1- İŞYERİ NAKLİ İÇİN MUAFİYET HAKKI VE SINIRLARI NEDİR?
Muafiyet;
1.1- Mücbir sebep veya beklenmeyen haller saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Gümrük Bölgesine nakletmek üzere yabancı ülkedeki faaliyetini sona erdirmeden önce en az 12 ay süreyle işletme tarafından fiilen kullanılmakta olan,
1.2- Nakilden sonra da aynı amaçla kullanılacak olan,
1.3- Söz konusu işletmenin niteliği ile büyüklüğüne uygun bulunan eşya ve malzeme ile sınırlıdır.
1.4- Muafiyet hakkı sadece, Türkiye Gümrük Bölgesinde de benzer bir faaliyeti yürütmek amacıyla, ayrıldıkları ülkedeki faaliyetlerini kesin olarak sona erdiren iş yeri sahibine tanınır. Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunan bir işletme ile herhangi bir bağlantı kurma amacına yönelik işletmeler için muafiyet uygulanmaz.
1.5- Muafiyet hakkı sadece ayrıldıkları ülkede en az 3 yıl süre ile aynı işte çalışan kişilere tanınır.
1.6- Kazanç sağlama amacına yönelik olmayan faaliyetlerle uğraşan ve bu faaliyetini Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden tüzel kişiler ile mesleklerini Türkiye Gümrük Bölgesinde yürüteceklerini ispat etmeleri halinde bir serbest meslek veya benzer bir faaliyetle uğraşan gerçek kişilere de birinci fıkrada belirtilen muafiyet tanınır.

2- İŞYERİ NAKLİ İÇİN EŞYANIN GETİRİLME SÜRELERİ NE KADARDIR?
2.1- Mücbir sebep veya beklenmeyen haller saklı kalmak kaydıyla eşya ve malzemenin, işletmenin nakledildiği ülkedeki faaliyetlerinin sona erdirildiği tarihten itibaren 12 ay içerisinde Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesi zorunludur.
2.2- Belirtilen süre içerisinde eşyanın partiler halinde getirilmesi hakkın mükerrer kullanımı olarak değerlendirilmez.

3- İŞYERİ NAKLİ MUAFİYETTEN FAYDALANMAK İÇİN HANGİ BELGELER GEREKLİDİR?
Muafiyet hakkı sadece, Türkiye Gümrük Bölgesinde de benzer bir faaliyeti yürütmek amacıyla, ayrıldıkları ülkedeki faaliyetlerini kesin olarak sona erdiren iş yeri sahibi kişi tarafından, işyeri faaliyetleri devam ederken veya sona erdirildikten sonra aşağıda belirtilen belgeler ile birlikte gümrük idaresine başvurulması gerekmekte olup başvurulan gümrük idaresi tarafından işlemler sonuçlandırılır.

3.1- Yurt dışından temin edilerek dış temsilciliklerimizce tercümeleri onaylanmış belgeler;
3.1.1- Ekonomik faaliyetin sona erdirildiğine dair ilgili ülke resmi makamlarından alınacak belge,
3.1.2- İşletmenin son üç yıllık kazancı ve ödenen vergilere ilişkin belgeler,
3.1.3- Serbest dolaşıma girişi istenilen makine ve sair eşyanın varsa faturaları ve işyeri demirbaş kayıtlarına ilişkin belgeler,
3.1.4- Yerleşim yerinin nakledildiğine ilişkin dış temsilciliklerimizden alınacak ikamet nakil belgesi,
3.1.5- Serbest dolaşıma girişi istenilen malların marka, model, seri numarası ve kullanım amaçlarına ilişkin ayrıntılı olarak düzenlenmiş liste.

3.2- Türkiye’den temin edilecek belgeler;
3.2.1- İşyeri açma izin belgesi,
3.2.2- Mahalli esnaf, sanatkâr, ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi.

4- NELER İŞYERİ NAKLİ MUAFİYETİ KAPSAMI DIŞINDADIR?
Aşağıda sayılan eşya muafiyet kapsamı dışındadır;
4.1- Üretim veya hizmet endüstrisi makinesi olmayan, taşınabilir laboratuvar veya dış yayın yapma birimleri gibi ulaşım araçları,
4.2- Canlı hayvan, hayvan yemleri ile tohum ve fidanlar,
4.3- Ham, yarı mamul veya mamul madde stokları ile akaryakıtlar.

Kaynak: Resmi Gazete (06.06.2017 – 30088)

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kümelenme birlikteliği, belirli bir coğrafyada yoğunlaşmış ve birbirleriyle ilgili veya ilişkili sektör veya konularda faaliyet gösteren firmalar ile kurum, kuruluş ve özel hukuk tüzel kişilerinin, Kümelenme Destek Programı kapsamında yaptıkları işbirliklerini ifade eder.

Kümelenme birlikteliği, küme ekonomik coğrafyasında yer alan en az bir sanayi odası, yoksa ticaret ve sanayi odası ile en az bir üniversite zorunlu olmak üzere aşağıdaki kurum, kuruluş ve özel hukuk tüzel kişilerini de içerebilecek birlikteliktir. Ayrıca, kümenin ana faaliyet alanında yer alan en az yirmi firma söz konusu birliktelik ile işbirliği yapmayı taahhüt etmelidir.

2- KÜMELENME BİRLİKTELİĞİNDE HANGİ KURUM VE KURULUŞLAR YER ALABİLİR?
Kümelenme birlikteliğinde yer alabilecekler;
2.1- İl özel idareleri,
2.2- Yerel yönetimler,
2.3- Üniversiteler ve araştırma kurumları,
2.4- Teknoloji geliştirme bölgeleri,
2.5- 18.05.2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu çerçevesinde kurulan sanayi odaları ile ticaret ve sanayi odaları, borsaları
2.6- Serbest bölgeler,
2.7- Organize sanayi bölgeleri,
2.8- İhracatçı birlikleri,
2.9- Endüstri bölgeleri,
2.10- Kümelenme birlikteliği ile ilgili dernekler, vakıflar, kooperatifler vb. kuruluş ve teşekküller

Kümelenme birlikteliklerinin vizyon, strateji ve performans kriterlerini iyi belirlemeleri, mutabakat içinde yol haritalarını hazırlamaları, yönetişim yapılarını kurmaları ve bilimsel kurum veya kuruluşlarla işbirliği içerisinde olmaları gerekmektedir. Her bir paydaşın kendi gündemi ve hedefleri ile katıldığı kümelenme birlikteliklerinden, ortak hedeflerinin ve faaliyetlerinin belli olması, çıkar çatışmalarının çözüme kavuşması ve rekabetçiliği artırmak için teknolojide ve yenilikte bir üst seviyeye çıkma doğrultusunda ekonomik uzlaşının sağlanması beklenmektedir.

Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

18.05.2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar Ve Borsalar Birliği ile Odalar Ve Borsalar Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca, ticaret borsaları ile ticaret ve sanayi odalarına kayıt olmak zorunda olan tacirler her yıl kaydoldukları odaya kaydı sırasında kayıt ücreti ve her yıl için yıllık aidat ödemek zorundadırlar. Söz konusu Kanununun 9’ncu maddesinde, sanayi odası kurulan illerde sanayicilerin, sanayi odasına kaydolmakla ticaret odasına kaydolma yükümlülüğünü de yerine getirmiş olacakları, sanayi işletmesi sahiplerinin, sınaî nitelikli işlerinin gereği olarak meşgul oldukları ticaret işleri bunların sanayici vasfını ortadan kaldırmayacağı, ancak, bunların isterlerse ticaret odasına da kaydolabilecekleri hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan 5174 sayılı Yasanın 23’üncü maddesinde, kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince çıkarılacak yönetmelikle gösterilecek usullere göre belirlenecek dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunacağı hüküm altına alınmıştır. Bu yetkiye istinaden Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince çıkarılarak 8 Ocak 2005 tarihli ve 25694 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat ve Munzam Aidatın Tespiti ve Ödenmesi Hakkında Yönetmelik ile oda ve borsa aidatları düzenlenmiştir. Bu Yönetmeliğe istinaden, ticaret odasına, sanayi odasına ve ticaret borsasına kayıt yaptıran tacirlerin her yıl;
1- Yıllık aidat
2- Munzam aidat
olmak üzere iki aidatı da bağlı oldukları odalara ve borsalara ödemeleri gerekmektedir.

1- YILLIK AİDAT:
Bu Yönetmelikte, oda ve borsalara kayıtlı üyelerin ödeyecekleri kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının dereceler üzerinden tarifelere göre tespiti ile kayıt ücreti, yıllık ve munzam aidatın ödenmesine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

***5174 sayılı Yasanın 24’üncü maddesine göre kayıt ücreti ile yıllık aidat miktarı, 16 yaşından büyükler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %10’dan (yüzde onundan) az, yarısından fazla (2017 yılı için 177,50-TL’den az ile 889,00-TL’den fazla) olamamaktadır.
***Kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarları, bu Yönetmelikte gösterilen usullere göre ilgili oda ve borsalarca belirlenecek dereceler üzerinden ve tarifelere göre tespit olunmaktadır. Söz konusu Yönetmeliğin 11’nci maddesi uyarınca da oda ve borsalar ile bunlara bağlı şubelerde uygulanacak tarifeler, yönetim kurulunun teklifi ve meclisin onayı ile yürürlüğe girer. Bunların uygulanmasından yönetim kurulu sorumludur.
***Kayıt ücretinin alındığı yıl için ayrıca yıllık aidat ödenmemektedir.
***Diğer taraftan, kaydı silinmek suretiyle oda veya borsadan ayrılanların tekrar kaydedilmeleri halinde, aynı yıl içinde dahi olsa yeniden kayıt ücreti alınmaktadır.
***Öte yandan, birden fazla odaya kayıtlı bulunan üyelerin, bu durumu belgelendirmek şartıyla kendileri için belirlenmiş bulunan kayıt ücreti ve yıllık aidat miktarlarının yarısı kadar ödeme yapmaları gerekmektedir.
***Şubelere kayıtlı olan üyeler de Yönetmeliğin 5’nci maddesine göre belirlenen kayıt ücreti ve yıllık aidatın yarısı kadar ödeme yapmak zorundadırlar.

2- MUNZAM AİDAT:
Yönetmeliğin 6’ncı maddesinde odalarca her yıl için;
2.1- Gerçek kişi tacir ve sanayicilerin gelir vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî kazanç toplamı;
2.2- Tüzel kişi tacir ve sanayicilerin ise ödeyecekleri kurumlar vergisine ilişkin beyannamelerinde gösterilen ticarî bilanço kârı üzerinden
binde beş oranında munzam aidat ödenmesi gerekmektedir. Ancak, zarar eden üyeler, o yıl için munzam aidat ödememektedirler[1].

***Diğer taraftan, çalışma alanları içinde birden fazla şubesi bulunan üyelerin munzam aidatı, bütün şubelerden elde ettikleri gelir veya kurumlar vergisine matrah teşkil eden ticarî kazanç veya ticarî bilanço kârı üzerinden hesaplanmak zorundadır.

***Öte yandan bütün bu hallerde bir müessesenin şubeleri ve fabrikaları ile birlikte ödeyeceği munzam aidat, o yıl için belirlenmiş bulunan yıllık aidat tavanının yirmi katını geçememektedir.

***Birden fazla odaya kayıtlı bulunanların munzam aidatı ise üye tarafından ilgili odalara eşit olarak paylaştırılmak suretiyle yatırılmak zorundadır. Bu durumda üye, birden fazla odaya üye olduğunu da belgelemek zorundadır.

Şubelere kayıtlı üyeler de bu maddede belirlenen munzam aidatın yarısı kadar ödeme yapmaktadırlar.

3-  AİDATLAR NE ZAMAN ÖDENİR?
Yönetmeliğin 8’inci maddesine göre yıllık ve munzam aidat her yılın Haziran ve Ekim aylarında eşit iki taksitte ödenir. Bu tarihler 2017 yılı için aşağıda belirtilmiştir.
3.1- 1.Taksit son ödeme tarihi 30 Haziran 2017 Cuma
3.2- 2.Taksit son ödeme tarihi 31 Ekim 2017 Salı

4- AİDATLARIN SÜRESİNDE ÖDENMEMESİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Söz konusu yönetmeliğin 9’ncu maddesinde de belirtildiği üzere süresinde ödenmeyen kayıt ücretleri yıllık aidat ve munzam aidatı, 6183 Sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkındaki Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilmektedir.

Dolayısıyla vadesinde ödenmeyen aidat için 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkındaki Kanunun 51’nci maddesine göre belirlenen oran dikkate alınarak gecikme zammı günlük olarak hesaplanmaktadır.

[1] Ankara Ticaret Odasına göre ayrıca aşağıdaki kurallar geçerlidir.
1. Şirketler için tahakkuk eden Ticari Bilanço Karı’nın binde 5’i kadardır.
2. Şahıslar için Ticari Kazanç Matrahı’nın binde 5’i kadardır.
3. Munzam Aidatın Tavanı 2016 yılı için 16.470,00 TL’dir.

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yayınlanan sirküler ile Ticaret sicil harçlarını Ticaret ve Sanayi odaları ilan ücreti gibi kendi veznelerinden tahsil edebilecektir.

Bu kapsamda, yayınlanan sirküler ile yetkilendirilen ticaret odaları ile ticaret ve sanayi odaları bünyesinde bulunan ticaret sicili müdürlüğü işlemlerine ilişkin olarak ticaret sicili harçları sadece söz konusu Odalar tarafından tahsil edilecek olup, vergi dairelerince bir tahsilat yapılmayacaktır.

2- TİCARET SİCİL İŞLEMLERİ SIRASINDA İKİ YERE ÖDEME KÜLFETİ ORTADAN KALKMIŞ OLDU.
Önceki uygulamada Ticaret sicil harcı ayrı ticaret odası ilan ücreti ayrı veznelere ödeniyordu. Yapılan bu değişiklikle bu külfet ortadan kalkmış oldu.

Kaynak: Gelir idaresi başkanlığı 17 sayılı Harçlar Kanunu Sirküleri, 09.01.2017

Tarih: 23 Şubat 2017

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.