Aşağıdaki linkte bulunan Listeyi inceleyiniz.

https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/harclarteblig91ek.pdf

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

İntifa hakkı olan kişi tarafından beyan edilir.

Değerli Konut Vergisinin mükellefleri kimlerdir?

Değerli konut vergisini mesken nitelikli taşınmazların maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa mesken nitelikli taşınmaza malik gibi tasarruf edenler öder. Bir mesken nitelikli taşınmaza paylı mülkiyet hâlinde malik olanlar, hisseleri oranında mükelleftirler. Elbirliği mülkiyette malikler vergiden müteselsilen sorumlu olurlar.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Tarih: 14/10/2021

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, ……….. Organize Sanayi Bölgesinin maliki bulunduğu Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, Yuva Mahallesi, ………. ada, ….. parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde ……………. Yönetimi Anonim Şirketi lehine tesis edilen intifa hakkının süresi dolmadan önce terkini sırasında tapuda yapılacak işlemlerden harç alınıp alınmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanların, tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu; 63 üncü maddesinde; bu kanunda sözü edilen “kayıtlı değer” veya “emlak vergisi değeri” deyiminin, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 29 uncu maddesine göre belirlenen vergi değerini ifade edeceği; 64 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında, çıplak mülkiyet ve intifa haklarına ait harçların hesabında, kayıtlı değerin üçte birinin çıplak mülkiyete, üçte ikisinin de intifa hakkına ayrılacağı; Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün; 4 üncü maddesinde, gayrimenkullerin ve mülkiyetten gayri ayni hakların bağışlanmasında, kanuni mirasçılar dışında intifa hakkından, kuru mülkiyet sahibi lehine ivazsız feragat edilmesinde ve süreli intifa haklarında süre dolarak intifa hakkının sona ermesinde kayıtlı değer üzerinden, 20 nci maddesinin (e) fıkrasında ise, gayrimenkul üzerine irtifak hakkı tesis ve devrinde (634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre yapılan kat irtifakları hariç olmak üzere) tesis ve devir için ödenen bedel (Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) üzerinden devir alan için nispi tapu harcı tahsil edileceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, intifa hakkından süre dolmadan önce bedel karşılığında feragat edilmesi durumunda lehine feragat edilen kuru mülkiyet sahibinden, ödenen bedel üzerinden (4) sayılı tarifenin I/20-e fıkrası uyarınca; intifa hakkından süre dolmadan önce kanuni mirasçılar dışındaki kişiler lehine bedelsiz feragat edilmesi durumunda ise kuru mülkiyet sahibinden 492 sayılı Kanunun 63 ve 64 üncü maddelerine göre hesaplanacak değer üzerinden (4) sayılı tarifenin I/4 üncü maddesi uyarınca harç aranılması gerekmektedir.

Öte yandan, 492 sayılı Kanunun 123 üncü maddesinin birinci fıkrasında, “Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanununun 21 inci maddesinde de, “Organize Sanayi Bölgeleri tüzel kişiliği, bu Kanunun uygulaması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.” hükmü bulunmaktadır

Buna göre, Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde kaldığı anlaşılan ………… Organize Sanayi Bölgesinin maliki bulunduğu Ankara ili, Yenimahalle ilçesi, Yuva Mahallesi, …..….. ada, ……. parselde kayıtlı taşınmaz üzerine şirketiniz adına tesis edilen intifa hakkından kuru mülkiyet sahibi lehine feragat edilmesi halinde, tapuda yapılacak terkin işlemine ilişkin harcın mükellefinin lehine feragat edilen kuru mülkiyet sahibi …………… Organize Sanayi Bölgesi olması ve 4562 sayılı Kanunun 21 inci maddesi gereğince adı geçen Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliğinin harç muafiyeti bulunması nedeniyle, söz konusu terkin işleminden harç tahsil edilmemesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.

Kaynak:GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

SIKÇA SORULAN SORULAR

1. Bankaya ipotek borcumu ödedim. Taşınmazımın üzerindeki ipoteği terkin ettirmem için ne yapmam gerekiyor?            

• Tapu Sicili Tüzüğünün 88. maddesi gereğince ipotek terkin evrakları elden ibraz edilemeyeceğinden, ipotek terkinine ilişkin harcın da ödendiği bilgisini içeren evrakın banka tarafından ilgili Tapu Müdürlüğüne gönderilmesi halinde ipotek terkini işlemi gerçekleştirilecektir. Ayrıca Ziraat Bankası ile yapılan Protokol kapsamında ipotek terkinleri elektronik ortamda yapılabilmektedir.

2. Satış işlemleri için gerekli evraklar nelerdir? Satış için ne kadar ücret öderim?

• Satış işlemi için gerekli evraklar:

• Kimlik Belgesi (Taraflara varsa temsilcilerine ait)
• Fotoğraf  (Satıcı 1 adet, Alıcı 2 adet)
• İşlemde temsil var ise temsil belgesi (Yetki Belgesi, vasi kararı, vekâletname vb.)
• Emlak Beyan Değerini Gösterir Belge  (Taşınmazın bağlı bulunduğu Belediyeden alınır)
• İşleme konu taşınmazın tapu senedi (Var olması halinde istenir)
• Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi (DASK) (Bina vasıflı taşınmazlarda)
• 492 sayılı Harçlar Kanunun 4 sayılı tarifesinin 20-a pozisyonuna göre emlak beyan değerinden az olmamak üzere satış için beyan edilen değer üzerinden alıcı ve satıcı ayrı ayrı olmak üzere binde 20 oranında harç tahsil edilmektedir.
• 6544 sayılı Döner Sermaye Kanununa ekli tarifeye göre döner sermaye ücreti tahsil edilmektedir.

3.Miras intikali için gereken belgeler nelerdir? Miras intikali için izlenmesi gereken yol nedir?

• Miras intikali için gereken belgeler:

• Kimlik Belgesi (Taraflara varsa temsilcilerine ait)
• Fotoğraf (1 adet)
• İşlemde temsil var ise temsil belgesi (Yetki Belgesi, vasi kararı, vekâletname vb.)
• Veraset Belgesi (Sulh Hukuk Mahkemesinden veya Noterden alınan aslı veya onaylı örneği)
• İşleme konu taşınmazın tapu senedi (Var olması halinde istenir)
• Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi (DASK) (Bina vasıflı taşınmazlarda)
• İzlenmesi gereken yol: Sulh Hukuk Mahkemesi ya da Noterden alınan veraset belgesi ile birlikte yukarıda yazılı belgeleri tamamlayarak herhangi bir Tapu Müdürlüğüne varislerden biri ya da hepsi tarafından başvuru yapılması halinde işlem gerçekleştirilecektir.

4. 4 ay önce bir daire satın aldım fakat hala e-devlet üzerinde görememekteyim. Ne yapmam gerekir?

• E-devlet üzerinden taşınmaz bilgilerinizi görebilmeniz için T.C Kimlik Numaranızın sisteme kayıtlı olması gerekli olup bu düzenlemeyi e-devlet sayfanızda bulunan ”BEYANDA BULUNUN” kısmından ilgili Tapu Müdürlüğüne beyanda bulunabilir ya da ilgili Tapu Müdürlüğüne bizzat başvurarak T.C numaranızı güncelletmeniz durumunda taşınmazınızı e-devlet sayfasında görebilirsiniz.

5. E-devlet üzerinde kendime ait olmayan bir taşınmaz görünüyor, nasıl düzeltebilirim?

• E-devlet üzerinde kendinize ait olmayan taşınmaz görülmesi halinde en yakın Tapu Müdürlüğüne giderek bildirimde bulunmanız halinde yanlışlık düzeltilecektir.
• Alo 181 Tapu ve Kadastro Hizmet Hattımızı arayarak da taşınmaz bilgilerini vermeniz halinde adınıza bildirim kaydı düzenlenecektir.

6. Veraset intikal ilişiği kestirilmeden miras intikali gerçekleştirebilir miyim?

• 7338 sayılı Veraset Ve İntikal Vergisi Kanununun 19/2 fıkrası uyarınca tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirilmek üzere, intikal eden taşınmazların tescil işlemi, veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır. Ancak, intikali yapılan taşınmaza isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni hak tesis edilemez.

7. Tapumu kaybettim yenisini çıkartmak istiyorum ne kadar ücret öderim?

• İlgili Tapu Müdürlüğüne müracaat edilmesi veya yetki alanı dışı işlemler kapsamında talebin karşılanması mümkündür. 492 sayılı Harçlar Kanunun 4 sayılı tarifesinin 17. pozisyonunca harç tahsil edilmektedir. 6544 sayılı Kanuna ekli tarifeye göre döner sermaye ücreti tahsil edilmektedir.
• Yetki alanı dışı işlemlerde döner sermaye ücreti iki katı tahsil edilmektedir.

8. Elimde Osmanlı tapusu var, sorgulamasını nereden nasıl yapabilirim?

• Öncelikle taşınmazın kaydının bulunduğu ilgili Tapu Müdürlüğü’ne buradan sonuç alınamadığı durumlarda ise Arşiv Dairesi Başkanlığı’na başvurularak konu araştırılabilir.

9. Hangi nitelikli taşınmazlarda DASK aranır?

• 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tabidir.
• Taşınmaz maliki veya intifa hakkı sahipleri zorunlu deprem sigortasının yükümlüsü olup, bu sigortaya tabi bağımsız bölümler ve binalarla ilgili tescil ve tapuya kayıtlı taşınmazın kayda tabi olmayan bir taşınmaza dönüşmesi hali hariç olmak üzere tüm terkin işlemleri zorunlu deprem sigortası kapsamında kalan tapu işlemleri olarak değerlendirilmektedir.

10. Ankara’da taşınmazım var, satış işlemini Edirne’den yapabilir miyim?

Yetki alanı dışı işlemler kapsamında alıcı ve satıcı aynı Tapu Müdürlüğünde olmak koşulu ile gerekli belgeler ile başvuruda bulunulması halinde satış işlemi gerçekleştirilebilir.

Ayrıca; Müdürlük yetki alanı dışında yapılacak tapu işlemlerinde, işlemi yapan Tapu Müdürlüğünce; işlem için belirlenen döner sermaye ücreti, iki katı oranında alınacaktır.

11. Döner Sermaye ücretleri neye göre belirlenir?

• 6083 sayılı Kanunun 8/6 maddesi gereğince, 6083 sayılı Kanuna ekli III sayılı Tarife cetveline göre Döner Sermaye ücreti tahsil edilmektedir.

12. Aile Konutu Şerhi nasıl konulur? Boşandıktan sonra aile konutu şerhi koydurabilir miyim?

• Aile konutu şerhi için merkezi nüfus idaresi sisteminden veya nüfus müdürlüğünden alınan yerleşim yeri belgesi ile medeni hali gösterir nüfus kayıt örneği aranır. Ayrıca, aile konutu şerhi işlenmesi gereken taşınmazın tapu sicilindeki ada/parsel bilgileri ile MERNİS üzerinden alınan yerleşim yeri verilerinin çakıştırılması gerektiği zaman belediye, muhtarlık, kadastro müdürlüğü, apartman yönetimi, LİHKAB vb. kurumlardan bu konuda durumu kanıtlayıcı nitelikte belge alınması gerekmektedir.
• Aile konutu eşlerin yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdikleri mekândır. Eşler, evlilik birliğini beraberce yürütür ve yönetirler. Eşler boşandıktan sonra aile birliği bozulduğu için boşandıktan sonra aile konutu şerhi konulamaz.

13.  Üzerinde ipotek bulunan bir taşınmazın satışı mümkün müdür?

• İpotekli bir taşınmazın, bir başkasına ipotek borcu ile birlikte temlikine engel hal yoktur. Bunun için ipotek alacaklısının izni de gerekmez. Temliki takiben, tapu müdürü TMK’nın 1019. maddesi hükmü uyarınca alacaklıya durumu bildirecek, alacaklı bir yıl içinde eski borçludan yeni bir teminat talep etmez ise, borçlu yeni maliki kabul etmiş olacaktır.

14. Elbirliği halinde bulunan mülkiyetimi müşterek mülkiyete nasıl çevirebilirim?

•  Elbirliği halindeki mülkiyette maliklerin tümünün bizzat veya vekaleten ilgili tapu müdürlüğüne talepte bulunması halinde paylı mülkiyete geçilebilir. Ayrıca miras nedeniyle elbirliği mülkiyetinde İdaremizin 2009/6 sayılı genelgesine göre tebligat yöntemiyle paylı mülkiyete geçilebilir. Bunların dışında mahkeme kararı ile elbirliği mülkiyetine son verilmesi mümkündür.

15. 80 yaşında babam satış yapacak sağlık raporu almak zorunda mıyız?

• Sağlık Raporu almada yaş sınırı yoktur. Talep sahibinin fiil ehliyetinin bulunup bulunmadığı araştırılır. Müdürlük, istem sahibinin ifade, tavır ve davranışlarından fiil ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususunda şüpheye düşerse resmi veya özel sağlık kuruluşundan ilgilinin ayırt etme gücüne sahip olup olmadığı hakkında fotoğraflı sağlık raporu ister.

16. Kat irtifakı kurulması için gereken belgeler nelerdir?

• Kat irtifakı kurulması için gerekli belgeler:

• Kimlik belgesi (Taraflara varsa temsilcilerine ait)
• Fotoğraf (1’er adet)
• İşlemde temsil var ise temsil belgesi (Yetki belgesi, Vekâletname vb.)
• Mimari proje
• Vaziyet Planı
• Yönetim Planı

17. Kat irtifakından kat mülkiyetine geçiş nasıl olur? Gereken evraklar nelerdir?

• Üzerinde kat irtifakı kurulmuş ve yapı kullanma izin belgesi alınmış olan yapılarda;Kat irtifakına sahip ortak maliklerden birinin başvurusu veya yapı kullanma izin belgesinin yetkili idarece tapu idaresine gönderilmesi üzerine zorunlu deprem sigortası poliçesi dâhil hiçbir belge aranmaksızın kat mülkiyetine resen geçilmektedir.

18. Şirketlerin unvan değişikliği için gerekli belgeler nelerdir? Yetki belgesi nereden alınır?

• Ticaret Sicil Memurluğundan alınan unvan değişikliğini gösterir belge ile birlikte yetki belgesi ve imza sirküleriyle beraber ve Tapu Müdürlüğünün gerekli gördüğü diğer belgeler ile ilgili Tapu Müdürlüğüne başvurulması halinde işlem gerçekleştirilecektir.
• Yetki Belgesi şirketler için Ticaret Sicil Memurluğundan alınmaktadır.

19. Tapu kütüğünde ismim yanlış yazılmış. Yanlışlığı nasıl düzeltebilirim?

• İsim düzeltme işlemleri için ilgili Tapu Müdürlüğüne başvurulması halinde, Tapu Sicili Tüzüğü’nün 75. maddesi ve İdaremizin 2014/3 sayılı Genelgesi doğrultusunda işlemlere yön verilmektedir.

20. 2B arazisi için başvuruda bulundum. 2B tapumla ilgili nasıl bilgi alabilirim?

2B arazileri için Tapu Müdürlükleri ilgili idare tarafından evrakların gönderilmesi durumunda tescil yapmaktadır. 2B arazilerin satışı,  defterdarlıklar, malmüdürlükleri tarafından düzenlenen ve hak sahibinin T.C. kimlik numarası, imzası, fotoğrafı, nüfus bilgilerini içerir hak sahipliğine ilişkin belgeler, bireysel olarak veya liste şeklinde üst yazı ile tapu müdürlüğüne gönderilerek tescil edilmektedir. 2B arazileri kapsamında başvuruda bulunulan taşınmazların tapularının alınamaması halinde ilgili deftardarlık veya mal müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir.

21. İşlem yapılırken ehliyet geçerli midir?

Hak sahibinin belirlenmesi konusunda ilgili mevzuat;  Tapu Sicili Tüzüğü 18. madde, 03.09.2013 tarihli, 7059 sayılı Tapu Sicili Uygulamaları konulu Genel Duyuru ve 2013/13 sayılı “Yabancılara İlişkin Tapu İşlemlerinde Kimlik Tespiti” konulu genelgemizdir. Ehliyet ilgili mevzuatında hak sahibini belirlemede esas alınan belgelerden sayılmamıştır.

22. Pasaportun tercümesi gerekir mi?

2013/13 sayılı “Yabancılara İlişkin Tapu İşlemlerinde Kimlik Tespiti” konulu genelgemizde düzenlendiği üzere Latin alfabesi dışındaki alfabelerin kullanıldığı pasaport ve yabancı ülke kimlik belgelerinin Türkçe tercümesi Tapu müdürlüğünce gerekli görülürse istenilebilecek ancak Latin alfabesine göre düzenlenmiş pasaport veya ülke kimliklerinin Türkçe tercümesi istenmeyecektir.

23. Bankalar İpotek fek yazısını nasıl gönderirler?

Tapu Sicili Tüzüğünün “Belgelerin elden takibi ve şekli”ni düzenleyen 88/1 maddesi Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, mahkemeler, icra müdürlükleri, bankalar ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından düzenlenen aynî veya kişisel hakkı sona erdirecek nitelikteki belgeler, tapu işlemi için elden ibraz edilemez. Bu belgeler 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre müdürlüklere tebliğ edilir, hükmü gereğince; ipotek borcu ödenip vatandaşın ilgili bankaya başvurmasıyla gerekli terkin evrakları 7201 sayılı Kanun hükümlerine göre banka tarafından ilgili tapu müdürlüğüne gönderilir. Vatandaş terkin evraklarını elden ibraz edemez.

24. Cebri satış nedir? Hangi belgelerle tapu müdürlüğüne gidilir ve harç ve döner sermaye ne kadardır?

Borcunu ödemekten kaçınan borçlunun mallarının icra dairesi tarafından haczedilip satılması ve satış bedelinden alacaklıya alacağının ödenmesi işlemidir.

Gerekli belgeler ise;

• Kimlik belgesi
• İşlemde temsil var ise temsile ilişkin belge
• Gerçek kişilerde fotoğraf
• Tapu Sicili Tüzüğü’nün 20/d maddesi gereği ihalenin kesinleştiğini ve tescili belirten yetkili merciin yazısı, aranır.

İşlemin mali yönü ise; 492 Sayılı Harçlar Kanunun 4 sayılı tarifesince 20.a pozisyonu gereği, binde 20 satış bedeli üzerinden, alıcı ve satıcı için ayrı ayrı tapu harcı hesaplanır.

• Ayrıca, 6083 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı tarifeye göre döner sermaye hizmet bedeli tahsil edilir.

25. Kardeşimle bir arsa aldık kendi payımı ayırmak istiyorum işlem nasıl gerçekleşir?

Bölünme/İfraz; İlgilisinin talebi üzerine, bir parselin İmar Kanununun 15 ve 16. maddeleri uyarınca iki ya da daha fazla parçalara bölünmesi işlemidir.

• Kimlik belgesi (Taraflara ve varsa temsilcilerine ait)
• Fotoğraf (1 adet)
• İşlemde temsil var ise temsile ilişkin belge (Vekâletname, vasi kararı vb.)
• Emlak beyan değerini gösteren belge (Taşınmazın bağlı bulunduğu Belediyeden alınır.)
• İşleme konu taşınmaza ait tapu senedi (Var olması halinde istenir.)
• Değişiklik dosyası (Serbest Mühendislerce düzenlenmiş ve uygunluğu Kadastro Müdürlüğünce kontrol edilerek onaylanmış ve bir üst yazıya bağlanmış üç takım dosya içinde değişiklik beyannamesi, kontrol raporu ve eki belgeler)
• Encümen kararı/İl idare kurulu kararı (Mücavir alan içinde Belediye encümen kararı, mücavir alan dışında ise İl Özel İdaresi kararı gerekir.)

26. Bağış işlemi için istenen belgeler ve işlemin mali yönü nedir?

Bağış (hibe) işlemi için Tapu Müdürlüğünce istenen belgeler:

• TC kimlik numaralı nüfus cüzdanı (Taraflara ve varsa temsilcilerine ait)
• Fotoğraf (Taraflardan 1’er adet)
• İşlemde temsil var ise temsil belgesi (Vekâletname, vasi kararı, yetki belgesi)
• Emlak beyan değerini gösteren belge (İlgili Belediyeden alınır.)
• Bina vasıflı taşınmazlarda zorunlu deprem sigortası

İşlemin mali yönü:

• Emlak beyan değerinden düşük olmamak şartıyla bağış için beyan edilen değer üzerinden binde 68,31 oranında tapu harcı, bağışı kabul edenden tahsil edilir.
• Hibe işleminden sonra yapılacak ilk işlemde taşınmazın hibe ilişiği aranacaktır.
• 6083 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı tarifeye göre döner sermaye hizmet bedeli tahsil edilir.

27. Yapı kullanma izin belgesini, vaziyet planını ve mimari projeyi nereden alabilirim?

Soru konusu Kurumumuz yetki görev ve sorumlulukları kapsamına girmemektedir. Konunun ilgili kurumlara- yetkili İdarelere (mücavir alan sınırları içinde Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğüne ya da taşınmaz belediye mücavir alan sınırları dışında ise İl Özel İdaresine vs.) soru konusu edilmesi gerekmektedir.

28. Veraset ve intikal vergi ilişiğini hangi vergi dairesinden almalıyım?

Veraset intikal vergisi ilgili vergi dairesi tarafından tarh olunmaktadır. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 6. maddesinde açıklanmış olup, konu Kurumumuz görev alanında değildir.

29. Emlak Beyan Değerini gösteren belgenin geçerlilik süresi ne kadardır?

Söz konusu evrakın tapu müdürlüklerince işleme alınabilmesi için, o yıla ait olması gerekmektedir.

30. Edirne’de ki evimin satışını Manisa’da yaparken emlak beyan değerini nereden almam gerekir?

Söz konusu işlem Tapu Müdürlüğünün Yetki Alanı Dışı Tapu İşlemleri kapsamında işleme alındığından, emlak beyan değerinin beyan edilmesi (kişi beyanı) yeterlidir.

31. Satış işlemi gerçekleştirileceği zaman zorunlu deprem sigortasını kim yaptırır?

Zorunlu deprem sigortası poliçesine konu olmuş taşınmazlara yönelik olarak sigorta süresi bitmeden zorunlu deprem sigortası poliçesi ibrazını gerektiren yeni bir işlem talep edildiğinde, eski poliçenin geçerliliği devam edeceğinden yeniden zorunlu deprem sigortası istenmeden talebin karşılanması gerektiği 2014/2 sayılı Zorunlu Deprem sigortası konulu Genelgemizde açıklanmıştır.

32. Takyidat nedir? Tapu kaydı örneği nasıl alınır. Harç ve Döner Sermaye Hizmet Bedeli nedir?

Mülkiyet hakkını kıstlayan şerhler, beyanlar, irtifak hakları gayrimenkul mükellefiyeti vakıf belirtmesi ve rehinlerin genel adıdır.

İlgili tapu müdürlüğüne bizzat veya vekâleten müracaat edilmesi halinde veya yetki alanı dışı işlemler kapsamında müracaat ile müdürlükçe talep sahibinin ilgisi tespit edildikten sonra Tapu Kaydı Örneği alınması mümkündür.

2015 yılı için; Harçlar Kanunu 4sayılı Tarifenin 17. maddesi hükmü “İlgililerin isteği üzerine gayrimenkullere ait verilecek kayıt örneklerinin her birisiyle çıkarılacak belge örneklerinin beher sayfasından (Fotokopiler dahil 7,20 TL tapu harcı ile 6083 sayılı Kanuna ekli III sayılı tarife uyarınca“ Tapu maliki ve kütükte kayıtlı hak sahipleri hariç olmak üzere 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 1020 nci maddesi gereğince “ilgisini inanılır kılan” kişilere verilen bilgi ve belge karşılığı taşınmaz başına maktu olarak 16,00 TL Döner sermaye hizmet bedeli alınır. Malik ve kütükte kayıtlı hak sahibinin alacağı kayıttan döner sermaye hizmet bedeli alınmamaktadır. Harç için böyle bir ayrım bulunmamaktadır.

33. Vekâletnamede fotoğraf gerekli midir?

2010/7 sayılı Genelge gereği: Vekâlet verenin son durumunu yansıtır biçimde yeni çekilmiş, kimlik teşhisine elverişli, vesikalık fotoğrafı yapıştırılmış ve mühürlenmiş olmalıdır. Fotoğrafları sadece tel zımba ile tutturularak yapıştırılmamış olan vekâletnameler kabul edilmez. (Tüzel kişileri temsilen verilen vekâletnamelere fotoğraf yapıştırılması gerekli değildir.)

34. Satıcı adına vekâleten işlem yapacağım, bunun için satıcının fotoğrafı gerekli midir?

Vekâletname ile işlemin yapılamasında, vekalet verilen yani vekilin fotoğrafı gereklidir, vekalet verenin yani satıcının fotoğrafı aranmaz.

35. Tapu işlemlerinde kullanılacak fotoğraflar için bir kıstas var mı?

           Tapu Sicil Müdürlüklerince Düzenlenen Resmî Senetlere İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesi  gereğince;

(1) Resmi senede tarafların son altı ay içerisinde çekilmiş 6×4 büyüklüğünde renkli ve vesikalık fotoğrafları yapıştırılır.

 (2) Resmî senetlere yapıştırılacak fotoğrafların orijinal ve kişiyi açıkça teşhis edebilecek nitelikte olması gerekir.

(3) Tüzelkişileri temsil eden yetkililerden fotoğraf istenmez. Ancak, tüzel kişilerin temsilcilerinin verdikleri vekâletnamelere dayalı temsilde fotoğraf aranır.

36. Vakıflar için yetki belgesi nereden alınır?

Vakıflar için yetki belgesi, Vakıflar Bölge Müdürlüğünden alınmaktadır.

37. Dernekler ve sendikalar için yetki belgesi nereden alınır?

Dernekler ve sendikalar yetki belgesini mülki amirden (Kaymakamlık veya Valilikten) alır.

38. Vekaletin sona erme nedenleri nelerdir ve vekaletten azil için nasıl bir yol izlerim.

Vekâlet sözleşmesinin sona erme nedenleri Borçlar Kanununun 35, 396 ve 397. maddelerinde belirtilmiştir.

Vekâlet ilişkisi aksi kararlaştırılmamış ise (taraflarca ölümden sonra da devam edeceği kararlaştırılmış olabilir) taraflardan birinin ölümü,  gaiplik hükmünün ilanı, medeni hakların kullanılabilmesi yeteneğinin kaybı, iflas, istifa, azil ve süreye bağlanmış ise sürenin dolması ile son bulur.

 Kanunda sayılan vekâleti sona erdiren sebeplerden herhangi birisi bulunmadığı sürece (vekâletnamenin düzenleme tarihinin üzerinden 10 yıl veya daha fazla zaman geçse bile) o vekâletname ile işlem yapılmalıdır.

Vekaletten azil herhangi bir şekle tabi değildir. Azil noter vasıtasıyla yapılabileceği gibi, dilekçe, mektup ve faks ile de yapılabilir.

39. İşlem esnasında kullanılan vekâletnameyi işlem bitince başka bir işlemde kullanmak için geri alabilir miyim?

İşlem sırasında ibraz edilen vekaletname aslı veya noter tasdikli sureti Tapu Müdürlüğünde kalır ve işlem dosyasında arşivlenir.

40. Aynı tapu müdürlüğünde ikinci bir işlem yapılmak istendiği takdirde vekâletname, yetki belgesi, veraset ilamı gibi belgelerin tekrar asıllarının ibrazı zorunlu mudur?

Aynı belgelerin aynı tapu müdürlüğünde bir başka işlemde kullanılmak istenilmesi halinde tekrar belge asıllarının ibrazı gerekmemektedir.

41. Tapu müdürlüğünde vekâletname ile işlem yaptıktan sonra başka bir tapu müdürlüğünde aynı vekâletnameyi kullanabilmek için nasıl bir yol izlerim?

TKGM. Gn.2010/7 sayılı genelge hükmüne göre, Tapu Sicil veya Kadastro Müdürlüğü tarafından kullanılan vekâletin, ilgili müdürlükçe tüm sayfaları, onaylayan kişinin ismi ve unvanı, onay tarihi ve dosyalandığı parsel sayfası gösterilmek suretiyle daire mührü ile mühürlenerek diğer Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlüklerinde kullanılabilir. Diğer belgeler için (örn yetki belgesi, veraset belgesi gibi) yukarıda açıklanan şekilde mevzuatımızda açık bir düzenleme bulunmamakta olup, belge aslının yeniden temini gerekir.

Kaynak: TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

1- LTD.ŞTİ. ORTAKLARININ ESAS SERMAYE PAYI BEDELİ DIŞINDA EK ÖDEME İLE YÜKÜMLÜ TUTULABİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?
Limited şirketlerde ortaklar şirket sözleşmesiyle, esas sermaye payı bedeli dışında ek ödeme ile de yükümlü tutulabilirler. Ortaklardan bu yükümlülüğün yerine getirilmesi ancak,
1.1- Şirket esas sermayesi ile kanuni yedek akçeler toplamının şirketin zararını karşılayamaması,
1.2- Şirketin bu ek araçlar olmaksızın işlerine gereği gibi devamının mümkün olmaması,
1.3- Şirket sözleşmesinde tanımlanan ve öz kaynak ihtiyacı doğuran diğer bir hâlin gerçekleşmiş bulunması,
hâllerinde istenebilir.

***İflasın açılması ile ek ödeme yükümlülüğü muaccel olur.

2- EK ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ NASIL HESAPLANABİLİR?
Ek ödeme yükümlülüğü şirket sözleşmesinde ancak esas sermaye payını esas alan belirli bir tutar olarak öngörülebilir. Bu tutar esas sermaye payının itibarî değerinin 2 katını aşamaz.

3- ORTAKLAR DİĞER ORTAKLARIN ESAS SERMAYE PAYINA DÜŞEN EK ÖDEMEYİ DİĞER ORTAKLAR ADINA YAPABİLİR Mİ?
HAYIR.
Her ortak, sadece kendi esas sermaye payına düşen ek ödemeyi yerine getirmekle yükümlüdür. Şartlar gerçekleşmişse, ek ödemeler müdürler tarafından istenir. 

***Ek ödeme yükümlülüğünün azaltılması veya kaldırılması ancak esas sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının zararları tamamen karşılaması hâlinde mümkündür. Ek ödeme yükümlülüğünün azaltılmasına veya kaldırılmasına esas sermayenin azaltılması hakkındaki hükümler kıyas yoluyla uygulanır.

4- HANGİ HALLERDE ŞİRKET, ESKİ ORTAKTAN EK ÖDEME YÜKÜMLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRMESİNİN İSTEYEBİLİR?
Şirket, ortağın şirketten ayrılmasının tescil edildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde iflas etmiş ise bu eski ortaktan da ek ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesi istenir. Ek ödeme yükümlülüğü, halef tarafından yerine getirilmemişse, ortağın sorumluluğu, yükümlülüğü gerçekleştiği tarihte ortağa karşı ileri sürülebileceği ölçüde devam eder.

5- YERİNE GETİRİLEN EK ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN GERİ VERİLMESİ İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELERDİR?
Yerine getirilen ek ödeme yükümlülüğünün kısmen veya tamamen geri verilebilmesi için ek ödemeye ilişkin tutarın, serbestçe kullanılabilecek yedek akçeler ile fonlardan karşılanabilir olması şarttır.

6- LTD.ŞTİ.’LERDE YAN EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ NEDİR?
6.1- Şirket sözleşmesiyle, şirketin işletme konusunun gerçekleşmesine hizmet edebilecek yan edim yükümlülükleri öngörülebilir.
6.2- Bir esas sermaye payına bağlı yan edim yükümlülüklerinin konusu, kapsamı, koşulları ve diğer önemli noktalar şirket sözleşmesinde belirtilir. Ayrıntıyı gerektiren konular genel kurul düzenlemesine bırakılabilir.
6.3- Şirket sözleşmesinde açıkça belirtilmiş bir karşılığı veya uygun bir karşılığı bulunmayan ve öz kaynak ihtiyacını karşılamaya hizmet eden nakdî ve ayni edim yükümlülükleri, ek ödeme yükümlülüğüne ilişkin hükümlere tâbîdir.

***Şirket sözleşmesini değiştirip, ek ya da yan edim yükümlülükleri öngören veya mevcut yükümlülükleri artıran genel kurul kararları, ancak ilgili tüm ortakların onayıyla alınabilir.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Taşınmaz satış kazancı istisnası
İlgi: 13.12.2012 tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; şirketinizin %99,74’ü… Belediyesi’ne ait bir tüzel kişilik olduğu, kamuya ait bir gayrimenkul üzerinde 15.01.1993 tarihinden başlamak üzere bir bedel ödeyerek 49 yıl müddetle intifa hakkı aldığınızı, söz konusu intifa hakkının sehven şirket aktifine kaydedilmediği, ancak aynı gün tapuya tesis ve tescil edildikten sonra intifa haklarının bulunduğu gayrimenkul için ilgili belediyeye emlak vergisi kaydı açıldığı ve tüm emlak vergilerinin ödendiği belirtilerek, üzerinde intifa haklarının bulunduğu gayrimenkulün mülk sahibi tarafından başka bir özel-tüzel kişiliğe satılması ve şirketinizin kullanılmayan süre için gayrimenkulün yeni sahibi lehine intifa hakkından bir bedel karşılığında feragat etmesi halinde elde edilecek gelir için, fatura kesilip kesilmeyeceği, KDV Kanununun 17’nci maddesinin 4-r bendine göre KDV’den dolayı istisna kapsamına girip girmeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e kapsamında kazançlarının %75’inin kurumlar vergisinden istisna olup olmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı maddede belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Konuyla ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.6.2.2.1 Taşınmazlar'” başlıklı bölümünde; “İstisnaya konu olan taşınmazlar, Türk Medeni Kanununda “Taşınmaz ” olarak tanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden başka bir yere taşınması mümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır.

Bunlar Türk Medeni Kanununun 704’üncü maddesinde;
Arazi,
Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,
Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler olarak sayılmıştır.” açıklamaları yer almaktadır.

Ayrıca, özelge talep formunuz ekinde yer alan … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nün 21.01.2013 tarih ve… sayılı yazısında, şirketiniz adına… tarih ve … yevmiye numarası ile… ada 4 ve… parsellerin, tedavül öncesi gelişi olan… Ada …, … ve… Parseller üzerinde irtifak hakkı çeşidi olarak; intifa hakkı tesis işlemi yapıldığı, 4721 sayılı Medeni Kanun’un 826’ncı maddesi kapsamında, müstakil ve daimi hak niteliğinde bağımsız ve sürekli nitelikte tapu kütüğüne taşınmaz olarak kayıtlı bulunmadığı belirtilmiştir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre; şirketiniz aktifinde kayıtlı olmayan ve tapu kütüğünde ayrı bir sayfaya bağımsız olarak ve sürekli bir hak olarak kaydedilmeyen kamuya ait bir taşınmaz üzerinde kurulan intifa hakkının taşınmaz olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından söz konusu intifa hakkının taşınmazın yeni sahibine devredilmesi sonucu elde edilen kazancın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde belirtilen taşınmaz satış kazancı istisnasından yararlanması mümkün bulunmamakta olup, söz konusu kazancın kurum kazancına dâhil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

3065 sayılı KDV Kanunu’nun;
– İstisnaları düzenleyen 17’inci maddesinin (4/r) bendinde; kurumların aktifinde veya belediyelerin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerin, (4/p) bendinde de; Hazinece yapılan taşınmaz teslimi ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi işlemleri ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan arsa ve arazi teslimlerinin KDV’den istisna olduğu,

– 1/1’inci maddesinde, Türkiye’ de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu, bu faaliyetlerin kanunların veya resmî makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının, bunları yapanların hukukî statü ve kişiliklerinin, işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye mani teşkil etmeyeceği,
hüküm altına alınmıştır.

Bu itibarla, %99,74 hissesi… Belediyesi’ne ait olan şirketinizin aktifinde kayıtlı bulunmayan ve tapu kütüğünde ayrı bir sayfaya bağımsız ve sürekli bir hak olarak kaydedilmeyen… Merkez İlçe Belediyesi adına kayıtlı taşınmazlar üzerindeki intifa hakkının, her ne kadar tapuya tesis ve tescil edilerek emlak vergisi kaydı yapıldıktan sonra tüm emlak vergileri ödense de taşınmaz olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu intifa hakkının kullanılmayan kısmından feragat edilmesinin hak satışı olarak değerlendirilerek KDV Kanununun 1/1’inci maddesi uyarınca KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Faturanın tarifi” başlıklı 229’uncu maddesinde; “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika” olarak tanımlanmış, 231/5’inci maddesinde ise faturanın mal teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun “Fatura kullanma mecburiyeti’ başlıklı 232’nci maddesi hükmüne göre, tüccarlar sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Bu nedenle, şirketiniz aktifine kayıtlı bulunmayan intifa hakkının bulunduğu gayrimenkulün, mülk sahibi tarafından başka bir özel-tüzel kişiliğe satılması ve şirketiniz tarafından kullanılmayan süre için gayrimenkulün yeni sahibi lehine intifa hakkından bir bedel karşılığında feragat edilmesi halinde, alınan bedel üzerinden şirketinizce fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
18 Temmuz 2014 Tarih ve 84098128-125[5-2012/9]-443 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Taşınmaz satış kazancı istisnası
İlgi: 13.12.2012 tarihli özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; şirketinizin %99,74’ü… Belediyesi’ne ait bir tüzel kişilik olduğu, kamuya ait bir gayrimenkul üzerinde 15.01.1993 tarihinden başlamak üzere bir bedel ödeyerek 49 yıl müddetle intifa hakkı aldığınızı, söz konusu intifa hakkının sehven şirket aktifine kaydedilmediği, ancak aynı gün tapuya tesis ve tescil edildikten sonra intifa haklarının bulunduğu gayrimenkul için ilgili belediyeye emlak vergisi kaydı açıldığı ve tüm emlak vergilerinin ödendiği belirtilerek, üzerinde intifa haklarının bulunduğu gayrimenkulün mülk sahibi tarafından başka bir özel-tüzel kişiliğe satılması ve şirketinizin kullanılmayan süre için gayrimenkulün yeni sahibi lehine intifa hakkından bir bedel karşılığında feragat etmesi halinde elde edilecek gelir için, fatura kesilip kesilmeyeceği, KDV Kanununun 17’nci maddesinin 4-r bendine göre KDV’den dolayı istisna kapsamına girip girmeyeceği ve Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e kapsamında kazançlarının %75’inin kurumlar vergisinden istisna olup olmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı maddede belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.

Konuyla ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.6.2.2.1 Taşınmazlar'” başlıklı bölümünde; “İstisnaya konu olan taşınmazlar, Türk Medeni Kanununda “Taşınmaz ” olarak tanımlanan ve esas niteliği bakımından bir yerden başka bir yere taşınması mümkün olmayan, dolayısıyla yerinde sabit olan mallardır.

Bunlar Türk Medeni Kanununun 704’üncü maddesinde;

Arazi,
Tapu siciline ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar,
Kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümler olarak sayılmıştır.” açıklamaları yer
almaktadır.

Ayrıca, özelge talep formunuz ekinde yer alan … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nün 21.01.2013 tarih ve … sayılı yazısında, şirketiniz adına … tarih ve … yevmiye numarası ile … ada 4 ve … parsellerin, tedavül öncesi geldisi olan … Ada …, … ve … parseller üzerinde irtifak hakkı çeşidi olarak; intifa hakkı tesis işlemi yapıldığı, 4721 sayılı Medeni Kanun’un 826’ncı maddesi kapsamında, müstakil ve daimi hak niteliğinde bağımsız ve sürekli nitelikte tapu kütüğüne taşınmaz olarak kayıtlı bulunmadığı belirtilmiştir.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre; şirketiniz aktifinde kayıtlı olmayan ve tapu kütüğünde ayrı bir sayfaya bağımsız olarak ve sürekli bir hak olarak kaydedilmeyen kamuya ait bir taşınmaz üzerinde kurulan intifa hakkının taşınmaz olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından söz konusu intifa hakkının taşınmazın yeni sahibine devredilmesi sonucu elde edilen kazancın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde belirtilen taşınmaz satış kazancı istisnasından yararlanması mümkün bulunmamakta olup, söz konusu kazancın kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

3065 sayılı KDV Kanunu’nun;
– İstisnaları düzenleyen 17’inci maddesinin (4/r) bendinde; kurumların aktifinde veya belediyelerin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerin, (4/p) bendinde de; Hazinece yapılan taşınmaz teslimi ve kiralamaları, irtifak hakkı tesisi, kullanma izni ve ön izin verilmesi işlemleri ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca yapılan arsa ve arazi teslimlerinin KDV’den istisna olduğu,

– 1/1’inci maddesinde, Türkiye’ de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu, bu faaliyetlerin kanunların veya resmî makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının, bunları yapanların hukukî statü ve kişiliklerinin, işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye mani teşkil etmeyeceği,
hüküm altına alınmıştır.

Bu itibarla, %99,74 hissesi … Belediyesi’ne ait olan şirketinizin aktifinde kayıtlı bulunmayan ve tapu kütüğünde ayrı bir sayfaya bağımsız ve sürekli bir hak olarak kaydedilmeyen … Merkez İlçe Belediyesi adına kayıtlı taşınmazlar üzerindeki intifa hakkının, her ne kadar tapuya tesis ve tescil edilerek emlak vergisi kaydı yapıldıktan sonra tüm emlak vergileri ödense de taşınmaz olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu intifa hakkının kullanılmayan kısmından feragat edilmesinin hak satışı olarak değerlendirilerek KDV Kanununun 1/1’inci maddesi uyarınca KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE

213 sayılı Vergi Usul Kanununun “Faturanın tarifi” başlıklı 229’uncu maddesinde; “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika” olarak tanımlanmış, 231/5’inci maddesinde ise faturanın mal teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun “Fatura kullanma mecburiyeti’ başlıklı 232’nci maddesi hükmüne göre, tüccarlar sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler.

Bu nedenle, şirketiniz aktifine kayıtlı bulunmayan intifa hakkının bulunduğu gayrimenkulün, mülk sahibi tarafından başka bir özel-tüzel kişiliğe satılması ve şirketiniz tarafından kullanılmayan süre için gayrimenkulün yeni sahibi lehine intifa hakkından bir bedel karşılığında feragat edilmesi halinde, alınan bedel üzerinden şirketinizce fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
18 Temmuz 2014 Tarih ve 84098128-125[5-2012/9]-443 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Dernek yönetim kurulu üyelerine yapılacak huzur hakkı ödemeleri ile kiralanacak lojman için yapılacak ödemelerin vergisel durumu ve dernek giderlerinin tevsiki hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; dernek gelirlerinin tamamının bağışlardan oluştuğu belirtilerek; Derneğinizin, emekli yönetim kurulu üyelerine yapacağı huzur hakkı ödemesi ile imamın oturması için lojman olarak kiralanan gayrimenkulün kira ödemesinin tevkifata tabi olup olmadığı, bu ödemelerden tevkifat yapılması durumunda beyannamelerin Derneğiniz tarafından verilip verilemeyeceği, dernek adına yapılan harcamalar karşılığı alınan perakende satış fişlerinin gider olarak yazılıp yazılamayacağı ve defter tutma yükümlülüğünüzün bulunup bulunmadığı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendi ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup, aynı Kanunun 2’nci maddesinin beşinci fıkrasında da, dernek veya vakıflara ait ve tabi olup faaliyetleri devamlı bulunan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi işletme olduğu; altıncı fıkrasında ise dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği; mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesinin veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerle ilgili (2.4.) bölümünde; iktisadi işletmenin belirlenmesinde iktisadi işletmenin en belirgin özelliklerinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesinin, kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.

Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesinin birinci fıkrasında; ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler olarak tanımlanmıştır. Aynı maddenin ikinci fıkrasında; ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunmasının onun mahiyetini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Aynı Kanunun 70’inci maddesinde yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.

Yine aynı Kanunun “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında; “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmüne yer verilmiş, aynı fıkranın;

-(1) numaralı bendinde, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç) 103 ve 104’üncü maddelere göre,
-5/a bendinde 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince %20 oranında),
tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.

1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “15.3.2.3 Diğer Kurumlar Vergisi Mükelleflerine Ait Taşınmazların Kiralanması Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri” başlıklı bölümünde; Kurumlar Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacağı; bu kurumların elde ettikleri kira gelirlerinin ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edileceği açıklanmıştır.

Diğer taraftan, 5253 sayılı Dernekler Kanunu ile ilgili olarak yayımlanan Dernekler Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde;

“Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.

Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak, 31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeler için 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası düzenlenir. Bu kapsamda da bulunmayan ödemeler için Ek-13’te yer alan Gider Makbuzu veya banka dekontu gibi belgeler harcama belgesi olarak kullanılır.”
hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1’inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kâğıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği; 3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kâğıtları imza edenler olduğu hükme bağlanmıştır.

Mezkûr Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında; maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dâhil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kâğıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Yukarıdaki hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;

            -Derneğinizin tüzel kişiliği itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmadığından Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre defter tutma zorunluluğu yoktur. Ancak devamlılık arz eden ticari, sınai ve zirai faaliyetlerinizin bulunması halinde Derneğinize bağlı olarak oluşan iktisadi işletmeler nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilecek olup, bu iktisadi işletmelerin diğer işletmeler gibi mükellefiyet tesis ettirme, defter tutma, beyanname verme, belge düzenine uyma zorunlulukları bulunmaktadır.
            -Dernek tarafından yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı adı altında yapılan ödemeler ücret niteliğindedir. Ayrıca dernek tarafından kiralama yoluyla edinilen lojmanın bedelsiz olarak imama tahsis edilmesi halinde, söz konusu lojman tahsisi menfaat niteliğinde değerlendirilecek olup, bu ödemenin ücret olarak vergilendirilmesi gerekir.
            -Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi ile belirlenmiş olan tevkifat yapma yükümlülüğü bulunan kişi ve kurumlar arasında dernekler de sayılmış olduğundan, Derneğiniz tarafından yapılan ücret niteliğindeki ödemeler üzerinden anılan maddenin 1 numaralı bendine göre, kiralanacak lojman için yapılacak ödemeler üzerinden ise 5/a bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılarak muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.
            -Kiralanan taşınmazın ticari, zirai veya kurumlar vergisine (kooperatif hariç) tabi olan işletmelerin aktifinde kayıtlı olması halinde, bu taşınmaz için ödenen kira bedelleri üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacağı tabiidir.
            -Tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmayan Derneğinize ait gelirlerin veya giderlerin, 5253 sayılı Dernekler Kanunu ile ilgili olarak yayımlanan Dernekler Yönetmeliğinin 38’inci maddesi hükmü çerçevesinde belgelendirilmesi gerekmektedir.
            -Derneğiniz yönetim kurulu üyelerine yapılan huzur hakkı ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtların ihtiva ettiği toplam tutar üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrası uyarınca nispi damga vergisi hesaplanacaktır.

Kaynak: Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı
17 Nisan 2014 Tarih ve 27575268-105[Mük.257-2012-9160]-395 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan kira yardımı ve taşınma tazminatının vergi kanunları karşısındaki durumu hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ek dilekçede; şirketiniz tarafından, kooperatif adına kayıtlı arsa üzerine kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılarak tekrar yapılacak konutlara ilişkin olarak kooperatife yapılacak kira yardımı ile taşınma bedeli ödemelerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı, söz konusu ödemelerin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı ile kooperatif tarafından şirketiniz adına fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

VERGİ USUL KANUNUNA GÖRE
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227’nci maddesinin 1’inci fıkrasında, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu belirtilmiş, 229’uncu maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen vesika olarak tarif edilmiş, 232’nci maddesinde ise fatura kullanma mecburiyetinde olanlar sayılmıştır.

Buna göre, 16.05.2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında şirketiniz tarafından kooperatife yapılan kira yardımı ödemeleri karşılığında anılan kooperatifin kurumlar vergisi veya katma değer vergisi mükellefiyeti söz konusu ise şirketiniz adına fatura düzenlemesi, bu mükellefiyetleri söz konusu değil ise şirketiniz tarafından kooperatif adına gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi kurum kazancı” başlıklı 6’ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 2’nci maddesinde, gelire giren kazanç ve irat unsurları sayılmış olup, bunlar ticari kazançlar, zirai kazançlar, ücretler, serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları, menkul sermaye iratları ve diğer kazanç ve iratlar olarak hüküm altına alınmıştır.

Mezkûr Kanunun 70’inci maddesinde de; aynı maddede bentler halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262’nci maddesine göre maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin arttırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferrik bilumum giderlerin toplamını ifade etmektedir.

Genellikle kat karşılığı inşaatlarda müteahhit açısından arsa maliyet bedeli (arsa payı karşılığında) arsa sahibine teslim edilen daire ve işyerlerinin yapımı için yapılan harcamaların toplamını oluşturmakta olup, bu bedel inşaat maliyetinin de içerisinde yer almaktadır. Buna göre, arsa karşılığında müteahhit firma tarafından arsa sahibine verilecek daireler ve işyerleri için yapılan harcamalar veya ödenen nakit para anılan müteahhit firma açısından arsa sahibinden alınan arsa payının maliyet bedeli olacaktır. Müteahhit açısından kendisine kalan dairelerin maliyeti ise, hem kendi daireleri hem de bu dairelere isabet eden arsa payı için ödediği bedelin (arsa sahibine bıraktığı dairelerin, işyerlerinin maliyet bedeli veya nakit paranın) toplamı olmaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, kat karşılığı inşaatın arsa maliyet bedeli, şirketiniz tarafından arsa karşılığında arsa sahibine teslim edilecek gayrimenkulün inşaatı için yapılan harcamaların toplamından oluşmaktadır. Dolayısıyla, söz konusu harcamalar (inşaat süresince arsa sahibine yapılan kira yardımları dahil) tevsik edilmesi şartıyla inşaatın maliyetinin tespitinde dikkate alınabilecektir.

Ayrıca, kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılan daireler (mesken) için şirketiniz tarafından kooperatif hesabına, kooperatif tarafından da üyelere aylık kira yardımı olarak ödenen bedel, kiralama işlemine dayanmamakta olup yardım niteliğindeki bu ödemeler, Gelir Vergisi Kanununun 2’nci maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiçbirine girmemektedir. Dolayısıyla söz konusu kira yardımının anılan Kanunun 70’inci maddesi kapsamında elde edilen gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından şirketiniz tarafından kooperatife kira yardımı olarak ödenen tutarlar üzerinden tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Kaynak: Büyük Mükellefler Vergi Dairesi
04.08.2017 Tarih ve 62030549-125[15-2016/30] Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2- HACİZ VARAKASI NASIL DÜZENLENİR?
Haciz muameleleri, tahsil dairelerince düzenlenen ve alacaklı amme idaresinin, mahalli en büyük memuru veya tevkil edeceği memur tarafından tasdik edilen haciz varakalarına dayanılarak yapılır. Bu varakaların şekli ve ihtiva edeceği bilgiler Maliye Vekaletince belirtilir. 

3- KÖYLERDE HACİZ İŞLEMİ NASIL YAPILIR?
3.1- Köylerde ve Köy Kanunu tatbik edilen bucaklarda menkul mal haczi haciz varakası üzerine köy ihtiyar kurullarınca yapılır.
3.2- Bu yerlerde gerek görülen hallerde Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilecek vergiler için muhtarın veya ihtiyar kurulu üyelerinden birinin huzuruyla tahsil dairesine menkul mal haczi yaptırmaya o mahallin en büyük mal memuru yetkilidir. 

4- BORÇLU LEHİNE HACZEDİLEN MALLARA KARŞI İSTİHKAK İDDİALARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?
4.1- Borçlu, elinde bulunan bir malı üçüncü şahsın mülkü veya rehni olarak gösterdiği yahut üçüncü bir şahıs tarafından o mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia edildiği takdirde, haczi yapan memur bunu haciz zaptına geçirir. Keyfiyet, iddia borçlu tarafından yapılmışsa üçüncü şahsa, üçüncü şahıs tarafından yapılmışsa borçluya bildirilir.
4.2- Tahsil dairesi, haciz zaptını aldığı tarihten itibaren 7 gün içinde iddiayı reddetmediği takdirde istihkak iddiasını kabul etmiş sayılır. Üçüncü şahıs, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde itiraz etmediği takdirde istihkak iddiası dinlenmez.
4.3- İstihkak iddiası tahsil dairesince kabul edilmez veya borçlu tarafından istihkak iddiasına itiraz edilirse, 7 gün içinde mahkemeye müracaat etmesi lüzumu tahsil dairesince üçüncü şahsa bildirilir. Müddetinde dava açılmadığı takdirde istihkak iddiasından vazgeçilmiş sayılır. 

5- ÜÇÜNCÜ ŞAHIS ELİNDE HACZEDİLEN MALLARA KARŞILIK İSTİHKAK İDDİALARINA NASIL İTİRAZ EDİLİR?
5.1- Haczedilen mal borçlunun elinde olmayıp da; mal üzerinde mülkiyet veya rehin hakkı iddia eden üçüncü bir şahıs elinde ise keyfiyet, haczi yapan memur tarafından haciz zaptına geçirilir. Malın borçluya ait olduğu iddiasında bulunan tahsil dairesi keyfiyeti alacaklı amme idaresine bildirir. Alacaklı amme idaresi bildirme tarihinden itibaren 15 gün içinde dava açmadığı takdirde istihkak iddiası kabul edilmiş sayılır.
5.2- Borçlu ile birlikte ikamet etmekte olan şahıslar tarafından istihkak iddiasında bulunulduğu takdirde mal borçlunun elinde sayılır. 

***İstihkak davalarına bakmaya haczi yapan tahsil dairesinin bulunduğu mahal mahkemesi salahiyetlidir. İstihkak davaları diğer işlere takdimen görülür.

Kaynak: 6183 Sayılı Kanun

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.