Dr. Hakan ÇINAR
Akademisyen
hakan.cinar@mentorgumruk.com.tr

Bilmeyenler ve merak edenler için söyleyeyim, Türkiye’de her yıl ortalama 100 bin civarı yeni şirket kuruluyor. 2020 yılında pandemiye rağmen kurulan şirket ve kooperatif sayısında da önemli bir artış sağlandı. Tüm şirketlerin istatistiğine baktığımızda ise yaklaşık 128 bin firmanın ihracat yaptığını görmekteyiz. Hiç de fena bir sayı değil. Bunların kaçı e-ihracat yapıyor konusunda ise net bir veri elde edemedim, sanıyorum yakında öyle bir bilgiye de ulaşabiliriz. Mikro ihracatın tanımının biraz daha net yapılabilir, mikro ürün satışlarının numune kapsamında ürün gibi gönderilmesinden vazgeçilir hale gelindiğinde de, tam bir e-ihracat rakamı tespit ederiz diye umuyorum. Ha bu olur mu pek de emin değilim, nedenine gelince Avrupa Birliği’nin 1 Temmuz’dan itibaren devreye aldığı, 22 Euro’ya kadar olan KDV istisnasını kaldırması ve sadece numune olması halinde muafiyete devam etmesi önemli bir etken olacak. Hal böyle olunca e-ihracat yapan firmalarımız, kıymeti düşük tutacak ve gönderimler büyük ölçüde numune gibi karşıya gidecek. Söylemeliyim ki, bu sürdürülebilir bir durum değil. Bu kapsamda gönderim yapan firmalar, KDV’lerini iade alamadıkları gibi, biz de hiçbir zaman gerçek e-ihracat rakamlarımıza ulaşamayacağız. Öte yandan gerçekten numune gönderen firmaların da muafiyetten yararlanmalarını zor hale getirmiş olacağız.

Verilere göz atmaya devam edelim. Ülkemizde yaklaşık 88 bin firma ihracat yapıyor ve ihracatın ne olduğunu biliyor. Ancak acı tablo işte tam burada başlıyor. 2020 verilerine göre toplam ihracatımızın %58’ini ilk 1.000 firma gerçekleştirmiş. İlk 2 bin firmanın payı %68. İlk 5 binin ise %80 civarı. Yani tüm ihracat yapan firmaların hemen hemen %5,5’i ihracatın %68’ini gerçekleştiriyor. 9 bin firma ise, yani toplamın hemen hemen % 10’u, ihracatın yüzde 88’ini gerçekleştirirken kalan 79 bin firma ise ancak %12’sini gerçekleştirebilmekte. Tabloya baktığımızda bu 79 bin firmanın ihracattan aldığı pay gerçekten çok düşük. Ve dağılım eşitlikten son derece uzak. Oysa ki bu 88 bin firmanın tamamı ihracatı test etmiş ve ne olduğunu bilen firmalar. Dolayısı ile sıçrama yapabilmeleri de bir o kadar mümkün.

Bardağın iyi tarafından bakalım, bu firmaların inanılmaz bir büyüme potansiyeli var ve gidebilecekleri yol aslında çok. Negatif taraftan bakarsak da dağılımın sağlıksız olduğunu söylemek mümkün. Birçoğu halinden memnun; çark dönüyor, çorba çıkıyor, kazan kaynıyor gibi söylemler ile kadere razı bir durum söz konusu. Oysaki ürünlerini daha fazla katma değerli hale getirip, yeni pazarlara ve müşterilere ulaşmaları hiç de sandıkları kadar zor olmasa da, birçok firma buna cesaret edemez durumda. Sonra ben fason ülkesiyiz dediğimde eleştiriyorlar.

Bir başka veri de ülkemizin ihracatında kilo değeri ile ilgili. Yukarıda bahsettiğim çarpık düzene bir de bu açıdan bakalım, resim tamamlansın. İstatistiklere göre son 5 yılda yüzde 15’lik kayıp ile birim değer 1,44 dolardan 1,23 dolara geriledi. 2020’de de süren değer kaybı ile birim başı ürün fiyatı 1,09 dolara kadar düştü. Yalnızca mücevher, savunma ve havacılık ile hazır giyim sektörlerimiz kg. bazında ihracatımız 10 doların üzerinde. Diğer sektörlerin tamamı ise bu eşiğin ne yazık ki altında.

Veriler yalan söylemez. E-ihracatın artması daha değerli ürün gruplarında da ihracat şansımızı yükseltecek ve gerek ihracat yapmayı bilen, gerekse hiç denememiş pek çok firmayı harekete geçirebilecek kadar pozitif bir gelişme olur. Fakat asıl almamız gereken mesaj 88 bin ihracatçımız var gibi görünse de neredeyse 10 bin firmanın ihracatımızın tamamına yakınını gerçekleştiriyor olması. Risk dağılımı açısından dahi sağlıksız bir tablo. Uzmanlar konuya bu pencereden baktılar mı, bakıyorlar mı bilmiyorum. Umuyorum yeni bir pencere açmayı başarabilmişimdir.

Kaynak: İşbu içerik, Sayın Dr. Hakan ÇINAR’ın özel izni ile yayınlanmıştır. Yazının tüm hakları ve sorumluluğu yazara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Döviz mi yükseliyor, TL’mi değer kaybediyor

Bozulan tedarik zinciri

Dönelim ekonomiye

Biraz FED, biraz enflasyon, biraz IMF; bu biziz işte

Dünün sonu, yarının başlangıcı

Büyüsek mi büyümesek mi?

Yabancı sermaye mi, yalancı sermaye mi?

Gümrük Birliği’nin mi 25. yılı, AB kapısında beklemenin mi?

Nakliyecilerin yarışı kızıştı. Denenmişler mi, değişimciler mi?

Kripto paralar hobi mi, yoksa gerçekten para mı?

Yükselen maliyetler

Diyorlar ki, cep telefonu tuvalet kağıdı olarak ithal edilebilirmiş?!

e-Ticaret ile teknoloji TOBB’da buluştu

Sıkça sorulmayan sorular

Üretimi sevsek mi?

Dış ticaretin yönü

Globalizmden glokalizme

Suez

Yurtdışı Lojistik Merkezler

Ayşe teyze e-ihracata da başladı

İhracatçının çilesi bitmez

Tedarik edebilsek satacağız

Hangi ambargo daha iyi?

Hoş bulduk Avrupa Birliği

Kime gelişmiş ülke denir?

Aynı yollardan gidip farklı sonuçlar beklenir mi?

Aldık mı mesajı?

Harika bir yılı geride bırakırken…

Esnaf deyip geçmeyin

Anneme perakendeci olduğumu söylemeyin o beni halen mutlu bir insan sanıyor…

Menşede takıldık

İzmir’de deniz göründü

Böyle kapanmaz

Ya dışındasındır çemberin ya da içinde yer alacaksın

Bakan Varank, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, ekim ayına ilişkin sanayi üretim verilerini değerlendirdi.

Sanayi üretiminin ekimde piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşerek, yıllık yüzde 10,2 arttığına dikkati çeken Varank, şunları kaydetti:

“Ekim verisi açıklanan ülkeler arasında en güçlü görünüm ülkemize ait. Önümüzdeki dönemde kredi artış hızındaki düşüş ve salgının ikinci dalgası nedeniyle sanayi üretiminde bir miktar yavaşlama bekliyoruz. Hedefimiz çok net, sanayide teknolojik ve dijital dönüşümü hızlandırarak, katma değerli üretimi yaygınlaştırmak. Bu hedeflere ulaşmak için ekonomi yönetiminde güçlü koordinasyon ile öngörülebilirliği daha da iyileştirerek, finansal istikrarı güçlendireceğiz.”

Bakan Varank’ın paylaşımında yer verdiği grafiğe göre, Türkiye ekimde sanayi üretiminde elde ettiği yıllık yüzde 10,2’lik artış performansıyla Tayvan, Çin, Belçika ve Hindistan’ın aralarında bulunduğu sanayi üretimi artan birçok ülkeyi geride bırakarak ilk sırada yer aldı. ABD, Rusya, Almanya, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya’nın da aralarında olduğu gelişmiş ülkelerin sanayi üretiminde ise söz konusu ayda gerileme dikkati çekti.

Kaynak: T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

30 Mart – 3 Nisan 2020

Ekonomide bu hafta ne oldu?

Yurtiçinde ve yurtdışında koronavirüs salgının ekonomik etkilerini önlemek için yeni açıklanan teşvik paketlerinin konuşulmasının yanında koronovirüs salgınının ekonomik göstergelere yansımaları ön plana çıktı.

Yurt İçi Gelişmeler

• Mart ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), bir önceki aya göre %0,57, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,86 arttı. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu grup %40,19 ile alkollü içecekler ve tütün grubu oldu.
• Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre ihracat %17,8 azalarak 13,4 milyar $, ithalat %3,1 artarak 18,8 milyar $ oldu.
• Şubat ayında 52,4 olan İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI), koronavirüs salgınının olumsuz etkisiyle Mart ayında 48,1 seviyesine geriledi. Endeksin alt endeksleri incelendiğinde yeni siparişler alt endeksinin 53,9 seviyesinden 43,4’e gerilediği görüldü. İhracat siparişleri alt endeksi ise 42 seviyesine geriledi.
• TCMB, koronavirüs salgınının Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin önlemek amacıyla aldığı tedbirlere ek olarak DİBS piyasası likiditesini destekleyerek parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesine, bankaların TL ve YP likidite yönetimlerinde esnekliğin artırılmasına, reel sektöre kredi akışının kesintisiz devamının sağlanmasına ve salgından etkilenen ihracatçı firmaların desteklenmesine yönelik tedbirler aldı.
• BDDK, koronavirüs salgının belirsizliğinden etkilenen finansman koşullarını kolaylaştırmak için kredi kartı borcu ötelenen vatandaşlara 31 Aralık 2020 tarihine kadar asgari tutar da dâhil ödemesiz dönem tanımladı.

Yurt Dışı Gelişmeler

• ABD Merkez Bankası (Fed), diğer merkez bankalarına geçici repo imkanı sağlayacağını açıkladı. Yabancı merkez bankaları ellerindeki ABD Hazine tahvilleri karşılığında gecelik vadede dolar alabilecek. Bu imkan 6 Nisan’da başlayıp en az 6 ay sürecek.
• ABD’de Şubat ayında %3,5 olan işsizlik oranı Mart ayında %4,4 ile beklentilerin oldukça üzerinde gerçekleşti. Tarım dışı istihdam 701 bin kişi azaldı.
• ABD’de son haftada işsizlik haklarından yararlanma başvuruları 3 milyon 500 bin artarak 6 milyon 648 bin oldu. Böylece, son 2 haftada başvuru sayısı yaklaşık 10 milyon kişiye yaklaştı.
• ABD’de ISM İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI), Mart ayında 49,1 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşmesine rağmen 50 eşik değerinin altında kaldı.
• Euro Alanı’nda Mart ayında Ekonomik Güven Endeksi, bir önceki aya göre gerileyerek 94,5 düzeyinde gerçekleşti.
• Euro Alanı’nda Mart ayında İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI), 44,8 seviyesinden 44,5 düzeyine geriledi.
• Çin’de Mart ayında İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI) verisi 52,0 değerini alarak 45,0 olan beklentinin üzerinde gerçekleşti.
• Almanya’da Mart ayında İmalat Satın Alma Müdürleri Endeksi (PMI), 45,4 ile beklentilere yakın seviyede gerçekleşti.

Kaynak: TOBB Ekonomi Bülteni Sayı 2020-14
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Eğitim broşürü için tıklayınız…
Eğitim başvuru formu için tıklayınız…
Mail order formu için tıklayınız…

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Verilere göre aracı kurumların çalışan sayısı sene sonunda 4.916 kişi oldu.

Sektörün net dönem karı, aracılık gelirleri, müşteri faiz gelirleri ve kurumsal finansman gelirlerinin etkisiyle 2018 yılında önceki yıla göre %68 artarak 1,3 milyar TL’ye ulaştı.

2018 sonunda portföy yönetim şirketlerince yönetilen portföy büyüklüğü bir önceki yıla göre %9 artarak 173 milyar TL oldu.

Bu dönemde menkul kıymet ve alternatif yatırım fonu yönetimi elde edilen gelirlerin ve finansal gelirlerin artmasıyla sektörün net karı %41 artarak 232 milyon TL’ye yükseldi.

Ayrıntılı verilere ulaşmak için tıklayınız.

Kaynak: TPSB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.