Mevzuat Sirküleri 17.08.2021/164

Sahte İşyeri ve Sahte Sigortalılığın Usul ve Esasları ile Uygulanacak Yaptırımlar Açıklandı

ÖZET 1) Sahte işyeri; tabela işyeri olarak da adlandırılan gerçekte hiçbir ticari ve mesleki faaliyeti olmadığı ve somut bir varlığı bulunmadığı halde, işyeri dosyasından sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla, çoğu kez gerçekte var olmayan adresler beyan edilerek (boş arazi, boş dükkan vb.) sadece sahte sigortalı bildirmek amacıyla işyeri dosyası tescil edilen yerlerdir. İşyerinin veya sigortalılığın sahte olduğunun anlaşılması halinde; ⎯ Ödenmiş olan sigorta primleri ile idari para cezaları irat kaydedilir, yararlanılmış olan teşvik ve destekler gecikme zammı ve gecikme cezası ile geri alınır. ⎯ Sahte sigortalı olduğu tespit edilenlere bağlanmış olunan aylıklar ile ödenmiş olan gelirler gecikme cezası ve zammıyla geri alınır. ⎯ Sahte sigortalı olduğu tespit edilenlere ödenmiş olan geçici iş göremezlik ve emzirme ödenekleri ile kullanmış oldukları iyileştirme vasıtası, ortez ve protez giderleri gecikme cezası ve gecikme zammı ile geri alınır. ⎯ Asgari işçilik hesaplaması yapılmış ve ilişiksizlik belgesi düzenlenmiş sahte işyerlerinde, ilişiksizlik belgesinin verildiği tarihten sonra o işyerinde sahte sigortalılık nedeniyle hizmet iptali olması durumunda, ödenen ücretler gelir kaydedildiğinden dolayı asgari işçilik hesabı yeniden yapılır. ⎯ Sahte tescilli işyerinin alt işvereni var ise bu alt işveren de sahte işveren olarak kayıt edilir. ⎯ Sahte hizmet kazandırmak suretiyle sağlık hizmetleri ve diğer haklardan, ödeneklerden yararlanılması ile gelir veya aylık bağlatılması nedenleriyle SGK’nın yanlış işlem ve ödeme yapmasına sebebiyet veren ve bu suretle adına borç tahakkuk ettirilen ve/veya borç tahakkuk ettirilmesine neden olan kişiler hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.

ÖZET ⎯ “Sahte İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerlerinin, işverenlerinin, gerçek kişi olması halinde TC Kimlik Numarası (TCKN), tüzel kişi olması halinde Vergi Kimlik Numarası (VKN) ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde tescil edilmiş/edilecek diğer işyerleri ile bu gerçek veya tüzel kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu/olacağı diğer işyerleri, “Şüpheli İşyeri” olarak tanımlanır ve bu işyerlerinde inceleme yapılır. ⎯ Gerçek ve eylemli çalışanların da bulunduğu gerçek işyerlerinden bildirim yapılan aynı aylarda sahte sigortalı/sigortalıların da bildirildiğinin tespit edilmesi durumunda işyeri sahte olarak değerlendirilmeyerek sigortalı sahte sayılmak üzere sahte sigortalıların hizmetleri iptal edilecektir. 2) SGK’nın kendi kriterlerine göre sahte olma potansiyeli yüksek olduğu tespit edilen işyerlerine “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılacaktır. Kontrollü işyeri olarak tanımlanan işyerleri ile ilgili olarak; ⎯ Kontrollü İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerlerinden e-beyanname üzerinden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin beyanına izin verilmeyecektir. ⎯ Kontrollü kodu konulan işyerleri işyerinin sahte olup olmadığının tespiti amacıyla derhal denetime sevk edilerek incelemeye tabi tutulacaktır.
SAHTE İŞYERİ VE SAHTE SİGORTALIĞIN USUL VE ESASLARI İLE YAPTIRIMLARI:
SGK gerçek dışı hizmet bildirimlerinden kaynaklanan zararının önlenmesi, sahte hizmetlerle yaşlılık aylığına hak kazananlardan sonradan bu hizmetleri iptal edilerek bakiye hizmet süresiyle aylığa hak kazanamadığı anlaşılanların aylıklarının kesilerek yersiz ödenen aylıklar nedeniyle büyük bir borç yükü altına girmelerinin engellenmesi, bu vakaların artmaması için sahte işyeri tespitlerinin hızlandırılması ve gereksiz emek ve zaman kaybının

önüne geçilmesi amacıyla, gerek sahte sigortalı bildiriminde bulunduğu anlaşılan kişilerin aynı fiili yeniden işlemelerinin önüne geçilmesi, gerekse sahte işyerlerinin tespit edilebilmesi için ilgili mevzuat bölümünde belirtilen genelgeyi yayımlamıştır.
İşyerleri tescil durumları itibariyle;
⎯ Sahte (S),
⎯ Kontrollü (K),
⎯ Şüpheli (Ş)
olmak üzere üç farklı sınıfta tanımlanmıştır.
Ayrıca, aynı şekilde sigortalının hizmet döküm cetvelinde; “Sahte İşyeri”, “Kontrollü İşyeri” ve “Şüpheli İşyeri”nden bildirilen hizmetlerin turuncu renk ve “S”, “K”, “Ş” harfleri ile gösterilecektir.
1- Sahte, İşyerleri Hakkında Yapılacak İşlemler
SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimler sonucunda “Sahte İşyeri” tescili yapıldığı tespit edilen işyerleri sisteme “Sahte İşyeri” olarak,
Tanımlanmaktadır.
Sahte işyeri; tabela işyeri olarak da adlandırılan gerçekte hiçbir ticari ve mesleki faaliyeti olmadığı ve somut bir varlığı bulunmadığı halde, işyeri dosyasından sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla, çoğu kez gerçekte var olmayan adresler beyan edilerek (boş arazi, boş dükkan vb.) sadece sahte sigortalı bildirmek amacıyla işyeri dosyası tescil edilen yerlerdir.
Ayrıca sahte işyeri; yeni işyeri dosyası tescil edilmeksizin SGK’ da tescilli bulunan ve gerçekte var olan faal veya gayri faal bir işyerini devralmak ya da bu işyeri işvereni olan şirketin hisselerini satın almak veya gayri faal olan işyerlerinin e-bildirge şifrelerini usulsüzce kullanmak suretiyle bu işyeri dosyaları üzerinden gerçekte hiçbir ticari ve mesleki faaliyette bulunmadan sahte sigortalılık bildirimi yapmak amacıyla da kendini gösterebilmektedir.

Söz konusu nitelikteki işyerleri hakkında SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlere istinaden düzenlenen raporlarda;
⎯ İşyerinin Kanun kapsamına alındığı tarihten itibaren bildirimi yapılan tüm sigortalıların sahte olduğunun tespit edilmesi halinde “Sahte İşyeri/1-Kanun Kapsamına Alındığı Tarihten İtibaren Sahte İşyeri”,
⎯ Belirli bir tarihten sonra sigortalı bildirilen kimselerin çalışmalarının gerçek ve eylemli olmadığının, bir başka ifade ile belirli bir tarihten sonra işyerinin gerçekte var olmadığının tespit edilmesi halinde ise “Sahte İşyeri/2-Belirli Bir Tarihten Sonra Sahte İşyeri”,
Olarak kayıt altına alınmaktadır.
Bununla birlikte sahte işyeri incelemesi sonucunda;
Gerçek ve eylemli çalışanların da bulunduğu gerçek işyerlerinden bildirim yapılan aynı aylarda sahte sigortalı/sigortalıların da bildirildiğinin tespit edilmesi durumunda ise işyeri sahte olarak değerlendirilmeyerek sigortalı sahte sayılmak üzere sahte sigortalıların hizmetleri iptal edilecektir.
1.1- Sahte İşyeri veya Sahte Sigortalılık Tespit Edilen Denetim Raporlarıyla İlgili Yapılacak İşlemler
SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerde sahte veya gerçek işyerinden bildirimi yapılan sahte sigortalıların saptanması durumunda,
⎯ İşyerinin sahte olduğunun tespit edilmesi halinde, düzenlenecek raporun bir sureti işyerinin Muhtasar Beyannamesinin/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin (MPHB) verildiği yetkili vergi dairesine gönderilecektir.
⎯ Sahte hizmet kazandırmak suretiyle sağlık hizmetleri ve diğer haklardan, ödeneklerden yararlanılması ile gelir veya aylık bağlatılması nedenleriyle SGK’nın yanlış işlem ve ödeme yapmasına sebebiyet veren ve bu suretle adına borç tahakkuk ettirilen ve/veya borç tahakkuk ettirilmesine neden olan kişiler hakkında SGK zararı da belirtilerek 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 204 üncü, 206 ncı ve 207 nci maddeleri kapsamında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.

⎯ SGK’ ya sahte işyeri ve/veya sahte sigortalı bildiriminde kastı veya kusuru bulunduğu tespit edilen meslek mensubu hakkında Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne bilgi verilecektir.
⎯ SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerde sahte veya gerçek işyerinden sahte sigortalılar adına yapılan bildirimlere ilişkin prim ve idari para cezası ödenmiş olduğunun tespiti halinde, ödenen primlerin ve idari para cezalarının 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 81 inci maddesi ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin ek 7 nci maddesine istinaden irat kaydedilmesi, sahte sigortalılar adına yapılan bildirimlerden kaynaklanan primlerin ve idari para cezalarının ödenmemiş olması halinde ise tahsili cihetine gidilmeyecektir.
⎯ Geçici iş göremezlik ve emzirme ödenekleri ile sahte sigortalı olduğu tespit edilenlerin kullanmış oldukları iyileştirme vasıtası, ortez ve protez giderleri tahsil edilecektir.
⎯ Genel sağlık sigortası tescillerinin yapılması/düzeltilmesi için 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılığı olduğu anlaşılanlarla ilgili tescillerinin yapılması/düzeltilmesi için, haksız yere bağlanan gelir/aylıkların geri alınması için gerekli işlemler yapılacaktır.
⎯ Asgari işçilik hesaplaması yapılmış ve ilişiksizlik belgesi düzenlenmiş işyerlerinde, ilişiksizlik belgesinin verildiği tarihten sonra o işyerinde sahte sigortalılık nedeniyle hizmet iptali olması durumunda asgari işçilik hesabı yeniden yapılacaktır.
⎯ “Sahte işyeri” tanımlaması yapılan işyeri dosyaları üzerinden SGK’ ya verilen aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi “I”, dört aylık sigorta primleri bordroları ise “T” kodu girilerek, hizmetin iptal edilmesi, bu işyerlerinden sigortalı adına hizmet bildirimi ve hizmet birleştirme işlemi yapılmayacaktır.
⎯ “Sahte işyeri” tanımlaması yapılan işyeri dosyaları üzerinden SGK’ ya verilen sigortalı işe giriş/işten ayrılış bildirgesinin iptal edilecektir.
⎯ “Sahte İşyeri” olarak tanımlanan işyerlerinin e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi sistem tarafından otomatik olarak askıya alınacağından, “Sahte İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerleri tarafından gerek e-Sigorta üzerinden gönderilen bildirimlerin yapılmasına gerekse e-beyanname üzerinden alınan muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin beyanına sistem tarafından izin verilmeyecektir.
⎯ Sahte tescilli işyerinin alt işvereni var ise bu alt işveren de sistem tarafından “Sahte İşyeri” olarak tanımlanacak olup, alt işverenin, gerçek kişi olması halinde TCKN, tüzel kişi olması halinde VKN ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar

olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde tescil edilmiş/edilecek diğer işyerleri ile bu gerçek veya tüzel kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu/olacağı diğer işyerlerine de otomatik olarak “Şüpheli İşyeri” tanımlaması yapılacaktır.
⎯ Sahte sigortalılar adına yasal süresi dışında yapılan bildirimlerden kaynaklanan idari para cezaları da iptal edilecektir.
2- Kontrollü İşyeri Tanımlamaları ile Bu İşyerleri Hakkında Yapılacak İşlemler
Sahte işyerlerinin belirgin özellikleri de dikkate alınarak tespit edilen kriterler kapsamında SGK’ da tescilli bulunan işyerleri arasında sahte olma potansiyeli yüksek olan işyerleri “Kontrollü İşyeri” olarak tanımlanmaktadır.
Kontrollü kodu konulan işyerleri denetime intikal ettirilecektir. SGK tarafından belirlenen kriterlere göre sistem tarafından yapılan tespit üzerine alınan listeler vasıtasıyla “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinin işyeri yetkililerince, ilgili sosyal güvenlik merkezine müracaat edilerek e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifrelerinin aktif hale getirilmesinin talep edilmesi halinde, SGK tarafından daha önce gönderilmiş ancak çeşitli nedenlerle tebliğ edilememiş yazıların (işyeri sicil ve işkolu kodu numarasını belirten yazının, idari para cezası yazıları, ödeme emirleri v.b.) işyeri yetkililerine elden tebliğ edilmesi ve işyerinin faaliyette bulunduğu adresin yerleşim belgesi veya vergi dairesi yoklama tutanağı ile kanıtlanması istenilecektir.
Bu şekilde yapılacak müracaatlar üzerine, işyerinde öncelikle fiili denetim yapılması, yapılan denetim sonucunda işyerinin “Sahte İşyeri” olmadığının anlaşılması halinde “Kontrollü İşyeri” tanımlaması kaldırılacaktır.
Diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler ya da kamu idarelerinden alınan belgelerden işyerinin sahte olduğuna dair herhangi bir hususun bulunması halinde bu işyerlerine de kontrollü kodu konulacaktır.

2.1- Kontrollü İşyerlerinden Verilen Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin İşleme Alınması
“Kontrollü İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerlerinden e-beyanname üzerinden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin beyanına izin verilmeyecektir.
Buna göre, sistem tarafından sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin beyanına izin verilmeyen işyerleri hakkında yapılan araştırma ve inceleme sonucunda işyerinin sahte olmadığının tespit edilmesi halinde kontrollü işyeri tanımlaması kaldırılacaktır.
Kontrollü tanımı kaldırılan işyerleri için ilgili ünite tarafından gerekli tanımlama işlemleri yapılacaktır. Bu durumda, kontrollü işyeri tanımlaması konulması nedeniyle verilemeyen beyannamelerin son verilme tarihi ile bu beyannamelerden kaynaklı tahakkuk eden primlerin son ödeme tarihi kontrollü işyeri tanımlamasının kaldırıldığına ilişkin yazının işverene tebliğ edildiği ayı takip eden ayın 26’sı olarak sisteme girilecektir.
Bu şekilde sisteme beyannamenin son verilme tarihi ile ödemenin son tarihi tanımlanan işyerleri için belirlenen tarihlere kadar beyannamelerin verilmesi ve primlerin ödenmesi halinde söz konusu yükümlülüklerin yasal süresinde yerine getirilmiş olduğu kabul edilecektir.
2.2- Kontrollü İşyeri Tanımlaması Nedeniyle Denetime Sevk Edilen İşyerleri Hakkında Yapılacak Yerel Denetim ve Araştırma/İnceleme İşlemleri
“Kontrollü İşyerinin” bilinen adreslerinde bulunup bulunmadığının ve başka bir adreste faaliyetine devam edip etmediğinin tespit edilmesi amacıyla bilinen adreslerinde SGK tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda yerel denetim ve gerektiğinde çevre araştırması yapılır.
Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda;
a) İşyerinin sahte olmadığına ve bildirim yapılan kişilerin fiilen çalıştığına kanaat getirilmesi halinde;
Kontrollü tanımlamasının kaldırılmasına karar verilecektir.

⎯ Kontrollü kodunun kaldırıldığı tarihi takip eden altıncı ayın sonuna kadar bu işyerine tekraren kontrollü işyeri tanımlaması ve otomatik şüpheli işyeri olarak tanımlaması da yapılmayacaktır.
b) İşyerinin sahte olmadığına ancak aynı aylarda bildirimi yapılan kişilerin bir kısmının fiilen çalışmadıklarına kanaat getirilmesi halinde;
⎯ Bildirim yapılan kişilerden bir kısmının fiilen çalışmadıklarına ilişkin oluşan kanaatin tespit edilebilmesi ve rapora bağlanabilmesi amacıyla yapılacak incelemeler öncelikli olarak sonuçlandırılacaktır.
⎯ Kontrollü kodunun kaldırıldığı tarihi takip eden altıncı ayın sonuna kadar bu işyerine tekraren kontrollü işyeri tanımlaması ve otomatik şüpheli işyeri olarak tanımlaması da yapılmayacaktır.
c) İşyerinin sahte olduğuna kanaat getirilmesi halinde;
⎯ Kontrollü tanımlamasının kaldırılmaması hususunda ara karar verilecektir.
2.3. Diğer Hususlar
“Kontrollü İşyeri” olarak sisteme tanımlanmış olan işyerlerinin e-beyanname üzerinden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerinin beyanına izin verilmediği için, bu işyerlerinin “Sahte İşyeri” olup olmadığının tespitine yönelik incelemelerin öncelikli olarak sonuçlandırılması ve “Sahte İşyeri” olmadığı tespit edilenlerin “Kontrollü İşyeri” tanımlamasının kaldırılması gerekmektedir.
“Kontrollü İşyeri” tanımlaması nedeniyle denetime gönderilmiş işyerleri SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından incelenerek, “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılacak tespit sonucuna göre ya “Sahte İşyeri” olarak değiştirilecek ya da kaldırılacak olup; bu işyerleri hakkında denetim sonucuna göre işlem yapılacaktır.

3- Şüpheli İşyeri Tanımlamaları ile Bu İşyerleri Hakkında Yapılacak İşlemler
“Sahte İşyeri” olarak tanımlanmış olan işyerlerinin, işverenlerinin, gerçek kişi olması halinde TCKN, tüzel kişi olması halinde VKN ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde tescil edilmiş/edilecek diğer işyerleri ile bu gerçek veya tüzel kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu/olacağı diğer işyerleri, sistem tarafından “Şüpheli İşyeri” olarak tanımlanacaktır. Dolayısıyla, otomatik şüpheli işyeri tanımlaması yalnızca sahte işyeri tanımlamasından dolayı yapılacak olup; kontrollü işyeri tanımlamasından dolayı otomatik şüpheli işyeri tanımlaması yapılmayacaktır.
Tescil giriş veya değişiklik işlemlerinin yapılmasının ardından şüpheli işyeri uyarı mesajı verilen işyerlerinin “Sahte İşyeri” olup olmadığının tespiti için SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca işyerinde fiilen denetim yapılacaktır.
Denetim sonuçlanıncaya ya da işyerlerinin “Sahte işyeri” olduğuna ilişkin tanımlama yapılıncaya kadar “Şüpheli işyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden hizmet bildirilen sigortalıların hizmet bildirimi ve hizmet birleştirmesi yapılmaya devam edilecektir.
“Sahte İşyeri” olarak tanımlanan işyerlerinin, işverenlerinin, gerçek kişi olması halinde TCKN, tüzel kişi olması halinde VKN ile tüzel kişiliği oluşturan ortakların TCKN/VKN anahtar olarak kullanılmak suretiyle bu kişiler adına aynı veya farklı sosyal güvenlik merkezlerinde, tanımlanma tarihinden önce tescil edilmiş diğer işyerleri ile bu kişilerin ortak/üst düzey yönetici olduğu diğer işyerleri için de sistem tarafından otomatik olarak “Şüpheli İşyeri” tanımlaması yapılacaktır.
Şüpheli işyeri tanımlaması, yapılan denetim ve araştırma/inceleme işlemlerinin nihai sonucuna göre tanzim edilecek rapor gereği ise “Kontrollü İşyeri” tanımlaması ya “Sahte İşyeri” olarak değiştirilecek ya da kaldırılacaktır.

Denetim raporu ile “Şüpheli İşyeri” tanımlaması kaldırılan işyerine şüpheli tanımlamasının kaldırıldığı tarihi takip eden;
⎯ Altıncı ayın sonuna kadar tekrar sistem tarafından şüpheli ya da manuel kontrollü tanımlaması yapılmayacaktır.
⎯ Yedinci ayın ilk gününden itibaren bu işyerine tekrar sistem şüpheli ya da manuel kontrollü tanımlaması yapılacaktır.
“Şüpheli İşyeri” tanımlamasının kaldırılmasına karar verilmesi halinde, işyerinin şüpheli kodunun kaldırılabilmesi için sisteme “Sahte İşyeri” olarak tanımlanmış işyerleri için yapılan tanımlamaların kaldırılmasının beklenilmesine gerek bulunmamaktadır.
4- Tanımlamaların Kaldırılması
4.1- Sahte İşyeri Tanımlamasının Kaldırılması
“Sahte İşyeri” tanımlaması SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından yapılan tespitler üzerine düzenlenen rapor veya mahkeme kararı gereğince yapılmakta olup, tanımlamanın kaldırılmasına ilişkin SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından düzenlenmiş ikinci bir rapor veya bu hususta alınmış nihai yargı kararı (en son yargılama aşamasında verilen ve yargılamayı sonlandıran karar) bulunmadığı sürece tanımlama ünite tarafından kaldırılamayacaktır. Ancak, uyuşmazlık konusunda ihtiyati tedbir kararı gibi kesinleşmesi aranmayan kararların verilmesi durumunda, bu kararların gereği de yapılacaktır.
4.2- Kontrollü İşyeri Tanımlamasının Kaldırılması
“Kontrollü İşyeri” tanımlamasının kaldırılmasına ilişkin SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından düzenlenmiş rapor bulunmadığı veya ilgili servis tarafından işyerinin “Sahte İşyeri” olmadığına ilişkin değerlendirme olmadığı sürece tanımlama kaldırılmayacaktır. Ancak, ünitece tanımlamanın sehven yapıldığının anlaşılması durumunda, tanımlamanın kaldırılabilmesi için ünitece tanımlamanın hatalı yapıldığını ve kaldırılması gerektiğini belirten “Onay Yazısı” tanzim edilmesi gerekmektedir.

4.3- Şüpheli İşyeri Tanımlamasının Kaldırılması
“Şüpheli İşyeri” tanımlamasının kaldırılmasına ilişkin SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından düzenlenmiş rapor bulunması durumunda işyerinin şüpheli tanımlaması kaldırılacaktır.
5- Sahte, Kontrollü ve Şüpheli İşyerlerinden Bildirim Yapılan Sigortalıların Aylık Bağlama İşlemleri
“Sahte İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetlerin SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca düzenlenen denetim raporlarına istinaden iptal edilmesi ve söz konusu hizmetler için hizmet bildirimi ve hizmet birleştirmesi yapılmaması nedenleriyle, sigortalıların gerek aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde, gerekse gelir/aylık bağlama işlemlerinde anılan hizmetler dikkate alınmayacaktır.
Gelir/aylık bağlama işlemleri tamamlandıktan sonra sigortalı adına bildirilen hizmetlerin “Sahte İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden olduğuna ilişkin işyeri tescil bilgilerinde değişiklik olması halinde de sigortalıların gerek tahsis talep/ölüm tarihlerinde gelir/aylık alma haklarının devam edip etmediği, gerekse gelir/aylıklarında artma, azalma veya fazla ve yersiz ödemeyi gerektiren bir durum olup olmadığının tespiti yapılarak gelir/aylıklarda gerekli düzeltme işlemi yapılacaktır.
“Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetler henüz iptal edilmemiş olmakla birlikte denetim sonuçlanıncaya kadar hizmet bildirme ve birleştirme işlemi gerçekleştirilmeyeceğinden, aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde ve gelir/aylık bağlama işlemlerinde dikkate alınmayacaktır.
Ancak, sigortalıların “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetleri hariç tutulduğunda aylığa hak kazanması durumunda denetim sonuçları beklenmeksizin, aylık bağlanacak statü belirlenerek gelir/aylık bağlama işlemleri sonuçlandırılacak, ayrıca denetim sonucunda “Kontrollü İşyeri” tanımlamasının kaldırılmasına karar verilmesi, dolayısıyla da söz konusu hizmetlerin geçerli sayılması halinde bu hizmetler aylık bağlanacak statü tespitinde ve gelir/aylık bağlama ve/veya ikinci karar işlemlerinde dikkate alınacaktır.

Öte yandan gelir/aylık bağlama işlemleri tamamlandıktan sonra sigortalı adına bildirilen hizmetlerin “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden olduğuna ilişkin işyeri tescil bilgilerinde değişiklik olması halinde; “Kontrollü İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetler henüz iptal edilmediğinden; söz konusu durumlarda denetim sonuçlanmadan ikinci karar işlemi yapılmayacak ve denetim sonucunda “Kontrollü İşyeri” tanımlamasının “Sahte İşyeri” olarak değiştirilmesi durumunda sigortalıların gerek tahsis talep/ölüm tarihlerinde gelir/aylık alma haklarının devam edip etmediği, gerekse gelir/aylıklarında artma, azalma veya fazla ve yersiz ödemeyi gerektiren bir durum olup olmadığının tespiti yapılarak gelir/aylıklarda gerekli düzeltme işlemi yapılacaktır.
“Şüpheli İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden sigortalı adına bildirilen hizmetler SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca düzenlenen denetim raporlarına istinaden iptal edilmemiş olup, denetim sonuçlanıncaya ya da işyerlerinin “Sahte İşyeri” olduğuna ilişkin tanımlama yapılıncaya kadar “Şüpheli İşyeri” tanımlaması yapılan işyerlerinden hizmet bildirilen sigortalıların hizmet bildirimi ve hizmet birleştirme işlemi devam edecek olması nedeniyle, sigortalıların aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde ve gelir/aylık bağlama işlemlerinde söz konusu hizmetler dikkate alınacak, gelir/aylık bağlama işlemleri denetim sonuçları beklenmeksizin sonuçlandırılacaktır.
Diğer taraftan, aylığa hak kazanma koşullarının tespitinde ve gelir/aylık bağlama işlemlerinde, şüpheli işyerlerinden bildirilen hizmetler dikkate alınacak olmakla birlikte, şüpheli ve kontrollü işyerlerinde geçen hizmetlerle ilgili olarak denetim işlemlerinin en kısa sürede sonuçlandırılarak ikinci karar işlemlerinin geciktirilmeksizin yapılması gerekmektedir.

Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Mevzuat Sirküleri 03.05.2021/99

7316 Sayılı Kanunla Bazı Sektörlere Verilen Prim Desteğinin Usul ve Esasları Belli Oldu

1) 4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesine göre işyerinin NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre 56 kodunda, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodunda faaliyet gösteren özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde; 2021/Mart ayında 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalıların 2021/Nisan ve Mayıs aylarına/dönemlerine ilişkin olmak kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden (3.577,50 TL üzerinden) hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.
2) 4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesinde yer alan destekten yararlanan işverenler, bu destekten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanun ve diğer Kanunlarda yer alan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır.
3) 4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesi kapsamında prim desteğinden yararlanılabilmesi için, işverenlerce e-SGK kanalıyla başvuruda bulunulması gerekmektedir.

BAZI SEKTÖRLERE VERİLEN PRİM DESTEĞİNİN USUL VE ESALARI

22/04/2021 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 7316 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7’nci maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 30 uncu maddesinde bazı sektörlerde faaliyet gösteren işverenlere prim desteği verilmesi düzenlemesi yapılmıştır. Bazı sektörlerde verilen prim desteği, İşyerinin NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre 56 kodunda, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodunda faaliyet gösteren özel sektör işverenlerine verilen bir destektir. Aşağıda bu destekten yararlanma şartları, miktarı ve diğer usul ve esasları açıklanmıştır.

1- Yararlanma Şartları:

a) İşyerinin özel sektör işverenine ait olması,
b) Aşağıda belirtilen nace kodlarında faaliyet gösteren işyeri olması

c) Özel sektör işyerinin 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalılarının bulunması gerekmektedir.

Bu destekten, kapsama giren işyerlerinde 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde işsizlik sigortası primi tahakkuk eden 1, 4, 5, 6, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden bildirim yapılmış sigortalılardan dolayı yararlanılabilecektir. 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 1, 4, 5, 6, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden (0) gün ve (0) kazançlı veya (0) gün ve kazançlı olarak kayıtlı sigortalılardan dolayı da bu destekten yararlanılabilecektir.
Bu prim desteğinden yararlanılması sırasında, 2021/Mart ayına/dönemine ilişkin geriye yönelik olarak gerek kendiliğinden, gerekse mahkeme ilamına ya da kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen belgelere istinaden veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlere istinaden 1, 4, 5, 6, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden düzenlenen asıl/ek/iptal nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar, e-SGK sisteminden yapılan tanımlamada belirlenen destekten yararlanabilecek sigortalıları değiştirmeyecektir.

d) 4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesinde yer alan prim desteğinden yararlanılabilmesi için 2021/Nisan ve Mayıs aylarına ilişkin 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan 1, 4, 5, 6, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 nolu belge türlerine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içerisinde verilmiş olması gerekmektedir.
2 – 7 – 12 – 13 – 14 – 19 – 20 – 21 – 22 – 23 – 24 – 28 – 30 – 31 – 33 – 34 – 36 -37- 41 – 42 – 43 – 45 – 46 – 47 – 48 – 49 -50 – 51 – 56 – 57 – 90 – 91 – 92 nolu belge türü seçilmek suretiyle düzenlenecek olan muhtasar ve prim hizmet beyannameleri için 07316 kanun numarası seçilemeyecektir.

e) 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle yasal süresi içinde verilmiş olan muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden dolayı tahakkuk eden sigorta primi ve işsizlik sigortası priminin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması için, aynı aya ilişkin düzenlenmiş muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden dolayı tahakkuk etmiş olup, destek sonrası işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta primi ile işsizlik sigortası priminin tamamının yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir.

f) Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması gerekmektedir.

2021/Nisan ve Mayıs aylarına/dönemlerine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle gönderilmesi sırasında, SGK veri tabanından ilgili işyerinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığı sorgulanacak ve yalnızca yasal ödeme süresi geçmiş borcu bulunmayan işyerleri için 2021/Nisan ve Mayıs aylarında/dönemlerinde 07316 kanun numarasının seçilmesine izin verilecektir. Bununla birlikte, gerek on-line tahsilata geçilmeden önce meydana gelen hatalı kayıtlar dolayısıyla, gerekse TL’den YTL’ye geçiş sürecinde yapılan yuvarlamalar dolayısıyla her bir alacak türü yönünden ayrı ayrı olmak üzere 15,00 TL’ye kadar olan alacak asılları sorgulama sırasında dikkate alınmayacaktır.

g) Çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması gerekmektedir.

2- Destekten Yararlanma Süresi

Bu prim desteği, kapsama giren işyerlerinde 2021/Nisan ve Mayıs ayı/dönemi için uygulanacaktır. Bununla birlikte, 56 NACE kodunda, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01,93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodunda faaliyet göstermekle birlikte, 1/4/2021 ila 31/5/2021 tarihleri arasında ilk defa tescil edilen işyerleri ile daha önce tescil edildiği halde 4447 sayılı Kanun kapsamında sigortalı çalıştırılmaması nedeniyle 2021/Mart ayında SGK’ ya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermeyen işyerlerince bu destekten yararlanılamayacaktır. Destekten yararlanılan sigortalının, destek süresi dolmadan işten ayrılıp aynı işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, bu sigortalıdan dolayı destekten yararlanılabilmesi mümkün bulunmakla birlikte, sigortalının destek süresi dolmadan işten ayrılıp aynı işverene ait farklı bir işyerinde veyahut farklı bir işverene ait işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, sonradan işe girdiği işyeri işverenlerince bu sigortalıdan dolayı destekten yararlanılamayacaktır.

3- İşsizlik Sigortası Fonu Tarafından Karşılanacak Destek Tutarının Hesaplanması

Bu destek kapsamına giren işyerlerinde, 2021/Mart ayında 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalıların 2021/Nisan ve Mayıs aylarına/dönemlerine ilişkin olmak kaydıyla, 5510 sayılı Kanunun 82’nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas kazanç alt sınırı üzerinden (3.577,50 TL üzerinden) hesaplanan sigortalı ve işveren hissesi primlerinin tamamı İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

Örnek 1: (A) Esnaf Lokantasında, 2021/Mart ayında 4 sigortalının tüm sigorta kollarından SGK’ ya bildirildiği ve bu sigortalıların 2021/Nisan ayında 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle SGK’ ya yasal süresi içinde bildirildiği ve her sigortalı için 3.577,50 TL ücret ödendiği varsayıldığında;

Destek öncesi hesaplanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primi sigortalı ve işveren payı tutarı; 3,577,50 x 4 = 14.310,00 TL 14.310,00 x 0,375 = 5.366,25 TL
Destek tutarı: 14.310,00 x 0,375 = 5.366,25 TL olacağından, destek sonrası işveren tarafından ödenmesi gereken sigorta primi ve işsizlik sigortası primi borcu kalmamaktadır.
Örnek 2: (B) Börekçisinde, 2021/Mart ayında 1 sigortalının tüm sigorta kollarından Kuruma bildirildiği ve bu sigortalının 2021/Nisan ayında 07316 kanun numarası seçilmek suretiyle SGK’ ya yasal süresi içinde bildirildiği ve bu sigortalı için 3.800,00 TL ücret ödendiği varsayıldığında;
Destek öncesi hesaplanan sigorta primi ve işsizlik sigortası primi sigortalı ve işveren payı tutarı; 3,800,00 x 0,375 = 1.425,00 TL
Destek tutarı: 3.577,50 x 0,375 =1.341,56 TL olacağından,
Destek sonrası işverenin 83,44 TL’yi (1.425,00-1341,56) yasal süresi içinde SGK’ ya ödemesi gerekmektedir.

4- Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenlerle İlgili İşlemler

Bu prim desteğinden alt işverenlerce çalıştırılan sigortalılardan dolayı da yararlanılabilecektir. Söz konusu destekten yararlanılabilmesi için, asıl işverenin, hem kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan hem de alt işverenlerin çalıştırmış olduğu sigortalılardan kaynaklanan; her bir alt işverenin ise yalnızca kendi çalıştırmış olduğu sigortalılardan kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması ve 4447 sayılı Kanunun geçici 30 uncu maddesinde yer alan diğer şartların sağlanmış olması gerekmektedir.

Asıl işverenin 56, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01,93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 NACE kodunda faaliyet göstermesine rağmen alt işverenin farklı bir NACE kodunda ya da alt işverenin 56, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 NACE kodunda faaliyet göstermesine rağmen ana işverenin farklı bir NACE kodunda faaliyet göstermesi halinde, 4447 sayılı Kanunun geçici 30 uncu maddesinde yer alan destek diğer şartlar sağlanmak kaydıyla sadece 56, 61.90.05, 85.51.03, 93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 NACE kodunda faaliyet gösteren asıl işveren veya alt işverenler için uygulanacaktır.

5- 4447 Sayılı Kanun’un Geçici 30 uncu Maddesinde Yer Alan Prim Desteğinden Yararlanan İşverenlerin Diğer Teşvik Kanunlarından Yararlanmalarına İlişkin Usul ve Esaslar

Bu destekten yararlanan işverenler, bu destekten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanun ve diğer kanunlarda yer alan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanamayacaktır. Destekten yararlanma süresi içinde 4447 sayılı Kanunun geçici 30 uncu maddesinde yer alan destekten yararlanılmayan ayda, 5510 sayılı Kanun ve diğer kanunlarda yer alan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılabilecektir.

6- Destekten Yararlanmak Amacıyla Yapılacak Olan Başvurunun Şekli

4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesi kapsamında prim desteğinden yararlanılabilmesi için, işverenlerce e-SGK kanalıyla başvuruda bulunulması gerekmektedir. İşverenlerce kapsama giren sigortalılara ilişkin yapılacak başvurular, www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılmak suretiyle erişilen “e-SGK / İşveren / İşveren Sistemi (https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi) / Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranında yer alan “07316- 4447 Sayılı Kanun Geçici 30.Madde – Faaliyetine Ara Verilen Sektörlere Yönelik Teşvik” menüsü vasıtasıyla yapılacaktır.

Söz konusu ekranlar vasıtasıyla yapılacak olan tanımlama işlemleri sırasında, Sigortalının;
• 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalı olup olmadığı,
• İşyerinin NACE Rev.2 Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına göre 56, 61.90.05, 85.51.03,93.11.01, 93.12.07, 93.13.01, 93.19.05, 93.21.01, 93.29.02, 93.29.03, 96.02.01, 96.04.01, 96.04.02 veya 96.04.03 kodunda faaliyet gösterip göstermediği, Sistem tarafından kontrol edilmek suretiyle kapsama giren sigortalıların sisteme tanımlanması sağlanacaktır.
İşverenlerce İşveren Sistemi üzerinden yapılacak olan tanımlamalar sırasında, kapsama giren sigortalılara ilişkin yukarıda belirtilen kontroller sistem tarafından elektronik ortamda yapılacağından, sigortalılara ilişkin tanımlama işleminin onaylanması halinde, bu nitelikteki sigortalılar için sosyal güvenlik il müdürlükleri/sosyal güvenlik merkezlerine herhangi bir
belge ibraz edilmesine gerek bulunmamaktadır.

Destek kapsamına giren sigortalının SGK sistemine tanımlanmasından sonra, 2021/Mart ayına/dönemine ait muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde 4447 sayılı Kanun kapsamında bildirilen sigortalı olup olmadığı hususunda meydana gelecek geriye yönelik değişiklikler dikkate alınmayacaktır.

7- Diğer Hususlar

• 5510 sayılı Kanunun Ek 17’nci maddesinin 7316 sayılı Kanunla değişik birinci fıkrası uyarınca bu prim desteği kapsamında olmasına rağmen, bu destekten yararlanmayan işverenlerin sonradan geriye yönelik olarak bu destekten yararlanmaları veya başka bir prim teşvik, destek ve indirimle değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
• Bu prim desteğinden yararlanmakta olan işyerinin, farklı bir sosyal güvenlik merkezi görev alanına giren başka bir adrese nakli halinde, prim desteğinden yararlanılan sigortalılardan dolayı, destek süresi aşılmamak kaydıyla kalan süreler için yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
• Bu destekten yararlanılıp yararlanılamayacağı hususu, işyeri bazında tespit edildiğinden, 4447 sayılı Kanunun geçici 30 uncu maddesi kapsamında yer alan destekten yararlanırken aynı işverene ait başka bir işyerinde “16-Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli” koduyla çalışmaya başlayan bir sigortalının, yeni işyerindeki çalışmalarından dolayı söz konusu destekten yararlanması mümkün bulunmamaktadır.
• 4447 sayılı Kanunun geçici 30’uncu maddesinde yer alan prim desteğinden yararlanılan ve İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Av. Sezer Emre
s.emre@ozgunlaw.com

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 7/p maddesinde, Yükseköğretim Kuruluna yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından alınmış ön lisans, lisans ve lisans üstü diplomaların denkliğini tespit etmek görev olarak verilmiştir.

Bu kapsamda Yükseköğretim Kurulu tarafından, Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği, Yurt Dışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik İşlemlerine İlişkin Çalışma Usul ve Esasları ve Yurtdışındaki Yükseköğretim Kurumları, Programları ve Derecelerinin Tanınmasına İlişkin Usul ve Esasları hazırlanmıştır.

Yönetmelik gereğince, “Tanıma” ve “Diploma Denklik Süreçleri”nde akreditasyon işlemleri Yükseköğretim Kurulu tarafından yerine getirilmektedir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, tanıma ve denklik birbirinden farklı kavramlardır. Yurt dışı bir yükseköğretim kurumunun ve bu kurumun ilgili programının akademik derece vermeye yetkili olduğunun Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilmesi tanımadır. Denklik ise, Yükseköğretim Kurulunca tanınan yurt dışı yükseköğretim kurumlarından ve programlarından alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının, ilgili eğitim düzeyindeki kazanımlar bakımından Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarınca verilen ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarına eş değerliğinin tespit edilmesidir.

Bir yükseköğretim kurumunun tanınması için aranan koşullar Yönetmeliğin 5. maddesinde belirtilmiştir. Bu maddeye göre; bir yüksek öğretim kurumunun tanınması için,

1) Diplomayı veren yükseköğretim kurumunun faaliyet gösterdiği ülke yetkili makamlarınca kendi yükseköğretim sistemi içinde akademik derece vermeye yetkili bir kurum olarak kabul edilmiş olması,

2) Bir ülkenin yükseköğretim kurumuna bağlı olarak başka bir ülkede faaliyet gösteren kurumların menşe ülke ve faaliyet gösterdiği ülke tarafından tanınıyor olması,

3) Türkiye’nin üyesi olduğu uluslararası örgütlerin çatısı altında faaliyet gösteren bir yükseköğretim kurumu olması

koşullarından birinin sağlanmış olması yeterlidir.

Bu koşullardan herhangi birini sağlamayan bir yurtdışı yükseköğretim kurumunun tanınması için,

a) Fakülte, program, anabilim dalı, bilim dalı yapılanmalarının Türk yükseköğretim sisteminde bulunan temel esasları sağlıyor olması,

b) Bünyesinde en az üç fakülte ve bir lisansüstü eğitim veren enstitünün mevcut olması,

c) Programlarının Türkiye’deki muadil programların akademik kadro yeterliklerini karşılıyor olması,

ç) Programlarının eğitim sürelerinin örgün veya uzaktan eğitim türünde olması ve AKTS karşılıklarının Türkiye’deki benzer programlar ile uyumlu olması,

d) Kurum ve programlara ilişkin bilgiye ulaşılabilecek açık mekanizmaların mevcut olması,

e) Akreditasyon ve kalite güvence süreçlerinin tam ve anlaşılır olması,

f) En az bir dönem mezun vermiş olması

koşullarının tamamının sağlanması aranmaktadır.

Bir yükseköğretim kurumunun tanınıp tanınmadığının belirlenmesi için “Kurum Tanıma Belgesi” talep edilebilir. Bir yükseköğretim kurumunun Yükseköğretim Kurulu tarafından tanınıp tanınmadığını gösteren, talep edilmesi hâlinde ilgililere verilen ancak diploma denklik belgesi niteliği taşımayan okul tanıma belgesi, kurum tanıma belgesidir.

Kurum tanıma belgesinin verilmesi için talepte bulunabilecek ilgililer sınırlı olup yurt dışında öğrenim görmek isteyen ve öğrenimlerine devam eden öğrenciler, yurt dışındaki yükseköğretim kuruluşlarından Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarına yatay geçiş yapmak isteyen öğrenciler, Türkiye’de lisansüstü öğretime başlayacak olan yabancı uyruklu öğrenciler, başta sağlık ödemeleri için SGK olmak üzere, üniversiteler, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, barolar, valilikler gibi resmî makamlara bilgi vermek isteyenler ve yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarında alınan doktora eğitimi için doktora denkliği almak üzere Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına başvuru yapacak ilgililer Yükseköğretim Kurumuna başvuruda bulunabilirler.

Diploma belgesinin verilmesi için ise, yurt dışındaki üniversitelerin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve yurt dışındaki üniversitelerin ön lisans, lisans veya yüksek lisans programlarından mezun yabancı uyruklular denklik başvurusunda bulunabilirler. Denklik başvurusunun kabul edilmesi neticesinde verilen diploma denklik belgesi diplomanın Türk yükseköğretim sisteminde hangi alan ve düzeye eş değer olduğunu gösterir belgeyi ifade eder.

Denklik başvurusunun usulü, denklik başvurusunun kabul edilmesi için aranan kriterler ve talep edilen evraklar, Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan “Yurt Dışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik İşlemlerine İlişkin Çalışma Usul ve Esasları”nda belirlenmiştir.

Öncelikle tanıma ve denklik talebinde bulunacak kişi/vekilinin e-Devlet sistemi üzerinden online başvuru yapması gerekmektedir. Vekaleten başvuracak kişilerin resmi vekaletnamesi aranmaktadır. Başvuru tarihinden itibaren 15 (on beş) iş günü içerisinde Yönetmelik 4. maddesinde sayılan belgeler ile birlikte Yükseköğretim Kuruluna şahsen veya resmî vekâletle başvurulması, Kuruldan online belgelerin aslıyla aynı olduklarına dair tasdik onayın alınması ve sürecin başlatılması gerekmektedir.

Ayrıca talep edilen evraklar bakımından, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için ön lisans ve lisans denklik başvurularında, T.C. vatandaşları için yüksek lisans denklik başvurularında, yabancı uyruklular için ön lisans ve lisans denklik başvurularında ve yabancı uyruklular için yüksek lisans denklik başvurularında istenilen belgeler değişkenlik göstermekte olup güncellendiğinden başvuru öncesinde Yükseköğretim Kurulunun internet adresinden kontrolü sağlanmalıdır.

Başvuru için talep edilen evrakların eksiksiz olduğunun tespit edilmesi akabinde denklik başvurusunu inceleyen Yükseköğretim Kurulu, “Yurt Dışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik İşlemlerine İlişkin Çalışma Usul ve Esasları”nın 13. Maddesinde yer alan şart sağlanması halinde doğrudan denklik verilmesine, 14. Madde kapsamında seviye ve yeterlilik belirleme işlemlerinin uygulanmasına veya 15. Madde gereğince denklik başvurusunun reddine karar verebilir.

Av. Sezer Emre

Kaynakça:

1. Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik Yönetmeliği

2. Yurt Dışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik İşlemlerine İlişkin Çalışma Usul ve Esasları

3. Yurtdışındaki Yükseköğretim Kurumları, Programları ve Derecelerinin Tanınmasına İlişkin Usul ve Esasları

4. Yurt Dışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik El Kitabı, Yükseköğretim Kurulu, Ankara 2018

Kaynak: Av. Sezer Emre – İçerik, Ozgun Law firmasının özel izni ile yayınlanmıştır.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Covi̇d-19 Salgın Hastalığı Kapsamında Zorunlu Aşı Tartışmalarına İli̇şki̇n Hukuki̇ Değerlendi̇rme

Taşınmaz Edinimi ile Türk Vatandaşlığı Kazanılmasının Usul ve Esasları

Aracı Hizmet Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğuna İlişkin Olarak Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin E. 2017/5834 K. 2018/12148 Kararının İncelenmesi

Türk Hukukunda Unutulma Hakkı

Covid-19’un Mevcut Konkordato Projelerine Etkisi

Hakim Şirketin Güvenden Doğan Sorumluluğu

7249 Sayılı Avukatlık Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Anayasaya Aykırılık Tartışması Üzerine

Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelikle Gelen Değişiklikler ve Yapılan Düzenlemeler

Arazi ve Arsa Düzenlemeleri-Düzenleme Ortaklık Payı

Ticari Elektronik İleti Yönetim Sisteminin Kapsamı ve Uygulamaya İlişkin Esasları 

Sponsorluk Sözleşmelerinin Genel Hatlarıyla Hukuki İncelenmesi 

Mevzuat No :7253013

Kabul Tarihi : 24.11.2020

Kurum : Türkiye İş Kurumu

Amaç

Madde 1- (1) Bu Usul ve Esasların amacı, 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun ek 7 nci maddesi kapsamında işsizlik ödeneği alırken işe girenler için yapılacak uzun vadeli sigorta primi desteği uygulamasına ilişkin ödeme usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2- (1) Bu Usul ve Esaslar, 4447 sayılı Kanun kapsamında işsizlik ödeneğinden yararlanırken, işsizlik ödeneğine esas alınan işten ayrılma tarihini takip eden 90 gün içerisinde 4447 sayılı Kanununun ek 7 nci maddesinin yürürlük tarihinden itibaren özel sektör işyerlerinde işe giren ve işe girdiği tarihten itibaren hizmet akdine tabi olarak 4447 sayılı Kanun kapsamında en az 12 ay süreyle kesintisiz çalışanlardan talepte bulunanları kapsar.

Dayanak

Madde 3- (1) Bu Usul ve Esaslar, 4447 sayılı Kanunun ek 7 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

Madde 4- (1) Bu Usul ve Esasların uygulanmasında;
a) İŞKUR: Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünü,
b) SGK: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
c) Fon: İşsizlik Sigortası Fonunu,
ç) Hak Sahibi: 4447 sayılı Kanununun ek 7 nci maddesi kapsamında uzun vadeli sigorta primi işveren ve sigortalı hisselerinin ödenmesi için gerekli şartları taşıyan kişiyi,
d) Prim Desteği: 4447 sayılı Kanununun ek 7 nci maddesi kapsamında işsizlik ödeneği alırken işe girenler için işe girdiği tarihten önceki döneme ilişkin işsizlik ödeneği ödeme gün sayısı kadar yapılacak olan uzun vadeli sigorta primini,
ifade eder.

Başvuru esasları

Madde 5- (1) Prim desteği başvurusu SGK tarafından belirlenecek yönteme göre hak sahibince SGK’ya yapılır.

Hak kazanma şartları

Madde 6- (1) Sigortalı işçiler;
a) 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda yer alan şartları sağlayarak işsizlik ödeneğine hak kazanmış olmak,
b) Yeni bir işsizlik ödeneğine hak kazanılan fesih tarihini takip eden 90 gün içerisinde olmak kaydıyla 17/11/2020 tarihinden itibaren özel sektör işyerlerinde işsizlik ödeneği alınan dönem içerisinde işe girmek,
b) İşe girdiği tarihten itibaren en az 12 ay süreyle 4447 sayılı Kanun kapsamında hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışmak,
c) Prim desteği için SGK’ya talepte bulunmak,
koşullarını birlikte taşımaları halinde prim desteğine hak kazanırlar.

(2) 4447 sayılı Kanununun ek 7 nci maddesinin yürürlük tarihinden itibaren 12 aylık süre dolmadan yapılan başvurular dikkate alınmaz.
(3) “12 aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartının sadece aynı özel sektör işyerinde sağlanması zorunlu değildir. Ara verilmeden tekrar işe başlatılmış olmak kaydıyla farklı özel sektör işyerlerinde yapılan çalışmalar da bu şartın sağlanmasında esas alınır. Çalışmanın özel sektör işyerinde olup olmadığı SGK tarafından belirlenir.
(4) “12 aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartının sağlanmasının tespitinde SGK kayıtları esas alınır ve söz konusu dönemde 360 gün süreyle işsizlik sigortası prim bildirimi yapılmış olması gerekir. Ancak, ay içerisinde “01- İstirahat” nedeniyle prim bildirilmeyen süreler ile ara verilmeden çalışılmasına rağmen işten çıkış-işe giriş nedenleriyle ay içinde 30 günden az prim bildiren süreler “12 aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartının sağlanmasının tespitinde kesinti sayılmaz.

Örnek: Sigortalı A; 10 Ocak 2020 tarihinde işten çıkarak 6 ay süreyle işsizlik ödeneğine hak kazanmış, 5 Nisan 2020 tarihinde işe başlamış, 11 Eylül 2020 ila 10 Ekim 2020 tarih aralığında “İstirahat” nedeniyle adına prim bildiriminde bulunulmamış ve 10 Mayıs 2021 tarihinde 4447/ek 7 nci madde kapsamındaki prim desteğinden yararlanma talebinde bulunmuştur. İlgilinin 5 Nisan 2020 tarihi ile 5 Nisan 2021 tarih aralığındaki 12 aylık dönemde 30 günlük “İstirahat” nedeniyle prim bildirilmeyen süre kesinti sayılmayacak 330 gün prim bildirimi yapılmış olsa da “12
aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartını sağladığı kabul edilecektir.

Aynı sigortalının 27 Şubat 2021 tarihinde işten çıkarak 28 Şubat 2021 tarihinde farklı bir işyerinde ara vermeden çalışmaya başladığı varsayıldığında Şubat ayında 28 gün prim bildirimi yapılmış olacak, bu durumda aynı sigortalı için 5 Nisan 2020 tarihi ile 5 Nisan 2021 tarih aralığındaki 12 aylık dönemde 30 günlük “İstirahat” ve 2 günlük de Şubat ayındaki işten çıkış-işe giriş nedenleriyle olmak üzere toplamda 32 günlük prim bildirilmeyen süre kesinti sayılmayacak ve toplamda 328 gün olsa da “12 aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartı sağlanmış olacaktır.

(5) Prim desteğinin sağlanmasında; sadece “12 aylık hizmet akdine tabi olarak kesintisiz çalışma” şartının sağlandığı işsizlik ödeneği hak sahipliğine esas fesih tarihinden sonraki 90 gün içindeki işe girişler esas alınır, işsizlik ödeneği hak sahipliğine esas fesih tarihinden sonraki 90 gün geçtikten sonraki işe girişler esas alınmaz.
(6) Prim desteğinden aynı işsizlik ödeneği hak sahipliği için sadece bir defa yararlanılır.
Prim desteği ödemesi,

Madde 7- (1) 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca sigortalı sayılanlar için geçerli olan uzun vadeli sigorta primi işveren ve sigortalı hisseleri, İŞKUR tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna prime esas kazanç alt sınırı üzerinden ödenir.

(2) Prim desteğine esas gün sayısı, fesih tarihinden sonraki 90 gün içindeki işsizlik ödeneği ödeme gün sayısı kadardır.
(3) Ödemeler; SGK’nın Fona aktaracağı işsizlik sigortası prim gelirlerinden mahsup edilmek suretiyle yapılır.
İşbirliği ve koordinasyon
Madde 8- (1) Prim desteğine ilişkin iş ve işlemler, SGK ve İŞKUR işbirliği ve koordinasyonu ile yürütülür.
(2) Prim desteği işlemleri için İŞKUR işsizlik ödeneği ödeme dönemlerine ilişkin verileri web servisi aracılığıyla SGK ile paylaşır.
(3) SGK, yapılan başvuruya müteakip İŞKUR’dan işsizlik ödeneği ödeme dönemlerine ilişkin verileri sorgular. 12 aylık kesintisiz çalışmış olma şartına ilişkin gerekli kontrolleri SGK kendi kayıtları üzerinden yapar ve bu Usul ve Esaslar kapsamında hak kazanma şartlarını sağlayan sigortalılar adına işsizlik ödeneğinin ödendiği dönem için hizmet kaydı oluşturur.
(4) Hizmet kaydının oluşturulduğu döneme ilişkin primler hizmet kayıt işleminin yapıldığı tarihte geçerli olan prime esas kazanç alt sınırı üzerinden tahakkuk ettirilir ve SGK tarafından Fona ilk aktarılacak işsizlik sigortası primlerinden mahsup edilir. Bu kapsamda yapılan işlemlere ilişkin veriler İŞKUR ile paylaşılır.

Yürürlük

Madde 9- (1) Bu Usul ve Esaslar, onay tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 10- (1) Bu Usul ve Esaslar, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürü tarafından yürütülür.

Kaynak: Türkiye İş Kurumu
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.