yaşamak vergi mükellefiyetini etkiler mi? | Evet. 6 aydan uzun süre yurt dışında kalanlar, Türkiye’de sadece kazançları üzerinden dar mükellef olur. |
| Tam mükellef – dar mükellef farkı nedir? | Tam mükellefler tüm dünya gelirlerinden; dar mükellefler yalnızca Türkiye kaynaklı gelirlerinden sorumludur. |
| Türkiye’de konutum yok ama yurt dışında yaşıyorum. Kirada oturuyorum. İndirim olur mu? | Hayır. Türkiye dışında yapılan kira ödemeleri Türkiye’deki beyan edilen gelire etki etmez. |
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü) | ||||
| Sayı | : | B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK 74-128 | 24/05/2010 | |
| Konu | : | Yurtdışında ödenen konut kirasının yurt içinde elde edilen gayrimenkul sermaye iradının beyanında indirim konusu yapılıp yapılmayacağı. | ||
İlgide kayıtlı dilekçede, Almanya’da yaşadığınız ve kirada oturduğunuz belirtilerek, yurt dışında ödenen konut kirasının Türkiye’de elde edilen gayrimenkul sermaye iradının beyanında indirim konusu yapılıp yapılmayacağını hususunda görüş talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Tam Mükellefiyet” başlıklı 3 üncü maddesinde; “Aşağıda yazılı gerçek kişiler, Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler:
1)Türkiye’de yerleşmiş olanlar,
2)Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratlar dolayısıyla gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkur kazanç ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler.)” hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 4 üncü maddesinde de; ikametgahı Türkiye’de bulunanların veya bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanların (Geçici ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini kesmez.) Türkiye’de yerleşmiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.
Yine aynı Kanunun 6 ncı maddesinde; Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişilerin sadece Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden vergilendirileceği hükmüne yer verilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tarifi yapılmış ve bu kapsamda binaların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratlar da gayrimenkul sermaye iradı olarak sayılmıştır.
Diğer taraftan aynı Kanunun 21 inci maddesine göre, “Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2009 yılı gelirlerine uygulanmak üzere 2.600 TL’si (273 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile) gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılması mümkün değildir.
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar bu istisnadan faydalanamazlar.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 74 üncü maddesinin 10 numaralı bendinde ise, sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedelinin (kira indirimi gayrisafi hasılattan bu maddenin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan tutar üzerinden yapılır, kiranın indirilemeyen kısmı 88 inci maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz.) gayrisafi hasılattan indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Söz konusu hükümlerin uygulanmasına ilişkin açıklamaların yer aldığı 210 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde; Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerektiği, bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye’ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan daha fazla süreyle Türkiye’de oturanların ise tam mükellef esasında vergilendirilecekleri açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, mesken kira gelirinizin Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde belirtilen 2009 yılına ilişkin istisna tutarı olan 2.600 TL’nı aşması halinde beyanname vermeniz gerekmekte olup, çalışma veya oturma izni olarak altı aydan fazla bir süredir yurt dışında yaşamanız halinde yurt dışında ödemiş olduğunuz kira bedellerinizi Türkiye’de elde etmiş olduğunuz kira gelirlerinizden gider olarak düşmeniz mümkün bulunmamaktadır.
…
TAVSİYE EDİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
