Ücret Dışı Ödemelerin SGK Primine Tabi Olması: Prime Esas Kazanç Hesaplamaları
Sigortalı çalışanlara yapılan ücret dışındaki ödemelerin SGK primine tabi olup olmadığı ve nasıl hesaplanacağı, işverenler ve çalışanlar açısından önemli bir konudur. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında, ücret dışı ödemelerin prime esas kazanca dahil edilme şartları belirlenmiştir. İşte bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler.
Ücret Dışı Ödemeler Prime Esas Kazanca Dahil Edilir mi?
Sigortalılara yapılan prim, ikramiye ve diğer ücret dışı ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilerek prime tabi tutulur. Ancak, bu ödemelerin ücretle birleşmesi sonucu prime esas kazancın üst sınırını aşması halinde, aşan tutar belirli kurallar çerçevesinde değerlendirilir.
SGK Prim Hesaplamasında Ücret Dışı Ödemeler
Prime esas kazanç üst sınırı, prime esas günlük kazancın 30 katını aşamaz.
Eğer ücret dışındaki ödemeler prime esas kazanç üst sınırını aşıyorsa, aşan kısım en fazla takip eden iki ay içinde prime esas kazanca dahil edilir.
Eğer ücret dışı ödeme yapılan ayda sigortalının prim ödeme gün sayısı yoksa (örneğin ücretsiz izinli ise), bu ödeme takip eden iki ay içinde prime esas kazanca dahil edilir.
Ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ay boyunca da sigortalıya ücret ödemesi yapılmazsa, ücret dışı ödeme prime esas kazanca dahil edilmez.
Örnek Uygulama: Ücret Dışı Ödemelerin Prime Tabi Tutulması
Brüt ücreti 170.000 TL olan bir sigortalıya, Ocak 2025’de ücretsiz izinli olduğu dönemde 100.000 TL ikramiye ödemesi yapıldığı varsayılırsa:
2025 yılı için prime esas kazanç üst sınırı 195.041,40 TL’dir.
Ocak ayında sigortalının prim ödeme gün sayısı olmadığı için, ikramiye Şubat ve Mart aylarının prime esas kazancına dahil edilir.
Şubat ayında prime esas kazanç: 170.000 TL ücret + 25.041,40 TL ikramiye = 195.041,40 TL
Mart ayında prime esas kazanç: 170.000 TL ücret + 25.041,40 TL ikramiye = 195.041,40 TL
Toplamda 50.082,80 TL’lik ikramiye prime esas kazanca dahil edilirken, geri kalan 49.917,20 TL’lik kısım prime tabi tutulmaz.
Toplu İş Sözleşmesi Kapsamındaki ve Sonradan Ödenen Ücret Dışı Ödemeler
Toplu iş sözleşmeleri ve kamu idareleri kararları gereği yapılan sonradan ödenen ücret dışı ödemeler, ödendiği ayın kazancına dahil edilir.
Sigortalının hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu tarihlerde yapılan ödemeler, prime esas kazanç alt ve üst sınırları göz önüne alınarak en son prime tabi olunan ayın kazancına eklenir.
Sonuç
-İkramiye, prim ve diğer ek ödemeler SGK primine tabi tutulur.
-Prime esas kazanç hesaplamalarında ücret dışı ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilir.
-Eğer prime esas kazanç üst sınırını aşan bir ödeme varsa, aşan kısım en fazla takip eden iki ay içinde prime esas kazanca eklenir.
-Toplu iş sözleşmeleri ve kamu kararları ile sonradan yapılan ödemeler, prime esas kazanca eklenebilir.
-Sigortalının hizmet akdi bulunmadığı veya ücret ödemesi almadığı durumlarda, prime esas kazanç kuralları uygulanarak ödeme hesaplanır.
İşverenlerin ve çalışanların SGK prim hesaplamalarında ücret dışı ödemeleri doğru değerlendirmesi büyük önem taşımaktadır. Güncel SGK mevzuatı hakkında bilgi sahibi olmak ve değişikliklerden haberdar olmak için blogumuzu takip etmeye devam edin!
SGK 2020/20 SAYILI GENELGEDEKİ İLGİLİ BÖLÜM
1.2- Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden ücret dışı ödemelerin prime tabii tutulması
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılar yönünden ücret dışı ödemelerin prime tabii tutulması Sigortalıların prime esas kazanç tutarlarının hesaplanması sırasında, ücret dışındaki diğer ödemeler öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilecektir.
Ücret dışında sigortalılara ödenmekte olan prim, ikramiye gibi her türlü ödemeler, ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilerek prime tabi tutulmaktadır. Ancak, sözü geçen ödemelerin ücret ile birleştirilerek prime tabi tutulması durumunda, bazı sigortalıların aylık prime esas kazançları tutarı, prime esas kazancın üst sınırını aşabilmektedir.
Bu durumda, sigortalılara, ücretinin yanı sıra prime esas kazanca dahil edilebilecek nitelikte ücret dışında ödeme yapılması halinde, bu nitelikteki kazançlar, prime esas günlük kazanç üst sınırının otuz katı aşılmamak kaydıyla prime tabi tutulacak, buna karşın her iki kazanç toplamının üst sınırı aşması halinde, ücret dışındaki ödemenin üst sınırı aşan kısmı
Kanunun 82 nci maddesi hükmü de dikkate alınarak en fazla takip eden iki ayın prime esas kazanç tutarına dahil edilecektir.
Örnek 1: Aylık brüt ücreti 10.000,00 TL olan (D) sigortalısının 2017/Ocak ayında ücretsiz izinli olduğu ve ilgili ayda brüt 10.000,00 TL ikramiye ödendiği varsayıldığında, 1/1/2017 ila 31/12/2017 tarihleri arasında aylık kazanç üst sınırının 13.331,40 TL olduğu nazara alınarak bahse konu sigortalının, Ocak ayında prim ödeme gün sayısı bulunmadığından ücret dışındaki ikramiye Şubat ve Mart aylarının prime esas kazançlarına dahil edilecektir.
-2017 /Ocak ayındaki prime esas kazancı=0 TL
-2017/Şubat ayındaki prime esas kazancı 10.000,00 TL ücret + 3.331,40 TL ikramiye = 13.331,40 TL
-2017/ Mart ayındaki prime esas kazancı 10.000,00 TL ücret + 3.331,40 TL ikramiye = 13.331,40 TL
olarak Kuruma bildirilecek,
3.331,40 TLX 2=6.662,80 TL prime esas kazanca dahil edilen ikramiye, 10.000,00 TL- 6.662,80 TL =3.337,20 TL tutarındaki ikramiye ise prime esas kazanca dahil edilmemiş olacaktır.
Toplu iş sözleşmelerine tâbi işyerleri ile kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemeler de yine ödendiği ayın kazancına dahil edilecektir.
Sigortalılara çeşitli nedenlerle (ücretsiz izin, istirahat gibi) ay içinde çalışmasının bulunmadığı ve ücret ödenmediği aylarda prime esas kazanca dahil olacak nitelikte ücret dışında bir ödeme yapılması halinde, ücret dışındaki bu ödemeler, ödemenin yapıldığı ayda sigortalının prim ödeme gün sayısının bulunmaması nedeniyle ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına dahil edilecektir. Ancak ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayda da ücret ödemesine hak kazanılmadığı durumlarda, ücret dışındaki bu ödemeler prime esas kazanca dahil edilemeyecektir.
Diğer taraftan, toplu iş sözleşmelerine tabi işyerleri işverenlerince veya kamu idareleri veya yargı mercilerince verilen kararlara istinaden, sonradan ödenen ücret dışındaki ödemelerin hizmet akdinin mevcut olmadığı veya askıda olduğu bir tarihte ödenmesi
durumunda bu ödemeler 5510 sayılı Kanunun 82 nci maddesi hükmünde belirtilen prime esas kazanç alt ve üst sınırları da nazara alınmak suretiyle prime esas kazancın tâbi olduğu en son ayın kazancına dahil edilecektir.
TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER
Kaynak: SGK 2020/20 GENELGE
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
