iktisap etmek – Muhasebe News

A.Ş. Kendi Paylarını Alabilir mi?

MuhasebeNews — Fri, 09 Nov 2018 07:15:07 +0000

1- A.Ş.NİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP VEYA REHİN OLARAK KABUL ETMESİ HANGİ HALLERDE GERÇEKLEŞİR?
1.1- Bir anonim şirket kendi paylarını, esas veya çıkarılmış sermayesinin 1/10’nu aşan veya bir işlem sonunda aşacak olan miktarda, ivazlı olarak iktisap ve rehin olarak kabul edemez. Bu hüküm, bir üçüncü kişinin kendi adına, ancak şirket hesabına iktisap ya da rehin olarak kabul ettiği paylar için de geçerlidir.
1.2- Payların birinci fıkra hükmüne göre iktisap veya rehin olarak kabul edilebilmesi için, genel kurulun yönetim kurulunu yetkilendirmesi şarttır. En çok 5 yıl için geçerli olacak bu yetkide, iktisap veya rehin olarak kabul edilecek payların itibarî değer sayıları belirtilerek toplam itibarî değerleriyle söz konusu edilecek paylara ödenebilecek bedelin alt ve üst sınırı gösterilir. Her izin talebinde yönetim kurulu kanuni şartların gerçekleştiğini belirtir.
1.3- Birinci ve ikinci maddelerdeki şartlara ek olarak, iktisap edilecek payların bedelleri düşüldükten sonra, kalan şirket net aktifi, en az esas veya çıkarılmış sermaye ile kanun ve esas sözleşme uyarınca dağıtılmasına izin verilmeyen yedek akçelerin toplamı kadar olmalıdır.
1.4- Bu hükümler uyarınca, sadece, bedellerinin tümü ödenmiş bulunan paylar iktisap edilebilir.
1.5- Yukarıdaki maddelerde yer alan hükümler, ana şirketin paylarının yavru şirket tarafından iktisabı hâlinde de uygulanır. Pay senetleri borsada işlem gören şirketler hakkında, Sermaye Piyasası Kurulu şeffaflık ilkeleri ile fiyata ilişkin kurallar yönünden gerekli düzenlemeleri yapar.

2- A.Ş. GENEL KURUL KARARI OLMADAN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP EDEBİLİR Mİ?
Bir şirket, yakın ve ciddi bir kayıptan kaçınmak için gerekli olduğu takdirde, kendi paylarını, genel kurulun yetkilendirmeye ilişkin kararı olmadan da iktisap edebilir.
Payların bu yolla iktisabı hâlinde yönetim kurulu ilk genel kurula;
2.1- İktisabın sebep ve amacı,
2.2- İktisap edilen payların sayıları, itibarî değerlerinin toplamı ve sermayenin ne kadarını temsil ettiği,
2.3- Bedeli ve ödeme şartları,
hakkında yazılı bilgi verir.

3- A.Ş.’NİN KENDİ PAYLARINI İKTİSAP ETMESİNDEKİ İSTİSNA HALLERİ NELERDİR?
Bir anonim şirket,
3.1- Esas veya çıkarılmış sermayesinin azaltılmasına ilişkin TTK 473 ilâ 475’inci madde hükümlerini uyguluyorsa,
3.2- Küllî halefiyet kuralının gereğiyse,
3.3- Bir kanuni satın alma yükümünden doğuyorsa,
3.4- Bedellerinin tümü ödenmiş olmak şartıyla ve cebrî icradan, bir şirket alacağının tahsili amacına yönelikse,
3.5- Şirket, menkul kıymetler şirketiyse,
kendi paylarını iktisap edebilir.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Tapu Harcını Kim Öder?

MuhasebeNews — Wed, 07 Nov 2018 01:00:55 +0000

Tapu harçlarını Harçlar Kanunu’na bağlı (4) sayılı tarifede belirtilen kişiler; tarifede belirtilmeyen işlemlerde ise, taraflar aksini kararlaştırmadığı müddetçe aşağıda yazılı kişiler ödemekle mükelleftir;
1- Mülkiyet ve mülkiyetten gayrı ayni hakları iktisap edenler (İktisap eden kişiler birden fazla ise harçları hisseleri oranında öderler),
2- İpotek tesisinde ipoteği tesis edenler,
3- Kadastro işlerinde adlarına tescil yapılanlar,
4- Miras sebebiyle çıplak mülkiyetin mirasçı adına tescilinde, çıplak mülkiyet sahibi olanlar,
5- Rücularda rücu eden taraf,
6- Bunlar dışında kalan işlemlerde lehine işlem yapılmış olanlar.

Kaynak: Harçlar Kanunu

LTD.ŞTİ.’nin Kendi Esas Sermaye Paylarının Elde Edilmesi ve Hesaplanması Nasıl Olur?

MuhasebeNews — Sun, 04 Nov 2018 10:00:58 +0000

LTD.ŞTİ.’NİN KENDİ ESAS SERMAYE PAYLARININ ELDE EDİLMESİ VE HESAPLANMASI NASIL OLUR?
1- Şirket kendi esas sermaye paylarını, sadece, bunları alabilmek için gerekli tutarda serbestçe kullanabileceği öz kaynaklara sahipse ve alacağı payların itibarî değerlerinin toplamı esas sermayenin %10’nu aşmıyorsa iktisap edebilir.
2- Şirket sözleşmesinde öngörülen veya mahkeme kararıyla hükme bağlanmış bulunan bir şirketten çıkma ya da çıkarma dolayısıyla, esas sermaye paylarının iktisabı hâlinde, birinci fıkradaki üst sınır %20 olarak uygulanır. Şirket esas sermayesinin %10’nu aşan bir tutarda iktisap edilen esas sermaye payları 2 yıl içinde elden çıkarılır veya sermaye azaltılması yoluyla itfa edilir.
3- Şirket kendi esas sermaye payları için ödediği tutar kadar yedek akçe ayırır.
4- Şirketin iktisap ettiği kendi esas sermaye paylarından kaynaklanan oy hakları ile buna bağlı diğer haklar, paylar şirketin elinde bulunduğu sürece donar.
5- Şirketin, iktisap ettiği kendi esas sermaye paylarına ait ek ve yan ödeme yükümlülükleri, söz konusu paylar şirketin elinde bulunduğu sürece istenemez.
6- Şirketin kendi paylarını iktisap etmesine ilişkin sınırlama ile ilgili hükümler, şirket esas sermaye paylarının, şirketin çoğunluğuna sahip bulunduğu yavru şirketlerce iktisabı hâlinde de uygulanır.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Mülkiyeti Kooperatife Ait Konutların, Kooperatif Çalışanlarının İkametine Verilmesi Halinde Vergilendirme Nasıl Olacaktır?

MuhasebeNews — Mon, 12 Mar 2018 10:45:47 +0000

(GİB – ÖZELGE)

Konu: Mülkiyeti kooperatife ait olan konutların kooperatif çalışanlarının ikametine tahsis edilmesi durumunda vergilendirme.

İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden; mülkiyeti kooperatifinize ait olan konut ve işyerlerini kiraya vermenizden dolayı kurumlar vergisine tabi olduğunuz belirtilerek, mülkiyeti kooperatifinize ait konutları kira bedeli talep etmeden sigortalı olarak çalışan işçilerinizin ikametine tahsis etmeniz durumunda kurumlar vergisi ve katma değer vergisi yönünden vergilendirmenin nasıl olacağı hususunda görüş talep ettiğiniz anlaşılmış olup, konu ile ilgili Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNLARINA GÖRE

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6’ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38’inci maddesinde ise; “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41’inci maddeleri hükümlerine uyulur.” hükmüne yer verilmiştir.

Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinde ise safi kurum kazancının tespit edilmesi sırasında indirilecek giderler tadadi olarak sayılmış olup, maddenin (1) numaralı bendi ile ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca anılan Kanunun;

– 23’üncü maddesinin 9’uncu bendinde; “Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere ve özel kanunlarına göre barındırılması gereken memurlarla müstahdemlere konut tedariki ve bunların aydınlatılması, ısıtılması ve suyunun temini suretiyle sağlanan menfaatler ile mülkiyeti işverene ait brüt alanı 100 m²’yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler (Bu konutların 100 m²’yi aşması halinde, aşan kısma isabet eden menfaat için bu istisna hükmü uygulanmaz) ” in gelir vergisinden istisna olduğu;
– 61 inci maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.”

– 63 üncü maddesinde; “Ücretin gerçek safi değeri işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan menfaatler toplamından aşağıdaki indirimler yapıldıktan sonra kalan miktardır. … Hizmet erbabına verilen ayınlar, verildiği gün ve yerdeki ortalama perakende fiyatlarına göre; konut tedariki ve sair suretle sağlanan menfaatler, konutun emsal kirasına veya menfaatin emsal bedeline göre değerlenir.”
hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, mülkiyeti kooperatifinize ait olan ve çalışanlarınıza ücretsiz olarak tahsis edilen konutların brüt alanlarının 100 m²’yi aşmaması durumunda, bu suretle çalışanlarınıza sağlanan menfaatler Gelir Vergisi Kanununun 23’üncü maddesi hükmü uyarınca Gelir Vergisinden müstesnadır. Ancak her bir çalışan itibariyle tahsis edilen konutun brüt alanının 100 m²’yi aşması halinde, 100 m²’yi aşan kısım ücret matrahına dâhil edilecek ve vergilendirilmesinde Gelir Vergisi Kanununun 73’üncü maddesinde hüküm altına alınan emsal kira bedeli dikkate alınacaktır.

Öte yandan, çalışanlarınıza bedelsiz tahsis edilen konutlara ilişkin emsal kira bedelinin 100 m²’yi aşan kısma isabet eden tutarının kooperatifinizce gelir olarak dikkate alınması ve aynı zamanda net ücret olarak değerlendirilen bu tutarın brüte iblağ edilmesi suretiyle bulunacak tutarın da ücret olarak Gelir Vergisi Kanununun 40’ıncı maddesinin (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNA GÖRE

Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde; Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 1/3-f maddesinde ise; Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin katma değer vergisine tabi olduğu hükmü yer almıştır.

26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin “I-B-5.Personele Sağlanan Menfaatler” başlıklı bölümünde;

“KDV uygulamasında personele bedelsiz sağlanan menfaatlerden aşağıda sayılanlar vergiye tabi tutulmaz:

a) Personele işyerinde veya müştemilatında yemek verilmesi,
b) Personele yatacak yer veya konut tahsisi,
c) Personelin toplu olarak işyerine gidip gelmesini sağlamak amacıyla yapılan taşıma hizmetleri,
ç) Personele demirbaş olarak verilen giyim eşyası.

İşletmenin iktisadi faaliyetini sürdürebilmesi için yapılan ve işletmede yaratılan katma değerin bir unsuru olan bu masraflar, maliyetin bir parçası olduğundan, personele tahsis sırasında vergiye tabi tutulmaz, bu mal ve hizmetlerin iktisabında yüklenilen vergiler ise genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilir.”
açıklaması yer almaktadır.

Bu hükümlere göre, kooperatifinize ait konutların kendi personelinize ikamet amaçlı olarak tahsisi, karşılığında bedel alınmamak kaydıyla katma değer vergisine tabi tutulmayacak, bir bedel alınması durumunda ise bu bedel üzerinden katma değer vergisi hesaplanacaktır.

Kaynak: Antalya Vergi Dairesi Başkanlığı
27 Mayıs 2015 Tarih ve 49327596-125[KVK.2013.ÖZ.48]-125 Sayılı Özelge

Taşınmaz Ticareti ve Kiralanmasıyla Uğraşan Şirkete Ait Taşınmazların Finansal Kiralama Şirketine Sat-Kirala-Geri Al Yöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisi İstisnası Uygulanabilir mi?

MuhasebeNews — Fri, 24 Nov 2017 07:00:53 +0000

(GİB – ÖZELGE)

Konu: İşletmede Kayıtlı Taşınmazın Finansal Kiralama Şirketine Sat-Kirala-Geri Al Yöntemiyle Satışında Kurumlar Vergisi İstisnası

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda: … Vergi Dairesi Müdürlüğünün… vergi numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, inşaat ve taahhüt işleriyle iştigal ettiğiniz, şirketinizin sahip olduğu arsalar veya başka kişi ya da kurumlara ait arsalar üzerinde iş yeri ve konut inşa ederek bunların satışını/ticaretini yaptığınız, aktifinizde kayıtlı arsanızı 10 adet daire (villa) karşılığında müteahhide verdiğiniz, yapımına başlanan ve kat irtifakı tesis edilmiş olan villaları finansman temini için 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümleri uyarınca sat-kirala-geri al yöntemi ile finansal kiralama şirketine satacağınız ve sözleşme sonunda söz konusu taşınmazların geri alınacağı belirtilerek bu işlemin Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan hüküm gereğince istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun istisnaları düzenleyen 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde;

“Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75’lik kısmı (Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21.11.2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktöring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.)
…

Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır.”
hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, konuya ilişkin açıklamalar 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin (5.6.) bölümünde yapılmıştır.

Anılan Tebliğin “5.6.2.3.4. Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ile uğraşılmaması” başlıklı bölümünde de;

“Menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan kurumların bu amaçla ellerinde bulundurdukları istisna kapsamındaki değerlerin satışından elde ettikleri kazançlar istisna kapsamı dışındadır.

İstisna uygulaması esas itibarıyla bütün kurumlar için geçerlidir. Ancak, faaliyet konusu menkul kıymet veya taşınmaz ticareti ve kiralanması olan kurumların bu amaçla iktisap ettikleri ve ellerinde tuttukları kıymetlerin satışından elde ettikleri kazançlar için istisnadan yararlanmaları mümkün değildir.

Satışa konu edilen kıymetlerin iki tam yıl kurum aktifinde kayıtlı olması da durumu değiştirmeyecektir. Aynı durum, satmak üzere taşınmaz inşaatı ile uğraşan mükellefler açısından da geçerlidir. Ancak, taşınmaz ticareti ile uğraşan mükelleflerin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri taşınmazların satışından elde ettikleri kazançlara istisna uygulanabilecek; taşınmaz ticaretine konu edilen veya kiralama ya da başka surette değerlendirilen taşınmazların satış kazancı ise istisnaya konu edilmeyecektir.”
açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin birinci paragrafındaki parantez içi hükmünde 02.08.2013 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 6495 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktöring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla taşınmazların finansal kiralama şirketlerine satışı ve finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançların %100’ünün, taşınmazı en az iki tam yıl süreyle aktifte bulundurma şartı aranmaksızın, kurumlar vergisinden istisna edilmesi hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla, bu kapsamda gerçekleştirilen işlemlerde istisnadan faydalanılabilmesi için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulundurma şartı hariç olmak üzere anılan maddede yer alan diğer tüm şartların sağlanması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, taşınmaz ticareti ve kiralanmasıyla uğraşan şirketinizin, aktifinizde kayıtlı arsa karşılığında elde ettiği taşınmazları (villaları) 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümleri uyarınca sat-kirala-geri al yöntemiyle bir finansal kiralama şirketine satmanız durumunda söz konusu satıştan doğan kazançlar için 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde düzenlenen istisnadan faydalanması mümkün bulunmamaktadır.

Kaynak: Adana Vergi Dairesi Başkanlığı
7 Eylül 2015 Tarih ve 19341373-125[ÖZELGE-2014/13]-54 Sayılı Özelge

Veraset ve İntikal Vergisine Göre Verginin Mükellefi Kimdir?

MuhasebeNews — Tue, 02 May 2017 01:00:44 +0000

1- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİNE GÖRE VERGİNİN MÜKELLEFİ KİMDİR?
Veraset ve İntikal Vergisinin mükellefi, veraset tarikiyle veya ivazsız bir tarzda mal iktisap eden şahıstır.

2- VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ HANGİ VERGİ DAİRESİ TARAFINDAN TARH EDİLEBİLİR?
Veraset ve İntikal Vergisi;
2.1- Veraset tarikiyle vaki intikallerde ölen kimsenin, diğer suretle vukua gelen intikallerde tasarrufu yapan şahsın ikametgâhının, hükmi şahıslarda ve diğer teşekküllerde merkezlerinin bulunduğu,
2.2- Muris veya tasarrufu yapan şahsın bu ikametgâhı yabancı bir memlekette ise Türkiye’deki son ikametgâhının bulunduğu,
2.3- Muris veya tasarrufu yapan şahıs Türkiye’de hiç ikamet etmemiş veya son ikametgâhı tespit olunamamış ise Maliye Vekâletinin tayin edeceği,
yer vergi dairesi tarafından tarh olunur.

Kaynak: Veraset Ve İntikal Vergisi