Bahsettiğiniz kişi GVK 9. maddedeki esnaf muaflığından yararlanamaz. Gerçek usulde GV mükellefiyeti kuracak. Çiftçiden aldığı zirai ürünler için Müstahsil makbuzu düzenleyecek. Makbuzda % 4 GV stopajı yapacak.

İLİNTİLİ İÇERİKLER

1. Esnaf Muaflığından Yararlanma Şartları Nelerdir?

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için;

• Oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma
mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri
ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet,
boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünler
kapsamında olması,

• Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü vb. ve aletler hariç olmak
üzere, sanayi tipi ve ya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaması,

• Dışarıdan işçi çalıştırılmaması,
• Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,
• Ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılmaması,
• Ürünlerin ticari, zirai ve ya mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar
vergisi mükellefi olanların düzenledikleri kermes, festival ve panayırlarda
satılmaması,
• Ticari, zirai ve ya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi
olunmaması,
• Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde
yapılmaması,
gerekmektedir

Ürünlerin; ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere, düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir.

2. Evlerde Üretilen Ürünlerin İnternet ve Benzeri Ortamlarda Satışı Mümkün mü?

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi
kapsamında esnaf muaflığından faydalananların, evlerde imal ettikleri ürünleri,
internet ve benzeri elektronik ortamlarda da satmaları halinde esnaf muaflığından
faydalanmaları mümkündür.

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için, internet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari
ücretin yıllık brüt tutarını (2023 yılı için 120.096 TL’yi) aşmaması gerekmektedir.

Ürünlerin İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması
durumunda, satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt
tutarını aşmaması şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil, tüm ürünlerin
toplam satış tutarı için geçerlidir.

Satışların bir kısmının internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, bir
kısmının muafiyet kapsamında diğer şekillerde yapılması halinde, satış tutarının
ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması şartı, sadece
internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlar için geçerli olup,
diğer şekillerde yapılan satışlarda tutar sınırlaması bulunmamaktadır.

3. Muafiyet Şartlarını Sağlamadığı Tespit Edilenler İçin Mükellefiyet Ne Zaman Başlar?

İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yıl içerisinde yapılan satışların
ilgili yılda geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını geçmesi halinde, esnaf
muafiyeti kaybedilecek ve izleyen takvim yılı başı itibarıyla gelir vergisi mükellefiyeti
tesis edilecektir.

Örnek 1: Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı
bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan Bayan (A), evinde ürettiği
tarhana, erişte ve mantıları, kamu kurumlarınca düzenlenen kermes, festival,
panayırlarda ve internet üzerinden satışa aracılık eden bir platform aracılığıyla
satmaktadır.

Bayan (A)’nın, 2023 takvim yılında internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı
30.000 TL, diğer satış tutarı ise 80.000 TL’dir.

Bayan (A), internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı olan 30.000 TL, 2023 yılı
için belirlenen yıllık asgari ücretin brüt tutarı olan 120.096 TL’yi aşmadığından,
muafiyetten faydalanmaya devam edecektir.

Örnek 2: Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı
bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan Bay (B), evinde ürettiği hediyelik
turistik eşyaları belediye tarafından belirlenen geçici bir stantta ve internet
üzerinden satmaktadır.

Bay (B)’nin 2023 takvim yılında internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı 130.000
TL, diğer satış tutarı ise 15.000 TL’dir.

Bay (B), internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı olan 130.000 TL, 2023 yılı için
belirlenen yıllık asgari ücretin brüt tutarı olan, 120.096 TL’yi aştığından, muafiyetini
kaybedecek ve 1/1/2024 tarihinden itibaren gelir vergisi mükellefi olacaktır.

4. Evlerde Üretilen Ürünlerin Satışında Vergi Tevkifatı Yapılacak mı?

Tevkifat yapmakla sorumlu olanlar tarafından, Kanununun 9 uncu maddesinin
birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında, vergiden muaf esnaftan internet
ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden veya muafiyet kapsamında diğer
şekillerde satın alınan mallar için yapılan ödemeler üzerinden, aynı Kanunun 94
üncü maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendinin (a) alt bendi uyarınca %2
oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

5. Evlerde Üretilen Ürünlerin Satışında Belge Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi
kapsamında esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge
düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri bulunmamaktadır.
Bu muafiyetten yararlananların, kendilerine düzenlenen gider pusulalarını ve bu
faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mal ve giderlerine ilişkin belgelerini 213
sayılı Vergi Usul Kanununda öngörülen 5 yıllık süre boyunca saklamaları zorunludur.

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından, Gelir Vergisi
Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında
esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alışların 213 sayılı Kanunun 234
üncü maddesi kapsamında; gider pusulası veya bedelin banka, PTT A.Ş. veya
6493 sayılı Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları aracılığıyla
ödenmesi halinde, bu kurumlarca düzenlenen belgeler (dekont, makbuz gibi) ile
belgelendirilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilenler haricindekiler tarafından esnaf muaflığından
yararlananlardan yapılan alımlara ilişkin olarak 213 sayılı Kanun kapsamında
belge düzenleme yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Örnek 3: Gelir vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı
bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan Bayan (C), evinde ürettiği hasır,
sepet, süpürge, paspas, fırça ve yapma çiçekleri, kamu kurumlarınca düzenlenen
kermes, festival, panayırlarda ve internet üzerinden satışa aracılık eden bir
platform aracılığıyla satmaktadır.

Bayan (C), internet üzerinden ticari kazancı nedeniyle gerçek usulde gelir vergisi
mükellefi olan Bay (D)’ye 10.000 TL ve (E) A.Ş’ye 15.000 TL’lik satış yapmıştır.
Bay (D) ve (E) şirketi tarafından Bayan (C)’den satın alınan ürünlerin, gider pusulası
ile belgelendirilmesi gerekmekle birlikte bedelin gider pusulası düzenleme
süresi içerisinde banka aracılığıyla ödenmiş olması halinde söz konusu alımın
gider pusulasında bulunması gereken bilgileri ihtiva eden banka dekontuyla
da belgelendirilebilmesi mümkündür. Ayrıca, yapılan ödemeler üzerinden %2
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

GELİR VERGİSİ KANUNUNUN 9 UNCU MADDESİNİN
BİRİNCİ FIKRASININ (10) NUMARALI BENDİ KAPSAMINDA
EVLERDE ÜRETİLEN ÜRÜNLERİN SATIŞINDA ESNAF MUAFLIĞI

1. Esnaf Muaflığından Yararlanma Şartları Nelerdir?

Bu muaflıktan faydalanılabilmesi için;
• Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,
• Sanayi tipi ve ya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaması,
• Ürünlerin sadece internet ve benzeri elektronik ortamdan satış yapılması,
• İkametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurarak
“Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alınması,
• Türkiye de kurulu bankalarda internetten yapılan satış gelirlerinin tahsilini ve
bu gelirleri üzerinden tevkifat yapılmasını teminen bir ticari hesap açılması ve
tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi,
• Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 Türk lirasını (323
Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ) aşmaması,
• Ticari, zirai ve ya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tabi
olunmaması,
• Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde
yapılmaması,
gerekmektedir.
Birden fazla ürün imal edilerek internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden
satılması durumunda, elde edilen hasılatın ilgili yıl içinde geçerli olan tutarı aşmaması
şartı, her bir ürün cinsi için ayrı ayrı değil, tüm ürünlerden elde edilen toplam
hasılat için geçerlidir.

2. Satışların Bir Kısmının İnternet ve Benzeri Elektronik Ortamlar Üzerinden Bir Kısmının Diğer Şekillerde Yapılması Mümkün mü?

Bu muafiyetten faydalanılabilmesi için evlerde imal edilen ürünlerin münhasıran
internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satılması şarttır. Satışların bir
kısmının internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden, bir kısmının ise diğer
şekillerde yapılması halinde bu bent kapsamında muafiyetten faydalanılması mümkün
değildir. Şartların varlığı halinde ilgili maddenin (6) numaralı bentleri kapsamında
esnaf muaflığından faydalanılması mümkündür.

3. Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu Maddesinin Birinci Fıkrasının (6) ve (10) Numaralı Bentlerinden Aynı Takvim Yılında Faydalanılması Mümkün mü?

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) ve (10) numaralı
bentlerinde düzenlenen muafiyetlerden aynı takvim yılında aynı anda faydalanılması
mümkün değildir. Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi
kapsamında muafiyetten faydalananların internet ve benzeri elektronik ortamlar
üzerinden yıl içerisinde yapılan satışların ilgili yılda geçerli olan asgari ücretin yıllık
brüt tutarını geçmesi nedeniyle esnaf muafiyetini kaybedecek ve izleyen takvim yılı
başı itibarıyla gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecek olanlar, izleyen yıl Ocak ayının
sonuna kadar Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde
belirtilen şartları sağlamaları halinde, izleyen yılda bu bent kapsamında esnaf
muaflığından faydalanabilecektir.

Örnek 4: Bayan (F), sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın
evinde ürettiği ekmek, bazlama, kurabiye ve pasta ile reçel, salça ve turşu gibi ürünleri
internet üzerinden satışa aracılık eden bir platform aracılığıyla satmaktadır.

Bayan (F) bu ürünlerin satışı dolayısıyla 2023 yılında Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından
faydalanmaktadır. Bayan (F)’nin internet üzerinden yapmış olduğu satış tutarı olan
140.000 TL, 2023 yılı için belirlenen yıllık asgari ücretin brüt tutarı olan 120.096
TL’yi aştığından, Bayan (F) izleyen takvim yılı başından itibaren (6) numaralı bent
kapsamında muafiyetten faydalanamayacaktır.

Ancak Bayan (F), 2023 yılı Ocak ayının sonuna kadar Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendinde belirtilen şartları sağlaması
kaydıyla, 2023 yılında internet ve benzeri alanlar üzerinden yapacağı satışları için
(10) numaralı bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanabilecektir.

4. Bankalar Tarafından Yapılacak İşlemler ve Tevkifat Uygulaması Nedir?

Bankalar tarafından, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına
eklenen (10) numaralı bent hükmü kapsamında Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi ibraz
edenlere, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlarda yapılacak mal
satışlarına ilişkin elde edilen hasılatın yatırılacağı ticari bir hesap açılacaktır.

Birden fazla bankada veya aynı bankanın değişik şubelerinde birden fazla ticari hesap
açılması mümkün bulunmaktadır. Açılacak ticari hesaba yatırılan tüm ödemelerden
tevkifat yapılacağından, açılacak hesabın münhasıran esnaf muafiyeti kapsamındaki
satış bedellerinin tahsili için kullanılması gerekmektedir.

Bankalar, bu ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla
%4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır. Bir aya ilişkin aktarılan tutarlar
üzerinden tevkif edilen vergiler, muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile beyan
edilip ödenecektir.

5. Tevkifat Oranı İndirimli Olarak Nasıl Uygulanır?

Bu bent kapsamında esnaf muaflığından yararlanan kişilerin bir veya üzeri işçi
çalıştırdığı durumlarda tevkifat oranı %4 yerine %2 olarak uygulanacaktır.

İndirimli tevkifat oranının uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle
çalıştırılması gerekmektedir. İndirimli tevkifat oranından faydalanmak isteyenler,
faaliyetlerinde işçi çalıştırdığını, Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan tevsik edici
belgelerle birlikte ticari hesap açtıkları bankalara bildireceklerdir. Çalıştırılan işçinin,
işten çıkartılması veya ayrılması durumları da ayrıca ilgili bankalara bildirilecektir.
Çalışanın işten ayrıldığı yönünde bir bildirimde bulunulmadığı sürece bildirim tarihini
izleyen dönemlerde de indirimli tevkifat uygulamasına devam edilecektir.

İşçi çalıştırıldığını veya çalıştırılan işçinin işten ayrıldığının bankaya bildirilmesi
sorumluluğu muafiyetten yararlanan kişilerdedir. Bankalar kendilerine yapılan
bildirim durumuna göre vergi tevkifatı yapacaklardır. İlgili ayda on günden fazla
işçi çalıştırılmadığı halde çalıştırıldığının bildirilmesi veya çalıştırılan işçinin işten
ayrıldığının bildirilmemesi nedeniyle eksik yapılan tevkifatın sorumluluğu vergiden
muaf esnafta olup, eksik hesaplanan vergiler muafiyetten yararlananlar adına cezalı
olarak tarh edilecek ve bunlardan gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecektir.

6. Muafiyetten Faydalananların Yükümlülükleri ve Belge Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı
bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalananların mükellefiyet tesisi, belge
düzenleme, defter tutma, beyanname verme gibi yükümlülükleri bulunmamaktadır.
Bu muafiyetten yararlananların, kendilerine düzenlenen gider pusulalarını ve bu
faaliyetleri ile ilgili olarak satın aldıkları mal ve giderlerine ilişkin belgelerini Vergi
Usul Kanununda öngörülen 5 yıllık süre boyunca saklamaları zorunludur.

Esnaf vergi muafiyeti belgesi alarak esnaf muaflığından faydalananların üç yılda bir
tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekmektedir.
Esnaf vergi muafiyeti belgesi, ilgili bölümleri doldurulduktan sonra vergi dairesince
onaylanacaktır. Söz konusu belge, geçerli olduğu süre içerisinde çoğaltılmak suretiyle
kullanılabilir.

İnternet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlarda, ürünün
satışının tevsik edilmesi, güvenli bir şekilde taşınması ve alıcıya ulaşması için, onaylı
esnaf vergi muafiyeti belgesi örneğinin (fotokopisinin) alt kısmında boş olarak yer
alan ürün satışına ilişkin bölümün vergiden muaf esnaf tarafından doldurulması ve
ürünle birlikte gönderilmesi mümkündür.

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından, Gelir Vergisi
Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında
esnaf muaflığından yararlananlardan yapılan alışların 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun 234 üncü maddesi kapsamında; gider pusulası veya bedelin banka
aracılığıyla ödenmesine ilişkin olarak bu kurumlarca düzenlenen belgeler (dekont
gibi) ile belgelendirilmesi gerekmektedir.

Yukarıda belirtilenler haricindekiler tarafından esnaf muaflığından yararlananlardan
yapılan alımlara ilişkin olarak 213 sayılı Kanun kapsamında belge düzenleme
yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Esnaf vergi muafiyeti belgesi talep dilekçesi; interaktif vergi dairesine giriş yaptıktan sonra, “İşlem Başlat/Mükellefiyet işlemleri/ Esnaf Vergi Muafiyeti Talep Dilekçesi” adımından oluşturularak vergi dairesine elektronik ortamda da iletilebilmektedir.

7. Muafiyet Şartlarını Sağlamadığı Tespit Edilenler İçin Mükellefiyet Ne Zaman Başlar?

Bir takvim yılında elde edilen hasılatın 2023 yılı için 700.000 Türk lirasını (323 Seri
No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ) aşması alinde, içinde bulunulan takvim yılında esnaf
muaflığından faydalanılabilecek, izleyen takvim yılının başından itibaren ise esnaf
muaflığından faydalanılamayacaktır.

Muaflığa ilişkin şartları kaybedenlere izleyen takvim yılı başından itibarengelir vergisi mükellefiyeti tesis edilecek ve tekrar aynı muafiyetten faydalanamayacaklardır.

8. Muafiyet Şartlarını Sağlamadığı Tespit Edilenler Hakkında Yapılacak İşlemler Nelerdir?

• Geçerli esnaf vergi muafiyet belgesi olmadığının,
• Türkiye’de kurulu bankalarda ticari hesap açılmadığının,
• Elde edilen hasılatın tamamının açılan banka hesabına yatırılmadığının veya
eksik yatırıldığının,
• Malların sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılarak
imal edildiğinin,
• Evde imal edilen mallar dışında dışarıdan satın alınan malların satışının
yapıldığının,
• Evden değil işyerinden faaliyette bulunulduğunun,
• Faaliyetin gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde
yapıldığının tespit edilmesi halinde,

ilgili takvim yılının başından itibaren esnaf muaflığından faydalanılamayacak ve
alınmayan vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte
tahsil edilecektir.

Esnaf muaflığından yararlanmaktayken öngörülen şartları ihlal ettiği tespit
edilenler muafiyet hükmünden faydalanamayacağından bunlara verilen Esnaf
Vergi Muafiyet belgesi, vergi dairesince ilgili takvim yılının başından itibaren veya
belge daha sonraki bir tarihte verilmişse bu tarihten geçerli olmak üzere iptal edilir.
Belirlenen hasılat limitinin aşılması durumunda ise Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi
izleyen takvim yılı başından itibaren iptal edilir.

Esnaf Muaflığından Yararlanmak İçin “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” Alınması Zorunlu Mudur?

Esnaf muaflığına ilişkin şartları topluca taşıyanlar talep etmeleri halinde vergi dairelerinden “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alabilirler.

Bu belgeyi almak isteyenlerin, 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan dilekçe ile varsa işyerlerinin, işyeri olmayanların ise ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir.

Esnaf muaflığından faydalananların söz konusu belgeyi almaları isteğe bağlı olup, belge alanlardan herhangi bir bedel talep edilmemektedir.

“Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl için geçerli olup, bu sürenin sonunda vergi dairesine başvurularak yeni belge alabilirler.

Diğer taraftan, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalanmak isteyenlerin, tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak 314 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin Ek-1’inde yer alan “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi (GVK Madde 9/10 Kapsamında Olanlar İçin)” almaları gerekmektedir. Bu belgeyi alarak esnaf muaflığından faydalananların üç yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekmektedir.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Gerçek kişiler ticari faaliyetlerinden ötürü elde ettikleri gelirler üzerinden işin mahiyetine göre “Gerçek Usulde” ya da “Basit Usulde” vergiye tabi tutulurlar.

Eğer ticari faaliyetlerinin kapsamı Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinde belirtilen Esnaf Muaflığı şartları ile bağdaşırsa, gerçek kişiler vergiden muaf esnaf olarak elde ettiği kazançlar üzerinden vergilendirilmezler.

Esnaf muaflığından faydalanabilmek için en temel koşul bir işyeri açmaksızın ticari faaliyette bulunulmasıdır.

Esnaf muaflığından faydalananlar isteğe bağlı sigorta ödeyebilirler. Bu durumdaki kişiler zorunlu 4/1-b (Bağkur) kapsamında değillerdir.

Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesinde belirtilen Esnaf Muaflığı şartları aşağıda belirtilmiştir.

GELİR VERGİSİ KANUNU

…

Vergiden Muaf Esnaf
Madde 9

Esnaf Muaflığından Yararlanmak İçin “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” Alınması Zorunlu Mudur?

Esnaf muaflığına ilişkin şartları topluca taşıyanlar talep etmeleri halinde vergi dairelerinden “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” alabilirler.

Bu belgeyi almak isteyenlerin, 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan dilekçe ile varsa işyerlerinin, işyeri olmayanların ise ikametgâhlarının bulunduğu yerdeki tarha yetkili vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir.

Esnaf muaflığından faydalananların söz konusu belgeyi almaları isteğe bağlı olup, belge alanlardan herhangi bir bedel talep edilmemektedir.

“Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi” düzenlendiği tarihten itibaren üç yıl için geçerli olup, bu sürenin sonunda vergi dairesine başvurularak yeni belge alabilirler.

Diğer taraftan, 193 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından faydalanmak isteyenlerin, tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak 314 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin Ek-1’inde yer alan “Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi (GVK Madde 9/10 Kapsamında Olanlar İçin)” almaları gerekmektedir. Bu belgeyi alarak esnaf muaflığından faydalananların üç yılda bir tarha yetkili vergi dairelerine başvurarak durumlarını güncellemeleri gerekmektedir.

T.C. 

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

Konya Vergi Dairesi Başkanlığı

(Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü)

İlgide kayıtlı özelge talep formlarında, evinizde dikiş makinesi ile dikilen kumaşlara ahşap çıtalar ve ip geçirerek yapmış olduğunuz salıncakları, internetten, sosyal medya hesabınızdan veya satışa aracılık eden internet sitelerinden satmanız halinde esnaf muaflığından faydalanıp faydalanamayacağınız  hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Vergiden muaf esnaf” başlıklı 9 uncu maddesinde,

“Ticaret ve sanat erbabından aşağıda yazılı şekil ve suretle çalışanlar gelir vergisinden muaftır.

…

6. Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın (7162 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle eklenen ibare Yürürlük; 30.1.2019) veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı, ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılması ile ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir.

…

10. Ayrı bir iş yeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar. Bu bent kapsamında esnaf muaflığından faydalanılabilmesi için Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi alınması, Türkiye’de kurulu bankalarda bir ticari hesap açılması ve tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır. Bankalar, bu bent kapsamında açılan ticari hesaplara aktarılan tutarlar üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %4 (bir ve üzeri işçi çalıştırıldığı durumda %2) oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ve 98 ve 119 uncu maddelerdeki esaslar çerçevesinde beyan edip ödemekle yükümlüdür. İstihdama bağlı indirimli oranın uygulanması için ilgili ayda bir işçinin en az on gün süreyle çalıştırılması gerekir. Bu hasılat tutarı üzerinden ayrıca 94 üncü madde kapsamında tevkifat yapılmaz. Bu bent kapsamında elde edilen hasılatın 220.000 Türk lirasını (317 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğiyle 2022 yılı için 320.000 TL’yi) aşması hâlinde, mükellef izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilir ve tekrar bu muafiyetten faydalanamaz. Bentte yer alan hasılat koşulu dışındaki diğer şartların ihlal edildiğinin tespit edilmesi hâlinde muafiyetten faydalanılamaz ve zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası kesilmek suretiyle gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Bentte yer alan oranları ve tutarı, yarısına kadar indirmeye ve iki katına kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.

Ticari, zirai veya mesleki kazancı dolayısı ile gerçek usulde Gelir Vergisine tabi olanlar ile yukarıda sayılan işleri Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanlar esnaf muaflığından faydalanamazlar.

…

Esnaf muaflığına ilişkin şartları taşıyanlara talepleri halinde vergi dairesince Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi verilir. Bu belgenin şekil ve muhtevasının tayin ve tespiti ile iptali ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

…”

hükmü yer almaktadır.

306 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin üçüncü bölümünde, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden yapılan satışlarda esnaf muaflığına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; Kanunun öngördüğü makine ve aletler dışında başka makine ve alet kullanmadan kendi el emeğiniz ile evinizde yaptığınız salıncakları,

– Herhangi bir işyeri açmaksızın, pazar takibi yapmaksızın ve ticari, zirai, mesleki faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri kermes, festival, panayır gibi yerler haricinde satmanız,

– Yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarının ilgili yıl içinde geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşmaması kaydıyla  internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satmanız,

halinde, Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi uyarınca esnaf muaflığından yararlanmanız mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, 7256 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun esnaf muaflığını düzenleyen 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (10) numaralı bent ile ayrı bir işyeri açmaksızın ve sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve alet kullanmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları, münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satanlar esnaf muaflığı kapsamına alınmış olduğundan, evinizde ürettiğiniz salıncakları münhasıran internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satmanız ve bette belirtilen şartları sağlamanız kaydıyla Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendi kapsamında 1/1/2021 tarihinden itibaren esnaf muaflığından yararlanmanız mümkün bulunmaktadır.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.