İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; ../../202. tarihi itibariyle motosiklet ile kurye faaliyetinde bulunduğunuzu, iş yeri adresi olarak ikamet adresinizi gösterdiğinizi belirterek, ikametgahınız için yapmış olduğunuz kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda görüş talep ettiğiniz anlaşılmış olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşüne aşağıda yer verilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Vergi Tevkifatı” başlıklı 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında; kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin bu fıkranın bentlerinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmış olup anılan fıkranın (5-a) bendi gereğince 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı, yine aynı Kanunun 96 ncı maddesinde, vergi tevkifatının 94 üncü madde kapsamına giren nakden veya hesaben yapılan ödemelere uygulanacağı, bu maddede geçen hesaben ödeme deyiminin vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade edeceği, hükümlerine yer verilmiştir.

Konu ile ilgili olarak yayımlanan 128 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Vergi Tevkifatı ve Esasları” başlıklı bölümünün (4) numaralı bendinde hem iş yeri hem ikametgah olarak kiralanan gayrimenkuller vergi mevzuatımız açısından iş yeri olarak kabul edildiğinden bu gayrimenkuller için ödenecek kiraların tamamı üzerinden tevkifat yapılacağı belirtilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde, “Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir.” hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme göre, iş yerinin tanımı yapılırken, ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyetin yapılması ve yürütülmesinde kullanılan yerlerin neler olabileceği nitelenmiş ve tanımda belirtilen yerlerle sınırlandırılmamış olmakla birlikte, mükelleflerin ticari, sınai ve zirai faaliyetlerini sürdürdükleri yerlerin iş yeri özelliğini taşıyabilmesi için bu yerlerin “faaliyetin icrasına tahsis edilmesi” veya faaliyetin icra edildiği “yer” olma özelliğini taşıması şarttır.

Öte yandan, 23/9/2002 tarih ve 2002/3 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu İç Genelgesinde;

“… mükelleflerin ticari, sınai ve zirai faaliyetlerini sürdürdükleri yerlerin iş yeri özelliğini taşıyabilmesi için bu yerlerin “faaliyetin icrasına tahsis edilmesi” veya faaliyetin icra edildiği, “yer” olma özelliği taşıması şarttır.

Ancak, faaliyet konusu ayrı bir iş yeri açılmasını gerektirmeyecek nitelikte, örneğin danışmanlık, komisyonculuk vb. ise ikametgah adresinin iş yeri olarak kabulü mümkündür.

…”  açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, iştigal konusu itibarıyla bir iş yeri olmaksızın faaliyetini yürütebilmesi mümkün olabilen mükellefler için ikametgâh adreslerinin iş yeri olarak kabulü suretiyle mükellefiyet kayıtlarının yapılması imkan dahilindedir. Ancak, mükelleflerin yürüttükleri faaliyet türleri için mutlaka faaliyetin icra edileceği yerin şart olduğunun vergi dairelerince tespiti halinde, bunların mükellefiyet kayıtlarının iş yeri adresi olmaksızın yapılmasına imkân bulunmamaktadır.

Bunun yanı sıra, ikamet edilen gayrimenkulün, faaliyetlerinin icrasına tahsis edilmeksizin veya bu faaliyetlerde kullanılmaksızın sadece kayıtlarda iletişim adresi olarak gösterilmiş olması halinde, bu gayrimenkul iş yeri olarak kabul edilmemektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; motosiklet ile kurye faaliyetinin ayrı bir iş yeri açılmasını gerektirmeyecek mahiyette olması ve ikametgah adresinizin iletişim adresi olarak gösterilmiş olması nedeniyle ikamet ettiğiniz gayrimenkulün, iş yeri olarak kabul edilmemesi gerekmektedir.

Buna göre,  ikamet ettiğiniz gayrimenkul için yaptığınız kira ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94/5-(a) maddesi hükmüne istinaden gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

…

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Basit usule tabi olanlar beyanname vermezler. Basit usule tabi olunup olunmadığının tespitinde basit usule tabi olmanın genel ve özel şartlarının taşınması gerekiyor.

BASİT USULE TABİ OLMANIN ŞARTLARI

7338 sayılı Kanunun 1 inci maddesi ile 193 sayılı Kanuna MÜKERRER 20/A maddesi eklenmiş olup bu madde kapsamında Basit usule tabi mükelleflerin 193 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre tespit edilen ticari kazançları gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Basit usulde kazanç istisnasından yararlanacak olan mükellefler, istisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname vermeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname vermeleri halinde de bu kazançlarını beyannameye dahil etmeyeceklerdir.

Söz konusu istisna, 1/1/2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdiğinden basit usule tabi mükelleflerin 2021 yılında elde ettiği ticari kazançları da bu istisna kapsamındadır.

Basit Usule Tabi Olmanın Avantajları Nelerdir?

Basit usulde kazanç tespitinde ;

– Basit usule tabi mükelleflerin kazançları gelir vergisinden istisnadır.

– Basit usul kazançları için yıllık beyanname vermezler.

– Defter tutulmaz.

– İsteyen mükellefler ödeme kaydedici cihaz kullanabilirler.

– Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.

– Geçici vergi ödenmez.

– Mal teslimi ve hizmet ifası işlemleri katma değer vergisinden istisnadır.

– Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.

– Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleflerin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulur. Ancak, isteyen mükellefler kayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.

– 31.12.2024 tarihine kadar, belge vermedikleri hasılatları için gün sonunda toplu belge düzenleme imkanları bulunmaktadır.

Basit Usule Tabi Olmanın Genel Şartları Nelerdir?

1. Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak: İşinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak; seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde bunların bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.

2.İşyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı aşağıda yazılı miktarları aşmamalıdır:

– Büyükşehir belediye sınırları içinde 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2024 tarihinden itibaren 55.000 TL,

– Diğer yerlerde 324 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 01.01.2024 tarihinden itibaren 34.000TL.

3.Ticari, zirai ve mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak.

Yukarıda yer alan, (2) ve (3) numaralı bent hükümleri, öteden beri işe devam edenlerde takvim yılı başındaki, yeni işe başlayanlarda ise işe başlama tarihindeki duruma göre uygulanır.

Basit Usule Tabi Olmanın Özel Şartları Nelerdir?

1.Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların yıllık alımları tutarının;
2023 takvim yılı için 440.000 TL,
2024 takvim yılı için 690.000 TL,

veya yıllık satışları tutarının;
2023 takvim yılı için 700.000 TL,
2024 takvim yılı için 1.100.000 TL’yi aşmaması.

2. (1) numaralı bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşanların bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hâsılatının;
2023 takvim yılı için 220.000 TL,
2024 takvim yılı için 340.000 TL’yi aşmaması.

3. (1) ve (2) numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde, yıllık satış tutarı ile iş hasılatı toplamının;
2023 takvim yılı için 440.000 TL,
2024 takvim yılı için 690.000 TL’yi aşmaması.

Milli piyango bileti, akaryakıt, şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine nazaran bariz şekilde düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için (1) ve (3) numaralı bentlerde yazılı hadler yerine ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek alım satım hadleri uygulanır. Anılan maddelerin ticaretini yapanların  2024 yılında basit usulden yararlanmaları için belirlenen hadler  324 Seri No.lu Gelir Vergisi Tebliğinde yayımlanmıştır.

Basit Usulden Yararlanamayacak Olanlar Kimlerdir?

1. Kollektif şirket ortakları ile, komandit şirketlerin komandite ortakları,

2. İkrazat (ödünç para verme) işleriyle uğraşanlar,

3. Sarraflar ve kıymetli mücevherat alım satımı ile uğraşanlar,

4. Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılan kişi ve kurumlara karşı inşaat ve onarma işini taahhüt edenler ile bu mükelleflere karşı derece derece taahhütte bulunanlar,

5. Sigorta prodüktörleri,

6. Her türlü ilan ve reklam işleriyle uğraşanlar veya bu işlere tavassut (aracılık) edenler,

7. Gayrimenkul ve gemi alım satımı ile uğraşanlar,

8. Tavassut (aracılık) işi yapanlar (dayıbaşılar hariç),

9. Maden işletmeleri, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları işletenler,

10. Şehirlerarası yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar ile treyler, çekici ve benzerlerinin sahip veya işleticileri, (Yapısı itibarıyla sürücüsünden başka on dört ve daha aşağı oturma yeri olan ve insan taşımaya mahsus motorlu kara taşıtları ile yolcu taşıyanlar hariç),

11. Maliye Bakanlığınca teklif edilen ve Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan iş grupları, sektörler, il ve ilçeler, büyükşehir belediyeleri dahil olmak üzere il ve ilçelerin belediye sınırları (mücavir alanlar dahil), belediyelerin nüfusları, yöreler itibarıyla veya sabit bir işyerinde faaliyette bulunulup bulunulmadığına göre gerçek usulde vergilendirilmesi gerekli görülenler.

Bakanlar Kurulu Kararları Uyarınca Gerçek Usul Kapsamına Alınanlar:

Gelir Vergisi Kanununun 51 nci maddesinin 12 numaralı bendinde yer alan yetkiye istinaden yayımlanan ve halen yürürlükte olan Bakanlar Kurulu Kararlarında belirtilen faaliyetleri yapan mükellefler de basit usulden faydalanamazlar.

a) 95/6430 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uyarınca Gerçek Usul Kapsamına Alınanlar;

Büyükşehir belediyesi olan illerin (Erzurum, Diyarbakır, Sakarya ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisine alınan yerlerden, yeni bağlanan mahallelerle birlikte 2000 yılı genel nüfus sayımındaki nüfusu 30.000’den az olan yerler ile 12/11/2012 tarihli ve 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında büyükşehir belediyesi kurulan ve büyükşehir belediyesi sınırları içerisine alınan yerler hariç),mücavir alan sınırları dahil olmak üzere büyükşehir belediye sınırları içinde;

a) Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar,
b) Her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar,
c) İnşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar,
d) Motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar,
e) Lokanta ve benzeri hizmet işletmelerini işletenler,
f) Eğlence ve istirahat yerlerini işletenler,

01.05.1995 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.

b) 8/5521 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uyarınca Gerçek Usul Kapsamına
Alınanlar;

Zirai mahsul satın alarak bu mahsulleri kısmen veya tamamen tüketici dışında kalanlara satan ticaret erbabı 01.01.1983 tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.

c) 92/2683 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uyarınca Gerçek Usul Kapsamına Alınanlar;

Her türlü televizyon, video, radyo, teyp, müzik seti, disk-çalar, kamera, bilgisayar, soğutucu, çamaşır ve bulaşık makinesi, elektrikli süpürge, elektronik müzik aletleri, elektrikli dikiş makinesi ile elektrikle çalışan benzeri eşyaların alım-satımı ve üretimi ile uğraşan mükellefler gerçek usulde vergilendirme kapsamına alınmıştır.

Basit Usulde Kazanç Tespiti Nasıl Yapılır?

Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır. Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanacaktır.

Ortaklık Halinde Basit Usulde Kazanç Tespiti Ne Şekilde Yapılacaktır?

Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında Gelir Vergisi Kanununun 47 nci maddesinde yazılı yıllık kira bedeli ve 48 inci maddede yazılı iş hacmi ölçüleri toplu olarak, diğer şartlar ortakların her biri için ayrı ayrı aranacaktır. Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunacaktır.

Basit Usulden Yararlanan Mükelleflerin Defter Tutma Yükümlüğü Var Mıdır?

Bu usulde vergilendirilenler defter tutmayacaklardır. Bu mükellefler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümlere tabi olacaklardır.

Basit Usulden Yararlanan Mükellefler Mal Alış ve Satışlarında Belge Düzenlemek Zorunda Mıdır?

Basit usulden yararlanan mükellefler hasılatları ile ilgili olarak Vergi Usul Kanununda yazılı vesikaları kullanacaklardır.

Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler 31.12.2022 tarihine kadar belge vermedikleri günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura düzenlemeleri mümkün bulunmaktadır.

Ancak, toplu belge düzenleme imkanından yararlanmak isteyen mükelleflerin müşterilerinin istemeleri halinde fatura veya perakende satış vesikası (dolmuş işletenler hariç) vermek zorundadırlar.

Kaynak:GİB,  İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

______________ / ______________

760 (B)

102 (A)

______________ / ______________

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Mükelleflere, aşağıda belirtilen değişiklikleri, vergi dairesine bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.

Adres Değişikliğinin Bildirilmesi

Bilinen iş yeri adreslerini değiştiren mükellefler, yeni adreslerini bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirirler. İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.

İş Değişikliklerinin Bildirilmesi

İşe başladıklarını bildiren mükelleflerden;

• Yeni bir vergiye tabi olmayı,

• Mükellefiyet şeklinde değişikliği,

• Mükellefiyetten muaflığa geçmeyi, gerektirecek surette işlerinde değişiklik olanların, bu değişiklikleri olayın meydana geldiği tarihten itibaren

bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmesi gerekmektedir.

İşletmede Değişikliğin Bildirilmesi

Mükelleflerin, aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan işyerlerinin sayısında meydana gelen artış veya azalışları meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmesi gerekmektedir.

Yeni İnşaatın Bildirilmesi

Mükellefler, şehir ve kasabalarda yeni inşa ettirdikleri binaları ve inşaat bitmeden kullanılmaya başlanan kısımlarını da iki ay içinde vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Mevcut binalara yapılan ilaveler ve konulan sabit istihsal, asansör ve kalorifer tesisleri yeni inşaat hükmündedir.

Diğer Değişikliklerin Bildirilmesi

Ayrıca, kimlik bilgileri, mükellefiyet bilgileri (vergi türü; ilavesi, dönem değişikliği, terki vb.), faaliyet alanları (NACE faaliyet kodu), tabela unvanı, defter tutma usul ve tarihi, vergi sorumlusu bilgileri, adi ortaklıklarda ortaklık bilgileri değişikliği, tüzel kişilerde unvan, amaç/ konu (faaliyet), görev taksimi/ şirketin temsil ve ilzamı, temsil yetkisinin süresini uzatma, temsil yetkisinin iptali, sermaye artırımı, ortak adedi gibi değişiklikler de bağlı olunan vergi dairesine bildirilir.

Kaynak: GİB Rehber
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Sayı       : E-87893753-010.06.01[36-17]-59968
Tarih      : 19.07.2023
Konu      : 7440 Sayılı Kanun İç Genelgesi

DAĞITIM YERLERİNE

BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR

7440 SAYILI KANUN İÇ GENELGESİ

(Seri No: 2023/2)

7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun uygulamasına dair usul ve esasları belirlemek amacıyla yayımlanan 1 Seri No.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 sayılı Kanun Genel Tebliğinin kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasına ilişkin açıklamaların yer aldığı “II/A- BAŞVURU SÜRESİ VE ŞEKLİ” başlıklı bölümünde, vergi dairelerine olan borçları için Kanunun 2 nci maddesinden yararlanmak isteyen borçluların, başvurularını Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden yapabilecekleri gibi bağlı bulundukları vergi dairesine doğrudan veya posta yoluyla ya da diğer vergi daireleri aracılığıyla yapabilecekleri, birden fazla vergi dairesine olan borçları için Kanundan yararlanma talebinde bulunmaları halinde, her bir vergi dairesi için ayrı ayrı başvurmaları gerektiği düzenlenmiştir.

Ancak, Başkanlığımıza intikal eden olaylardan;

1-  Birden fazla vergi dairesine borcu olan mükelleflerden bazılarının, Kanunun 2’nci maddesinden yararlanmak üzere sadece bir vergi dairesine olan borçları için yazılı olarak müracaatta bulunmaları veya diğer vergi dairelerine olan borçları için yazılı olarak müracaatta bulunmamaları nedeniyle 7440 sayılı Kanunun getirdiği imkânlardan yararlanamadıkları,

2- Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden süresi içinde başvuruda bulunan ancak borcu bulunmasına rağmen başvurularını sistemde öngörülen şekilde yapmamaları nedeniyle borçları Kanun kapsamında yapılandırılamayan borçluların bulunduğu,

3- 1 Seri No.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 sayılı Kanun Genel Tebliğinin “II/A- BAŞVURU SÜRESİ VE ŞEKLİ” başlıklı bölümünde; “213 ve 6183 sayılı Kanunlar ile diğer kanunlarda yer alan sorumluluk düzenlemeleri nedeniyle mirasçılar, kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler gibi amme borçlusu sayılan kişiler sorumlu oldukları tutarlar dikkate alınarak ilgili vergi dairesine yazılı başvuru yapmak suretiyle 7440 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanabileceklerdir. Dolayısıyla bu kişilerin Gelir İdaresi Başkanlığının internet adresi ve e-devlet üzerinden başvurmaları mümkün bulunmamaktadır.” düzenlemesine yer verilmiş olmasına rağmen, sorumlu oldukları borçlarını yapılandırmak amacıyla Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden başvuruda bulunan borçluların da bulunduğu,

4- Kanunun 2 ve 3 üncü maddelerinden yararlanmak istemelerine rağmen yalnızca 3’üncü maddeye ilişkin başvuru formunu bağlı oldukları dairelere veren mükelleflerin Kanunun 2’nci maddesinden de yararlanmak istedikleri,

anlaşılmıştır.

7440 sayılı Kanunun 2’nci maddesi ile kesinleştiği halde süresinde ödenmeyen amme alacaklarının herhangi bir ihtilaf oluşturulmadan belli bir ödeme planına bağlanarak ödenmesine imkân verilmek suretiyle Hazineye intikalinin sağlanmasının amaçlandığı ve anılan Kanun kapsamında ilk taksit ödeme süresinin 31 Temmuz 2023 tarihi mesai saati bitiminde sona erdiği dikkate alındığında;

a) Kanundan faydalanmak için bağlı olduğu vergi dairesine veya diğer vergi dairelerine süresi içinde yazılı olarak müracaat eden mükelleflerin 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) Kanun kapsamında başvuruda bulunmadıkları borçları için herhangi bir vergi dairesine (muhtelif kanunlarda yer alan sorumluluk düzenlemeleri nedeniyle borçlu olanların borçlu oldukları vergi dairelerine) başvurmaları ve borçlu oldukları vergi dairelerince önceki başvurularının teyit edilmesi halinde,

b) Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden başvuruda bulunan ve borcu bulunmasına rağmen başvurularını sistemde öngörülen şekilde yapmamaları nedeniyle borçları yapılandırılamamış mükelleflerin Kanundan yararlanmak için 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili vergi dairesine ya da diğer vergi dairelerine başvurmaları ve borçlu oldukları vergi dairelerince önceki başvuruların teyit edilmesi halinde,

c) Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden, tüzel kişiliğin borçlarının yapılandırılması amacıyla başvuruda bulunduğunu belirten kanuni temsilcilerin, tüzel kişiliğin borçlarının yapılandırılması için 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) borçlu oldukları vergi dairelerine ya da herhangi bir vergi dairesine başvurmaları halinde borçlu oldukları vergi dairelerince sistem üzerinden gerekli sorgulamalar yapılmak suretiyle,

ç) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile diğer kanunlarda yer alan sorumluluk düzenlemeleri nedeniyle mirasçılar, kefiller, şirket ortakları ve kanuni temsilciler, yeminli mali müşavirler ve serbest muhasebeci mali müşavirler gibi amme borçlusu sayılan kişilerin bu sorumluluklarından kaynaklanan borçlarının yapılandırılması amacıyla 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilgili vergi dairelerine müracaat etmeleri halinde daha önce Başkanlığımız internet adresi ya da e-Devlet üzerinden T.C. kimlik numarası ile başvuruda bulunup bulunmadıklarına ilişkin gerekli sorgulama yapılarak süresinde başvuruda bulunduklarının tespiti halinde,

d) Kanunun 3 ve/veya 4’üncü maddelerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulardan(bu maddeler kapsamında borcun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın) 2’nci madde kapsamında borcu olanların bu madde kapsamına giren borçları için 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) borçlu bulundukları vergi dairesine ya da diğer vergi dairelerine başvurmaları halinde,

bu borçların Kanunun 2’nci maddesi kapsamında yapılandırılması ve borçluların bağlı oldukları vergi dairelerince hazırlanacak ödeme planlarının ilgililere müracaat edecekleri herhangi bir vergi dairesinde imza karşılığı elden veya gerekli şartların bulunması koşuluyla (www.gib.gov.tr) internet adresi üzerinden verilmesi uygun görülmüştür.

Bu İç Genelge kapsamında yapılacak başvurular için 1 Seri No.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair 7440 sayılı Kanun Genel Tebliğ ekinde yer alan dilekçelerden (2/A, 2/B ve 2/C) uygun olanının kullanılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, bu şekilde başvuruda bulunması uygun görülen borçluların, 7440 sayılı Kanunun 2’nci maddesinden yararlanabilmeleri için tercih ettikleri ödeme seçeneğine uygun olarak, 31/7/2023 tarihi sonuna kadar ödemelerini yapmaları gerektiği tabiidir.

Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.

Ayşe DİLBAY

Başkan a.

Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı

Kaynak: GİB – 7440 İç Genelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Davadan vazgeçme dilekçeleri ilgili tahsil dairesine, bu Tebliğ uyarınca ilgili idareye verilmesi uygun görülen idari para cezaları ihtilaflarına ilişkin dilekçeler ise ilgili idareye verilecek ve bu dilekçelerin tahsil dairesine/idareye verildiği tarih, ilgili yargı merciine
verildiği tarih sayılarak dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilecektir.

Kanundan yararlanmak için elektronik ortamda başvuruda bulunan borçluların, devam eden ihtilaflardan vazgeçtiklerini gösterir ıslak imzalı dilekçelerini başvuru süresi içinde ilgili tahsil dairesine vermeleri gerekmektedir.

Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtıkları davalardan vazgeçen borçluların bu ihtilaflarıyla ilgili olarak karar tarihine bakılmaksızın Kanunun yayımı tarihinden sonra tebliğ edilen yargı kararları uyarınca işlem yapılmayacak ve bu
kararlara ilişkin hükmedilmiş yargılama giderleri ve avukatlık ücreti ve fer’ilerinin bulunması hâlinde bu tutarlar karşılıklı olarak talep edilmeyecektir.

Diğer taraftan, mükelleflerce Kanun hükümlerinden yararlanılmak üzere davadan vazgeçilmesi hâlinde idarece de ihtilafların sürdürülmeyeceği tabiidir.

Öte yandan, Kanunun 9 uncu maddesinin on üçüncü fıkrasında, Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulan borçlara ilişkin dava açılamayacağı ve hiçbir mercie başvurulamayacağı hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulan alacaklara ilişkin herhangi bir yargı merciine, 213 sayılı Kanunun 124 üncü maddesi kapsamında ilgili idareye, dilekçe ve başvuru hakkı kapsamında Kamu Denetçiliği Kurumu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu dâhil herhangi bir mercie başvurulması, başvurulsa dahi bu başvurular üzerine herhangi bir işlem yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Kaynak: GİB – BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASINA DAİR 7440 SAYILI KANUN GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 1) 16.03.2023
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Mükellefiyet kapatılmış ise ayrıca her ay bildirim yapılmaz.Mükelelfiyetin kapanışını interaktif VD sisiteminden veya Vergi dairesinden öğrenebilirsimniz. Yıllık GV beyananmesi ise; 01/-31-Mart/2023 tarihinde verilecektir.

İş yeri açılışı, yoklama, adres nakli işlemleri ve genel olarak mükellefiyet ile ilgili vergisel ödevlerin özeti

GERÇEK KİŞİLERDE İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ

İşe başlamayı bildirmekle yükümlü olan mükellefler şunlardır:

► Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,

► Serbest meslek erbabı,

► Kurumlar Vergisi mükellefleri,

► Kolektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları,

İşe başlama bildirimi SMMM’ler tarafından yapılabilir

İşe başlamanın, “İşe Başlama/Bırakma Bildirimi” ile bağlı bulunulan vergi dairesine;

Mükellefin kendisi tarafından veya  1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya  3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir.

İşe başlama/işi bırakma bildirimi ile değişiklik bildirimlerine ilişkin dilekçeler, www.gib.gov.tr internet sayfasındaki “Dilekçematik” bölümünden edinilebilmektedir.

► İşe başlama bildirimi, değişiklik bildirimi ve işi bırakma bildirimi İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) aracılığı ile vergi dairesine gitmeden sistem üzerinden yapılabilmektedir.

► İnteraktif Vergi Dairesi mobil uygulaması (App Store ve Play Store) indirilerek bildirimler uygulama üzerinden de gerçekleştirilebilir.

TÜZEL KİŞİLERDE İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ

Kurumlar vergisi mükellefi olan;

 Anonim şirket,

 Limited şirket,

 Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin,

Ticaret Sicil Müdürlüklerinde tescil işlemini yaptırması akabinde elektronik ortamda ilgili vergi dairesi müdürlüğü sistemlerine veriler aktarılarak tescil bilgileri doğrultusunda mükellefiyet kaydı açılışı yapılmaktadır. Bu mükelleflerin ayrıca İşe Başlama/Bırakma Bildirimi vermelerine gerek bulunmamaktadır.

ELEKTRONİK YOKLAMA SİSTEMİ

İşe başlama/bırakma bildirimi üzerine vergi dairesince mükellefiyet tesisi işlemi gerçekleştirilir ve “Elektronik Yoklama Sistemi” üzerinden mükellef nezdinde yoklama yapılır.

Mükellef nezdinde yapılan yoklamalar;

İşe başlama yoklamaları, mükellefiyetin tesis edildiği tarihten itibaren en geç 15 gün,

Mükellef imzası ile birlikte serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış veya yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş olan işe başlama / bırakma bildirimi üzerine yapılacak yoklamalar bir ay,

İşi bırakma dilekçesine ilişkin terk yoklamaları, terk dilekçesinin vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren en geç 15 gün,

Özellikli durumlarda yapılacak yoklamalar aynı gün, aynı gün yapılmasının mümkün olmaması halinde ertesi gün,

 Diğer yoklamalar en geç bir ay,

içinde sonuçlandırılır.

DEĞİŞİKLİK BİLDİRİMİ

►İş yeri adres değişikliklerinin (İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.),

►Yeni bir vergiye tabi olmayı, mükellefiyet şeklinde değişikliği ve mükellefiyetten muaflığa geçmeyi gerektiren değişikliklerin,

►Aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan işyerlerinin sayısında artış veya azalış olduğunda bu değişikliğin,

1 ay içerisinde vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.

____________________________________________________________________________________________

İŞİ BIRAKMA BİLDİRİMİ

Mükelleflerden işi bırakanların, faaliyetlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bu durumu bağlı bulundukları vergi dairesine “İşe Başlama/İşi Bırakma Bildirimi” veya dilekçe ile bildirmesi gerekmektedir.

► Gerçek kişilerde ölüm işi bırakma hükmündedir. Mükellefin ölümünün mirası reddetmemiş mirasçılardan herhangi biri tarafından bildirilmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.

BİLDİRİMİN SÜRESİNDE YAPILMAMASININ YAPTIRIMLARI

İşe başlamanın on gün içinde bağlı bulunulan vergi dairesine bildirilmemesi halinde birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir.

► Mükelleflerin değişiklik ve işi bırakma bildirimlerinin durumun vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılmaması halinde ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanır.

► Ayrıntılı bilgi için www.gib.gov.tr adresinde bulunan “Yararlı Bilgiler” kısmında yer alan “Vergi Cezaları” bölümüne bakabilirsiniz.

____________________________________________________________________________________________

BELGE DÜZENLEME – TEMİNİ – İPTALİ

Mükelleflerin tutulan kayıtları ve üçüncü şahıslarla olan ilişki ve işlemlere ait kayıtlarını belgelendirmesi bir zorunluluktur.

► Kullanılacak belgelerin, bağlı bulundukları vergi dairesinin il sınırları içerisinde kalan anlaşmalı matbaalarca basılmış olması veya noterlere tasdik ettirilmiş olması gerekmektedir.

► Mükelleflerin işi bıraktıklarında, kullanılmamış belgeler ile en son kullanılan ciltleri, işi bırakma bildiriminde bulunacakları süre içinde vergi dairesine ibraz ederek kullanılmamış belgelerin iptalini sağlaması gerekmektedir.

____________________________________________________________________________________________

TAHSİLAT – ÖDEMELERİN BELGELENDİRİLMESİ

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,

► Kazancı basit usulde tespit edilenler,

► Defter tutmak zorunda olan çiftçiler,

► Serbest meslek erbabı ve

► Vergiden muaf esnafın

kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları ticari işlemler ile nihai tüketicilerden mal ve hizmet bedeli olarak yapacakları 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapmaları ve bunu söz konusu kurumlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğu bulunmaktadır.

DEFTER TUTMAYA İLİŞKİN KURALLAR

DEFTER TUTMA MECBURİYETİ BULUNANLAR

►Ticaret ve sanat erbabı,

►Ticaret şirketleri,

►İktisadi kamu müesseseleri,

►Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,

►Serbest meslek erbabı,

►Çiftçiler (Gerçek usulde mükellef olanlar),

►İktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi olduğu

hükümlere tabidirler. 

DEFTER TUTMAYA İLİŞKİN KURALLAR

DEFTER TUTMA MECBURİYETİ BULUNMAYANLAR

► Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler,

► Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tespit edilenler,

► Kurumlar vergisinden muaf olan

a) İktisadi kamu müesseseleri,

b) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler.

Ancak bu mükellefler muaf olmadıkları vergiler için defter tutmak zorundadırlar.

1 inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre,

► 2 nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre defter tutarlar.

Ticari Kazanç Elde Eden Mükellefler;

Bilanço esasında;

► Yevmiye defteri (günlük defter),

► Defteri kebir (büyük defter) ve

► Envanter defteri

tutarlar.

İşletme hesabı esasında,

► İşletme hesabı defteri (Defter Beyan Sistemi üzerinden) tutarlar.

Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler;

► Serbest meslek kazanç defteri (Defter Beyan Sistemi üzerinden) tutarlar.

Zirai Kazanç Elde Eden Mükellefler;

Gerçek usulde vergiye tabi çiftçiler;

► Çiftçi işletme defteri,

► İsterlerse bilanço esasında defter,

tutarlar.

ELEKTRONİK ORTAMDA DEFTER TUTMA

Elektronik defter (e-Defter) uygulamasından yararlanmak isteyen

mükelleflerin;

► Bilanço esasına göre defter tutması ve

► www.edefter.gov.tr’de yayımlanan Uyumlu Yazılımcılardan birinden e-Defter uyumlu yazılım hizmeti alması halinde,

e-Defter uygulamasına geçmeleri için Gelir İdaresi Başkanlığınca izin verilebilecektir.

Zorunluluk kapsamına giren defterler;

► Yevmiye Defteri

► Büyük Defter (Defter-i Kebir)

Uygulamaya geçilmesi, mükelleflerin defter ve belgelere ilişkin muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmamaktadır.

e-Defter uygulamasına dahil olanlar www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak aylık veya geçici vergi dönemleri bazında elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır.

 e-Defteri, gerçek kişi mükellefler e-imza veya mali mühür ile tüzel kişi mükellefler ise mali mühür ile imzalar. e-Defterin imza/mühür değerini taşıyan e-Defter Beratı, aylık bazda yüklemeyi tercih eden mükelleflerce tarafından ilgili olduğu ayı takip

eden 3. ayın sonuna kadar; geçici vergi dönemleri bazında berat yüklemeyi tercih eden mükelleflerce ise ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar GİB sistemine yüklenir.

 Hesap döneminin ilk ayına ait beratın alınması açılış onayı, son ayına ait beratın alınması kapanış onayı, diğer aylara ait beratların alınması ise ilgili aylara ait defterlerin noter onayı yerine geçer.

DEFTER-BEYAN SİSTEMİ

Serbest meslek kazancı elde eden,

►İşletme hesabı esasına göre defter tutan,

►Basit usule tabi olan

mükelleflerin Defter-Beyan Sistemini kullanması zorunludur. 

Sisteme www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden giriş yapılabilir.

DEFTER KAYIT SÜRELERİ

Ticari Kazanç Elde Eden Mükellefler, tutmak zorunda olduğu defterlere, işlemleri 10 gün içinde kaydetmelidir. 

DEFTER TASDİKİ

Bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile  Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler  tutacakları defterleri işe başlamadan önce tasdik ettirmek zorundadırlar. 

Elektronik ortamda tutulan defterlerin tasdik zorunluluğu yoktur.

DEFTER TASDİK ZAMANLARI

Öteden beri işe devam etmekte olanlar, defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, Hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,

Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce,

Vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,

Defterlerin dolması dolayısıyla veya diğer sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya zorunlu olanlar, bunları kullanmaya başlamadan önce,

Defterlerini ertesi yıl da kullanmak isteyenler Ocak ayı içinde, hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde

tasdik ettirmek zorundadırlar.

MUHAFAZA – İBRAZ VE BİLGİ VERME ÖDEVİ

Defter tutmak mecburiyetinde olanların; defter ve belgeleri, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıl süreyle muhafaza etme zorunluluğu bulunmaktadır.

Defter, belge ve diğer kayıtlarınızı bu 5 yıl içinde, yetkili makam ve memurlar talep ettiğinde ibraz etmek zorunda olduğunuzu

unutmayınız.

Defter-Beyan Sistemi kapsamındaki mükelleflerin Sistem’de tuttukları defter ve kayıtlarının muhafaza yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığına aittir. 

ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ / YENİ NESİL ÖKC KULLANIMI

Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışında kalan kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren yani perakende ticaretle uğraşan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorundadırlar.

Yeni işe başlayan ve sonradan mecburiyet kapsamına giren mükelleflerin ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri, işe başlama ve mecburiyet kapsamına girme tarihinden itibaren 30 gündür.

Bu süre, kalkınmada birinci ve ikinci derecede öncelikli yörelerdeki faaliyetleri ile ilgili olarak 60 gün olarak belirlenmiştir. Akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri de işe başlama tarihinden itibaren 60 gündür.

Ödeme kaydedici cihazın belirlenen süre içinde alınmaması halinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN ÖKC); internet yoluyla Gelir İdaresi Başkanlığına güvenli şekilde veri aktarabilen ve iletişim kurabilen bilgisayar tabanlı cihazlardır.

► Eski nesil ÖKC kullanan veya kullanması gereken mükellefler aynı zamanda YN ÖKC kullanmak mecburiyetindedir. Hazine ve Maliye Bakanlığınca faaliyetlerinde ÖKC kullanım zorunluluğu bulunmadığı bildirilen mükelleflerin, YN ÖKC kullanma mecburiyeti de

bulunmamaktadır.

► Perakende mal ve hizmet satışında bulunan ancak Hazine ve Maliye Bakanlığınca ÖKC kullanma mecburiyeti dışında bırakılanlar ile kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar isteğe bağlı olarak YN ÖKC kullanabilirler.

► YN ÖKC uygulamasına ilişkin Tebliğ, kılavuz düzenlemeleri, forum, sık sorulan sorular ve cevapları, duyurular ve benzeri diğer konulara https://ynokc.gib.gov.tr/ internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.

İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan hizmetlerin zaman ve yer koşulu aranmaksızın kolay, hızlı ve etkin bir şekilde elektronik ortamda yapılabilmesine imkân sağlayan güvenilir, etkileşimli, yeni nesil bir sistemdir.

► 2018 yılında uygulamaya geçirilen İnteraktif Vergi Dairesi uygulaması ile işe başlamadan işin terkinine kadar bir çok vergisel iş, işlem ve bildirimlerini vergi dairesine gitmeden elektronik ortamda (bilgisayar, tablet, cep telefonu) yapılabilmektedir.

Sistemden;

kullanıcı kodu ve şifresi bulunan,

e-Devlet şifresi bulunan,

ivd.gib.gov.tr adresi üzerinden şifre edinen

gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilir.

İnteraktif Vergi Dairesi Broşürü’ne www.gib.gov.tr

İnteraktif Vergi Dairesi hizmetlerine ivd.gib.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.

İNTERAKTİF VERGİ DANIŞMANI

Yeni işe başlayanlar ya da mükellefler, interaktif programı kullanarak vergi türleri ve temel vergilendirme süreçlerine ilişkin gerekli bilgilere ulaşabilir ve mükellefiyet durumlarına uygun yükümlülüklerini içeren kişisel vergi takvimini oluşturabilirler.

►Program; gelir vergisi mükelleflerinden ticari kazanç, serbest meslek kazancı ile ücret kazancı elde edenlerin yükümlülükleri kapsamında tamamlanmıştır.

►Diğer kazanç türlerinin de programa eklenmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir.

İnteraktif Vergi Danışmanı hizmetine intvrg.gib.gov.tr/interaktif adresinden ulaşabilirsiniz.

E-BEYANNAME

Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi uygulamasından;

► Elektronik beyanname kullanıcı kodu, parola ve şifre alma şartlarını taşıyan

mükellefler, vergi dairesine müracaat ederek kullanıcı kodu, parola ve şifre almak suretiyle,

► Kendileri kullanıcı kodu parola ve şifre alma şartlarını taşımayan mükellefler ise elektronik beyanname göndermek üzere aracılık yetkisi alan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavir aracılığıyla,

yararlanabilirler.

FORM Ba ve FORM Bs İLİŞKİN BİLDİRİM

Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki,

-Mal ve hizmet alışlarını, Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)

-Mal ve hizmet satışlarını, Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs) ile aylık dönemler halinde bildirmeleri

gerekmektedir. 

Aylık dönemler halinde bildirimlerin ilgili dönemi takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı 24:00’e kadar E-beyanname üzerinden verilmesi gerekmektedir. Ba-Bs bildirim hadlerini aşan hiçbir alış ve satış bilgisi olmasa dahi mükelleflerin “boş olarak” bildirim verme zorunluluğu bulunmaktadır.

BEYANNAME VERME – ÖDEME DÖNEMLERİ

Beyanname verme ve ödeme dönemlerini www.gib.gov.tr internet sayfasındaki “Vergi Takvimi” bölümünden öğrenebilirsiniz. 

www.gib.gov.tr

-Ana Sayfa

-Yararlı Bilgiler

-Vergi Takvimi

HAZIR BEYAN SİSTEMİ

Hazır Beyan Sistemi ile Beyanname Vermek Çok Kolay!

İlk defa beyanname verecek olsanız dahi, vergi dairesine gitmeden, Ücret, kira, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarınıza ilişkin önceden hazırlanmış beyannamenizi kontrol edip, onaylayarak gönderebilirsiniz.

e-tebligat

Elektronik Tebligat, tebliği gereken belgelerin, e-tebligat sistemi ile mükelleflerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesidir. Bu tebliğ fiziki ortamda yapılan tebligat ile aynı sonucu doğurur.

► Kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar aşağıda belirtilmiştir.

a) Kurumlar vergisi mükellefleri

b)Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç)

c) İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler

► Kurumlar vergisi mükellefleri işe başlama tarihini takip eden 15 gün içerisinde, gelir vergisi mükellefleri ise mükellefiyet tesisi sırasında Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde bulunmak ve elektronik tebligat sistemini kullanmak zorundadır.

► e-tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır ve ayrıca posta yoluyla tebligat yapılmaz.

BORÇ SORGULAMA

VERGİ DAİRESİNE GİTMEDEN BORÇLARINIZI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ

Vergi dairelerine intikal etmiş olan bütün borçlarınızı (MTV, TPC, idari para cezası, yurtkur harcı, yargı harcı gibi);

İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) ve  İnternet Vergi Dairesi (intvrg.gib.gov.tr) üzerinden borç sorgulama menüsünü kullanarak öğrenebileceğiniz gibi,  VİMER 189’ u arayarak da öğrenebilirsiniz.

MÜKELLEF GERİ BİLDİRİM SİSTEMİ

Mükelleflerin, Gelir İdaresi tarafından sunulan hizmetlerle ilgili geri bildirimlerini internet üzerinden iletebilmeleri için web tabanlı, kolay ve güvenli bir ortam sunar. 

Sistem aracılığıyla  Vergi Mevzuatı,  Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Dairelerinde sunulan hizmetler,  İnternet hizmetleri,  Çağrı Merkezi hizmetleri ile ilgili önerilerinizi, sorunlarınızı ve görüşlerinizi iletebilirsiniz.

BİLGİ ALINABİLECEK KANALLAR

www.gib.gov.tr internet sayfasından

► Vergi İletişim Merkezinden(VİMER 189)

► İnteraktif Vergi Dairesinden

► Sosyal medya adreslerinden

► Vergi Dairelerinden

► Rehber ve Broşürlerden

detaylı bilgi alabilirsiniz

VERGİ İLETİŞİM MERKEZİ (VİMER-189)

Vergi İletişim Merkezinde;

Danışma ve Bilgilendirme

Talep ve Öneri Sistemi

E-Beyanname Çağrı Hizmeti

İhbar (Telefon ve İnternet)

Borç Sorgulama ve Bilgilendirme

İngilizce E-Posta Danışmanlık

hizmetleri verilmektedir.

Vergi ile ilgili sorularınız için

Vergi İletişim Merkezine (VİMER 189)

başvurabilirsiniz.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Meslek mensupları Ev adreslerinde mesleki faaliyet de bulunamazlar. Çalışma usul ve esasları yönetmeliğine göre büro da faaliyet de bulunurlar.

Mali müşavirler site içinde kiraladıkları yerde home ofis olarak hem ev hem işyeri olarak kullanabilirler m? Bunun için meslek kanununda veya diğer kanunlarda yasaklayıcı madde var mıdır?

Çalışma usul ve esasları yönetmeliğine göre mesleki faaliyet ikamet edilen yerde yapılamaz.

Yerin site içinde olması durumu değiştirmez.

Biz Serbest muhasebeci mali müşavirler müşavirliğini yaptığımız bir limited şirkete %50 ortak olduğumuzda ticari kazanç sahibi sayılır mıyız?

Melek mensupları oran sınırı olmadan Ticari şirketlere ortak olabilir. 

Ancak; Şirkette yönetici olmaz. Ticari yasak kapsamında olmaz. 

Ticareti yapan Tüzel kişiliktir. Sorumluda yöneticidir.

Yeni kurulacak bir anonim şirkette hem şirketin mali müşaviri hem de denetçi olmamda bir sakınca var mıdır?

A.Ş denetçilik yeni TTK ile 2011’den itibaren kaldırılmıştır. 

Belirli şartları taşıyan şirketler Bağımsız denetime tabidir. 

Bağımsız denetim yapan kişi aynı zamanda denetlediği Şirkete mali müşavirlik hizmeti veremez.

Serbest büro faaliyetinde bulanan meslek mensubu, SMMM unvanı kullanmadan başka bir işyerinde SGK’lı çalışabilir mi?

Gelir Vergisi Mükellefi olarak mesleki faaliyetini sürdüren Meslek mensubu (SMMM) Bir işverene bağlı olarak unvanı veya konumu ne olur ise olsun iş akdi ile (Bağımlı) olarak çalışamaz.

Kiracı olarak kullandığım ofisimin bir başka odasına turizm işi ile iştigal edecek şahıs firması açılışı verebilir miyim? Firma benim kiracım olmayacak ana firmadan kiralama yapacaktır.

Aynı kapıdan giriş yapılan ofisin bir odasının Ticari faaliyet yapacak mükellefe kiraya verilemez. SMMM ile Ticari faaliyet yapan mükellef aynı daire veya bağımsız bölümü ayrı odada olsa faaliyet sürdüremez.

Ancak SMMM başka bir SMMM ile bahse konu yeri ortak kullanabilir.

Serbest çalışan mali müşavirim bir adet limited şirket kurmak istiyorum. Danışmanlık, eğitim, internetten satış vb. işler yapabilir miyim?

Meslek mensupları Ticari şirketlere ortak olabilirler. Ancak yönetici olamazlar (yönetim kurulu üyesi, başkanı)

Bağımsız çalışan mali müşavirim. Limited şirketi ortağı olabilir miyim?

Müdür veya imza yetkilisi olmadığınız sürece birden fazla ticari şirkete ortak olabilirsiniz.

Ortak olduğunuz Şirketler ile mesleki sözleşme yaparak hizmet verebilirsiniz.

Mahkeme tarafından tasfiye memuru olarak atandım. Fakat bağımsız meslek mensubuyum. Görevi kabul edebilir miyim?

Tasfiye memuru tasfiye halindeki ticari firmayı temsil ve ilzam ettiği için ticaret yasağı kapsamındadır. Serbest çalışan meslek mensupları tasfiye memuru olamaz.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kiracınız olan vakıf kira ödemesinden % 20 GV stopajı yapacaktır ve vergi dairesine stopaj mükellefiyeti açacaktır.

Özelge: Dernek veya vakıflar tarafından kiralanmış olan gayrimenkullerde vergi kesintisi yapılıp yapılmayacağı hk.

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı

Sayı   : B.07.1.GİB.0.03.51/5129

Konu :

İlgi      : 29/06/2007 tarih ve 2007 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınızdan, ……………………….. Kulubü Derneği faaliyet binasının kira stopajlarını ödemediği ve bağlı bulunduğu …………………. Vergi Dairesi tarafından önceki dönem stopaj ödemeleri ve cezaları da dahil olmak üzere stopaj ödemelerinin yapılması gerektiğinin tarafınıza bildirildiği fakat derneğinizin yardımlaşmayı amaç edinmiş bir kurum olduğu ve ticari bir işletme olmadığı için bu stopaj ve cezalarının mevzuata uygun olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.

Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında; “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri  (avans olarak ödenenler dahil ) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur…” oldukları; (5/a) bendinde 70’inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, gelir vergisi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki kanun hükmü uyarınca, derneğiniz tarafından kiralanan gayrimenkulün yukarıda sayılan kişi ve kuruluşlara ait olması durumunda sayılan kişi ve kuruluşlarca gelir vergisi kesintisi yapılacağı tabiidir. Söz konusu gayrimenkulün basit usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefine ait olması halinde ise gelir vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

03/04/2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin 15.3.2.3. bölümünde konuya ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

“Kurumlar Vergisi  Kanununun 1’inci maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır. Bu kurumların elde ettikleri kira gelirleri ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.

Dernek veya vakıflara ait taşınmazların bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde kiralanması halinde, oluşacak iktisadi işletme kurumlar vergisi mükellefi olduğundan elde edilen kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.”

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, derneğinizin kiralamış olduğu gayrimenkul kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait ise gelir vergisi kesintisi yapılmayacak, söz konusu gayrimenkul dernek veya vakfa ait ise gelir vergisi kesintisine tabi olacaktır.

…

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda;

– 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 25 inci maddesinin 2/b fıkrasında, vekâlet ücretinin, borçlu (davayı kaybeden) tarafından avukata ödenmek üzere İcra ve İflas Müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından gelir vergisi kesintisi yapılmasının gerektiği,

– Tebliğin 25 inci maddesinin dördüncü fıkrasında ise vekâlet ücretini ödemekle yükümlü olanlarca, ücretli olarak çalışan avukatların işverenlerine yapılan vekâlet ücreti ödemelerinden kesinti yapılmayacağı, işverenin vekâlet ücretini avukata ödemesi esnasında ise işverence ücret hükümlerine göre kesinti yapılacağı,

– Günlük hayatta icra dairesine yapılan vekâlet ücreti ödemelerinde, karşı taraf vekilinin sözleşmeli ya da kadrolu avukat olduğunu tespit etmenin mümkün olmaması nedeniyle, kaybeden tarafça kesinti yapılarak ödeme yapıldığı,

– Daha sonra, davayı kazanan taraf olarak icra dairesinden tahsil ettiğiniz vekâlet ücretini kadrolu avukatınıza aktardığınızda ise ücret geliri olarak gelir vergisi kesintisi yapmak durumunda olduğunuzdan mükerrer bir vergilemenin söz konusu olduğu,

belirtilerek, mükerrer vergi kesintisinin önlenebilmesi için davayı kazanan taraf olarak bordrolu avukatınıza ödeme yaparken gelir vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61 inci maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun 65 inci maddesinde, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. 

Serbest meslek faaliyeti sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.” hükmü yer almıştır.

Buna göre, serbest meslek erbabı olan avukatlara ödenen vekalet ücretlerinin serbest meslek kazancı niteliğinde olması nedeniyle serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilmesi, bir işverene bağlı ve tabi olarak hizmet sözleşmesine istinaden çalışan avukatlara işvereni aracılığıyla ödenen vekalet ücretlerinin ise ücret hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Anılan Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında ise kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin maddede bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaları gerektiği hüküm altına alınmış olup, aynı fıkranın; (1) numaralı bendinde, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre, (2) numaralı bendinde, yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılması gerektiği belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 7194 sayılı Kanunun 16 ncı  maddesi ile 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesine ikinci fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen üçüncü fıkrasında, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılacağı” hükmüne yer verilmek suretiyle, mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretleri üzerinden, kimlerin tevkifat yapmakla yükümlü olduğu hususuna açıklık kazandırılmıştır.

311 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin sekizinci bölümünde, konu ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamalara yer verilmiş olup, anılan Tebliğin;

– “Vekalet ücretlerinde vergi tevkifatı uygulaması” başlıklı 25 inci maddesinde,

“(1) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında gelir vergisi tevkifatı yapmaya mecbur olan kişi ve kurumlar belirtilmiş ve aynı maddenin birinci fıkrasının; (1) numaralı bendinde hizmet erbabına ödenen ücretlerden 103 üncü ve 104 üncü maddelere göre, (2) numaralı bendinin (b) alt bendinde ise yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler üzerinden 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 

(2) 7194 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeyle, mahkemelerce veya icra ve iflas müdürlüklerince karşı tarafa yükletilen, avukatlara ait olan ve serbest meslek kazancına dahil edilmesi gereken vekalet ücretleri üzerinden, kimlerin tevkifat yapmakla yükümlü olduğu hususuna açıklık kazandırılmıştır. Buna göre, 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılanlar tarafından 2004 sayılı Kanun ile 1136 sayılı Kanun uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretinin; 

a) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından doğrudan avukata ödendiği durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından,

 b) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından avukata ödenmek üzere icra ve iflas müdürlüklerine yatırıldığı durumlarda, borçlu (davayı kaybeden) tarafından, 

c) Borçlu (davayı kaybeden) tarafından alacaklı (davayı kazanan) tarafa ödendiği durumlarda, alacaklı (davayı kazanan) tarafından avukata ödeme yapılması esnasında, 

gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir. 

(3) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında sayılmayanlar, diğer bir ifadeyle tevkifat yükümlülüğü bulunmayanlar tarafından yapılan vekalet ücreti ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacaktır.

 (4) Vekalet ücretini ödemekle yükümlü olanlarca, ücretli olarak çalışan avukatların işverenlerine yapılan vekalet ücreti ödemelerinden tevkifat yapılmayacak, işverenin vekalet ücretini avukata ödemesi esnasında ise işverence ücret hükümlerine göre tevkifat yapılacaktır.

 …” açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, vekalet ücretinin borçlu (davayı kaybeden) tarafından doğrudan avukata ödenmesi veya avukata ödenmek üzere icra ve iflas müdürlüklerine yatırılması durumlarında, borçlu (davayı kaybeden) tarafın tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmaktadır. Borçlu (davayı kaybeden) tarafından, icra ve iflas müdürlüklerine yatırılan vekalet ücretlerinin avukata mı alacaklıya (davayı kazanana) mı ödeneceği bilinmediği durumlarda da sorumluluk gereği gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Borçlu (davayı kaybeden) tarafından, vekalet ücreti ödemesi yapılan avukatın alacaklı (davayı kazanan) tarafın ücretli avukatı olarak çalıştığının bilinmesi (alacaklı (davayı kazanan) tarafından bilgilendirilmesi) durumunda ise tevkifat yapılmaması mümkün bulunmaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Kurumunuz lehine yükletilen vekalet ücretlerinin doğrudan Kurumunuza ödenmesi durumunda tevkifat yapılmayacağı açıktır. Vekalet ücretinin icra ve iflas müdürlükleri aracılığıyla Kurumunuza ödenmesi durumunda ise borçlunun (davayı kaybedenin), avukatlarınızın Kurumunuz ücretli avukatı olduğu yönünde bilgilendirilmesi halinde tevkifat yapılmaması mümkün bulunmaktadır.

Söz konusu vekalet ücretlerinin, Kurumunuz tarafından Kurumunuz çalışanı avukatlara ödenmesi esnasında ise ücret hükümlerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı tabiidir.

Diğer taraftan, borçlular (davayı kaybedenler) tarafından, kurumunca tahsil edilen vekalet ücreti ödemelerinden tevkifat yapılması durumunda, bağlı bulunan vergi dairesi müdürlüğüne düzeltme talebinde bulunmak suretiyle, yapılan tevkifatların, yersiz ödenen vergiler kapsamında Kurumunuza iade edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.