Yabancıların İkametgah Tezkeresi (Oturma İzni) ile ilgili bilgiler

1-İkamet tezkeresi nedir?
Vize veya vize muafiyeti sonunda Türkiye’de daha fazla kalmak isteyen yabancılara yetkili emniyet makamlarınca verilen oturma izni belgesidir.

2-Türkiye’de oturma (ikamet) izni alabilmek için ne yapmam gerekiyor?
Türkiye’de kalma amacına göre uygun belgeleri hazırlamak suretiyle yetkili emniyet makamlarına müracaat etmeniz gerekmektedir.3-İkamet izni için nereye müracaat etmeliyim?
Bulunduğunuz ilin Yabancılar Şube Müdürlüğüne veya varsa İlçenin Yabancılar Büro Amirliğine bizzat müracaat etmeniz gerekmektedir.

4-İkamet Tezkeresi ne amaçla kullanılır?
Yabancıların Türkiye’de yasal olarak seyahat ikamet ettiklerini, Türkiye’de ne kadar süreyle hangi amaçla kalacaklarını belgelemek ve istenildiği zaman yetkili makamlara gösterilmek amacıyla kullanılır.

5-İkamet tezkeresinin süresi ne kadardır?
İkamet tezkereleri kalış amaçlarına uygun olarak, bir defasında en fazla 5 yıla kadar süreyle geçerli olmak üzere düzenlenmekte olup, 4 defa uzatılabilmektedir.

6-Türkiye’ye gelen her yabancılar ikamet tezkeresi almak zorunda mıdır?
Türkiye’ye gelen yabancılar 180 gün içerisinde 90 güne kadar ikamet izni almadan kalabilmektedir. Ancak bu süreden daha fazla kalmak isteyen yabancıların kalış amaçlarına göre ikamet tezkeresi almaları zorunludur.

7-Türk vatandaşı ile evliyim, ikamet tezkeresi almak zorunda mıyım?
Türk vatandaşı ile evli olan yabancılardan vize veya vize muafiyeti süresinden fazla kalacaklar bu amaçlarına uygun olarak ikamet tezkeresi almak durumundadır.

8-İkamet iznimi (tezkeremi) uzatmak için ne yapmalıyım?
İkamet tezkeresinin süresi bitmeden veya sürenin bitim tarihinden itibaren en geç 15 gün içerisinde yetkili emniyet makamlarına müracaat etmeniz gerekmektedir. Bu süreyi geçiren yabancılara verilecek ikamet izinlerinden ihlal edilen sürenin harcı bir kat fazla ile tahsil edilir.

 9-İkamet tezkeresinin harcı ne kadardır?
İkamet tezkeresinin harçları karşılılık esasına göre Maliye Bakanlığınca belirlenmekte ve her yılbaşında 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (6) sayılı tarife ile Resmi Gazetede yayımlanmaktadır.

10-Pasaportumun olmadan ikamet tezkeresi alabilir miyim?
5682 Sayılı Pasaport Kanunu ve 5683 Sayılı Yabancıların Türkiye‘de Seyahatlerine İlişkin Kanun hükümleri gereğince yabancıların ikamet tezkeresi alabilmeleri için geçerli pasaportlarını ibraz etmesi gerekmektedir.

11-İkamet tezkeremi kaybettim ne yapmam gerekiyor?
5683 sayılı Kanunun 11. maddesi gereğince ikamet tezkeresini kaybedenlerin ikamet tezkeresinin kayıp olduğuna dair, bağlı bulunan polis merkezi görevlileri tarafından tanzim edilecek kayıp eşya tutanağı ile birlikte en kısa sürede ilde Emniyet Müdürlükleri Yabancılar Şubesine, ilçelerde ise Yabancılar Bürolarına müracaat etmek suretiyle yeni ikamet tezkeresi almaları gerekmektedir.

12-Almış olduğum ikamet tezkeremi kaybettim yeniden ücret talep ediliyor mu?
Yeni bir ikamet tezkeresi almak zorundasınız. Bunun için kaybolan tezkere harca tabi ise 492 Sayılı Harçlar Kanununa göre bunların yerine verilecek yeni ikamet tezkerelerinden ilk kez alınan harcın yarısı alınmakta, ayrıca 210 Sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu gereğince cüzdan bedeli tahsil edilmektedir.

13-İkamet tezkeremin yırtılması veya yıpranması halinde ne yapmam gerekir?
İkamet tezkeresini tanzim eden makama müracaat ederek 492 Sayılı Harçlar Kanununa defter bedelini ödemek suretiyle yeni ikamet tezkeresi talebinde bulunmanız gerekmektedir.

14-İkamet tezkeremin veriliş amacını değiştirebilir miyim?
Ülkemize yabancılara verilen ikamet izinleri 5682 sayılı Kanun ve 5683 sayılı Kanun çerçevesinde ülkemize geliş ve ülkemizde kalış amaçlarına göre düzenlenmektedir. Örneğin ülkemize çalışmak üzere gelen bir yabancıya “çalışma amaçlı”, öğrenim amacıyla gelin bir yabancıya “öğrenim amaçlı”, ikamet tezkeresi verilmektedir. Yabancıların kalış durumları değişmediği sürece ikamet amacı değiştirilemez.
Ancak yabancıların ülkedeki kalış durumlarının değişmesi halinde örneğin öğrenimi sona ermesi halinde durumunu ikamet izni aldığı yetkili birime bildirmesi halinde talebi değerlendirilmemektedir.

15-İkamet tezkeremi giriş çıkış işlemlerinde kullanabilir miyim?
İkamet tezkeresi geçerli pasaport veya pasaport yerine geçerli seyahat belgesi ile birlikte ibraz edilmesi halinde yabancılara Türkiye’ye vizesiz giriş hakkı tanımaktadır. İkamet tezkereleri tek başına pasaport yerine geçmez.

16-Vize süremin sonunda Türkiye’de kalmak için ne yapmalıyım?
Yabancılar Türkiye’de vize veya vize muafiyeti sonunda 6 aya kadar kısa süreli ikamet izni alabilmektedirler. Bu süreden daha fazla süreyle kalmak isteyen yabancıların yurt dışındaki temsilciliklerimizden amacına uygun uzun süreli vize almaları gerekmektedir.

17-Uzun yıllardır Türkiye’de yaşıyorum ikamet tezkeresi almak zorunda mıyım?
Durumunuz yasal değildir. En kısa sürede bulunduğunuz yerin emniyet makamlarına başvurmanız gerekmektedir.

18-Türkiye’de bir çocuğum doğdu ikamet tezkeresi almak zorunda mıyım?
Türkiye’de doğan bir yabancı çocukların, anne veya babasının Nüfus Müdürlüğü’ne müracaat ederek MERNİS doğum belgesi alması, çocuğun adına bireysel pasaport çıkartması veya kendi pasaportlarına ekletmesi ve en geç 90 gün içerisinde ebeveyn veya yasal temsilcilerinin emniyet makamlarına müracaat ederek ikamet tezkeresi alması gerekmektedir.

19-İkamet tezkeremi yanımda taşımak zorunda mıyım?
İkamet tezkeresi yabancıların Türkiye’de yasal olarak kaldığını gösterir bir belge olup, istenildiği zaman yetkili emniyet ve jandarma makamlara gösterilmesi zorunludur.

20-İkamet tezkeremde dikkat etmem gereken hususlar nelerdir?
İkamet tezkeresindeki kimlik bilgileri ile pasaportta bulunan bilgilerin aynı olup olmadığına dikkat edilmesi gerekmektedir. Diğer hususlar ikamet tezkeresinin iç kapak ve 22. sayfasında açıklanmakta ve bu hususlara riayet edilmesi gerekir.

21-Türkiye’de ikamet adresimi değiştirmem gerekiyor ne yapmam gerekir?
Türkiye’de ikamet adresini değiştirmek isteyen yabancıların, adres değişikliğini 5683 sayılı Kanunun 14.maddesi gereğince 48 saat içinde gidilen İl’in, ayrıldıkları İl’in ve gittikleri İl’in emniyet makamlarına ayrıca “Adres Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin” 14.maddesi (1) fıkrası uyarınca yirmi iş günü içinde nüfus müdürlüklerine bildirmekle yükümlüdürler. Aksi takdirde idari para cezası uygulaması yapılmaktadır.

22-Yabancılara mahsus kimlik numarası ne demektir?
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince Türkiye’de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli ikamet tezkeresi alan yabancılara Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce “Yabancılara Mahsus Kimlik Numarası” tahsis edilmektedir. Bu numara yabancının resmi kurumlardaki iş ve işlemlerini yürütebilmeleri amacıyla kullanılmaktadır.

23-Yabancı kimlik numaramı nasıl alabilirim? Nereden öğrenebilirim?
Yabancıların kimlik numarası edinebilmeleri için en az altı ay süreli ikamet tezkeresi sahibi olmaları gerekmektedir. Yabancılar kendilerine tahsis edilen kimlik numaralarını, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün http://nvi.gov.tr/ adresinden gerekli bilgileri doldurmak suretiyle internetten veya ikamet tezkeresi düzenleyen birimden öğrenme imkânına sahiptirler.

24- 6 (altı) aydan az süreli ikamet tezkeresi bulanan kişilere yabancı kimlik numarası verilir mi?
5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa göre 6 aydan az süreli ikamet tezkeresi sahibi yabancılara yabancı kimlik numarası verilememektedir.

25-Yabancı Kimlik Paylaşım Sistemindeki kimlik bilgilerim ile ikamet tezkeresindeki kimlik bilgilerim aynı değil ne yapmam gerekir?
Mevcut olan pasaport ve ikamet tezkeresi ile ikamet edilen ilin Yabancılar Şube Müdürlüğüne müracaat edilerek kimlik bilgilerinde değişiklik talep edilmesi gerekmektedir.

26-Türkiye’de Büyükelçilik/Konsolosluk mensubuyum Yabancılara Mahsus Kimlik Numarasını nasıl alabilirim?
5683 sayılı Kanunun 28. maddesi gereğince Türkiye’de vazifeli diplomasi ve konsolosluk memurları ile aileleri ve bazı müstahdem mensuplarının Yabancı Kimlik Numarası Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürlüğü aracılığıyla Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce tahsis edilmektedir.

27-Mavi Kart almak istiyorum?
Mavi Kart almak için Yurtdışında bulunan şahıslar bulundukları ülkedeki Konsolosluklarımıza, yurt içinde ise Nüfus Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne başvuru yapılması gerekmektedir.
Ayrıca mavi kartı hamili şahısların sağladığı haklar ve uygulaması ile ilgili bilgileri Başbakanlık Yurtdışı Türkler Başkanlığından öğrenebilirsiniz.

28-Mavi Kart hamili kişiler ülkede nasıl kalabilir?
Mavi Kart hamili kişiler ikamet izni alma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak isteğe bağlı olarak talep edilmesi halinde 5 yıla kadar ikamet izni verilmektedir. Bu ikamet izinleri 492 sayılı Harçlar Kanununun 88. Maddesi gereğince harçsız olarak düzenlenmektedir.

29-Mavi Kart Hamilleri aynı zamanda Yabancı Kimlik Numarası Alabilir mi?
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünce aynı kişinin birden fazla kimlik numarasına sahip olmasının, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununa aykırı olduğu gibi kamu düzeni açısından da olumsuzluklar oluşturduğu, Mavi Kartlılar Kütüğünde kayıtlı kişilerden daha sonra yabancılara mahsus kimlik numarası mahsus kimlik numarası alması mümkün değildir.

30-Türkiye’de öğrenim görmek üzere okula kaydımı yaptırdım. İkamet izni almak için ne yapmam gerekir?
Türkiye’de öğrenim görmek isteyen yabancıların dış temsilciliklerimizden bu amaca uygun olarak öğrenim vizesi alıp gelmeleri gerekmektedir.  Türkiye’ye öğrenim vizesi ile giriş yaptığı tarihten itibaren bir ay içerisinde, öğrenim göreceği kurumdan alacakları öğrenci belgesi ile birlikte emniyet makamlarına müracaat etmeleri halinde öğrenim amaçlı ikamet tezkeresi verilmektedir.

31-Dış temsilciliklerden öğrenim vizesi almadan ikamet tezkeresi alabilir miyim?
Öncelikle, Türkiye’de öğrenim görecek yabancıların Dış Temsilciliklerden öğrenim vizesi alarak gelmeleri esastır.
Ancak; Türkiye’de daha önce en az altı (6) ay süreli (Turistik ikametler hariç) ve halen geçerli ikamet tezkeresi sahibi olan yabancıların öğrenim görmek istediklerine dair belge ibraz etmeleri halinde öğrenim amaçlı ikamet tezkereleri, öğrenim vizesi şartı aranmaksızın tanzim edilebilmektedir.

32-Üniversitede öğrenciyim başka bir üniversitede farklı bir bölümde öğrenim görme hakkı elde ettim ne yapmam gerekir?
Türkiye’de öğrenim gören yabancıların öğrenim durumunda değişiklik olması ve bu değişikliği ikamet tezkeresini vermeye yetkili makamlara bildirmeleri halinde gerekli değişiklik yapılabilmektedir.

33-Türkiye’de öğrenim görüyorum ve bu amaçlı ikamet iznim var, mezuniyet sonrası ne yapmam gerekir?
Türkiye’de öğrenim gören yabancılara öğrenim amaçlı ikamet tezkeresi düzenlenmektedir. Öğrencilerin ikamet izinleri, “okuldan ilişik kesme, devamsızlık, kaydını sildirme, kayıt dondurma ve mezuniyet gibi durumlarda o tarih itibariyle iptal edilmektedir.
Öğrencilerin durumlarında meydana gelen değişikliklerin, okulu ve öğrencinin kendisi tarafından en kısa zamanda emniyet makamlarına bildirilmesi gerekmektedir. Aksi durumlarda öğrenciler farkında olmadan cezalı duruma düşmekte ve problemlerle karşılaşmaktadırlar.

34-Türkiye’de öğrenim gören çocuğum var, yanında kalabilmem için ne yapmam gerekir?
Türkiye’de öğrenim amaçlı ikamet tezkeresi bulunan yabancıların eş ve çocuklarına “refakat” amaçlı ikamet izni verilmektedir.
Anne/baba ve diğer yakınlarına ise dış temsilciliklerimizden uzun süreli “ziyaret” amaçlı vize alarak gelmeleri halinde ziyaret amaçlı olarak ikamet tezkeresi düzenlenebilmektedir.

35-Türkiye’de gayrimenkul almak istiyorum ne yapmam gerekir?
Türkiye’de taşınmaz edinmek isteyen yabancılar gayrimenkulün bulunduğu İlin Tapu Sicil Müdürlüğüne başvurması gerekmektedir. Bu konudaki ayrıntılı bilgilerin Tapu Kadastro Genel Müdürlüğünden temin edilebilmesi gerekir.

36-Türkiye Cumhuriyetinin Yabancı Ülkelere Uyguladığı Vize Rejimine İlişkin Bilgilere Nereden Ulaşabilirim?
Gerekli bilgilere Dışişleri Bakanlığının http://www.mfa.gov.tr/yabancilarin-tabi-oldugu-vize-rejimi.tr.mfa  adresinden ulaşabilirsiniz.

37-Yabancı Ülkelerin Türk Vatandaşlarına Uyguladığı Vize Rejimine İlişkin Bilgilere Nereden Ulaşabilirim?
Gerekli bilgilere Dışişleri Bakanlığının http://www.mfa.gov.tr/turk-vatandaşlarinin-tabi-oldugu-vize-uygulamalari.tr.mfa  adresinden ulaşabilirsiniz.

38-Yabancı Ülke Vatandaşlarına Uygulanan Vize Rejiminde Yapılan Değişikliklere İlişkin Bilgilere Nereden Ulaşabilirim?
Bu tür bilgilere, Dışişleri Bakanlığının http://www.mfa.gov.tr  ve Emniyet Genel Müdürlüğünün http://www.egm.gov.tr adresindeki internet web sitesinin duyurular bölümünden takip edebilirsiniz.

39-Eşimin Türkiye’ye giriş yasağı var. Ülkemize nasıl giriş yapabilir ?
Eşiniz bulunduğu ülkedeki dış temsilciliklerimize, bulunduğu ülkede yok ise akredite dış temsilciliklerimize amacına uygun vize başvurusunda bulunması gerekmektedir.

40-Eşim hakkında vize/ikamet ihlali nedeniyle uygulanan para cezasını ödeyecek maddi imkanım yok. Söz konusu cezadan muaf tutulmasını istiyorum.
Eşinizin vizesi olması halinde, söz konusu para cezasını ülkemize giriş yapacağı hudut kapısında ödemesi kaydıyla giriş yapabilecektir. Aksi takdirde girişine izin verilmeyecektir.
Söz konusu para cezasından muaf tutulması mümkün olmamakla birlikte konunun Maliye alanına girmektedir.

41-Yabancı uyruklu bir kişiyi Türkiye’ye davet etmek istiyorum. Neler yapmam gerekiyor?
Noterden düzenlettireceğiniz davetiyeyi yabancıya ulaştırmanız ve bu davetiye ile birlikte yabancının bulunduğu ülkedeki dış temsilciliğimize vize başvurusunda bulunması gerekmektedir.

42-Ben …….. uyruklu yabancıyım, İstanbul ilinden sığınma talebinde bulundum, ancak ….. iline sevk edildim. İstanbul ilinde kalmak istiyorum. Mümkün müdür?
Bilindiği üzere, 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Cenevre Sözleşmesinin I.Bölüm Genel Hükümler başlıklı 2.Maddesine göre, her mültecinin, bulunduğu ülkeye karşı, özellikle yasalara, yönetmeliklere ve kamu düzeni için alınan önlemlere uymayı öngören yükümlülükleri vardır.
Ülkemizdeki iltica/sığınma başvuru sahipleri ile mülteci ve sığınmacıların yerleştirildiği resen ikamet izni verilecek illerimiz (62 uydu il) mevzuatımız gereği belirlenmiştir. Ayrıca, ülkemizde metropol illerimizde (Antalya, Ankara, İstanbul, İzmir v.b.) sadece İltica/Sığınma başvuruları alınmakta, fakat bu illerimizde ikametlerine izin verilmemektedir.

43-Sığınmacı olarak …..  ilinde ikamet etmekteyim, ancak geçinemiyorum bu nedenle tanıdıklarım olan …… iline sevk edilmemi istiyorum, bu konuda yardımcı olabilir misiniz?
Ülkemizden sığınma talebinde bulunan  yardıma muhtaç sığınma başvuru sahiplerinin çeşitli kuruluşlardan (Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı, Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, Belediyeler, Kızılay ve özel kurum ve kuruluşlar ile STK’lar) gıda, yakacak, nakit para, yiyecek ve giyecek gibi nakdi ve ayni yardımlar alabilme imkanları ile ilgili hususlarda ayrıntılı bilgi için bulundukları il valiliğine müracaat etmeleri gerekmektedir.
Öte yandan, ülkemizde bulunan sığınma başvuru sahiplerinin başka illere sevk talepleri, Uygulama Talimatının 15. maddesi çerçevesinde akrabalık ilişkisi (anne, baba, kardeş, eş, çocuk, büyük anne, büyük baba olduğunun anlaşılması halinde) ve sağlık nedeniyle (ikamet ettiği ilde rahatsızlığını tedavi ettiremediği için tedavisinin yapılması amacıyla) değerlendirmeye alınmaktadır.
Ayrıca, akrabalık ilişkisi, sağlık nedeniyle vb. gibi nedenlerle dilekçe vermek isteyen yabancılar, doğrudan ikametine izin verilen ilin Emniyet Müdürlüğü, Yabancılar Şube Müdürlüğüne müracaatta bulunacaktır. Müracaat makamlarınca alınan dilekçe başvuruları 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun göre değerlendirilecek, sonucu tarafınıza 7201 sayılı Tebligat Kanununa göre tebliğ ettirilecektir.

44-Ülkemizden iltica/sığınma talebinde bulunan yabancılar nerede kalmaktadırlar?
Ülkemizden iltica-sığınma talebinde bulunan yabancılar müracaatının ardından Bakanlığın uygun göreceği bir ilde serbest ikamete tabi tutulur. Uydu İller olarak adlandırılan bu iller genelde iç Anadolu bölgesi ve yakın çevrelerinde yer alan, emniyet ve asayiş açısından sorun yaşanmayan ve yabancıların kontrollerinin de zor olmadığı 62 İlimizi kapsamaktadır. (Ağrı, Amasya, Bilecik, Burdur, Çankırı, Çorum, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Isparta, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Konya, Kütahya, Nevşehir, Niğde, Sivas, Tokat, Van, Yozgat, Aksaray, Karaman, Kırıkkale, Şırnak, Adana, Afyonkarahisar, Erzurum, Hatay, Kahramanmaraş, Çanakkale, Bolu, Uşak, Denizli, Yalova, Siirt, Balıkesir, Batman, Şanlıurfa, Kilis, Ardahan, Malatya, Kars, Iğdır, Düzce, Sakarya, Erzincan, Gümüşhane, Bayburt, Mardin, Sinop, Zonguldak, Samsun, Manisa, Karabük, Adıyaman, Elazığ, Giresun, Trabzon, Artvin, Ordu)Bu illere sevk edilen yabancılara en az altı ay sürelerle İkamet Tezkeresi tanzim edilmekte, 15 gün içerisinde bir Kimlik Tanıtma Belgesi verilmekte ve belirli periyotlarla imzaya çağrılmaktadırlar.Ayrıca Yozgat ilinde bir adet 100 kişi kapasiteli Mülteci Misafirhanesi bulunmakta olup, hassas gruplar olarak adlandırılabilecek grup üyeleri burada ikamete tabi tutulmaktadır.

45-Üçüncü bir ülkeye gitmek üzere sığınma talebinde bulundum, ancak 3 yıldır herhangi bir ülkeye yerleştirmem yapılmadı. İşlemlerimin hızlandırılmasını istiyorum, bu konuda bilgi verir misiniz?
Üçüncü ülkeye yerleştirme işlemleri ile ilgili bilgi almak için Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’ne müracaat etmeniz gerekmektedir.