Yabancı ülkelerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o ülkenin uyruğunda bulunan memurları dışında kalan memur ve hizmetlilerin yalnızca bu işlerden dolayı aldıkları ücretler, karşılıklı olmak koşuluyla gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Karşılıklılık esasının uygulanmadığı durumlarda karşılık esasına uymayan ülkenin Türkiye’deki temsilciliğinde çalışan memurlar istisnadan yararlanamazlar. Bu durumda ücret sahipleri elde ettikleri tevkifatsız ücret gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesiyle oturdukları mahallin vergi dairesine beyan edeceklerdir.

Örnek: Ankara’daki (A) Büyükelçiliğinde çalışan Türk uyruklu Mükellef (G), 2022 yılında 250.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Karşılıklılık ilkesinin geçerli olmaması nedeniyle, anılan personelin elde ettiği ücret istisna kapsamında değildir.

Buna göre, (A) Büyükelçiliğinde çalışan Türk uyruklu personelin, ücretinden tevkifat yapılmadığından ve karşılıklılık esasının geçerli olmaması nedeniyle,  elde ettiği 250.000 TL ücret gelirinin gelir vergisi matrahı, asgari ücretin yıllık gelir vergisi matrahını aşması nedeniyle elde edilen ücret gelirinin tamamı yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek ve hesaplanan gelir vergisinden asgari ücret üzerinden hesaplanan yıllık gelir vergisi mahsup edilerek ödenecek vergi hesaplanacaktır.

Kaynak: GİB – 2023 ÜCRET GELİRİ ELDE EDENLER İÇİN VERGİ REHBERİ
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o memleketin uyrukluğunda bulunan memurları, Türkiye’de resmi bir göreve memur edilenler bu sıfatlarından dolayı ve karşılıklı olmak şartiyle Gelir Vergisi’nden muaftırlar.
Bu muaflığın menkul sermaye iradı üzerinden tevkif suretiyle alınan vergiye şümulü yoktur.

Ücret İstisnası

Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15’inci maddeye girmeyen memur ve hizmetlerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartıyla Gelir Vergisi’nden istisna edilir.

(2361 sayılı Kanunun 52’nci maddesiyle değişen madde) Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.

Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır:

1. (5582 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 06.03.2007) Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.);(1)

2. (3239 saylı Kanunun 57’nci maddesiyle değişen bent) İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ortakları ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.)

(5615 sayılı kanunun 4 üncü maddesiyle eklenen paragraf Yürürlük; 1/1/2007 tarihinden geçerli olmak üzere 04.04.2007) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesindeki şartların birlikte gerçekleşmesi halinde; Türkiye’de yerleşik gerçek kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak ayrı ayrı ya da birlikte sermayesinin, kâr payının veya oy kullanma hakkının en az % 50’sine sahip olmak suretiyle kontrol ettikleri yurt dışı iştiraklerinin kazançları dağıtılsın veya dağıtılmasın, iştirakin hesap döneminin kapandığı ayı içeren yıl itibarıyla dağıtılan kâr payı sayılır. Türkiye’de vergilendirilmiş kazancın iştirak tarafından sonradan dağıtılması durumunda, elde edilen kâr paylarının vergilendirilmiş kısmı bu tutardan indirilir.

Adi komandit şirketlerde komanditerlerin kâr payları, şirket kârının ilişkin bulunduğu takvim yılında elde edilmiş sayılır;

3. Kurumların idare Meclisi Başkan ve üyelerine verilen kar payları;

4.(4842 sayılı Kanunun 7’nci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 24.04.2003) Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmı,(2)

5. (5582 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 06.03.2007)Her nevi tahvil (ipotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler hariç ipotekli sermaye piyasası araçları, varlık teminatlı menkul kıymetler dahil) ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi (6111 Sayılı Kanunla değiştirilen ibare Yürürlük; 25.02.2011)Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler ve varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikalarından(**) sağlanan gelirler (Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılmaz.);(3)

6. (3239 sayılı Kanunun 57’nci maddesiyle değişen bent) Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla carî hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzelkişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dahil.)

7. (4761 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; 01.07.2002)Mevduat faizleri (Bankalara, bankerlere, tasarruf sandıklarına, tevdiat kabul eden diğer müesseselere yatırılan vadeli, vadesiz paralara ödenen faizler, bunlar dışında kalan kişi ve kuruluşlardan devamlı olarak para toplama işi ile uğraşanların her ne şekil ve ad altında olursa olsun toplanan paralara sağladıkları gelirler ve menfaatler ile bankalar ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasasında değerlendirilen paralara ödenen faizler de mevduat faizi sayılır.);(4)

8. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponların satışından elde edilen bedeller;

9. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar;

10. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri;

11. (3239 sayılı Kanunun 57’nci maddesiyle bent kaldırılmıştır.)

12. (3239 sayılı Kanunun 57’nci maddesiyle değişen bent) Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr payları ile kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr payları ve özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları.

13. (4842 sayılı Kanunun 37/1-e maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır Yürürlük; 24.04.2003)(5)

14. Menkul kıymetlerin geri alım veya satım taahhüdü ile iktisap veya elden çıkarılması karşılığında sağlanan menfaatler

15. (6327 sayılı kanunun 6.maddesiyle değişen bent; Yürürlük 29.08.2012)Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından;

a) On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen irat tutarları,

b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat tutarları.(****)

(6327 sayılı kanunun 6.maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 29.08.2012)16. Bireysel emeklilik sisteminden;

a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.),

b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.),

c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.).”

(6327 sayılı kanunun 6.maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük 29.08.2012)“Bu maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; varsa fesih ve iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma yönlendirilen tutar indirilerek bulunur. Aynı fıkranın (16) numaralı bendinde yer alan irat tutarı; hak kazanılan Devlet katkısı ve getirileri dahil ödemeye konu toplam birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin) ödenen katkı payları ve Devlet katkısının hak edilen kısmı indirilerek bulunur.”

Yukarıda yazılı iratlar, bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde, ticari kazancın tespitinde nazara alınır.

17. Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre ihraç edilen her türlü sermaye piyasası araçlarından elde edilen gelirler.

(7226 Sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük: 26.03.2020)Yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur farkı dikkate alınmaz.

(1)(5582 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) (2574 sayılı Kanunun 13’üncü maddesiyle değişen bent) Her nevi hisse senetlerinin kar payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine verilen kar payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her türlü ödemeler ile (3824 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ile değişen ifade Geçerlilik; 1.1.1992 Yürürlük : 11.7.1992) Sermaye Piyasası Kanunu’na göre kurulan yatırım fonları(*) katılma belgelerine ödenen kar payları dahil.)

(*) (3824 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli Yürürlük; 1.1.1992) Menkul Kıymetler Yatırım Fonları

(2)(4842 sayılı Kanunla değişmeden önceki bent) 4. (4369 sayılı Kanunun 39’uncu maddesiyle değişen bent Yürürlük; 1999 hesap dönemi kurum kazançlarından baş-lamak üzere 1.1.1999) Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef kurumların, indirim ve istisnalar (Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8 inci maddesinin 1 numaralı bendinde yazılı kazançlar hariç) düşünülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi ve fon payı düşüldükten sonra kalan kısım,(*)
(*) 4. (Değişmeden önceki şekli) (3946 sayılı Kanunun 16’ncı maddesiyle değişen bent Yürürlük; 1.1.1995) Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların, indirim ve istisnalar (4108 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle değişen ifade Geçerlilik; 1.1.1995 Yürürlük : 2.6.1995) (Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 1 ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan kazançlar hariç) (*) düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım;

(3)(5582 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli)(4369 sayılı Kanunun 39’uncu maddesiyle değişen bent Yürürlük; 1.1.1999) Her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresi’nce çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler (Döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymelerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılmaz.)(*)

(*) 5. (Değişmeden önceki şekli) (3824 sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ile değişen bent Geçerlilik; 1.1.1992 Yürürlük; 11.7.1992) Her nevi tahvil faizleri ve hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Kamu Ortaklığı İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler (Ödeme, menkul kıymetlerin gelirleriyle birlikte menkul kıymetlerin itfa bedelini de ihtiva ettiği takdirde, menkul kıymetlerin itfa edilen kısmı irat sayılmaz. Ancak, döviz cinsinden yahut dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetlerin itfası sırasında oluşan değer artışları irat sayılır.)

(4) (4761 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli)7. Mevduat faizleri (Bankalara, bankerlere, tasarruf sandıklarına, tevdiat kabul eden diğer müesseselere yatırılan vadeli, vadesiz paralara ödenen faizler ile bunlar dışında kalan kişi ve kuruluşlardan devamlı olarak para toplama işi ile uğraşanların her ne şekil ve ad altında olursa olsun toplanan paralarla sağladıkları gelirler ve menfaatler de mevduat faizi sayılır);

(5)(4842 sayılı Kanunla yürürlükten kalkmadan önceki bent) 13. (3946 sayılı Kanunun 16’ncı maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 1.1.1995) Mükerrer 75 inci maddede yazılı vergi alacağı.

(**)(6111 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden

(***)(6322 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli)Bu maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yer alan menkul

(****)(6327 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli)(4697 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 07.10.2001) Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından;

a) On yıl süreyle prim, aidat veya katkı payı ödemeden ayrılanlara yapılan ödemeler,

b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar ile diğer sandık ve sigortalardan on yıl süreyle prim veya aidat ödeyenlere ve vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler,

c) Bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, malûliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemeler.

———————————————————————–

Vergi Tevkifatı (193 Sayılı Kanun 

3946 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle değişen madde. Yürürlük; 1.1.1994)

Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,

2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (4369 sayılı Kanunun 81/C-8 maddesiyle değişen ibare. Yürürlük; 1.1.1999) (Noterlere(1) serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);

a) 18’inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden,

(2009/14592 sayılı B.K.K. ile % 17. Yürürlük; 3.2.2009)(2)

b) Diğerlerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 3.2.2009)(3)

3. 42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden,

(2009/14592 sayılı B.K.K. ile “42 nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedellerinden % 3” Yürürlük; 3.2.2009)(4)

4. Dar mükellefiyete tabi olanlara, telif ve patent haklarının satışı dolayısıyla yapılan ödemelerden,

(2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 3.2.2009) (4)

5. a) 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, (5)

b) (5035 Sayılı Kanunun 48/4-d maddesiyle değişen ibare. Geçerlilik; 01.01.2004, Yürürlük; 02.01.2004) Vakıflar (mazbut vakıflar hariç)(6) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden,(7)

c) Kooperatiflere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden,(8)

(6322 sayılı kanunun 10.maddesiyle eklenen alt bent; Yürürlük 15.06.2012)d) Yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşları ile uluslararası kuruluşlara ait diplomatik statüsübulunmayan gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1/5 ile;

“a) 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 20,

b) Vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden % 20,”

Yürürlük; 3.2.2009)

6. a) Dağıtılsın veya dağıtılmasın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8 inci maddesinin 4 numaralı bendinin;

i) (a), (c) ve (d) bentlerinde yazılı kazançlardan, (9)

ii) (b) alt bendinde yazılı kazançlardan, (9)

b)(4842 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle değişen alt bent. Yürürlük; 24.04.2003)

i) Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) (10)

ii) Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere, dar mükellef kurumlara (Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kâr payı elde edenler hariç) ve gelir ve kurumlar vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (Kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.), (10)

iii) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iradının ana merkeze aktarılan tutarı üzerinden, (11) (12)

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1/6 ile;

“a) Tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) % 15,

b) Tam mükellef kurumlar tarafından; dar mükellef gerçek kişilere ve gelir vergisinden muaf olan dar mükelleflere dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz) % 15,”

Yürürlük; 3.2.2009)

c) (5035 Sayılı Kanunun 49/2 maddesiyle yürürlükten kaldırılan alt bent. Geçerlilik; 01.01.2004, Yürürlük; 02.01.2004)(13)

7- 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 5 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (5228 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle değiştirilen parantez içi ibare. Yürürlük; 01.01.2005) (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) (14)

a) Devlet tahvili faizlerinden, (15)

b) Hazine bonosu faizlerinden, (15)

c) (4369 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle değiştirilen bent. Yürürlük; 29.7.1998) Toplu Konut İdaresi, (6322 sayılı kanunun 10.maddesiyle değişen ibare; Yürürlük 15.06.2012)28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanuna göre kurulan varlık kiralama şirketleri(39) ve Özelleştirme İdaresi’nce çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan gelirlerden(16), (15)

d) Nama yazılı tahvil faizlerinden, (17)

e) Hamiline yazılı tahvil faizlerinden, (17)

f) (5582 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle eklenen bent Yürürlük; 06.03.2007) İpotek finansmanı kuruluşları ve konut finansmanı kuruluşları tarafından ihraç edilen ipotekli sermaye piyasası araçlarından elde edilen kâr payı ve faiz gelirlerinden,

g) Diğerlerinden, (17)

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1 ile;

“7. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar dahil) 

a) Devlet tahvili ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan gelirlerden % 0,

(2011/1854 sayılı BKK ile değişen alt bent) b) Diğerlerinden;

ba) Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahvillerin;

i) Vadesi 1 yıla kadar olanlardan elde edilen faizlerinden % 10,

ii) Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan elde edilen faizlerinden % 7,

iii) Vadesi 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan elde edilen faizlerinden % 3,

iv) Vadesi 5 yıl ve daha uzun olanlardan elde edilen faizlerinden %0,

bb) Tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarının;

i) Vadesi 1 yıla kadar olanlara sağlanan gelirlerden % 10,

ii) Vadesi 1 yıl ile 3 yıl arası olanlara sağlanan gelirlerden % 7,

iii) Vadesi 3 yıl ile 5 yıl arası olanlara sağlanan gelirlerden % 3,

iv) Vadesi 5 yıl ve daha uzun olanlara sağlanan gelirlerden %0,

bc) (ba) ve (bb)’de belirtilenler dışında kalanlar için % 10, (18)”

Yürürlük; 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilen gelirlere uygulanmak üzere, 3.2.2009) (19)

8. Mevduat faizlerinden (5228 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle değiştirilen parantez içi ibare. Yürürlük; 01.01.2005) (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, (700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil);(14)

a) Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile özel finans kurumlarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar paylarından, (20)

b) Nama yazılı mevduat hesaplarına yürütülen faizlerden, (20)

c) Hamiline yazılı mevduat hesaplarına yürütülen faizlerden, (20)

d) Diğerlerinden, (21)

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1 ile;

“8. Mevduat faizlerinden (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, ,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar dahil) % 15,”

Yürürlük; 3.2.2009) (22)

9. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 12 numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (5228 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle değiştirilen parantez içi ibare. Yürürlük; 01.01.2005) (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) (14)

a) Faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr paylarından, (23)

b) Kâr ve zarar ortaklığı belgesi karşılığı ödenen kâr paylarından, (23)

c) Özel finans kurumlarınca kâr ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kâr paylarından, (23)

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1 ile;

“9. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (12) numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, ,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar dahil) % 15,”

Yürürlük; 3.2.2009) (22)

10.a) 6322 sayılı kanunun 10. maddesiyle değişen alt bent; Yürürlük 01.07.2012) Başbayiler hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarına ilişkin olarak; bilet, kupon ve benzerlerini satanlara, düzenlenen her türlü bahis ve şans oyunlarının oynatılmasına aracılık edenlere, diğer kişilerce çıkartılan bu nitelikteki biletleri satanlara yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden (2012/3322 sayılı B.K.K. ile %15 Yürürlük; 01.07.2012)(40)

b) 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre gerçek ve tüzel kişilerin mallarını iş akdi ile bağlı olmaksızın bunlar adına kapı kapı dolaşmak suretiyle tüketiciye satanlara bu faaliyetleriyle ilgili olarak yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden.(25) (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 3.2.2009)(26)

11. (4108 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 1.8.1995) Çiftçilerden satın alınan ziraî mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden;(27)

a) Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için,

i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlar için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile % 1. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

ii) (i) alt bendi dışında kalanlar için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile % 2. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

b) Diğer ziraî mahsuller için,

i) Ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınan zirai mahsuller için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %2. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

ii) (i) alt bendi dışında kalanlar için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile % 4. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

c) Ziraî faaliyet kapsamında ifa edilen hizmetler için,

i) Orman idaresine veya orman idaresine karşı taahhütte bulunan kurumlara yapılan ormanların ağaçlandırılması, bakımı, kesimi, ürünlerin toplanması, taşınması ve benzeri hizmetler için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %2. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

ii) Diğer hizmetler için (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %4. Yürürlük; 3.2.2009)(28),

d) (4697 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük; 10.07.2001) Çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ve alternatif ürün ödemeleri için, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %0. Yürürlük; 3.2.2009)(29)

12. PTT acenteliği yapanlara, bu faaliyetleri nedeniyle ödenen komisyon bedeli üzerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 3.2.2009)(30)

13. (4108 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 1.8.1995) (4369 sayılı Kanunun 81/C-8 inci maddesiyle değişen ibare. Yürürlük; 1.1.1999) Esnaf muaflığından(31) yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,(32) (28)

“13. Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,

a) (06.06.2012 tarih ve 2012/3322 sayılı BKK ile değişen alt bent, Yürürlük; 30.06.2012) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (6) ve (8) numaralı bentlerinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden %2 (42)

b) Hurda mal alımları için % 2,

c) Diğer mal alımları için % 5,

ç) (2018/11750 sayılı BKK ile Yürürlük 18/5/2018) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında esnaf muaflığından yararlananlara ihtiyaç fazlası elektrik bedeli olarak yapılan ödemeler üzerinden % 0,”

Yürürlük; 3.2.2009)

14. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 14 numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (5228 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle değiştirilen parantez içi ibare. Yürürlük; 01.01.2005) (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, (700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil) (14) (33)

(2009/14592 sayılı B.K.K. Madde 1 ile;

“14. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (14) numaralı bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, (700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) vergi muafiyeti tanınan vakıflar, kamu menfaatine yararlı dernekler ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar, meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar dahil) % 15,”

Yürürlük; 3.2.2009) (22)

15. (4697 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle eklenen bent. Yürürlük; 07.10.2001)

a) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %15. Yürürlük; 3.2.2009)(34)

b) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %10. Yürürlük; 3.2.2009)(34)

c) (6327 sayılı Kanunun 9 ncu maddesiyle kaldırılan alt bent. Yürürlük; 29.08.2012)(43)

16. (6327 sayılı kanunun 9.maddesiyle eklenen bent; Yürürlük 29.08.2012)

a) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı B.K.K. ile %15. Yürürlük; 29/8/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012),

b) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı B.K.K. ile %10. Yürürlük; 29/8/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012),

c) 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (16) numaralı bendinin (c) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından (2012/3571 sayılı B.K.K. ile %5. Yürürlük; 29/8/2012 tarihinden geçerli olmak üzere 06.09.2012),

17. 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (17) numaralı bendi kapsamındaki menkul sermaye iratlarından,

18. ((6745 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle eklenen bent, Yürürlük; 07.09.2016) Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesinin yedinci fıkrası kapsamına giren ödemelerden,

% 25 vergi tevkifatı yapılır.

(5615 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle eklenen bent. Yürürlük; 04.04.2007) Vergilendirme rejiminin, Türk vergi sisteminin sahip olduğu vergilendirme kapasitesi ile en az aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişiminde bulunup bulunmadığı hususu da göz önünde bulundurulmak suretiyle, ,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanınca(44) ilan edilecek ülkelerde yerleşik veya faaliyette bulunanlara (Türkiye’de yerleşik olanların bu ülkelerde bulunan işyerleri dahil) nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılanın mükellef olup olmadığına bakılmaksızın % 30 oranında vergi kesintisi yapılır. Emsaline uygun fiyatlarla satın alınan mal ve iştirak hisseleri için yapılan ödemeler, emsaline uygun fiyatlarla, deniz ve hava ulaştırma araçlarının kiralanması için yapılan ödemeler ile yapılan işin tamamlanabilmesi bakımından zorunluluk arz eden geçiş ücreti, liman ücreti gibi ödemeler üzerinden yapılacak kesinti oranını; her bir ödeme türü, faaliyet konusu ya da sektör itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye, sıfıra kadar indirmeye veya kanunî seviyesine kadar getirmeye ,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanı(45) yetkilidir. Yurt dışındaki finans kuruluşlarından temin edilen borçlanmalara ilişkin anapara, faiz ve kâr payı ödemeleri ile sigorta ve reasürans ödemeleri üzerinden bu fıkra uyarınca vergi kesintisi yapılmaz.

(7194 sayılı kanunun 16 ncı maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük: 07.12.2019) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılır.

Tüccar, serbest meslek erbabı ve çiftçilerin yukarıdaki hükümlere göre yapacakları tevkifat; ticari, mesleki ve zirai işleriyle ilgili ödemelerine münhasırdır.

Yukarıdaki bentlerde yazılı vergi tevkifatının yapılmasında 96 ncı madde hükmü göz önünde tutulur.

(4842 sayılı Kanunun 12 nci maddesiyle değişen fıkra. Yürürlük; 24.04.2003) Bu maddenin (6) numaralı bendinin (a) alt bendine göre üzerinden vergi tevkifatı yapılan kurum kazancından kâr payı alanlara, tevkif suretiyle alınan vergi red ve iade olunmaz.(35)

,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanı(45), bu maddede yer alan tevkifat nispetini, her bir ödeme ve gelir için ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki;

– Tam ve dar mükellefler ile gerçek ve tüzel kişiler itibariyle,

–(6322 sayılı kanunun 10.maddesiyle değişen ibare; Yürürlük 15.06.2012)6, 7, 8, 9 ve 16 numaralı(41) bentlerde yer alan kazanç ve iratlardan; mevduat veya menkul kıymetin vadesi, menkul kıymetlerin türleri ile bankalar ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasasında değerlendirilen paralara ödenen faizler için,(36)

– 6 numaralı bendin (b) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratları kapsamına giren Devlet tahvili, Hazine bonosu faizleri ve Toplu Konut İdaresi ile Kamu Ortaklığı İdaresi’nce çıkartılan menkul kıymetlerin gelirlerine isabet eden kısım için (bu kısım, bu faiz ve gelirlerin toplam kurum hasılatı içindeki payına göre hesaplanır),

– (4108 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen alt bent. Yürürlük; 1.8.1995) 11 numaralı bent gereğince zirai mahsul bedelleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatında, zirai mahsulün ticaret borsalarında tescil ettirilerek satılıp satılmadığına veya destekleme kapsamında alım yapan kurumlar ile diğerlerine, zirai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmetler için de faaliyetin türü ve niteliğine, münhasıran zirai alet ve makinalarla verilen hizmetlere veya zirai işletmenin başka kişilerin işlerinde kullandırılmak suretiyle yapılmasına göre,(37)

– (4108 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen alt bent. Yürürlük; 1.8.1995) 13 numaralı bentte yer alan ödemelerde ödeme yapılan kişilerin mükellef olup olmadıklarına, ödemenin konusunun emtia veya hizmet alımı, emtia ve hizmet alımının birlikte olmasına, iş grupları, iş nev’ileri, sektörler ve emtia gruplarına göre,(38)

(6327 sayılı kanunun 9.maddesiyle eklenen paragraf; Yürürlük 29.08.2012)– Birinci fıkranın (15) ve (16) numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarından; prim ve katkı paylarının, ücretin safi tutarı ile ticari kazancın tespitinde veya diğer gelir unsurlarına ilişkin gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmadığına, indirim konusu yapılması halinde indirime esas süreye, Devlet katkısı elde edilip edilmediğine veya Devlet katkısı elde edilen süreye, sigortalı ve katılımcıların kalış sürelerine ve ayrılma biçimlerine göre,

Farklı oranlar tespit edilmek suretiyle de kullanılabilir.

,(700 Sayılı KHK’nın 45 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 09.07.2018) Cumhurbaşkanı(45), bu maddede yer alan tevkifat nispetini, kara, deniz ve hava ulaştırması işiyle iştigal eden dar mükellefler için, ülkeler itibariyle ve karşılıklı olmak şartıyla, ayrı ayrı veya topluca sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetkilidir.

(4761 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük; 01.07.2002) Maliye Bakanlığı, vergiye tâbi işlemlere taraf veya aracı olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.

DİPNOTLAR

(1) (Değişmeden önceki şekli) 69 uncu maddede yazılı olanlara ve noterlere

(2) Önceki hadler için;99/13230, 93/5148, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(3) Önceki hadler için; 99/13646, 99/13623, 93/5148, 2003/6577, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(4) Önceki hadler için; 93/5148, 2003/6577, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(5) Önceki hadler için; 99/13646, 99/12623, 96/8955, 95/6529, 93/5148, 2003/6577, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(6) (Değişmeden önceki şekli)Vakıflar

(7) Önceki hadler için; 95/6424, 93/5148, 2003/6577, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(8) Önceki hadler için; 96/8955, 95/6429, 93/5148, 2003/6577, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız. (Kurumlar için bakınız; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası ile aynı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca yayımlanan 2009/14593 ve 2009/14594 sayılı B.K.K.’ları.)

(9) Önceki hadler için; 93/5148, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız (Kurumlar için bakınız; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası ile aynı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca yayımlanan 2009/14593 ve 2009/14594 sayılı B.K.K.’ları.)

(10) Önceki hadler için; 2003/5590, 2003/6577, 2006/10731 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(11) Önceki hadler için; 2003/5590, 2003/6577, 2006/10731 sayılı B.K.K.’lara bakınız (Kurumlar için bakınız; 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası ile aynı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca yayımlanan 2009/14593 ve 2009/14594 sayılı B.K.K.’ları.)

(12) (Değişmeden önceki şekli)

b) (4369 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle, 1999 hesap dönemi kurum kazançlarından başlamak üzere değişen bent. Yürürlük; 01.01.1999) ,

i) Kurumlar vergisinden istisna kazançlara isabet eden kısım düşüldükten sonra, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının 1, 2 ve 3 numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (Karın sermayeye ilavesi kar dağıtımı sayılmaz.) (kurumlar ile gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve muaf olanlara ödenenler dahil),

1) Halka açık anonim şirketlerde, (99/13230 sayılı B.K.K. ile %5. Geçerlilik; 1.9.1999, Yürürlük; 25.8.1999)(Önceki hadler için, 93/5148 sayılı B.K.K. ile %10.)

2) Diğerlerinde, (99/13230 sayılı B.K.K. ile %15. Geçerlilik; 1.9.1999, Yürürlük; 25.8.1999) (Önceki hadler için 99/13230 sayılı B.K.K. ile %15, 95/7593, 93/5148 sayılı B.K.K.’lar ile %20.)

ii) (4605 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 30.11.2000) Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin (1) numaralı bendinde yer alan iştirak kazançları istisnasından yararlanan kazançlar hariç, yatırım indirimi istisnasından yararlanan kazançlar dahil olmak üzere; dağıtılsın dağıtılmasın, kurumlar vergisine tabi kurumların, kurumlar vergisinden müstesna kazanç ve iratlarından (İstisna uygulamasının zarar doğurması halinde bu zarara isabet eden tevkifat, istisnadan kaynaklanan zararın indirildiği dönemde yapılır. Tevkifat uygulamasında mahsup edilen zarar tutarının öncelikle istisna uygulamasından kaynaklandığı kabul edilir.), [(Değişmeden önceki şekli) Dağıtılsın dağıtılmasın kurumlar vergisine tabi kurumların, Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin 1 numaralı bendi dışında kalan kurumlar vergisinden müstesna kazanç ve iratlarından,] (2000/1689 sayılı B.K.K. ile %18. Yürürlük; 8.12.2000) (Önceki hadler için 99/13230 sayılı B.K.K. ile %15, 95/7593, 93/5148 sayılı B.K.K.’lar ile %20.)

iii) Dağıtılsın dağıtılmasın Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratlarından indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kalan kısmından, (99/13230 sayılı B.K.K. ile %15. Geçerlilik; 1.9.1999, Yürürlük; 25.8.1999)(Önceki hadler için, 93/5148 sayılı B.K.K. ile %20.)

Bu alt bendin (i) ve (ii) alt bentleri uyarınca yapılan tevkifat, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisine mahsup edilemez.

(13) (Kaldırılmadan önceki şekli)

c) (4369 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle eklenen alt bent. Yürürlük; 1.1.1999) Vakıflar ve derneklerin (kanunla kurulan dernek ve vakıflar ile sendikalar, meslek odaları ve bunların üst kuruluşları, borsalar ve siyasi partiler hariç), iktisadi işletmelerinden elde edilenler dışında kalan ve tevkifata tabi tutulmamış olan her türlü gelirlerinden (dernek ve vakıflara kuruluşları sırasında tahsis edilen sermaye, üyelerine emeklilik aylık ve ikramiyesi vermek üzere çalışan vakıfların aidat gelirleri hariç, sıfır oranlı tevkifata tabi tutulmuş gelirleri ile bağış ve yardımlar dahil);

i – Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu menfaatlerine yararlı sayılan dernekler için (Bu bent gereğince yapılan tevkifat binde birden fazla olamaz) (2003/6577 sayılı B.K.K. ile %0. Yürürlük; 1.1.2004)

ii – Diğer vakıf ve dernekler için (Bu bent gereğince yapılan tevkifat yüzde birden fazla olamaz),

(2003/6577 sayılı B.K.K. ile %0. Yürürlük; 1.1.2004) (Önceki hadler için; 98/12225 sayılı B.K.K.’ya bakınız.)

(14) (Değiştirilmeden önceki şekli) (4369 sayılı Kanunun 48 inci maddesiyle değiştirilen parentez içi hüküm. Yürürlük; 29.7.1998) (Kanunla kurulan dernek ve vakıflar ile dernek ve vakıf olmamakla birlikte; odalar, borsalar meslek örgütleri ve bunların üst kuruluşları, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıkları gibi vergi uygulamalarında dernek ve vakıf olarak kabul edilenler hariç, dernek ve vakıflar ile tam mükellef kurumlara ödenenler dahil)

(15) Önceki hadler için; 98/11794, 97/14121, 96/8955, 96/8635, 94/5255, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(16) (Değiştirilmeden önceki şekli) c) Toplu Konut İdaresi ile Kamu Ortaklığı İdaresince çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan gelirlerden

(17) Önceki hadler için; 96/8955, 96/8635, 94/5255, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(18) Önceki hadler için; 2009/14592 sayılı B.K.K.’da değişiklik yapan 2010/1182 ve 2011/1854 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(19) (Bakınız; Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesi uyarınca yayımlanan 2006/10731, 2008/14272, 2009/14580, 2010/926 sayılı B.K.K.’ları; Kurumlar için, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası ile aynı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca yayımlanan 2009/14593 ve 2009/14594 sayılı B.K.K.’ları.)

(20) Önceki hadler için; 2001/2847, 2000/1713, 99/13646, 99/13230, 96/8955, 2000/1713, 2001/2847, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(21) Önceki hadler için; 96/8955, 98/11465, 98/11593, 2002/4369, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(22) (Bakınız; Gelir Vergisi Kanununun geçici 67/5 maddesi; kurumlar için, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası ile aynı Kanunun 15 ve 30 uncu maddeleri uyarınca yayımlanan 2009/14593 ve 2009/14594 sayılı B.K.K.’ları.)

(23) Önceki hadler için; 96/8955, 99/13230, 99/13646, 2000/1713, 2001/2847, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız.

(24) Önceki hadler için; 99/13230, 99/12623, 98/11601, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(25) (4369 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) 10. (4108 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle değişen bent. Yürürlük; 1.8.1995) Başbayiler hariç olmak üzere Millî Piyango İdaresince çıkartılan biletleri satanlar ile diğer kişilerce çıkartılan bu nitelikteki biletleri satanlara yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden (95/7137 sayılı B.K.K. ile % 20) Bu bent kapsamına giren, ödemeler hakkında 13 numaralı bent hükümleri uygulanmaz.

(4108 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) 10. Bir işyeri açmaksızın münhasıran gezici olarak milli piyango bileti satanlara yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden, (93/5148 sayılı B.K.K. ile % 25)

(26) Önceki hadler için; 99/13230, 98/11601, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(27) (Değişmeden önceki şekli) 11-Çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller için yapılan ödemelerden;
a) Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı mahsulleri için,

b) Diğer zirai mahsuller için,

(28) Önceki hadler için; 95/7137, 93/5148, 2003/6577, 2005/9266, 2006/11449 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(29) Önceki hadler için; 2001/2839, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(30) Önceki hadler için; 93/5148, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(31) (Değişmeden önceki şekli) Götürü usule tabi olan ticaret ve serbest meslek erbabı ile esnaf muaflığından

(32) (Değişmeden önceki şekli) 13. Götürü usule tabi olan ticaret ve serbest meslek erbabına, esnaf muaflığından yararlananlara ve diğer kişilere mal ve hizmet alımları için gider pusulası karşılığında yapılan ödemelerden,

a) Mal alımları için (93/5148 sayılı B.K.K. ile % 5. Yürürlük; 1.1.1994),

b) Hizmet alımları (mal ve hizmet bedelinin ayrılmaması hali de bu kapsamdadır) (93/5148 sayılı B.K.K. ile % 10. Yürürlük; 1.1.1994)

(33) Önceki hadler için; 94/5255, 97/10421,  99/13230, 99/13646, 2000/1713, 2001/2847, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(34) Önceki hadler için; 2002/5000, 2003/6577 sayılı B.K.K.’lara bakınız

(35) (Değişmeden önceki şekli) Bu maddenin 6 numaralı bendinin (a) ve (b) alt bentlerine göre üzerinden vergi tevkifatı yapılan kurum kazancından kâr payı alanlara, tevkif suretiyle alınan vergi red ve iade olunmaz.

(36) (Değişmeden önceki şekli) 6, 7, 8 ve 9 numaralı bentlerde yer alan kazanç ve iratlardan, mevduat veya menkul kıymetin vadesi ve menkul kıymetlerin türlerine göre,

(37) (Değişmeden önceki şekli) 11 numaralı bent gereğince ziraî mahsul bedelleri üzerinden yapılacak vergi tevkifatında, zirai mahsulün ticaret borsalarında tescil ettirilerek satılıp satılmadığını veya destekleme kapsamında alım yapan kurumlar ile diğerlerine göre.

(38) (Değişmeden önceki şekli) 13 numaralı bentte yer alan ödemelerde ödeme yapılan kişilerin mükellef olup olmadıklarına veya ödemenin konusunun emtia veya hizmet alımı emtia ve hizmet alımının birlikte olmasına göre.

(39)(6322 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli)Kamu Ortaklığı İdaresi

(40)(6322 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli)a) Baş bayiler hariç olmak üzere Milli Piyango İdaresince çıkarılan biletleri satanlar ile diğer kişilerce çıkartılan bu nitelikteki biletleri satanlara yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemelerden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 3.2.2009)(24)

(41)(6322 sayılı kanunla değişmeden önceki şekli)6, 7, 8 ve 9 numaralı

(42)(2012/3322 sayılı BKK ile değişmeden önceki şekli) 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden % 2,

(43)(6327 sayılı kanunla kaldırılmadan önceki şekli)75 inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (c) alt bendinde yer alan menkul sermaye iratlarından, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %5. Yürürlük; 3.2.2009)(34)

(44) (Değişmeden önceki şekli) Bakanlar Kurulunca

(45) (Değişmeden önceki şekli) Bakanlar Kurulu

Kaynak: GVK MAdde 15 , 16, 75 ve 94
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Yurt dışı şube faaliyetinden zarar söz konusu olması halinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; şirketinizin, 2013 yılında yurt dışında inşaat faaliyetlerinde bulunmak amacıyla Bulgaristan’da şube tescili yaptırıp yönetici atadığı, adı geçen ülkede ofis kiralayıp eleman temin ederek ihalelere katılmak için faaliyetlerde bulunduğu, birkaç ihaleye teklif verilmesine rağmen anılan ülkenin koşullarının zor olması ve ihaleye katılım şartlarındaki küçük evrak eksikliklerinden dolayı elemenin kolay yapılması nedeniyle, şubenizin kapanış işlemlerinin 2014 yılında yapıldığı, bu sürede şirket olarak şube masraflarınız için şirketinizin İş Bankası Sofya Şubesine 322.947,40 TL karşılığı 110.600 Euro gönderildiği, ayrıca şubenizin muhasebesinin Bulgaristan yasalarına göre tutulduğu belirtilerek, şubenizle ilgili yapmış olduğunuz masrafların ilgili makamlara onaylatılması kaydı ile kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3’üncü maddesinde; “Kanunun 1’inci maddesinde sayılı kurumlardan kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunanlar, gerek Türkiye içinde gerekse Türkiye dışında elde ettikleri kazançların tamamı üzerinden vergilendirilirler.” hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun “İstisnalar” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanarak Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların kurumlar vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzdan, yurt dışında inşaat faaliyetlerinde bulunmak üzere şube açtığınız, ancak ihalelere katılamamanız nedeniyle inşaat faaliyetine fiilen başlayamadığınız anlaşılmaktadır. Bu sebeple, Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde yer alan istisnadan yararlanmanız mümkün değildir.

Öte yandan, mezkûr Kanunun 9’uncu maddesinde; “(1) Kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla aşağıda belirtilen zararlar indirim konusu yapılır:
…
b) Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olanlar hariç olmak üzere, beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla yurt dışı faaliyetlerden doğan zararlar;

1) Faaliyette bulunulan ülkenin vergi kanunlarına göre beyan edilen vergi matrahlarının zarar dahil, her yıl o ülke mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması,
2) Bu raporun aslı ile tercüme edilmiş bir örneğinin Türkiye’deki ilgili vergi dairesine ibrazı,
halinde indirim konusu yapılır.

Denetim kuruluşlarınca hazırlanacak raporun ekinde yer alan vergi beyanlarının, bilânço ve gelir tablosunun, o ülkedeki yetkili malî makamlarca onaylanması zorunludur. Faaliyette bulunulan ülkede denetim kuruluşu olmaması halinde, her yıla ait vergi beyannamesinin, o ülke yetkili makamlarından alınan birer örneğinin mahallindeki Türk elçilik ve konsoloslukları, yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı mahiyetteki temsilcilerine onaylatılarak, aslının ve tercüme edilmiş bir örneğinin ilgili vergi dairesine ibrazı yeterlidir.

Türkiye’de indirim konusu yapılan yurt dışı zararın, ilgili ülkede de mahsup edilmesi veya gider yazılması halinde, Türkiye’deki beyannameye dahil edilecek yurt dışı kazanç, mahsup veya gider yazılmadan önceki tutardır.”
ifadeleri yer almaktadır

Ayrıca, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğin “9.3. Yurt dışı zararların mahsubu” başlıklı bölümünde konu ile ilgili gerekli açıklamalara yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Bulgaristan’daki şubenizin işle ilgili faaliyetlerinden doğan yurt dışı zararlarının, yurt dışında gerçekleştirdiğiniz inşaat işlerinden kaynaklanmaması, ticari kazancınızın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olması şartıyla ve Kurumlar Vergisi Kanununun 9’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde belirtilen şartlar çerçevesinde, kurum kazancınızın tespitinde beyanname üzerinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Kaynak: Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı
28 Aralık 2016 Tarih ve 38418978-125[5- 14/23]-444662 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yabancı ülkelerde bulunan işverenlerden alınan ve kesintiye tabi olmayan ücretler (varsa Türkiye dâhilindeki kazanç ve iratlarıyla birlikte) ikametgâhın bulunduğu yerin vergi dairesine yıllık beyanname ile beyan edilir.

Ancak; Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 14 numaralı bendi gereğince, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler Gelir Vergisinden istisna edilmiştir.

Bu istisnanın uygulanabilmesi için;

Türkiye’de hizmet arz eden gerçek kişinin bağlı bulunduğu işverenin dar mükellef kurum olması, bu kurumun da Türkiye’de hiçbir şekilde kazanç elde edecek mahiyette faaliyette bulunmaması, Dar mükellef kurumda çalışan kişinin hizmet erbabı ve yapılan ödemenin de ücret niteliğinde olması, Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapacağı ödemenin bu kurumun yurt dışı kazançlarından karşılanması, Ücretin döviz olarak ödenmesi, Ödenen ücretin dar mükellef kurumun Türkiye’deki hesaplarına gider olarak kaydedilmemesi şartlarını bir arada taşıması gerekmektedir.

Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

BENZER İÇERİKLER

Yurtdışındaki eğitim ve sağlık harcamaları gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilir mi?

Yurtdışında elde edilen ve varlık barışından yararlanılan gelirler Türkiye’ye getirilmemişse vergilendirilir mi?

Yurtdışından aldığımız hizmet faturasındaki KDV ve Stopaj uygulaması nedir?

Yabancı ülkelerin Türkiye’de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o ülkenin uyruğunda bulunan memurları dışında kalan memur ve hizmetlilerin yalnızca bu işlerden dolayı aldıkları ücretler, karşılıklı olmak koşuluyla gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Karşılıklılık esasının uygulanmadığı durumlarda karşılık esasına uymayan ülkenin Türkiye’deki temsilciliğinde çalışan memurlar istisnadan yararlanamazlar.

Bu durumda ücret sahipleri elde ettikleri kesintiye tabi olmayan ücret gelirini yıllık gelir vergisi beyannamesiyle oturdukları mahallin vergi dairesine beyan edeceklerdir.

Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

BENZER İÇERİKLER

Yabancı Personelin Kendi Ülkelerinde Ödedikleri Sigorta Primleri Türkiye’de İndirim Konusu Yapılır Mı?

Diğer ücret nedir, Diğer ücret geliri elde edenler beyanname vermeli midir?

Diğer Ücret Gelirlerinin Vergilendirilmesi Rehberi

Konu: Yurt dışından ithal edilen yazılım programları nedeniyle tevkifat yapılıp yapılmayacağı.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün… Vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, ABD, İngiltere, İtalya, Almanya ve Hollanda’da mukim firmalardan yazılım programları ithal ederek satışını veya kullanımını gerçekleştirdiğiniz belirtilerek ödenecek tutar üzerinden vergi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımızdan bilgi talep edildiği anlaşılmaktadır.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNU GÖRE

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3’üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun birinci maddesinde sayılı kurumların kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye’de bulunmayanların sadece Türkiye’de elde ettikleri kazançları üzerinden dar mükellefiyet esasında vergilendirileceği hükme bağlanmış ve üçüncü fıkrasında da dar mükellefiyette kurum kazancını oluşturan kazanç ve iratlar bentler halinde sayılmıştır.

Aynı Kanunun 30’uncu maddesinde, dar mükellefiyete tâbi kurumların maddede bentler halinde sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hükmüne yer verilmiş olup maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde serbest meslek kazançlarından, ikinci fıkrasında ise ticarî veya ziraî kazanca dahil olup olmadığına bakılmaksızın telif, imtiyaz, ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddi hakların satışı, devir ve temliki karşılığında nakden veya hesaben ödenen veya tahakkuk ettirilen bedeller üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmıştır. Vergi kesintisi oranları 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 03.02.2009 tarihinden itibaren, petrol arama faaliyetleri dolayısıyla sağlanacak kazançlardan % 5, diğer serbest meslek kazançlarında % 20, gayrimaddi hak bedeli ödemelerinde de %20 olarak belirlenmiştir.

Bu düzenlemeler çerçevesinde,
            -Şirketiniz tarafından yurt dışındaki mukim firmadan alınan programın piyasada bulunan bir program olması ve üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadan ve/veya çoğaltmadan, nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde elde edilen kazanç, ticari kazanç niteliğinde olup, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.
            -Yurt dışındaki mukim firmalara şirketinizde kullanılmak veya müşterilere satışını yapmak üzere daha önce piyasada bulunmayan programın özel olarak hazırlatılması halinde, yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç serbest meslek kazancı niteliği taşıdığından, 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca %20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
            -“Copyright” kapsamında alınan programın çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme vb. gibi haklarının veya uygulama lisansının satın alınması halinde, şirketiniz tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup, yurt dışındaki mukim firmaya yapılacak söz konusu gayrimaddi hak bedeli ödemelerinden 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARINA GÖRE

Türkiye – İngiltere Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.1989, Türkiye – ABD Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.1998, Türkiye – Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.2011, Türkiye – İtalya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 01.01.1994, Türkiye – Hollanda Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ise 01.01.1989 tarihlerinden itibaren uygulanmaktadır.

Yazılım programının satın alınması veya kullanılması karşılığında İngiltere, ABD, Almanya, İtalya ve Hollanda mukimi firmalara yapılacak ödemelerin, Türkiye’nin, İngiltere, ABD, Almanya, İtalya ve Hollanda ile akdetmiş olduğu Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları’nın birer örneği ekli 5 inci, 7 nci, 12 nci ve 14 üncü maddeleri kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, yurt dışından alınan yazılımın nihai kullanıcıya satış işleminin yapılması, herhangi bir ek veya değişikliğe uğratılmadan alındığı/kurulduğu şekliyle kullanılması durumu söz konusu Anlaşmalar’ın “Ticari Kazançlar” başlıklı 7’nci maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup eğer bu hizmet veya faaliyetler Türkiye’de ilgili Anlaşmalar’ın 5’inci maddesi kapsamında bir iş yeri vasıtasıyla icra edilirse bu iş yerine atfedilen gelirle sınırlı olmak üzere vergileme hakkı Türkiye’ye ait olacak ve vergilendirme iç mevzuatımız çerçevesinde yapılacaktır.

Diğer taraftan, daha önce piyasada bulunmayan yazılım programının özel olarak hazırlatılması durumunda bu hizmetlere ilişkin ödemelerin Türkiye – Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının “İşyeri” ile “Ticari Kazançlar”ı düzenleyen 5’inci ve 7’nci maddeleri, diğer anlaşmaların ise “Serbest Meslek Faaliyetleri”ni düzenleyen 14’üncü maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Almanya Anlaşmasının 7’nci maddesinin birinci fıkrasına göre, Almanya mukimi bir şirketin söz konusu hizmetler karşılığında elde ettiği kazancın Türkiye’de vergilendirilmesi için bu kazancın Türkiye’de bulunan bir işyeri vasıtasıyla elde edilmesi gerekmektedir. Aksi durumda vergileme Almanya’da yapılacaktır.

Türkiye – Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının “İşyeri” başlıklı 5’inci maddesinin 3’üncü fıkrasının (b) bendinde, işyeri teriminin, bir teşebbüs tarafından, çalışanları veya teşebbüs tarafından bu amaçla görevlendirilen diğer personel aracılığıyla bir Akit Devlette ifa edilen ve herhangi bir 12 aylık dönemde toplam altı ayı aşan bir süre veya sürelerde devam eden (aynı veya bağlı proje için), danışmanlık hizmetleri de dahil, hizmet tedariklerini kapsayacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu hizmetler bakımından Türkiye’de bir işyeri oluşup oluşmadığı bu düzenleme çerçevesinde belirlenecektir.

Buna göre, Almanya mukimi bir teşebbüsün Türkiye’de serbest meslek faaliyetinde bulunması durumunda Türkiye’de bir işyerinin oluşup oluşmadığının tespiti açısından gerekli olan herhangi bir 12 aylık dönemde toplam altı ayı aşan bir sürenin tespitinde,

            -Teşebbüsün, Türkiye’de, Anlaşmanın 5 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde bahsedilen aynı veya bağlı projeler kapsamında hizmet ifasında bulunması durumunda sürenin bir bütün olarak, ayrı projeler kapsamında hizmet ifasında bulunması durumunda ise her bir proje süresinin ayrı ayrı;
            -Her bir projeye ilişkin faaliyetin, söz konusu teşebbüsün Türkiye’ye gönderdiği birden fazla personel tarafından icra edilmesi durumunda her bir personelin Türkiye’de kaldıkları sürelerin toplamının dikkate alınması
gerekmektedir.

Faaliyetin Türkiye’de icra edilmesi durumunda, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla Türkiye’de herhangi bir 12 aylık dönemde toplam altı ayı aşan bir süre kalıp kalmama durumunu bilemeyeceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak durumundadırlar.

Diğer taraftan, Türkiye ile ABD, İngiltere, İtalya ve Hollanda arasında akdedilen Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarının 14’üncü maddelerinin ikinci fıkrası uyarınca; söz konusu ülkelerin mukimi olan teşebbüslerin Türkiye’de icra edecekleri serbest meslek faaliyetlerinden elde edecekleri kazançların Türkiye’de vergilendirilmesi için bu faaliyetlerin Türkiye’de icra edilmesinin yanı sıra, bu hizmet veya faaliyetlerin Türkiye’de bir işyeri vasıtasıyla icra edilmesi veya Türkiye’de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günden fazla sürede icra edilmesi koşullarından en az birisinin de gerçekleşmesi gerekmektedir.

Ancak, yukarıda sayılan ülkelerde mukim teşebbüslerin Türkiye’de icra edecekleri serbest meslek faaliyeti, bu teşebbüslerin personelleri vasıtasıyla Türkiye’de yapacakları serbest meslek faaliyetlerini ifade etmektedir. Bu nedenle, faaliyetin Türkiye’de icra edilmesi durumunda, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla Türkiye’de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşan bir süre kalıp kalmama durumunu bilemeyeceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatını yapmak durumundadırlar.

İlgili ülke mukimi teşebbüslerin Türkiye’de serbest meslek icrası için kaldığı sürenin herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşıp aşmadığının tespitinde; Türkiye’de birden fazla teşebbüse serbest meslek faaliyeti sunuluyorsa bu faaliyetlerin tamamı ile hizmetin Türkiye’ye gönderilen birden fazla personel vasıtasıyla icra edilmesi durumunda, bu personellerin Türkiye’de toplam kalma süreleri dikkate alınacaktır.

Kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan teşebbüsler, Anlaşma hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye’de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda, bizzat veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabileceklerdir.

Ayrıca, “Copyright” kapsamında alınan yazılım programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme vb. gibi haklarının veya uygulama lisansının satın alınması halinde, şirketiniz tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup söz konusu Anlaşmalar’ın 12’nci maddesi kapsamında değerlendirilecek ve Almanya, İngiltere, İtalya ve Hollanda mukimlerine yapılacak gayri maddi hak bedeli ödemeleri üzerinden ise %10; ABD mukimine yapılacak gayrimaddi hak bedeli ödemeleri üzerinden ise ilgili Anlaşma’nın 12’nci maddesinin (3-a) bendine göre %10 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için ABD, İngiltere, İtalya, Almanya ve Hollanda mukimi söz konusu şirketlerin bu ülkelerde tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkelerde vergilendirildiğinin yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile noterce veya bu ülkelerdeki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimizin uygulanacağı tabiidir.

Kaynak: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
3 Kasım 2015 Tarih Ve 62030549-125[30-2015/133]-91199 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi,  gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2- YURTDIŞINDA ÖDENEN HANGİ VERGİLER KURUMLAR VERGİSİNDEN MAHSUP EDİLEBİLİR?
Kanunun 7’nci maddesinin uygulandığı hallerde, yurt dışındaki iştirakin ödemiş olduğu gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergiler, kontrol edilen yabancı şirketin Türkiye’de vergilendirilecek kazancı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilir.

3- TAM MÜKELLEF KURUMLARIN YURTDIŞI İŞTİRAKLERİNDE NELER KURUMLAR VERİSİNDEN MAHSUP EDİLEBİLİR?
Tam mükellef kurumların doğrudan veya dolaylı olarak sermayesi veya oy hakkının % 25’ine sahip olduğu yurt dışı iştiraklerinden elde ettikleri kâr payları üzerinden Türkiye’de ödenecek kurumlar vergisinden, iştiraklerin bulunduğu ülkelerdeki kâr payı dağıtımına kaynak oluşturan kazançlar üzerinden ödenen gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergilerin kâr payı tutarına isabet eden kısmı mahsup edilebilir. Kazanca ilave edilen kâr payı, bu kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergiler dâhil edilmek suretiyle dikkate alınır.

4- YURTDIŞI KAZANÇLAR ÜZERİNDEN TÜRKİYE’DE TARH OLUNAN VERGİLERE MAHSUP TUTARININ ÜST LİMİTİ NEDİR?
Yurt dışı kazançlar üzerinden Türkiye’de tarh olunacak vergilere mahsup edilebilecek tutar, hiç bir surette yurt dışında elde edilen kazançlara Kanunun 32’nci maddesinde belirtilen kurumlar vergisi oranının uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz. Bu sınır dâhilinde, ilgili bulunduğu kazancın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde tamamen veya kısmen indirilemeyen vergiler, bu dönemi izleyen üçüncü hesap dönemi sonuna kadar indirim konusu yapılabilir.

***Geçici vergilendirme dönemi içinde yurt dışından elde edilen gelirlerin bulunması halinde, bu gelirler üzerinden elde edildiği ülkelerde kesinti veya diğer şekillerde ödenen vergiler, o dönem için hesaplanan geçici vergi tutarından da mahsup edilebilir. İndirilecek tutar, yurt dışında elde edilen kazançlara Kanunun 32’nci maddesinde belirtilen geçici vergi oranının uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz.

5- HANGİ HALLERDE YURTDIŞI VERGİ ÖDEMELERİ TÜRKİYE’DEKİ VERGİDEN İNDİRİLEMEZ?
Yabancı ülkelerde vergi ödendiği,
5.1- Yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları,
5.2- Yoksa mahallinde Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından
tasdik olunan belgelerle tevsik olunmadıkça, yabancı ülkede ödenen vergiler Türkiye’de tarh olunan vergiden indirilemez.

6- KURUMLAR VERGİSİNDEN İNDİRİM KONUSU YAPILACAK VERGİLERİN YURTDIŞINDA ÖDENDİĞİNİN İBRAZ EDİLEMEMESİ HALİNDE NE YAPILIR?
Kurumlar vergisinden indirim konusu yapılan vergilerin yabancı ülkelerde ödendiğini gösterir belgelerin, tarhiyat sırasında mükellef tarafından ibraz edilememesi halinde, yabancı ülkede ödenen veya ödenecek olan vergi, Kanunun 32’nci maddesindeki kurumlar vergisi oranını aşmamak şartıyla o ülkede geçerli olan oran üzerinden hesaplanır ve tarhiyatın bu suretle hesaplanan tutara isabet eden kısmı ertelenir. İbraz edilmesi gereken belgeler, tarh tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde ilgili vergi dairesine ibraz edildiği takdirde, bu belgelerde yazılı kesin tutara göre tarhiyat düzeltilir.

***Mücbir sebepler olmaksızın belgelerin bu süre zarfında ibraz edilmemesi veya bu belgelerin ibrazından sonra ertelenen vergi tutarından daha düşük bir mahsup hakkı olduğunun anlaşılması halinde, ertelenen vergiler için Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı hesaplanır.

***Bu madde hükmünün uygulanmasında, yabancı para ile ödenen vergilere, bunların ilgili bulunduğu kazançların genel sonuç hesaplarına intikali esnasındaki kur uygulanır.

Kaynak: Kurumlar Vergisi Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kaynak: Özel Tüketim Vergisi Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi,  gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Konu: Sipariş üzerine gerçekleştirilen Ar-Ge projeleri nedeniyle ara dönemlerde tahsil edilen tutarlar üzerinden yurtdışında ödenen vergilerin mahsubu.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Polonya mukimi şirkete ilaç formülü geliştirip Sağlık Bakanlığından gerekli ruhsat alındıktan sonra ilaca ilişkin gayrimaddi hak satışı yapıldığı, ar-ge faaliyeti olarak yapılan bu formül geliştirme işleminin 2-3 yıl sürebildiği,  Polonya mukimi firma tarafından ara dönemlerde ödeme yapıldığı, bu ödemeler için kesilen faturaya KDV dahil edildiği, ilgili gayrimaddi hak ar-ge aşamasında olduğundan gelir yazılmaksızın gelecek yıllara ait gelirler hesabında bilançoda pasif hesaplarda takip edildiği, aynı şekilde proje giderlerinin de gider yazılmayıp devam etmekte olan ar-ge yatırımları hesabına kaydedilerek bilançoda takip edildiği, dolayısıyla 2013 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde bu projelere ait gelir ve giderin yer almadığı, elde edilen gelirlerden dolayı yurt dışında ödenen vergilerin, kurumlar vergisi beyannamesinde yabancı ülkelerde ödenen vergiler olarak dikkate alındığı; ancak, kazanç bulunmadığı için sadece bilgi olarak beyannamede yer aldığı belirtilerek yurt dışında ödenen vergilerin Kurumlar Vergisi Kanununun 33’üncü maddesinde yer alan Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde tamamen veya kısmen indirilemeyen vergilerin bu dönemi izleyen üçüncü dönem sonuna kadar indirilebileceği hükmündeki 3 yılın hangi dönemden itibaren dikkate alınacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 33 üncü maddesinde;

“(1) Yabancı ülkelerde elde edilerek Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlardan mahallinde ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye’de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden indirilebilir.
…

(4) Yurt dışı kazançlar üzerinden Türkiye’de tarh olunacak vergilere mahsup edilebilecek tutar, hiçbir surette yurt dışında elde edilen kazançlara Kanunun 32’nci maddesinde belirtilen kurumlar vergisi oranının uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz. Bu sınır dâhilinde, ilgili bulunduğu kazancın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde tamamen veya kısmen indirilemeyen vergiler, bu dönemi izleyen üçüncü hesap dönemi sonuna kadar indirim konusu yapılabilir.

(5) Geçici vergilendirme dönemi içinde yurt dışından elde edilen gelirlerin bulunması halinde, bu gelirler üzerinden elde edildiği ülkelerde kesinti veya diğer şekillerde ödenen vergiler, o dönem için hesaplanan geçici vergi tutarından da mahsup edilebilir. İndirilecek tutar, yurt dışında elde edilen kazançlara Kanunun 32 nci maddesinde belirtilen geçici vergi oranının uygulanmasıyla bulunacak tutardan fazla olamaz.

(6) Yabancı ülkelerde vergi ödendiği, yetkili makamlardan alınarak mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları, yoksa mahallinde Türk menfaatlerini koruyan ülkenin aynı nitelikteki temsilcileri tarafından tasdik olunan belgelerle tevsik olunmadıkça, yabancı ülkede ödenen vergiler Türkiye’de tarh olunan vergiden indirilemez.

(7) Kurumlar vergisinden indirim konusu yapılan vergilerin yabancı ülkelerde ödendiğini gösterir belgelerin, tarhiyat sırasında mükellef tarafından ibraz edilememesi halinde, yabancı ülkede ödenen veya ödenecek olan vergi, Kanunun 32’nci maddesindeki kurumlar vergisi oranını aşmamak şartıyla o ülkede geçerli olan oran üzerinden hesaplanır ve tarhiyatın bu suretle hesaplanan tutara isabet eden kısmı ertelenir. İbraz edilmesi gereken belgeler, tarh tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde ilgili vergi dairesine ibraz edildiği takdirde, bu belgelerde yazılı kesin tutara göre tarhiyat düzeltilir.
…”
hükümleri yer almaktadır.

Özelge talep formu eklerinin incelenmesinden söz konusu ar-ge faaliyetlerinizin TÜBİTAK tarafından desteklendiği, ar-ge faaliyetleri nedeniyle 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda yer alan teşviklerden yararlanıldığı anlaşılmıştır.

5746 sayılı Kanunun “İndirim, istisna, destek ve teşvik unsurları” başlıklı 3’üncü maddesinde;

“(1) Ar-Ge indirimi: Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde, rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve Teknogirişim sermaye desteklerinden yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı ile 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam eden Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamasının bir önceki yıla göre artışının yarısı, 13.06.2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10’uncu maddesine göre kurum kazancının ve 31.12.1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89’uncu maddesi uyarınca ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılır. Ayrıca bu harcamalar, 04.01.1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre aktifleştirmek suretiyle amortisman yoluyla itfa edilir, bir iktisadi kıymet oluşmaması halinde ise doğrudan gider yazılır. Kazancın yetersiz olması nedeniyle ilgili hesap döneminde indirim konusu yapılamayan tutar, sonraki hesap dönemlerine devredilir. Devredilen tutarlar, takip eden yıllarda 213 sayılı Kanuna göre her yıl belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınır.
…”
hükümlerine yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; şirketiniz tarafından ilaç formülü geliştirilmesi alanında sözleşmeli (siparişe dayalı) olarak yürütülen ar-ge faaliyetleri sonucunda elde edilebilecek gayrimaddi hak şirketinize ait olmayacağından, proje bitimine kadar yapılan ar-ge harcamalarının aktifleştirilmesi de mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, yurt dışındaki müşteri adına yapılan ar-ge çalışmalarına ilişkin olarak dönemler itibariyle hasılat kaydı yapılması ve elde edilen kazancın ilgili geçici vergi ve kurumlar vergisi dönemleri itibarıyla kurum kazancınıza dâhil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, Polonya mukimi firma adına geliştirilen ilaç formülüne ilişkin olarak söz konusu firma tarafından şirketinize yapılan ödemeler üzerinden bahsi geçen ülkede tevkif yoluyla ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergiler bu faaliyetinize ilişkin kazancınızın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirildiği hesap döneminde Kurumlar Vergisi Kanununun 33’üncü maddesindeki şartlar dâhilinde Türkiye’de bu kazançlar üzerinden tarh olunacak kurumlar vergisinden indirilebilecek olup indirilemeyen vergiler, bu dönemi izleyen üçüncü hesap dönemi sonuna kadar indirim konusu yapılabilecektir.

Kaynak: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
2 Şubat 2015 Tarih ve 62030549-125[8-2012/228]-173 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

1- YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU YAPILIRKEN ESKİ İŞVEREN BİLGİLERİNİN GÜNCELLENMESİ NASIL YAPILIR?
Şayet daha önceden tamamlanmış yabancı çalışma izni başvurusu var ise işveren belgeleri güncellenemez, değiştirilemez, üstüne belge yüklenemez. Başvuruların mevcut belgeler ile tamamlanması gerekmektedir. Başvurunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletme aşamasında işveren dosyasına eklenecek bir dilekçe ile hangi belgelerin güncellemek istenildiği belirtilmelidir. Başvuru değerlendirecek uzmanlar işverene bu belgeleri eksik belge olarak açacaktır.

2- ÖNCEKİ İZİN BELGE NUMARASI İLE SORGULAMA YAPILDIĞINDA HATA MESAJI ALINMASI HALİNDE NE YAPILMALIDIR?
Çalışma izni başvurusu yapılan yabancı şahsa ait T.C. yabancı kimlik numarası ile sorgulama yapılıp kişi bilgilerini elde etmişseniz işleme devam edilebilir.

3- TÜRKİYE CUMHURİYETİ DIŞ TEMSİLCİLİĞİNCE VERİLEN REFERANS NUMARASI BAŞVURU SİSTEMİNDEKİ İLE AYNI DEĞİLSE NE YAPILMALIDIR?
E-konsolosluk uygulamasına dâhil olan bir elçilik 2012-asdf1234-0101 (yıl-elçilik kodu-başvuru yapılan gün ay) şeklinde bir referans numarası üretir ve bunu başvuruyu yapan yabancıya bildirir. Çevrimiçi bir konsolosluk bu format dışında bir numara üretemez. Eğer referans numarası aynı formatta değilse bağlı bulunan temsilcilik ile irtibat kurulması gerekmektedir.

4- YABANCI ÇALIŞMA İZNİ ONLINE BAŞVURUSU YAPILIRKEN “DİĞER BELGELER” BAŞLIĞIYLA AÇILAN BELGE NEDİR?
Bu belge türü kullanıcıya bırakılmıştı, başvuru, iş yeri veya yabancı şahıs hakkında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına sunmak istenilen belge veya bilgileri bu kısma yüklenebilir. Eğer yüklenecek bir belge yok ise boş bir A4 kağıt tarayıp sekme geçirilebilir.

5- YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU YAPILAN KİŞİNİN YAPACAĞI SİSTEM ONLINE BAŞVURUDA BULUNAMAZ İSE NE YAPILMALIDIR?
Bulmak istenilen meslek İŞKUR internet sitesinde bulunan Türk Meslekler Sözlüğünde aratılması gerekmektedir. İŞKUR internet sitesinde bulunan Türk Meslekler Sözlüğünde aranılan meslek bulunur ise ayrıntılarından görev sınıflarına bakılıp, aynı seçeneklerle otomasyon siteminde bulunulabilir. Eğer girilmek istenen meslek İŞKUR sisteminde bulunmuyor ise İŞKUR ile iletişime geçilip mesleği Türk Meslekler Sözlüğüne ekletilmesi gerekmektedir.

6- ONLINE YAPILAN YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURULARINDA İŞVEREN HATA YAPTIĞINI TESPİT EDERSE DÜZELTME NASIL YAPILIR?
Yabancı çalışma izni başvurularında başvuru belgelerinin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ulaştırılmadığı sürece yapılan başvurular hukuki açıdan bir değer kazanmamaktadır. Bu yüzden Başvuru İşlemleri -> Yeni başvuru diyerek yeni bir başvuru yapılabilir.

7- ONLINE OLARAK YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU TAMAMLANDIĞINDA ERROR 500 HATASI NE ANLAMA GELMEKTEDİR?
ERROR 500 hatası, yabancı çalışma izni başvurusunun yapılırken zorunlu bir alanı boş bırakıldığını veya yanlış bilgi girişinde bulunulduğu anlamına gelmektedir. Yapılan online başvuru ile ilgili olarak tüm girişlerinizi kontrol edilmesi gerekmektir.

8- ONLINE OLARAK YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSU YAPILDIKTAN SONRA NE YAPILMASI GEREKMEKTEDİR?
Online olarak yabancı çalışma izni başvurusu yapıldıktan sonra sistemden başvuru işlemleri menüsünden başvuru takip seçeneğini seçilmesi ve başvurunun yanında bulunan “başvuru durum görüntüle” bölümünün seçilmesi gerekmektedir. Başvurunuz üzerindeki yapılan işlemleri buradan takip edilebilir. Veya ALO170 Bakanlık danışma hattından bilgi alınabilir.

9- YABANCI ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURUSUNUN ONLINE OLARAK YAPILDIKTAN SONRA EKSİK EVRAK YÜKLEME İŞLEMİ NASIL YAPILIR?
Yapılan online yabancı çalışma izni başvurusunda tespit edilen eksik evrakları “Başvuru İşlemleri” menüsü Başvuru Takip seçeneğindeki Başvuru Durum Görüntüle seçeneğinden yüklenebilir. Eksik evrak yüklendikten sonra İşlemi Sonlandır butonuna da basılarak işlemin tamamlanması gerekmektedir.

Kaynak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.