Av. Pelin Baysal |  Av. Melis Sılacı Korkmaz

Giriş

COVID-19 salgınının yayılması ile tüm dünya neredeyse durma noktasına gelmiş ve insanlar günlük ihtiyaçlarını şimdiki zamanın işleyişine göre ayarlamak zorunda kalmıştır. Hükümetler salgının yayılmasını önlemek için okulların ve işletmelerin kapatılması, sokağa çıkma yasaklarının ilan edilmesi ve seyahat kısıtlamaları da dâhil olmak üzere birçok önlem almıştır. Fiziken görüşme yapılmasını zorlaştıran bu durum, normalde yüz yüze olarak gerçekleştirilen mahkeme ve tahkim duruşmalarını da şüphesiz etkilemiştir. Pek çok tahkim kurumu teknolojiden faydalanarak duruşmaları video konferans yoluyla gerçekleştirmeye başlamıştır.

Tahkimin taraf iradelerinin uyuşması ile başladığı gözetildiğinde, bu süreçte tahkim camiasını meşgul eden gündemlerden biri de taraflardan birinin itirazına rağmen hakemlerce çevrimiçi duruşma yapılmasına karar verilmesinin genel hukuk prensiplerini ve başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere birçok düzenleme ile koruma altına alınan adil yargılanma hakkını ihlal edip etmediği konusu olmuştur.

Yakın zamanda Avusturya Yüksek Mahkemesi (“Mahkeme”) tarafından verilen karara kadar, bilindiği kadarıyla bu konuda bir karar verilmemiştir[1]. Mahkeme kararında yargı süreci ile çevrimiçi duruşmalar arasındaki ilişkiyi inceleyerek, yargılamanın yürütülmesi tarafların adil yargılanma hakkını güvence altına aldığı müddetçe, hakem tarafından, taraflardan birinin itirazlarına rağmen çevrimiçi duruşma yapılmasına karar verilebileceği belirtilmiştir[2].

Vakıalar/ Uyuşmazlık Hakkında Genel Bilgi

Bahsi geçen uyuşmazlık Mahkeme’nin önüne gelmeden önce, Viyana Uluslararası Tahkim Merkezi (DAHA) nezdinde 3 hakemden oluşan bir hakem heyeti önünde Ağustos 2017’den beri görülmektedir.

Delil duruşması COVID-19 salgınından önce 10 Mart 2020 tarihine atılmışken şartlar nedeniyle sonradan 15 Nisan 2020 tarihine ertelenmiştir.

19 Mart 2020 tarihinde düzenlenen toplantıda taraflar, COVID-19 nedeniyle duruşmaların çevrimiçi olarak düzenlenmesi olasılığını tartışmışlardır. 2 Nisan 2020 tarihinde ise davalılar çevrimiçi duruşma düzenlenmesini kesin olarak reddetmiş ve duruşmaların daha ileri bir tarihte yüz yüze yapılmasını istediklerini belirtmişlerdir. Ancak davalıların bu teklifi 8 Nisan 2020 tarihinde hakem heyeti tarafından reddedilmiş ve çevrimiçi duruşma tarihi olarak 15 Nisan 2020’ye gün verilmiştir.

21 Nisan 2020 tarihinde, davalılar silahların eşitliği ilkesine aykırı muamele yapıldığı ve yargılamanın adil olmayan bir şekilde yürütüldüğü gerekçeleriyle hakem heyetine itiraz etmiş; ancak davalıların iddiaları DAHA tarafından reddedilmiştir. Söz konusu olayın ardından davalılar itirazlarını Mahkeme’ye taşımışlardır.

Davalıların çevrimiçi duruşmaların hukuki temeli hakkındaki iddiaları üç bölümde ve aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

   (1) Çevrimiçi duruşma için belirlenen tarih ile davalılara duruşma için yeterli bir hazırlanma süresi verilmemesi nedeniyle silahların eşitliği ilkesi ihlal edilmektedir: Davalılar, duruşmaların yüz yüze yapılması tekliflerinin hakem heyeti tarafından 8 Nisan 2020 tarihinde reddedilmesi sebebiyle, 15 Nisan 2020 tarihindeki duruşmaya hazırlanmak için kendilerine yeterli zaman verilmediğini ileri sürmüştür.

   (2) Saat dilimi farkı nedeniyle taraflar arası eşitsizlik söz konusu olmaktadır: Davalılar ayrıca, Los Angeles merkezli olduklarını ve hakem heyeti tarafından belirlenen 15:00 CET olan duruşma saatinin Los Angeles saati ile sabah 6:00’da gerçekleşeceğini ve bu sebeple Viyana merkezli davacıların duruşmaya öğleden sonra saat 15:00’te başlarken kendilerinin duruşmaya sabah saat 6:00’da başlamak zorunda kalacağı gerekçesiyle taraflara eşit olmayan muamele yapıldığını ileri sürmüştür.

   (3) Tanıklara müdahale edilme tehlikesi bulmaktadır: Davalılar, çevrimiçi duruşma kararlaştırmakla tanıklara müdahale edilmesi tehlikesi meydana getirdiklerinden bahisle hakemlerin eşitlik ilkesini ihlal ettiğini ve bu durumun hakemlerin tarafsızlığına gölge düşürdüğünü iddia etmiştir.

Mahkemenin Kararı

Mahkeme taraflarca ileri sürülen iddiaları değerlendirdikten sonra aşağıdaki şekilde karar kurmuştur/vermiştir:

   (1) Duruşmaya hazırlanmak için yeterli süre olmaması hakkında: Mahkeme, duruşmanın ertelenmesi talebinin reddedildiği kararın tebliğinden önce taraflara duruşma tarihi hakkında bilgi verildiğini belirtmiştir. Ayrıca, uyuşmazlık taraflarından birinin erteleme talebinde bulunması halinde, erteleme talebinde bulunan tarafından bu talebinin hemen kabul edileceğini ve bu sebeple de duruşmanın erteleneceğini düşünerek hareket etmesinin makul olmadığını ifade etmiştir. Erteleme talebinde bulunan taraf, talebinin reddedilme olasılığını dikkate almalı ve bu nedenle duruşmanın daha önceden kararlaştırılan gün ve saatte yapılması ihtimaline karşı gerekli hazırlıkları yapmalıdır. Bu kapsamda Mahkeme davalıların hazırlanmak için yeterli zamanı olup olmadığını değerlendirirken, ret kararının verildiği tarih yerine erteleme talep edilmeden önce taraflara bildirilen duruşma tarihinin dikkate alınması gerektiğini ifade etmiştir. Bu sebepler doğrultusunda, Mahkeme davalıların duruşmaya hazırlanmak için yeterli sürelerinin olduğu yönünde karar vermiştir.

   (2) Farklı zaman dilimleri hakkında: Mahkeme, davalıların Los Angeles ve Viyana arasındaki coğrafi uzaklık sebebiyle seyahate ve saat dilimi farklılarına ilişkin ortaya çıkabilecek zorlukları en başta kabul ettiklerini belirtmiştir. Ayrıca Mahkeme, saat 6:00’da gerçekleşecek çevrimiçi duruşmanın davalılar için çok büyük bir yük oluşturmadığını belirterek, çevrimiçi duruşmanın, fiziki duruşmaya kıyasla davalıların Los Angeles’tan Viyana’ya gitmek için harcayacakları emek ve zamanı da azalttığını ifade etmiştir. Bu sebeple, Mahkeme davalıların zaman dilimlerine ilişkin iddialarını reddetmiştir.

   (3) Tanıklara müdahale edilebileceği hakkında: Mahkeme, COVID-19 salgınından önce de video konferans yoluyla çevrimiçi duruşma usulünün kullanıldığını ifade ederek, kaldı ki salgın ile beraber uyuşmazlıkları verimli bir şekilde çözmeye devam etmek için teknoloji kullanımının arttığını belirtmiştir. Ayrıca Mahkeme, tanıklara müdahale tehlikesinin yüz yüze gerçekleştirilen duruşmalarda da bulunduğunu ifade ederek, duruşmaların çevrimiçi olarak yürütülmesinin tek başına ciddi bir usulî ihlale sebebiyet vermeyeceğini, hakem heyetinin tarafsızlığına gölge düşürmeyeceğini ve adil yargılanma ilkesinin ihlali anlamına gelmeyeceğini belirtmiştir. Ayrıca davalıların itirazlarını ileri sürerken, spesifik olarak hangi usul kurallarının ihlal edildiğini de belirtmek yerine, afaki bir şekilde adil yargılanma ilkesinin ihlal edildiğini belirtmeleri de haklı bulunmamıştır. Sonuç olarak Mahkeme, davalıların tanık beyanlarına müdahale edilebileceğine ilişkin iddialarını da reddetmiştir.

Yorumlar

Çevrimiçi duruşmalar COVID-19’dan önce de kullanılmakta ise de pandemi ile birlikte, uyuşmazlıkların etkin bir şekilde çözülmesini temin etmek adına, tahkim kurumlarınca yeni kurallar ve prosedürler benimsenmek durumunda kalınmıştır. Bununla birlikte, bu kurallar ve prosedürler çevrimiçi duruşmalar için zemin hazırlamış olsalar da tarafların eşitliği ilkesi, hukuki dinlenilme hakkı gibi hususları netleştirmekte eksik kalmıştır.

Bu konudaki ilk emsal olan Avusturya Yüksek Mahkemesi’nin kararı COVID-19’un başlangıcından bu yana tahkim camiasını meşgul eden bu soruna tatmin edici bir cevap getirmiştir. Aynı zamanda çevrimiçi duruşmaların temelini atması ve usulî süreci derinlemesine irdelemesi sebebiyle çok önemli bir karardır. Mahkeme’nin çevrimiçi duruşmaları destekleyen tutumunun diğer yargılamaları da etkilemesi kuvvetle muhtemeldir.

COVID-19’un önümüzdeki süreçte de devam edeceği göz önüne alındığında daha birçok uyuşmazlığın çözümünü etkileyeceğine şüphe bulunmamaktadır. Bu nedenle, tahkim yargılamalarında tarafların alışılageldik usulî yöntemlere nazaran, günümüz şartlarına uygun yeni yöntemlere eğilim göstermesi ve adapte olmaya çalışması son derece önem arz etmektedir.

Katkılarından dolayı Dilara Kaçar’a teşekkür ederiz.

[1] Maxi Scherer, Franz Schwarz, Helmut Ortner, J. Ole Jensen, “In a ‘First’ Worldwide, Austrian Supreme Court Confirms Arbitral Tribunal’s Power to Hold Remote Hearings Over One Party’s Objection and Rejects Due Process Concerns”, Kluwer Arbitration Blog (24 Ekim 2020), http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2020/10/24/in-a-first-worldwide-austrian-supreme-court-confirms-arbitral-tribunals-power-to-hold-remote-hearings-over-one-partys-objection-and-rejects-due-process-concerns/

[2] OGH Dosya No 18 ONc 3/20s

25.12.2020

Makalelerin tamamına https://gun.av.tr/tr/goruslerimiz adresinden ulaşabilirsiniz. 

Kaynak: İşbu içerik, Gün + Patners Avukatlık Bürosu’nun özel izni ile yayınlanmıştır. Yazının tüm hak ve sorumluluğu yazarlara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kaynak: Resmi Gazete
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Tahkim, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların, yargı gücü dışında özel bir organ aracılığıyla çözümlenmesidir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 407. ve devamı maddelerinde düzenlenen tahkimi, kanundaki düzenlemelerden yola çıkarak tarafların,
sözleşme veya sözleşme dışı bir hukuki ilişkiden doğmuş veya doğabilecek uyuşmazlıkların tamamı veya bir kısmının çözümünün hakem veya hakem kuruluna bırakılması olarak tanımlamak mümkündür.

Bunun yanında 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu ile 1958 sayılı New York
Sözleşmesi ile 1961 tarihli CenevreAvrupa Sözleşmesine taraf olan Türkiye,
gerekli yasal düzenlemelere sahiptir.

Gelişen ve ilerleyen sosyal ve ticari ilişkiler beraberinde hızlı şekilde çözüme kavuşma
ihtiyacı getirmiş, devlet yargısının daha ağır işlemesi sebebiyle alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olarak işlerliğini arttırmıştır.

Tahkim müessesesi 1698 ve 1889 tarihli İngiliz Tahkim Kanunları, 1806 tarihli Fransız Medeni Usul Kanunu ve Osmanlı Devletinin ilk medeni kanunu olan 1876 tarihli
Mecelle’de yer verilen eskiye dayanan alternatif bir çözüm yoludur.

Yargıda iş yükünün fazla olması ve taraflara fazla külfet yüklemesi nedeniyle daha
hızlı ve mahkemelere nazaran daha az masraflı olan tahkimin tercih edilirliğini
günden güne artırmaya devam etmektedir.

Sigortacılıkta tahkim, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30.maddesiyle sistemimize girmiştir. Uygulamanın amacı kanunda sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden
doğan uyuşmazlıkların çözümü olarak belirtilmiştir.

Sigortacılık alanında ihtisas mahkemelerinin olmaması, yargı sürecinin yavaş ilerlemesi ve masraflı olması zaman zaman sigortalının büyük zarara uğramasına neden olmakta bu durum da sigorta müessesesinin amacına aykırılık taşımaktadır.

Yasal dayanağını 14.06.2007 tarih, 26552 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sigortacılık Kanunu’nun 30.maddesinden alan Sigorta Tahkim Komisyonu, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği nezdinde sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla oluşturulmuştur.

Sigortadan kaynaklı uyuşmazlıklarda tahkime gidilebilmesi için ilk şart, uyuşmazlık
yaşanan sigorta kuruluşunun Sigorta Tahkim Komisyonu’na üye olması gerekmektedir. Sigortacılık Kanunu 30. maddesinin 13. fıkrası gereği komisyona gidilebilmesi
için, sigortacılık yapan kuruluşla uyuşmazlığa düşen kişinin, uyuşmazlığa konu teşkil
eden olay ile ilgili olarak sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvuruları yapmış ve
talebinin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığını belgelemiş olması gerekir.

Sigortacılık yapan kuruluşun, başvuru tarihinden itibaren onbeş iş günü içinde
yazılı olarak cevap vermemesi de Komisyona başvuru için yeterlidir. Belirtmekte
fayda vardır ki sigorta tahkim sistemine üye olan kuruluşlarla uyuşmazlığa düşen
kişi, uyuşmazlık konusu sözleşmede özel bir hüküm olmasa bile tahkim usulünden
faydalanabilir.

Güvence Hesabı yasal dayanağını, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14.maddesi
ve bu maddeye dayanılarak hazırlanan ve 26.07.2007 tarih, 26594 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Güvence Hesabı Yönetmeliği’nden almaktadır.

Sigortacılık Kanunu’nun 14.maddesine göre bu Kanunun 13 üncü maddesi,
13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve 10/7/2003 tarihli ve
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu ile ihdas edilen zorunlu sorumluluk sigortaları ile bu Kanunla mülga 21/12/1959 tarihli ve 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu
çerçevesinde ihdas edilmiş olan zorunlu sigortalara ilişkin olarak kanunda belirtilen
koşulların oluşması halinde ortaya çıkan zararların bu sigortalarla saptanan geçerli
teminat miktarlarına kadar karşılanması amacıyla Türkiye Sigorta ve Reasürans
Şirketleri Birliği nezdinde Güvence Hesabı oluşturulur.

Güvence Hesabına başvurulabilecek haller, kanunun 14.maddesinin 2.fıkrası ile
Yönetmeliğin 9.maddesine belirlenmiştir.

Buna göre;

– Sigortalının tespit edilememesi durumunda kişiye gelen bedensel zararlar için,

– Rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dâhilinde sigortasını yaptırmamış olanların neden olduğu bedensel zararlar için,

– Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasındaki fark kadar ödenecek bedensel tazminat tutarları için,

– Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün
branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflası halinde (Güvence Hesabı kapsamında kalan Zorunlu Sigortalar ile sınırlı olarak) ödemekle yükümlü olduğu maddi ve bedensel zararlar için,

– Çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada,13/10/1983 tarihli ve
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca işletenin sorumlu tutulmadığı hallerde, kişiye gelen bedensel zararlar için,

– Ayrıca Hesaba, Yeşil Kart Sigortası kapsamında Türkiye sınırları içinde meydana gelen zararlardan dolayı Büroca tekemmül ettirilen hasar dosyalarının tazminat ödemesi için

Büro tarafından da başvurulabilir.

Güvence Hesabı Sigorta Tahkim Komisyonu’na üye olduğundan, Güvence Hesabına yapılan başvurularda tazminatın tamamen ya da kısmen karşılanmaması durumunda hak sahipleri Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilirler.

Yönetmeliğin 4.maddesi gereği Güvence Hesabının ayrı bir tüzel kişiliği
bulunduğundan, talep Güvence Hesabı’na yönlendirilebilecektir, ancak Tahkim Komisyonuna başvuru yapmadan sigorta kuruluşuna yazılı müracaatta bulunulması gerekir.

Yapılan müracaata olumsuz cevap verilmiş veya müracaat tarihinden
itibaren 15 gün içinde (Trafik Sigortasında) bir cevap verilmemişse, iddiayı
ispatlar tüm belgelerle birlikte Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılabilmektedir.
Ayrıca belirtmekte fayda vardır ki zorunlu sigortalarda, kuruluşun komisyona üye olup olmadığı aranmamakta, 18.04.2013 tarihinden sonra meydana gelen uyuşmazlıklarda Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru mümkün olabilmektedir.

Detaylı Bilgi İçin;
Avukat Esra Melis İstikbal
m.istikbal@ozgunlaw.com

Kaynakça:
1. Çeker, Mustafa; 6102 Sayılı Türk
Ticaret Kanunu’na Göre Sigorta Hukuku, 14.Baskı, Karahan Kitabevi.
2. Tepedelen, Zekeriye; Zorunlu Sigortalarda Güvence Hesabı, Mayıs 2017 Adalet
Kitabevi.
3. Özcan,Erkan; Sigorta Tahkim Komisyonu
Nezdinde Tahkim Uygulaması, Ocak 2014,
Ankara, Adalet Kitabevi.
4. Ateş,Hüseyin; Güvence Hesabı,
http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2013-
108-1315, erişim tarihi: 06.05.2019

Kaynak: ozgunlaw.com
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kaynak: Resmi Gazete
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

18 Nisan 2019 PERŞEMBE

YÖNETMELİK

Hazine ve Maliye Bakanlığından:

SİGORTACILIKTA TAHKİME İLİŞKİN YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK

MADDE 1 – 17/8/2007 tarihli ve 26616 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (a) ve (b) bentleri eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiş, aynı fıkranın mevcut (e) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

“a) Bakan: Hazine ve Maliye Bakanını,

b) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,”

MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Müsteşarlık” ibaresi “Bakanlık” olarak, 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “Hazine Müsteşarlığı” ibaresi “Bakanlık” olarak, 16 ncı maddesinin sekizinci, on birinci ve on ikinci fıkralarında yer alan “Müsteşarlığın” ibareleri “Bakanlığın” olarak; 5 inci maddesinin altıncı fıkrası, 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, 7 nci maddesinin birinci fıkrası ve üçüncü fıkrasının (e) bendi ile 14 üncü maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “Müsteşarlığa” ibareleri “Bakanlığa” olarak; 5 inci maddesinin üçüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları, 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi, 11 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 14 üncü maddesinin birinci fıkrası, 16 ncı maddesinin on ikinci fıkrası ile 19 uncu maddesinin yedinci fıkrasında yer alan “Müsteşarlıkça” ibareleri “Bakanlıkça” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin yedinci fıkrasında yer alan “yardımcı doçent” ibaresi “doktor öğretim üyesi” olarak değiştirilmiştir.

MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 13 – (1) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen niteliklere sahip olan ve sigorta hakemi olmak isteyen kişiler, gerekli şartları taşıdıklarını gösterir belgelerle birlikte Listeye kaydolmak için Komisyona başvurur. Hakem olmak isteyen kişinin ikametgâhı bir büronun görev alanı içinde kalıyorsa Komisyona başvuru büro aracılığıyla olur.

(2) Sigorta hakemliği başvuruları, sigortacılık alanındaki uzmanlıkları belirtilmek suretiyle yapılır. Bir kişi birden fazla uzmanlık alanı belirtebilir.

(3) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigorta hakemlerinde aranacak deneyim şartının belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler esas alınır:

a) Sigorta hukukunda en az beş yıl veya sigortacılıkta en az on yıl deneyim sahibi olunması ve bu deneyimin kesintisiz olması gerekir.

b) Sigortacılıkta en az on yıl kesintisiz deneyim şartının sağlanmasında;

1) Sigortacılığa ilişkin düzenleme, denetleme ve uygulama alanlarında görev yapan ve mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan memurların,

2) Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketlerinde genel müdür veya genel müdür yardımcısı olarak görev yapanlar ile bu şirketlerin hasar veya hukuk birimlerinde görev yapanların,

3) Birlikte veya sigortacılıkla ilgili özellikli kuruluşlarda genel müdür, genel müdür yardımcısı, genel sekreter, genel sekreter yardımcısı veya koordinatör olarak görev yapanlar ile başka unvanlarla anılsa da bunlara denk unvana sahip görev yapanların,

4) Özel kanunlarına göre sigortacılık faaliyetinde bulunan diğer kuruluşlarda genel müdür veya genel müdür yardımcısı olarak görev alanlar ile bu kurumların hasar veya hukuk birimlerinde görev yapanların,

bu görevlerde geçirdikleri süreler değerlendirmeye alınır.

c) Sigorta hukukunda en az beş yıl deneyim sahibi kabul edilecekler, Türkiye Cumhuriyetinde eğitim veren hukuk fakültelerinden veya denkliği kabul edilen diğer ülkelerdeki hukuk fakültelerinden mezun olanlardan;

1) Sigortayla ilgili davalara bakan mahkemelerde hâkim olarak görev yapmış olanları,

2) Sigortacılığa ilişkin düzenleme ve denetleme kuruluşlarında mevzuatın hazırlanmasında, uygulanmasında görev alan ve mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan memurları,

3) Sigorta davalarında fiilen vekillik yapmış veya sigorta uyuşmazlıklarında sigorta hukuku alanında bilirkişilik yapmış olan avukatları,

kapsar.

ç) Meslek öncesi eğitim ve staj, fiili süre hesabında dikkate alınmaz. Vekâlet ilişkisinde çoğunlukla rücu, acente takibi, icra ve ceza davalarıyla ilgilenenler ile sigorta hukuku dışında danışmanlık hizmeti verenlerin bu faaliyetleri deneyim şartının belirlenmesinde kabul edilmez.

d) Öğretim üyelerinin sigorta hakemliğine ilişkin yeterliliği; sigortacılıkla ilgili çalışmaları ve yayınları ile verdiği dersler göz önünde bulundurularak değerlendirilir.

e) Zorunlu haller nedeniyle (askerlik, doğum, hastalık ve benzeri sebeplerle ücretsiz izin, resmi görev, yurt dışı yüksek lisans) mesleki faaliyete ara verilmiş olması deneyime etki edecek şekilde ara verilmiş sürelerden sayılmaz. Zorunlu haller nedeniyle ara verme süresi her hâlükârda 2 yılı aşamaz.

f) Zorunlu haller dâhil sigorta hukukunda kesintisiz 3 yıl ve üzeri ara verme, sigortacılıkta ise kesintisiz 5 yıl ve üzeri ara verme, mesleki deneyime etki edecek süre olarak kabul edilir.

g) İtiraz hakem heyetinde yer alacaklarda aranacak deneyim süresi sigorta hukuku için en az on yıl sigortacılık için en az on iki yıl olarak uygulanır.”

MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğe 13 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.

“Sigorta hakemliği sınavı

MADDE 13/A – (1) Bakanlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olanlar sigorta hakemliği için Komisyona başvurabilir. Sınav, itiraz hakem heyetinde yer almak isteyenler ile diğer hakem adayları için ayrı ayrıyapılır. Bakanlık, gerek görülen hâllerde sigorta hakemleri için sınav mecburiyetini kaldırabilir.

(2) Sınava başvuru için sunulan belgelerin güncel olması gerekmekte olup daha önce başvurulan hakemlik sınavları için verilmiş olan belgeler dikkate alınmaz. Adaylar öncelikle başvuru için gerekli şartları taşıdıklarını gösterir aşağıda yer alan belgeleri Sigorta Tahkim Komisyonuna sunar:

a) Sigorta Tahkim Komisyonu internet sitesinden indirilen başvuru formu.

b) Özet olarak özgeçmişi belirtir imzalı beyan.

c) Deneyim şartının belirlenmesi için, ilgili kuruluşta çalıştığına ilişkin sosyal güvenlik kaydı yanında, kuruluşta çalıştığı dönemlerde hangi görevleri hangi süreler içinde yaptığını görev, yetki ve sorumluluğu gösterecek şekilde ilgili kuruluşun yetkili temsilcisinin imzasını taşıyan yazı.

ç) En son mezun olunan yüksekokula ait diplomanın noter tasdikli örneği.

d) Konkordato ilan ve iflas etmemiş olduklarına dair belge.

e) 5684 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde belirtilen durumu sağladığına dair imzalı beyanı.

f) 5684 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendindeki suçlardan mahkûm olmadığına dair arşiv kaydını içeren adli sicil belgesi.

g) Nüfus cüzdanı örneği.

ğ) Sigorta hukukunda en az beş yıl veya sigortacılıkta en az on yıl deneyim sahibi olduğunu gösteren belgeler.

h) Serbest çalışan avukatların, takip ettikleri davalara ilişkin mahkeme ve dosya numaraları ile her yıla ait sigorta konulu en az beş davanın tensip zabıtları.

ı) Terör suçlarıyla ilgili hakkında soruşturma bulunmadığına dair savcılıktan alınacak belge.

(3) Sınava girmek isteyen adayların; öncelikle, başvuru için gerekli olan ve ikinci fıkrada belirtilen evrakları Sigorta Tahkim Komisyonuna iletmeleri gerekmektedir.

(4) Sigorta Tahkim Komisyonu başvuruları inceler ve sınava girebileceklere ilişkin nihai karar Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından verilir. Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından hazırlanan nihai başvuru listesi Sigortacılık Eğitim Merkezi (SEGEM)’ne bildirilir.

(5) Aday Değerlendirme Komisyonu; Sigorta Tahkim Komisyonundan iki temsilci, SEGEM’den bir temsilci ve Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigorta Denetleme Kurulu Başkanlığından birer temsilci olmak üzere toplam beş temsilciden oluşur.

(6) İtirazlar Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılır ve Aday Değerlendirme Komisyonu tarafından değerlendirilerek karara bağlanır.

(7) Başvurusu kabul edilen adaylar, SEGEM’in internet sitesinde yer alan Sigorta Hakemliği Sınavı Başvuru ve Uygulama Kılavuzunda belirtilen usul ve esaslara göre sınav başvurusunu SEGEM’e yapar.

Sınav kapsamı ve atanma usulü

MADDE 13/B – (1) Sınav soruları çeşitli üniversitelerin ilgili bölümlerinden temin edilmek suretiyle SEGEM tarafından hazırlanır. Sınav 50 adet çoktan seçmeli (5 seçenekli) sorudan oluşacak olup konu başlıkları ve konu başına soru sayıları aşağıdaki gibidir:

(2) Sınav sonuçları SEGEM’in internet sayfasında açıklanır. Sınavda 4 yanlış 1 doğruyu götürecek ve adayın “net doğru” sayısı 2 ile çarpılarak puanı buna göre hesaplanacaktır. Sınav sonucunda 70 ve üzeri puan alan adaylardan puan sıralamasına göre o yıl için Bakanlıkça belirlenen kontenjan kadar aday sınavda başarılı olmuş sayılır. Sınavda başarılı sayılan son aday ile aynı puanı alan aday veya adaylar olması durumunda bu adaylar da sınavda başarılı olmuş sayılır.

(3) Sınavda başarılı olanlar SEGEM tarafından ilan edilir ve başarılı olan adayların listesi Bakanlığa bildirilir. Bakanlığın kabul etmesi halinde, uygun görülenler sigorta hakemliği listesine kaydedilmek üzere Sigorta Tahkim Komisyonuna bildirilir. Burada yer alan usul ve esaslar dışındaki sınava ilişkin kurallar SEGEM’in internet sitesinde yayımlanacak Sigorta Hakemliği Başvuru ve Uygulama Kılavuzunda yer alır.

(4) İtiraz hakem heyeti için başvuru yapılmaması ya da sınavı kazananın olmaması nedeniyle itiraz hakem heyetinin hiç ya da yeterli sayıda oluşturulamaması durumunda Komisyon tarafından itiraz hakem heyetinde yer alabilecek nitelikteki sigorta hakemleri arasından gönüllülük esasına göre Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda yeterli sayıda atama yapılır. Bu şekilde geçici atanan itiraz hakem heyeti hakemlerinin görev süresi, asıl hakem atamasıyla son bulur. Atanan asıl hakemler nedeniyle hangi geçici hakemlerin görevinin biteceği Bakanlıkça yapılacak kura usulüyle belirlenir.

(5) Hakemliğe devam edilebilmesi; Bakanlıkça belirlenecek kriterler çerçevesinde, atanma tarihinden itibaren her beş yılda bir Komisyon Başkanlığının görüşleri de dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça yapılacak değerlendirmeye bağlıdır.

(6) Sigorta hakemleri başka işle iştigal edebilir.”

MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.”

MADDE 8 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 9 – Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.

Kaynak: Resmi Gazete
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2- TASFİYE MEMURU GÖREVLERİNİ BAŞKASINA DEVREDEBİLİR Mİ?
Tasfiyeye giren kollektif şirkette bir tasfiye memuru görevini diğer bir tasfiye memuruna veya üçüncü kişilere devredemez. Ancak, bazı belirli iş ve işlemlerin yürütülebilmesi için tasfiye memurları içlerinden birini veya bazılarını ya da üçüncü kişiyi vekil edebilirler. 

3- KOLLEKTİF ŞİRKET TASFİYE MEMURU ŞİRKETİ NERELERDE TEMSİL EDEBİLİR?
3.1- Tasfiye hâlinde bulunan şirketi mahkemelerde ve dışarıda tasfiye memurları temsil eder.
3.2- Tasfiye memurları şirket için yararlı gördükleri takdirde, olağan işlem ve işlerle sınırlı olmak koşuluyla, sulha, feragate, kabule, tahkime ve özellikle hakem seçmeye de yetkilidirler; gereklilik hâlinde yeni işlemler de yapabilirler.
3.3- Tasfiye hâlinde bulunan kollektif şirket adına düzenlenen bütün belgeler ve senetlerin “tasfiye hâlinde bulunan filan şirketin tasfiye memurları” ibaresi eklenerek tasfiye memurları tarafından imzalanması şarttır.
3.4- Bir tasfiye memurunun görevini yaparken işlediği haksız fiillerden şirket de sorumludur. 

4- KOLLEKTİF ŞİRKET TASFİYE MEMURLARI BAZI KARARLARDA TEK BAŞINA HAREKET EDEBİLİR Mİ?
4.1- Üçüncü kişiler tarafından yapılacak teklif, icap, ihbar, ihtar ve tebliğ gibi beyanların tasfiye memurlarından yalnız birine karşı yapılması yeterlidir.
4.2- Şirketin menfaatleri için tehlike umulan durumlarda özellikle kanun yollarına başvurulmasında tasfiye memurları tek başlarına hareket edebilirler.

5- HANGİ HALLERDE KOLLEKTİF ŞİRKET TASFİYE MEMURUNUN YETKİLERİ GENİŞLETİLİP DARALTILABİLİR?
5.1- Tasfiye memurlarının kanunen haiz oldukları yetkiler, ortaklar tarafından oy birliğiyle veya haklı sebeplerin bulunması durumunda mahkeme kararı ile daraltılıp genişletilebilir.
5.2- Tescil ve ilan olunmadıkça yetkilerin daraltılması, iyi niyetli üçüncü kişilere ileri sürülemez.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

1.2- Muhasebe sistemlerini,;
1.2.1- Kurmak,
1.2.2- Geliştirmek,
1.2.3- İşletmecilik,
1.2.4- Muhasebe,
1.2.5- Finans mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek,
1.2.6- Bu konularla müşavirlik yapmak,

1.3- Yukarıdaki yazılı konularda, belgelerine dayanılarak,
1.3.1- İnceleme,
1.3.2- Tahlil,
1.3.3- Denetim yapmak,
1.3.4- Mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerinin düzenlemek,
1.3.5- Tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak,

Sayılan işleri; bir iş yerine bağlı olmaksızın yapanlara Serbest Muhasebeci Mali Müşavir denir.

Sayılan işler haricinde çıkartılacak yönetmelik çerçevesinde tasdik işlerini yapmaktır.

2- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER HANGİ İŞLERİ YAPAMAZLAR?  
Yeminli Mali Müşavirler;
2.1- Muhasebe ile ilgili defter tutamazlar,
2.2- Muhasebe bürosu açamazlar,
2.3- Muhasebe bürolarına ortak olamazlar.

Kaynak: 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu 

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Bağışta bulunmak, kefil olmak, üçüncü kişi lehine garanti vermek, ticari mümessil tayin etmek ve şirket konusuna girmiyorsa taşınmazları satmak, satın almak, teminat göstermek, şirketin özüne ilişkin üretim araçlarını elden çıkarmak, rehnetmek veya ticari işletme rehni kurmak gibi olağan iş ve işlemler dışında kalan hususlarda ortakların oybirliği şarttır.

2- KOLLEKTİF ŞİRKET ORTAKLARI ŞİRKETTEN ÖDÜNÇ ALDIĞI PARALAR İÇİN FAİZ ÖDEMEK ZORUNDA MIDIR?
Ortak, yetkisiz olarak şirketten çektiği ve şirket hesabına bir yerden tahsil ettiği parayı, derhâl; şirketten aldığı ödüncü, aldığı tarihten itibaren faiziyle şirkete vermek zorundadır.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.