Yurtdışında okuyan öğrenci Türkiye de sigortalı çalışabilir mi?

Fiilen çalışma yok ise yapılan sigortalılık sahte sigortalılıktır.

Firmamız yurt dışında taşeron olarak inşaat işi yapmaktadır.  Yüklenici firmanın SGK dosyası altında Sigorta Kolu: Yurtdışına işçi olarak gidenler, Kanun Numarası: 06486, Sgk Grup: 21-Türk İşverenler tarafından Sosyal Güvenlik Anlaşması imzalanmamış ülkelere Götürülen Türk İşçileri seçiliyor.

Bu işçilere sadece kısa vadeli Sigorta kolları primi ve Genel sağlık sigortası hesaplanıyor. Bu işçiler için gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılacak mıdır?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde yazılı kişi ve kuruluşlar, Gelir Vergisi Kanunu’na göre ücret sayılan ödemelerden aynı Kanun’un 103’üncü maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından o yıl için belirlenmiş tarifeye göre stopaj yapmak zorundadırlar. 

Ücret ödemeleri ayrıca binde 7,59 nispetinde damga vergisi stopajına tabidir. (Damga Vergisi Kanunu’na Ek 1 sayılı tablonun IV/1-b pozisyonu) 

Gelir Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinin 2. fıkrasında, 

• Resmi daire ve müesseselerle veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde, oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkûr kazanç ve iratları üzerinden ayrıca vergilendirilmezler) denmekte, Ve buna bağlı olarak 112 seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile de ilgili kanun maddesi açıklamaktadır. 

İlgili genel tebliğde; (Gelir Vergisi Kanunu’nun 3/2 inci maddesinde istisnai olarak tam mükellef sayılan bazı Türk vatandaşlarının, bulundukları yabancı ülkelerde gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş olan kazanç ve iratlarının Türkiye’de ayrıca vergilendirilmeyeceği belirtildiğine göre, bu hükümden yabancı ülkelerde çalışan Türk işçilerinin de yararlandırılmaları, Kanun’un ruhuna uygun düşecektir. 

Bu açıklamalar uyarınca, yabancı ülkelerde çalışan Türk işçilerinin “tam mükellefiyete tâbi gerçek kişi” sayılmaları; ancak, bulundukları memleketlerde vergilendirilen ücretlerinin, öteden beri olduğu gibi, Türkiye’de ayrıca vergiye tabi tutulmaması gerekmektedir.) denmektedir. 

Yukarıda yapılan açıklamalardan açıkça anlaşılacağı üzere Yurt dışında çalışan Türk işçiler bulundukları ülkelerde vergilenmeleri halinde ayrıca Türkiye’de vergilenmeyecektir.

YURTDIŞI İSTİHDAM HİZMETLERİ İLE İLGİLİ HİZMET VE İŞLEMLER

Türk ve yabancı işverenlerin yurtdışındaki işlerinde çalıştırmak amacıyla verdikleri işgücü istemlerinin karşılanmasını; yurt dışında çalışmak için başvuran iş arayanların işlemlerinin yerine getirilmesini; işverenlerin işgücü ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri için ilan izninin verilmesini; özel istihdam bürolarının yurt dışı istihdam hizmetlerinin düzenlemesine ilişkin işlemlerini; yurt dışı hizmet akitlerinin düzenlenmesi ve onaylanmasını kapsamaktadır.

Yurtdışı İstihdam Hizmetleri İle İlgili Esaslar

• Yurt dışı ile ilgili iş ve işlemler, İl Müdürlükleri / Hizmet Merkezleri tarafından yerine getirilir.
• İşverenlerin, İl Müdürlükleri / Hizmet Merkezleri ya da özel istihdam büroları kanalıyla veya kendilerinin doğrudan temin ettikleri işçilerle veya tayin ettikleri vekil arasında örneği Kurumca hazırlanan yurt dışı hizmet akdinin imzalanması ve İl Müdürlüklerine / Hizmet Merkezlerine onaylattırılması zorunludur. Bu hizmet akitlerindeki hükümler değiştirilemez. Ancak işveren, bu hizmet akdinde sayılan asgari haklar saklı kalmak kaydıyla işçinin götürüleceği ülkede geçerli olan çalışma koşulları ile ilgili bilgileri işçiye sunar.
• Kuruma intikal eden yurt dışı işgücü istemlerinin karşılanabilmesi için İl Müdürlükleri / Hizmet Merkezleri mevzuatta belirtilen usul ve esaslara aykırı olmamak kaydıyla gerekli tedbirleri almak konusunda yetkilidir.

Yurtdışı İşgücü İstemleri

İşveren, yurt dışı işgücü istemlerini Kurum kayıtlarından karşılamak veya yurt dışından aldıkları işlere kendi işçilerini götürmek ve sözleşmelerini onaylatmak için İl Müdürlüğüne/Hizmet Merkezine başvurur.

İşverenlerin İbraz Edecekleri Belgeler

İşgücü isteminin karşılanması ya da ilan izni için işverenlerden aşağıda belirtilen belgeleri Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine / Hizmet Merkezlerine ibraz etmeleri gerekmektedir.

Türk İşverenlerinden İstenilecek Belgeler (İstisna Akdi Kapsamında Almanya’ya Götürülecek İşler İçin Aşağıdaki İlgili Başlığa Bakınız)

• Ticaret Sicil Gazetesi örneği
• Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki yetkili birimden* alınacak yazı veya İş Alındı Belgesi.
• Taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten yetkili birimden* alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesi**.
• Yurtdışında yapı, tesis, bakım, onarım işleri; sınaî ve teknolojik imalât, tesisat ve montaj işleri; işletme, yönetim, bakım ve idame işleri; proje, mühendislik, müşavirlik işleri yapacak olan firmalardan; Çevre ve Şehircilik Bakanlığından alınan Yurt Dışı Müteahhitlik Belgesi veya Yurt Dışı Geçici Müteahhitlik Belgesi.
• Firmaların yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatı hükümleri gereğince işçilerin sosyal güvenliğini sağladığına ilişkin belge.
• İşlemlerin vekil aracılığıyla yapılacağı hallerde Kurum nezdinde hizmet akitlerini imzalamaya, ücretleri belirlemeye ve diğer tüm işlemleri yapmaya yetkili olduğunu gösterir vekâletname veya yetki belgesinin aslı ya da aslı görüldükten sonra Kurum birimi tarafından onaylanacak örneği.
• Türk firmaları tarafından asıl işveren-alt işveren ilişkisi kapsamında yurtdışına götürülecek işçiler için, işi alan asıl işverenin işi devrettiğine dair dilekçesi ve alt işverenlik sözleşmesi.
• İsrail’den iş alınması durumunda İsrail İş ve İşçi Bulma Başmüdürlüğünce düzenlenen ve İçişleri Bakanlığınca onaylanan Yabancı İşçi Getirme İzni (Şerut Ha Taasuka)

Yabancı Uyruklu Firmalardan İstenilecek Belgeler

• İşyerinin kuruluşuna dair ilgili ülke makamlarınca onaylı belgenin aslının ve yeminli tercümesinin yetkili birim tarafından tasdikli örneği,
• Yetkili birimce düzenlenmek üzere işe, işyerine ve işverene ait bilgiler ile Kurum tarafından bilinmesi gerekli görülen diğer hususları içeren yazı veya Uygun Görüş Belgesi**,
• İşyerini temsil ve ilzama yetkili kişiye ait belgenin ilgili ülkenin yetkili makamlarınca onaylı aslının ve yeminli tercümesinin yetkili birim tarafından tasdikli örneği (Kurum nezdinde işlemleri yapacak kişinin yabancı olması halinde pasaport bilgileri ve kişin tam adresi de sunulur);
• İşlemlerin vekil aracılığıyla yapılacağı hallerde vekâletname veya yetki belgesinin ilgili ülkenin yetkili makamlarınca onaylı aslının ve yeminli tercümesinin yetkili birim tarafından tasdikli örneği,
• İsrail’den iş alınması durumunda İsrail Müteahhitler ve İnşaatçılar Birliğince düzenlenen Müteahhit Çalışma Ruhsatı,
• İsrail’den iş alınması durumunda İsrail firmasınca düzenlenen ve Türkiye’den işçi getirme konusunda verilen vekâletname (İpuy Koah).

*Yetkili birim: İlgili ülkedeki ticaret müşavirlikleri ve ticaret ataşelikleri, bunlar tarafından işlem tesis edilemeyen durumlarda ise misyon veya konsolosluk şefinin uygun göreceği temsilcilik personeli

**Uygun Görüş Belgesi: Uygun görüş belgesinin belirli bir formatı bulunmamakta olup iş alındı belgesinin düzenlenemediği iki durumda düzenlenir:

1. Taahhüt işi olup olmadığına bakılmaksızın yabancı firmalar için uygun görüş belgesi düzenlenir. Bu durumda yetkili birim, yabancı firmanın kuruluş kaydı, firmanın yetkilileri, işgücü talebinin ilgili ülke mevzuatına uygunluk gibi durumları kontrol ederek Türkiye’den götürülecek işgücünün uygun şekilde istihdam edileceği yönünde İŞKUR için bir ön kabul oluşmasını sağlayacak yazı düzenler.
2. Türk firmaları, yurt dışındaki taahhüt dışı işlerinde çalıştırmak üzere işgücü talep ederse yetkili birimce Türkiye’den götürülecek işgücünün uygun bir şekilde istihdam edileceği yönünde İŞKUR için bir ön kabul oluşmasını sağlayacak yazı düzenlenir.

İşgücü İstemleri İçin İlan İzni Verilmesi

• İşverenler tarafından sayılan belgeler ve yayımlanacak ilan metninin bir örneği ile Kurum birimine başvuruda bulunulur.
• İlan metni, iş alındı belgesi veya uygun görüş belgesinde bahsedilen iş ile ilgili olmalıdır. Belirli bir ülkeye veya coğrafyaya yönelik olarak genel aracılık içeren ilan verilemez.
• İlan yabancı dilde yayımlanacak ise Türkçe çevirisi de başvuru esnasında sunulur.
• Yapılan inceleme sonucu verilen izin kapsamında yayımlanacak ilanda, iznin hangi Kurum biriminden alındığı ve verilen iznin tarihi ile sayısı belirtilir.
• Yurt dışından alınan iş ile ilgili henüz anlaşma imzalanmamış olması halinde, söz konusu işin alındığına ilişkin herhangi bir belgenin (işi alan ile işi yaptıracak firma arasındaki yazışma vb.) Kurum birimine ibraz edilmesi halinde Kurum birimince gerekli değerlendirmeler yapılarak, alınan işle ilgili ön hazırlık yapılması amacıyla yönetici konumunda personel temini için ilan izni verilebilir.
• Verilecek ilan izninin süresi alınan işin süresinden fazla olamaz. Aynı işle ilgili olmak ve alınan izindeki metin ile aynı olmak şartı ile izin süresince birden fazla ilan verilebilir.
• Yayımlanan ilan metni ile işverenlerin Kurum birimine verdikleri ilan metni arasında farklılıklar olması halinde, ibraz edilen metne uygun olarak ilanın yeniden yayımlatılması istenir ve tekrarı halinde bir daha ilan için izin verilmez.

Almanya’ya Türk Firmaları İşçilerinin İstisna Akdi Çerçevesinde İstihdamına İlişkin Anlaşma Kapsamında İşçi Götürülmesi Süreci

Almanya’ya işçi götürmek isteyen firmaların süreci aşağıdaki adımlardan oluşur:

• Türk firması, Almanya’da kurulu bir firma ile İstisna Akdi (Eser Sözleşmesi) imzalar.
• Türk firması Kota Tahsis Belgesi için Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine veya Hizmet Merkezlerine başvurur.
• Türk firması, Stuttgart Çalışma Kurumuna kota tahsis belgesi ile Almanya’ya götüreceği işçiler için ön çalışma izni belgesi talebinde bulunur.
• Türk firması ön çalışma izni belgeleri ile SGK’ya AT1/AT11 (AT6) belgelerini almak için teminat yatırır.
• Türk firması ön çalışma izin belgeleri ve AT ve teminat yatırıldığına dair dekont ile bireysel iş sözleşmelerini onaylatmak üzere Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine başvurur.
• Türk firması bu belgelerle Alman dış temsilciliklerine vize başvurusunda bulunur.

1. Kota Tahsis Belgesi Verilmesi İçin Gerekli Evraklar

• Kota Başvuru Formu (Sayfanın aşağısında yer alan linklerden edinilebilir.)
• Türkiye de mukim bir firma ile Almanya Federal Cumhuriyeti’nde mukim bir firma arasında, istisna akdine dayanarak, geçici bir iş yapmak üzere imzalanan, alınan işin süresi, işin maliyeti ve işin adresinin açıkça belirtildiği, Türk Konsolosluğundan veya yeminli tercüme bürosundan onaylı iş sözleşmesinin Türkçe çevirisi ile Almanca orijinali (Almanca orijinali, kota tahsisi yapıldıktan sonra fotokopisi alınarak kota ile birlikte firma yetkilisine iade edilir.) (Yetkili birimden iş alındı belgesi alınması durumunda sözleşme yerine kabul edilecektir.)
• Firmanın kuruluşuna ilişkin Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya noterden onaylı örneği (ilk kuruluş gazetesi ve değişiklik olmuşsa son hali)
• Alman firmasının kuruluş kaydını gösterir belgenin yeminli tercüme bürosundan onaylı Türkçe çevirisi, (bu belge, iş alınan Alman firması değişmediği sürece bir defaya mahsusu alınır. Ancak Alman firmasının değişmesi halinde, yeni Alman firmasının kuruluş kaydı ilgili kota dosyasına konulur).
• Yurtdışı Müteahhitlik Belgesi veya Yurtdışı Geçici Müteahhitlik Belgesi (Bu belge 25/9/2007 tarihli ve 26654 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yurtdışı Müteahhitlik Belgesi Tebliğinin 4 üncü maddesi kapsamında ülkemizi yurtdışında temsil edebilecek nitelikteki müteahhitlik firmalarının oluşmasını sağlamak ve çalışmalarını kolaylaştırmak üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca istenmesi zorunlu tutulmuştur.)
• Adam/ay çalışma planı.

2. Kota Tahsis Belgesi Uygunluk Kontrolü

Kota tahsisi, ücret maliyetlerinin sözleşmede belirtilen net bedeli aşmamasının kontrolü ve adam ay sayılarının tespit edilerek belgelendirilmesi işlemlerinden oluşur. Ücret maliyetlerinin sözleşmede belirtilen net bedeli geçmediğinin kontrolü yetkili Alman makamları tarafından Kuruma iletilen sabit rakamların (2021 Temmuz – 2022 Haziran dönemi için 4.300 Euro) işgücünün çalıştırılacağı süre ile çarpımı suretiyle yapılır. Bu formül ile tespit edilen ücret maliyetlerinin sözleşmenin net bedelini aşması durumunda işin ekonomik olmadığı değerlendirilir ve kota tahsisi yapılmaz. İşgücünün çalıştırılacağı süre, işgücünün çalıştırılmaya başlayacağı başlangıç tarihi ve bitiş tarihi arasında kalan toplam ay sayısıdır. Tam olmayan aylarda gün sayısı 30’a bölünerek tam ay sayısına ilave edilir. Sözleşmenin bedeli brüt olarak belirtilmişse net bedel brüt bedelin yüzde 90’ı olarak kabul edilir. Eğer ücret maliyetlerinin toplamı sözleşme net bedelini aşmıyorsa kota tahsisi, işgücünün çalıştırılacağı tarih aralığındaki ayların 25’inci gününde çalışan işçi sayısı üzerinden hesaplanır ve buna “Adam Ay Sayısı (Mannmonate)” denir. 

Almanya’da Stuttgart Çalışma Kurumu tarafından yapılan kontrollerle ilgili aşağıdaki başlıkların incelenmesi tavsiye edilir.

• Fachliche Weisungen Werkvertragsverfahren
• Beschäftigung ausländischer Arbeitnehmer im Rahmen von Werkverträgen in Deutschland

3. Kota Tahsis Belgesi Sonrasında İşçilerin Sevk Edilmesi

Kota tahsis belgesi ile götürülmesi planlanan işçi bilgileri ile Stuttgart Çalışma Kurumuna başvurulur ve her bir işçi için ön çalışma izni alınır. Sosyal Güvenlik Kurumuna gerekli teminatı yatırılan her bir işçi için Türk mevzuatına bağlı kalacaklarını kanıtlayan A/T 1, ihtiyaç duyacakları sağlık yardımlarının karşılanması için de A/T 11 formülerleri (6 aydan uzun görevlendirmeler için A/T 6) düzenlenir.

A/T 11 veya A/T 6 formüleri düzenlenememesi halinde, 30 (otuz) günlük prim ödeme süresi tamamlanıncaya kadar “özel sigorta şirketine” işyerindeki çalışmalarını da kapsayacak şekilde sigortası yaptırılacaktır. Yaptırılacak sigortanın, hizmetler bakımından yasal bir Alman hastalık sigortası ile denk olması gerekir.

Ön çalışma izin belgeleri, A/T formülerleri ve gerektiğinde sigorta belgesi İŞKUR’a sunulur ve işçiler ile imzalanan bireysel iş sözleşmeleri Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine veya Hizmet Merkezlerine sunulur.

İŞKUR Yurtdışı İstihdam Hizmetleri Kapsamında Hangi Faaliyetleri Yürütmektedir?

Kaynak: İŞKUR, İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.