İstanbul Büyükşehir Belediyesi Planlama Ajansı, “İstanbul Ekonomi Bülteni – Finansal Piyasalar” aylık bülteni yayınlandı. Rapora göre, Türkiye genelinde kredi kartı harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 35,6 arttı. Türkiye’deki toplam bireysel kredi kartı harcamalarının yüzde 33,6’sının gerçekleştiği İstanbul’da, 2021 Mart sonunda bir önceki yılın aynı dönemine göre harcamalar yüzde 55,9 artarak 52 milyar TL’ye ulaştı. Aynı dönemde Türkiye’deki toplam bireysel kredi kartı harcamaları ise yüzde 35,6 artarak 155 milyar TL’yi geçti.

Kredi kullanımı yüzde 29,8 arttı

İstanbul’da 2021 yılı Mart ayı itibarıyla kredi kullanımı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 29,8 arttı. İstanbul’da kişi başına düşen nakdi kredi miktarı bir önceki yıla göre yüzde 30,3 artarak 95 bin 775 TL’ye yükseldi. Türkiye’deki nakdi kredilerin yüzde 39,2’sinin kullanıldığı İstanbul, kişi başına düşen nakdi kredinin en yüksek olduğu il oldu. İstanbul’u sırasıyla Ankara, Denizli, Antalya ve Kocaeli takip etti.

Mart 2021 itibarıyla takipteki alacakların yüzde 44’ü İstanbul’da gerçekleşti

Mart 2020 itibarıyla tahsil edilemeyip takibe düşen kredilerin yüzde 40,5’i İstanbul’da iken Mart 2021 itibarıyla bu oran yüzde 44’e yükseldi. Bu dönemde İstanbul’da, takipteki alacaklar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 artarken Türkiye genelinde yüzde 1,3 azaldı. İstanbul’da kişi başına düşen ortalama takipteki alacak Mart 2021’de 4 bin 259 olurken Türkiye genelinde bin 763 TL oldu.

İstanbul’da tasarruf mevduatı miktarı yüzde 29,3 arttı

2020 Mart sonu itibarıyla 660 milyar TL olan tasarruf mevduatı, 2021 yılının aynı döneminde yüzde 29,3 artarak 852 milyar TL’yi geçti. İstanbul’da kişi başına düşen tasarruf mevduat miktarı Mart 2021’de yüzde 29,7 artarak 55 bin 162 TL’ye ulaşırken kişi başına düşen toplam mevduat ise 100 bin 151 TL’ye ulaştı. Türkiye genelinde ise kişi başına düşen tasarruf mevduatı miktarı İstanbul’un gerisinde kalarak 24 bin 508 TL oldu. İstanbul’da altın mevduatı ise yüzde 73,1 arttı. Toplam altın mevduatında bir önceki yılın aynı döneminde 117 ton altın karşılığı mevduat mevcutken, 2021 Mart sonu itibarıyla bankalarda tutulan değer 203 ton altına yükseldi.

Taşıt kredisi kullanımı yüzde 92 arttı

Mart 2021’de bir önceki yılın aynı dönemine göre İstanbul’da kullanılan taşıt kredisi yüzde 92, ihtiyaç kredisi yüzde 38,2, konut kredisi ise yüzde 31,5 arttı. İstanbul’da kullanılan kredilerin yüzde 51,2’sini ihtiyaç kredileri, yüzde 46,1’ini konut kredileri ve yüzde 2,7’sini taşıt kredileri oluşturdu. Türkiye genelinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre taşıt kredisi kullanımı yüzde 91,6, ihtiyaç kredisi kullanımı yüzde 37,4, konut kredisi kullanımı ise yüzde 31,1 arttı.

Finansal kuruluşlarda kullanılan kredilerin yüzde 90,3’ü İstanbul’da gerçekleşti

Mart 2021 itibarıyla İstanbul’un kredi kullanımda en yüksek paya sahip olduğu sektör yüzde 90,3 ile finansal kuruluşlar oldu. Bu sektörü yüzde 51,2 pay ile inşaat sektörü takip etti.  İstanbul’da sektörler açısından kullanılan krediler bir önceki yılın aynı dönemine göre finansal kuruluşlarda yüzde 38,6, gıda, meşrubat ve tütün alanında yüzde 32,9, turizm alanında yüzde 32,9 arttı. Toptan ticaret ve komisyonculuk alanında yüzde 28,1, inşaat alanında yüzde 26 ve tekstil ve tekstil ürünleri alanında ise yüzde 20,4 artış görüldü.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul İstatistik Ofisi, pandeminin İstanbul’da ekonomiye etkilerini değerlendiren bir rapor yayınladı. ‘COVID-19 Pandemisinin İstanbul Ekonomisine Etkileri’ Raporuna yer alan veriler şu şekilde:

Ticarethane elektrik tüketimi yüzde 44 azaldı

İstanbul’da sanayi elektrik tüketimi 2016 yılından beri en düşük düzeye Nisan ayında ulaştı; bir önceki seneye göre yüzde 27 azaldı. Aynı dönemde Türkiye’de sanayi elektrik tüketimi ise yüzde 22 azaldı. Mayıs ayı itibariyle ise toparlanma işareti görülmeye başladı. Diğer taraftan, ticarethaneler kısıtlamalardan daha fazla etkilendi ve özellikle Mayıs ayında bir önceki yıla göre elektrik kullanımı İstanbul’da yüzde 44, Türkiye genelinde ise 34 azaldı.

İhracat yüzde 24,5, ithalat yüzde 20,3 azaldı

Türkiye dış ticaretinin yüzde 50’sini oluşturan İstanbul’da, 2020 yılının ikinci çeyreğinde ihracat ilk çeyreğe göre yüzde 24,5 azalarak 15,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalat ise aynı dönemde yüzde 20,3 azalarak 24,2 milyar dolar oldu. Türkiye genelinde 2020 yılının ikinci çeyreğinde ihracat bir önceki döneme göre yüzde 24 azalarak 32,3 milyar dolar, ithalat ise yüzde 22,3 azalarak 43,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığı İstanbul’da Ağustos 2020’de, bir önceki yılın sonuna göre yüzde 79,2’lik bir artışla rekor seviyeye yükselerek 5,6 milyar dolara ulaştı. Türkiye’de ise yüzde 34,5 artarak 6,28 milyar dolara ulaştı.

Turist sayısı yüzde 98,2 azalarak 68 bine geriledi

COVID-19’un etkilerinin önemli derecede görüldüğü sektörlerden biri turizm oldu. İstanbul’da yer alan otellerin doluluk oranları nisan ve mayıs aylarında keskin bir düşüş yaşadı. İstanbul’u ziyaret eden yabancı turist sayısı 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 98,2 azalarak 68 bine geriledi. Aynı dönemde Türkiye’ye gelen toplam turist sayısı ise  yüzde 97,9 azalarak 269 bin oldu. 2019 yılının ilk dört ayında İstanbul’a gelen toplam turist sayısı 4 milyonu aşmışken, 2020 yılında sekiz ayda İstanbul’a gelen toplam turist sayısı 3,2 milyona ulaşabildi.

Kapanan şahıs firma sayısı, ilk 7 ayda 2019 yılı toplamını yakaladı

2019 yılında toplam 6 bin 899 şahıs firması kapanmışken, 2020 yılının ilk yedi ayında kapanan şahıs firma sayısı 6 bin 870’e ulaştı. İstanbul’da 2020 yılının ilk dokuz ayında kapanan şahıs firması bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 55,9, Türkiye genelinde ise yüzde 15,8 arttı. Kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı ise İstanbul’da ilk dokuz ayda yüzde 24 azalarak 4 bin 583 olarak gerçekleşti.

İstanbul’da Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tahsilatı yüzde 85,8 arttı

COVID-19 döneminde İstanbul’dan tahsil edilen vergi gelirleri 2019 yılının ikinci çeyreğinde toplam 70,58 milyar TL iken 2020 yılının aynı döneminde yüzde 6,7 artarak 75,32 milyar TL olarak gerçekleşti. 2020’nin üçüncü çeyreğinde ise vergi tahsilatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 38,3 artarak 113,08 milyar TL olarak gerçekleşti. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Ağustos 2020’de 10,7 milyar TL ile zirveye ulaştı. 2020’nin ilk çeyreğine baktığımızda ise 16,06 milyar ÖTV tahsil edilmişken; ikinci çeyreğinde yüzde 9,5 artarak 17,58 milyar TL, üçüncü çeyreğinde ise yüzde 85,8 artarak 29,83 milyar TL tahsil edildi.

İŞKUR aracılığıyla işe yerleştirmeler yüzde 85 azaldı

COVID-19 Pandemisi sonrasında İŞKUR aracılığıyla işsizlik ödeneğine yapılan başvurular, mart ve nisan aylarında rekor düzeye ulaştı. 2019 yılı mart, nisan ve mayıs aylarında İstanbul’da toplam 130 bin kişi işsizlik ödeneğine başvurmuşken, 2020 yılının aynı döneminde başvuran kişi sayısı yüzde 37,6 artarak 178 bine ulaştı. 2019 yılının aynı aylarında işsizlik ödeneğini hakedenlerin sayısı ise 75 bin iken, 2020 yılında yüzde 33,7 azalışla 50 bin oldu. Aynı dönemde Türkiye genelinde ise başvuru sayısı yüzde 42 artarak 362 bine ulaştı, hakedenlerin sayısı yüzde 35,1 azalarak 155 bine geriledi. İŞKUR aracılığıyla toplam işe yerleştirmeler 2019’un ikinci çeyreğinde 102 bin kişiye ulaşmışken 2020 yılının aynı döneminde yerleştirmeler yüzde 85,2 azalarak 15 bin kişiye geriledi. Türkiye genelinde ise 2020 yılının ilk çeyreğinde işe yerleştirilenlerin sayısı 246 bin iken 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 43,6 azalarak 138 bine gerilerken üçüncü çeyreğinde ilk çeyrek ile aynı seviyede gerçekleşti.

Borçlanma arttı, takibe düşen krediler yüzde 41,4 yükseldi

İstanbul’da ihtiyaç kredileri son 10 yıla bakıldığında 2020 yılının ikinci çeyreğinde ilk defa konut kredisinden daha yüksek miktarda gerçekleşti. Son bir yıla bakıldığında İstanbul’da ihtiyaç kredileri yüzde 58,8, konut kredileri ise yüzde 20,5 arttı. Türkiye genelinde ise 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre konut kredisi tutarı yüzde 29,9, ihtiyaç kredileri ise yüzde 63,8 arttı. Takipteki alacaklar, 2020 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 59 artarak 61,4 milyar TL, ikinci çeyreğinde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 41,4 artarak 61,8 milyar TL olarak gerçekleşti.

Konut kredisi faiz oranlarının azalmasıyla konut satışları arttı

Pandeminin en önemli ekonomik etkenlerinden biri konut satışlarında gerçekleşti. 2020 Nisan ayında konut satışları son 7 yıla göre en düşük seviyede gerçekleşirken, konut kredisi faiz oranlarının düşmesiyle Temmuz 2020 tarihi en yüksek konut satışının gerçekleştiği ay oldu. İstanbul’da Haziran ayında yeni konutların fiyatı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31, ikinci el konutların yüzde 20 arttı. 2019 Temmuz’da İstanbul’da 17 bin adet konut satılmışken 2020 yılı Temmuz ayında yüzde 128 artarak 39 bine yükseldi. Türkiye genelinde de Temmuz ayında konut satışları yüzde 124 arttı.

Her 4 haneden biri sosyal yardım talebinde bulundu

İBB’nin sosyal yardım amacıyla açmış olduğu internet sayfasına yapılan başvurulara göre; pandemi sürecinde İstanbul’da her 4 haneden birinin sosyal yardım talebinde bulunduğu ortaya çıktı. İstanbul’da toplam hane sayısı 4,5 milyon iken hanelerden gerçekleşen toplam başvuru sayısı 1 milyonu aştı. Başvuruda bulunan hanelerin yüzde 30,9’unun düzenli bir geliri olmadığı anlaşıldı.

Salgın sebebiyle dar gelirli hanelerin yüzde 77,9’unun mevcut borçları yükseldi

Yoksul hanelerde COVID-19’un etkilerini ölçmek amacıyla 14 – 23 Ekim 2020 tarihleri arasında 1.000 dar gelirli hane ile yapılan anket çalışmasının sonuçları yayınlandı. Açıklanan sonuçlara göre, pandemi döneminde dar gelirli hanelerin yüzde 37,6’sında iş kaybı yaşanırken hanelerin yüzde 75,2’sinin geliri azaldı. Salgın sebebiyle hanelerin yüzde 77,9’unun mevcut borçlarında artış gerçekleşirken en çok banka ve kredi kartı borçlarının arttığı ortaya çıktı.