İşyeri iş kolunuz ve vergi levhanızdaki NACE kodunuz aynı zamanda yapmış olduğunuz iş ağır ve tehlikeli sınıfta yer alıyor ise 16 yaşından küçük işçi çalıştırmanız mümkün olmamaktadır.

Çocuk İşçi Çalıştırırken Dikkat!!!

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Çocuk ve Genç İşçilere Özel Çalışma Koşulları

1-İş mevzuatında çocuk ve genç işçilerin çalışma koşulları neden ayrı düzenlenmiştir?

Çocuk ve genç işçilerin sağlık ve güvenliklerini, fiziksel, zihinsel, ahlaki ve sosyal gelişmelerini sağlamak, öğrenimlerini devam ettirebilmeleri ve ekonomik istismarlarını önlemek için çocuk ve genç işçilerin çalışma koşulları ayrıca düzenlenmiştir.

2-Çocuk işçi kimdir?

On dört yaşını bitirmiş, on beş yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişidir.

3-Genç işçi kimdir?

On beş yaşını tamamlamış, ancak an sekiz yaşını tamamlamamış kişidir. Genç İşçilere Özel Çalışma Koşulları

4-Hafif iş nedir?

Yapısı ve niteliği itibariyle ve yerine getirilmesi sırasındaki özel koşullara göre;

• Çocukların gelişmelerine veya sağlık ve güvenliklerine zararlı etki ihtimali olmayan,

• Okula devamını, mesleki eğitimini veya yetkili merciler tarafından onaylanmış eğitim programına katılımını ve bu tür faaliyetlerden yararlanmasını engellemeyen işlerdir.

5-Çocuk çalıştırma yaşı nedir?

On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır.

• Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilir.

• On dört yaşını doldurmamış çocuklar ise, bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

6-Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmalarına izin verilen işler nelerdir?

Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmasına izin verilen işler, Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ekinde sayılmıştır. Söz konusu Yönetmeliğe göre;

• On dört yaşını bitirmiş ve ilköğretimini tamamlamış çocuk işçiler, ancak Yönetmeliğin 1 numaralı ekinde belirtilen hafif işlerde çalıştırılabilirler.

• On beş yaşını tamamlamış, ancak 18 yaşını tamamlamamış genç işçiler, Yönetmeliğin 2 numaralı ekinde çalışmalarına izin verilen işlerde çalıştırılabilirler.

• On altı yaşını doldurmuş fakat on sekiz yaşını bitirmemiş genç işçiler, Yönetmeliğin 3 numaralı ekinde çalışmalarına izin verilen işlerde çalıştırılabilirler.

7-Mesleki ve teknik eğitim okullarından mezun genç işçilerin çalıştırılmasında bir sınırlama var mıdır?

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi on altı yaşını doldurmuş genç işçiler; sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması şartıyla Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ekinde belirtilen sınırlamalara bağlı kalmaksızın ihtisas ve mesleklerine uygun işlerde çalıştırılabilirler.

8-Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma süreleri nasıl uygulanır?

Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri, yirmi dört saatlik zaman diliminde, kesintisiz on dört saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır.

• On dört yaşını doldurmuş, zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış ve

okula gitmeyen çocukların çalışma süreleri, günde yedi haftada otuz beş saatten,

• On beş yaşını tamamlamış çocukların çalışma süreleri, günde sekiz, haftada kırk saatten,

• On dört yaşını doldurmamış, sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışan çocukların çalışma süreleri günde beş, haftada otuz saatten, fazla olamaz.

9-Okul öncesi ve okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri nasıl uygulanır?

Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemin- deki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir.

10-Okula devam eden çocukların okulun kapalı olduğu dönemlerdeki çalışma süreleri nasıl uygulanır?

Okula devam eden çocukların çalışma süreleri okulun kapalı olduğu dönemlerde, günde yedi ve haftada otuz beş saatten fazla olamaz. On beş yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz ve haftada kırk saate kadar artırılabilir.

11-Günlük çalışma süresinden sayılan haller nelerdir?

Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma sürelerinin hesaplanmasında, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 66. maddesinde belirtilen çalışma süresinden sayılan hallerin yanı sıra,

• İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler,

• İşverenin işyeri dışında gönderdiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler,

• Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam

edemedikleri süreler, çalışma sürelerinden sayılır.

12-Çocuk ve genç işçilerin ara dinlenme süreleri ne kadardır?

Çocuk ve genç işçilere iki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika, dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir saat olmak üzere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.

13-Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri ne kadardır?

Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamaz.

14-Çocuk ve genç işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılabilir mi?

Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar.

Bir takvim yılı içerisinde toplam 15.5 gün ulusal bayram ve genel tatil günü vardır. Ulusal bayram 28 Ekim saat 13.00’den itibaren başlar ve 29 Ekim gününü de içerecek şekilde 1.5 gündür. Genel tatil günleri ise 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 15 Temmuz, 30 Ağustos, 1’er gün, Ramazan Bayramı 3.5 gün ve Kurban Bayramı 4.5 gündür.

15-Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi ne kadardır?

Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi en az 20 gündür.

16-Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izinler bölünebilir mi?

Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır. Ancak, yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.

17-Çocuk ve genç işçilerin izinleri ne zaman verilir?

Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer

eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.

18-Kimler çocuk ve genç işçi çalıştıramaz?

Çocuk ve genç işçileri;

• Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyen,

• Yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan, işveren veya işveren vekilleri çalıştıramazlar.

19-Çocuk ve genç işçi çalıştıran işveren iş sözleşmesi yapmak zorunda mıdır?

İşveren çalıştırdığı çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi yapmak zorundadır.

20-Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalıştıracak çocuklar için izin alma yükümlülüğü var mıdır?

On dört yaşını doldurmamış çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yap-

mak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

21-İşverenin çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine bilgi verme yükümlülüğü var mıdır?

İşveren, çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, karşılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi vermek zorundadır.

22-İşveren okula devam eden çocuk ve genç işçiden öğrenci belgesi istemeli midir?

İşveren, okula devam eden çocuk ve genç işçiden çalıştırmaya başlamadan önce, öğrenci olduğuna dair belge istemeli ve söz konusu belgeyi özlük dosyasında muhafaza etmelidir.

23-İşverenin çocuk ve genç işçiyi çalıştırmaya başlamadan önce eğitim verme yükümlülüğü var mıdır?

İşverenler, çocuk ve genç işçilere, çalıştırmaya başlamadan önce; işyerindeki riskler, işe uyum ve kanuni hakları hakkında ve işin niteliğine göre gerekli iş başı eğitimlerini vermelidir.

24-Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmasında uyulması gereken esaslar nelerdir?

• Çocuk ve genç işçinin işe yerleştirilmesinde ve çalışması süresince güvenliği, sağlığı, bedensel, zihinsel, ahlaki ve psiko-sosyal gelişimi, kişisel yatkınlık ve yetenekleri dikkate alınmalıdır.

• Çocuk ve genç işçiler, okula devam edenlerin okula devamları ile okuldaki başarılarına engel olmayacak, meslek seçimi için yapılacak hazırlıklara ya da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yeterliliği kabul edilen mesleki eğitime katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılabilirler.

• İşverenler çocuk ve genç işçilerin tecrübe eksikliği, mevcut veya muhtemel riskler konularında bilgisizlik veya tamamen gelişmiş olmamalarına bağlı olarak gelişmelerini, sağlık ve güvenliklerini tehlikeye sokabilecek herhangi bir riske karşı korunmalarını temin etmek zorundadırlar.

25-İşveren, çocuk ve genç işçinin çalışma koşullarında değişiklik yapabilir mi?

İşveren, çocuk ve genç işçinin işe başlamasından önce veya çalışma esnasında, çalışma koşullarında değişiklik olması gerektiği hallerde, bu değişikliği yapabilmek için aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmalıdır:

• İşyeri ve işin yapıldığı yerin uygunluğu ve tanzimi,

• Kullanılan iş ekipmanlarının şekli, sırası ve bunların kullanılış biçimleri,

• İş organizasyonları,

• Çocuk ve genç işçilere verilen eğitimin ve talimatların düzeyi.

26-Çocuk ve genç işçilerin fiziki veya zihinsel gelişim ile güvenliği yönünden risk tespit eden işverenin yükümlülüğü nedir?

İşverenlerce yapılması gereken değerlendirme sonucunda; çocuk ve genç işçilerin fiziki veya zihinsel gelişmeleri ile güvenlikleri yönünden risk tespit edilmesi halinde, en kısa sürede gerekli tıbbi kontrollerin yapılması sağlanmak zorundadır.

27-Çocuk işçilerin çalıştırılabilecekleri hafif işler nelerdir?

• Düşme ve yaralanma tehlikesi olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek olanlar hariç meyve, sebze, çiçek toplama işleri,

• Kümes hayvanları besiciliğinde yardımcı işler ve ipek böcekçiliği işleri,

• Esnaf ve sanatkarların yanında satış işleri,

• Büro hizmetlerine yardımcı işler,

• Gazete, dergi ya da yazılı matbuatın dağıtımı ve satımı işleri (yük taşıma ve istifleme hariç),

• Fırın, pastane, manav, büfe ve içkisiz lokantalarda komi ve satış elemanı olarak yapılan işler,

• Satış eşyalarına etiket yapıştırma ve elle paketleme işleri,

• Kütüphane, fuar, panayır ve sergi yerlerinde yardımcı işler (yük taşıma ve istifleme hariç),

• Spor tesislerinde yardımcı işler,

• Çiçek satışı, düzenlenmesi işleri.

28-Genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler nelerdir?

• Meyve ve sebze konserveciliği, sirke, turşu, salça, reçel, marmelat, meyve ve sebze suları imalatı işleri,

• Meyve ve sebze kurutmacılığı ve işlenmesi işleri,

• Helva, bulama, ağda, pekmez imalatı işleri,

• Kasaplarda yardımcı işler,

• Çay işlemesi işleri,

• Çeşitli kuru yemişlerin hazırlanması işleri,

• Küçükbaş hayvan besiciliğinde yardımcı işler,

• Süpürge ve fırça imalatı işleri,

• Elle yapılan ağaç oymacılığı, kemik, boynuz, kehribar, lüle taşı, Erzurum taşı ve diğer maddelerden süs eşyası, düğme, tarak, resim, ayna, çerçeve, cam ve emsali eşya imalatı işleri,

• Toptan ve perakende satış mağaza ve dükkanlarında satış, etiketleme ve paketleme işleri,

• Büro işyerlerinde büro işleri ve yardımcı işler,

• İlaçlama ve gübreleme hariç çiçek yetiştirme işleri,

• İçkili yerler ve aşçılık hizmetleri hariç olmak üzere hizmet sektöründeki işler,

• Diğer giyim eşyası, baston ve şemsiye imalatı işleri,

• Yiyecek maddelerinin imalatı ve çeşitli muamelelere tabi tutulması işleri,

• Yorgancılık, çadır, çuval, yelken ve benzeri eşyaların imalatı ve dokuma yapmaksızın diğer hazır eşya imalatı işleri,

• Sandık, kutu, fıçı ve benzeri ambalaj malzemeleri, mantar, saz ve kamıştan sepet ve benzeri eşya imalatı işleri,

• Çanak, çömlek, çini, fayans, porselen ve seramik imaline ait işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler hariç),

• El ilanı dağıtımı işleri,

• Cam, şişe, optik ve benzeri malzeme imalathanelerinde üretime ilişkin işler (fırın işleri ve silis ve quarts tozu saçan işler, ısıl işlem, renklendirme ve kimyasal işler hariç),

• Bitkisel ve hayvansal yağların üretimi ve bunlardan yapılan maddelerin imaline ilişkin işler (karbon sülfür gibi parlayıcı veya tahriş edici çözücülerle yapılan prine veya benzeri yağlı maddelerin ekstrasyon yoluyla yağ üretimi işlerinde ekstrasyon kademeleri hariç),

• Pamuk, keten, yün, ipek ve benzerleriyle bunların döküntülerinin hallaç, tarak ve kolalama tezgahlarından ve boyama ile ilgili işlemlerden bölme ile ayrılmış ve fenni iklim ve aspirasyon tesisatı olan iplikhane ve dokuma hazırlama işleri,

• Balıkhane işleri,

• Şeker fabrikalarında üretime hazırlamaya yardımcı işler,

• Araçsız olarak 10 kg’dan fazla yük kaldırılmasını gerektirmeyen torbalama, fıçılama, istifleme ve benzeri işler,

• Su bazlı tutkal, jelatin ve kola imali işleri,

• Sandal, kayık ve emsali küçük deniz araçlarının imalatı ve tamiratı işleri (boya ve vernik işleri hariç).

29-On altı yaşını doldurmuş fakat on sekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler nelerdir?

• Toprağın pişirilmesi suretiyle imal olunan kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri,

• Kurutma ve yapıştırma işleri, kontrplak, kontratabla, yonga ağaçtan mamul suni tahta ve PVC yüzey kaplamalı suni tahta imali işleri ile emprenye işleri,

• Parafinden eşya imali işleri,

• Kuş ve hayvan tüyü kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler,

• Plastik maddelerin şekillendirilmesi ve plastik eşya imali işleri (PVC’nin imali ve PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç),

• Mensucattan hazır eşya imali işleri (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri),

• Kağıt ve odun hamuru üretimi işleri,

• Selüloz üretimi işleri,

• Kağıt ve kağıt ürünlerinden yapılan her türlü eşya ve malzemenin imali işleri,

• Zahire depolarındaki işler ile un ve çeltik fabrikalarındaki işler,

• Her türlü mürekkep ve mürekkep ihtiva eden malzeme imali işleri. 

30-On sekiz yaşını doldurmayan işçilerin çalıştırılamayacağı işler nelerdir?

Yaş kayıtlarına bağlı olarak müsaade edilen işlerden olsalar dahi aşağıdaki işlerde on sekiz yaşını doldurmayan işçiler çalıştırılamaz.

• Hazırlama, tamamlama ve temizleme işlerinde,

• Alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde,

• Parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali, işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde,

• Gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde,

• Aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işlerde,

• Sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde,

• Radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde,

• Fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde,

• Parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde,

• Eğitim amaçlı işler hariç iş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine imkan sağlamayan işlerde,

• İşyeri hekimi raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde,

• Eğitim, deney eksikliği, güvenlik konusunda dikkat eksikliği getirme ihtimali olan işlerde,

• Para taşıma ve tahsilat işlerinde,

• 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen gece dönemine rastlayan sürelerde yapılan işlerde.

Kaynak: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kaynak: T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 12.06.2020
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması

On beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar; bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

15 yaşını doldurmamış çocuklar reklamlarda oynayabilir mi?

On dört yaşını doldurmamış çocuklar ise bedensel, zihinsel, sosyal ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler

Çocuk ve genç işçilerin işe yerleştirilmelerinde ve çalıştırılabilecekleri işlerde güvenlik,
sağlık, bedensel, zihinsel ve psikolojik gelişmeleri, kişisel yatkınlık ve yetenekleri dikkate alınır.

İş okula engel olmamalı

Çocuğun gördüğü iş onun okula gitmesine, mesleki eğitiminin devamına engel olamaz, onun derslerini düzenli bir şekilde izlemesine zarar veremez.

Yönetmelik 

Onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçiler bakımından yasak olan işler ile onbeş
yaşını tamamlamış, ancak onsekiz yaşını tamamlamamış genç işçilerin çalışmasına izin verilecek işler, on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış çocukların çalıştırılabilecekleri hafif işler, onaltı yaşını doldurmuş fakat onsekiz yaşını bitirmemiş genç işçilerin hangi çeşit işlerde çalıştırılabilecekleri ve çalışma koşulları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından altı ay içinde çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir

Günlük 7 haftada 35 saat sınırı var

Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış ve örgün eğitime devam etmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuz beş saatten; sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde çalışanların ise günde beş ve haftada otuz saatten fazla olamaz. Bu süre, on beş yaşını tamamlamış çocuklar için günde sekiz ve haftada kırk saate kadar artırılabilir.

Okul öncesi çocuklar ile okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma
süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir.

Okulun kapalı olduğu dönemlerde çalışma süreleri yukarıda dördüncü fıkrada öngörülen süreleri aşamaz.

Sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinin kapsamı, bu faaliyetlerde çalışacak çocuklara çalışma izni verilmesi, yaş grupları ve faaliyet türlerine göre çalışma ve dinlenme süreleri ile çalışma ortamı ve şartları, ücretin ödenmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer hususlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı ile Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görüşleri alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

Kaynak: 4857 İş Kanunu – Madde 71
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Kaynak: TÜİK
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Dünyanın dört bir yanındaki çocuklar kendilerine zarar vermeyen ücretli ve ücretsiz işlerde çalışmakta. Ancak, çalışmak için çok küçük olduklarında veya fiziksel, zihinsel, sosyal veya eğitimsel gelişimlerini tehlikeye sokabilecek tehlikeli faaliyetlerde bulundukları zaman çocuk işçi olarak sınıflandırılırlar. En az gelişmiş ülkelerde, dört çocuktan biraz daha fazlası (5 ila 17 yaşlarında), sağlıklarına ve gelişimine zararlı olarak kabul edilen işlerde çalışmaktadır.

Sahra altı Afrika en büyük çocuk işçi oranına sahiptir (5 ila 17 yaş arası çocukların %29’u). Bu, bu yaş grubundaki çocukların %5’inin potansiyel olarak tehlikeli işlerde çalıştığı Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri ile tezat oluşturmakta.

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) verilerine göre, dünya çapında 5 ila 17 yaş arası 218 milyon çocuk çalışıyor.

Bunların arasında 152 milyon çocuk, çocuk işçi olarak çalışıyorken bunların da neredeyse yarısı (73 milyonu) tehlikeli işler ile uğraşıyor.

Kesin olarak, çocuk işçilerin neredeyse yarısı (72.1 milyon) Afrika’da bulunuyor. Asya ve Pasifik’te 62,1 milyon, Amerika’da 10,7 milyon, Arap Ülkelerinde 1,2 milyon ve Avrupa ve Orta Asya’da 5,5 milyon çocuk işçi bulunmakta.

Yaygınlık açısından Afrika’daki 5 çocuktan 1’i (%19,6) çocuk işçi olarak çalıştırılıyor, diğer bölgelerdeki yaygın ortalama ise %3 ile %7 arasındadır. Çocuk işçi oranı Arap Ülkelerinde % 2,9 (35 çocukta 1), Avrupa ve Orta Asya’da % 4.1 (25 çocukta 1), Amerika’da % 5,3 (19 çocukta 1) ve Asya ve Pasifik bölgesinde ise % 7,4 (14 çocukta 1) oranındadır.

42 milyon çocuk (%28) 12-14 yaş arasındadır. 37 milyonu ise (%24) 15-17 yaşları arasındadır.

En yaygın olan ise tehlikeli işlerde çalışan çocuk işçiler. Bunlar 15-17 yaşları arasındadır. Bununla birlikte, tehlikeli işlerde çalışan çocuk işçilerin dörtte biri (19 milyon) 12 yaşından küçük çocuklardır.

Çalışan 152 milyon çocuk işçiden 88 milyonu erkek, 64 milyonu kızdır.

Çocuk işçiliği, balıkçılık, ormancılık, hayvancılık ve su ürünleri yetiştiriciliği içeren tarım sektöründe (% 71) yoğunlaşmıştır. Hizmet sektöründe bu oran %17, madencilikte ise %12’dir.

Türkiye’de çocuk işçi verilerine bakıldığında ise TÜİK tarafından nisan ayında yayınlanan ‘İstatistiklerle Çocuk 2018’ çalışmasının sonuçlarına göre, çocuk olarak tanımlanan 15-17 yaş grubunda iş gücüne katılım oranı 2017 yılında %20,3 iken 2018 yılında %21,1’e çıktı.

Ankara İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin 2018 verilerine göre, Türkiye’de resmi olmayan rakamlara göre 2 milyonun üzerinde çocuk işçi bulunduğu tahmin ediliyor.

İSİG Meclisi araştırması, Türkiye’de 2013 yılı ile 2018 yılının ilk 5 ayına kadar “toplam 319 çocuk işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğini”, bunların 29’unun mülteci/göçmen çocukları olduğunu ortaya koydu.

Kaynak: 1- UNICEF / Link: https://data.unicef.org/topic/child-protection/child-labour/
2-Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) / Link: https://www.ilo.org/global/topics/child-labour/lang–en/index.htm
3- Euronews / link: https://tr.euronews.com/2019/06/12/dunyada-her-10-cocuktan-biri-isci-magdur-151-6-milyonun-yarisi-5-11-yas-araliginda
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2- İŞVEREN İŞÇİYİ İŞTEN ÇIKARMAK İSTEDİĞİNDE, İŞÇİYE ÖNCEDEN DURUMU BİLDİRMELİ MİDİR?
İşveren işçiyi işten çıkarmak istediğinde, işçiye önceden durumu bildirmelidir. İhbar süresi İş Kanununda hem işveren hem de işçi için karşılıklı olarak düzenlenmiştir. İşverenin, işçinin hizmet süresi 6 aydan az ise 2 hafta, 6 ay-1,5 yıl arasında ise 4 hafta, 1,5 yıl-3 yıl arasında ise 6 hafta ve 3 yıldan fazla ise 8 hafta önce, işçiyi işten çıkaracağını işçiye bildirmesi gerekmektedir.

3- BELİRLİ SÜRELİ HİZMET AKDİ İLE ÇALIŞILAN DURUMLARDA DA İŞVERENİN İHBAR SÜRESİNE UYMA ZORUNLULUĞU VAR MIDIR?
Belirli süreli hizmet akdi ile çalışılan durumlarda işverenin ihbar süresine uyma zorunluluğu bulunmamaktadır. İhbar önelleri İş Kanununda sadece belirsiz süreli hizmet akitleri için öngörülmüştür.

4- İŞVEREN İŞÇİYİ İHBAR SÜRESİNE UYMAKSIZIN, YANİ ÖNCEDEN HABER VERMEKSİZİN İŞTEN ÇIKARDIĞINDA İŞÇİNİN TALEP EDEBİLECEĞİ BİR HAK VAR MIDIR?
İşverenin işçiyi işten çıkarması eğer İş Kanunu’nda sayılan haklı nedenlerden birine dayanmıyor ise, işçiye ihbar süresine ilişkin ücret kadar tazminat ödemek zorundadır.

5- İŞÇİ ÖNCEDEN HABER VERMEKSİZİN İŞTEN AYRILIRSA İŞVEREN İŞÇİDEN İHBAR TAZMİNATI TALEP EDEBİLİR Mİ?
İşçi önceden haber vermeksizin işten ayrılırsa işveren işçiden ihbar tazminatı talep edebilir; eğer işçinin işten ayrılması haklı bir nedene dayanmıyor ise, işverenin de işçiden ihbar süresine ilişkin ücret tutarında tazminatı talep etmesi yasal olarak mümkündür.

6- İŞVERENİN İHBAR ÖNELİ KULLANDIRMAKSIZIN İŞÇİNİN HİZMET AKDİNİ FESHETMESİ MÜMKÜN MÜDÜR?
İşverenin ihbar öneli kullandırmaksızın işçinin hizmet akdini feshetmesi mümkündür. İşveren ihbar süresine ilişkin tazminatı peşin ödeyerek hizmet akdini her zaman feshedebilir.

7- KANUNDAKİ İHBAR SÜRELERİ KESİN MİDİR?
Kanundaki ihbar süreleri asgari zorunlu süreler olup, bu sürelerin sözleşmeler (hizmet akitleri ya da toplu iş sözleşmeleri) ile artırılması her zaman olanaklıdır.

8- DENKLEŞTİRME UYGULAMASI NE DEMEKTİR?
Denkleştirme; işverenin mevsim, kampanya, yoğun sipariş dönemleri vb. nedenlerle iki aylık bir dönem içinde (toplu iş sözleşmeleri ile dört ay olabilir) yoğunlaştırılmış iş haftaları uygulaması demektir. Denkleştirmenin kanuna uygun olması için, işçinin bu tür bir uygulamayı kabul etmesi, yoğunlaştırılmış çalışmanın yapıldığı haftalarda dahi günlük çalışma süresinin 11 saatten fazla olmaması, iki aylık süre içinde ortalama haftalık çalışma süresinin 45 saati aşmaması gereklidir.

9- İŞVERENİN BAYRAM SONRASI VERDİĞİ İZİN KARŞILIĞI TELAFİ ÇALIŞMASI YAPTIRMASI MÜMKÜN MÜDÜR?
İşverenin bayram sonrası verdiği izin karşılığı telafi çalışması yaptırması mümkündür. İşveren, bayram tatili dışında işçiye izin kullandırmış ise (örneğin bayram tatili sonu hafta tatilinden önceki iki günü tatil ederek hafta tatili ile birleştirmiş ise), iki ay içinde çalışılmayan bu günler için telafi çalışması yaptırabilir. Ancak bazı şartları vardır. Telafi çalışması günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz. Telafi çalışması yapılan saatler için fazla mesai ücreti ödenmez.

10- FAZLA MESAİ HESAPLANIRKEN ARA DİNLENMESİ HESABA KATILMAKTA MIDIR?
Fazla mesai hesaplanırken ara dinlenmesi hesaba katılmamaktadır. Ara dinlenmesi çalışma süresinden sayılmaz. Örneğin 08:00-20:00 saatleri arası çalışıyor ve günde toplam 1,5 saat ara dinlenmesi kullanılıyor ise günlük çalışma süresi 12 saat değil, 10,5 saattir.

11- GÜNDE 7,5 SAAT ÇALIŞAN İŞÇİNİN ARA DİNLENMESİ NE KADAR OLMALIDIR?
Kanunen ara dinlenmesi yarım saat olmalıdır. Bu sürenin üzerinde ara dinlenmesi kullandırmak işverenin inisiyatifindedir.

12- GÜNDE 9 SAAT ÇALIŞAN İŞÇİNİN ARA DİNLENMESİ NE KADAR OLMALIDIR?
Eğer 7,5 saatten fazla çalışılıyor ise, ara dinlenmesi en az bir saat olmalıdır. Bu sürenin üzerinde ara dinlenmesi kullandırmak işverenin inisiyatifindedir.

13- İŞVERENİN GECE VARDİYASINDA İŞÇİYİ 12 SAAT ÇALIŞTIRMASI YASAL MIDIR?
İşverenin gece vardiyasında işçiyi 12 saat çalıştırması yasal değildir. Kanunen işçilerin gece çalışmaları 7,5 saatten fazla olamaz. Yani 7,5 saatten daha uzun süreli gece vardiyası olamayacağı gibi, gece vardiyasında fazla mesai yapmak da yasal değildir.

14- İŞ YERİNDE GECE VARDİYASI KURMAK İSTEYEN İŞVEREN HANGİ ŞARTLARI YERİNE GETİRMELİDİR?
Öncelikle gece vardiyası 7,5 saatten daha uzun olmayacak şekilde düzenlenmeli, gece vardiyasında çalıştırılacak işçilerin sağlık durumlarının buna uygun olduğuna dair sağlık raporu alınmalı ve ayrıca bu işçiler iki yılda bir sağlık kontrolünden geçirilmeli, gece çalıştırılacak işçilerin listesi ve bunların sağlık raporları bağlı olunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne verilmeli, gece ve gündüz vardiyası uygulanıyor ise, en geç iki haftada bir vardiyaları değiştirmeli, vardiya değişiminde işçilere en az 11 saat dinlenme verilmelidir.

15- 13 YAŞINDA BİR ÇOCUK İŞ YERİNDE ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
13 yaşında bir çocuk iş yerinde çalıştırılamaz. Genel olarak 15 yaşından küçük çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak on dört yaşını doldurmuş çocuklar, ilköğretimi tamamlamak kaydıyla, bedensel ve zihinsel gelişmelerine engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

16- 14 YAŞINI DOLDURMUŞ ÇOCUK İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILABİLECEKLERİ HAFİF İŞLER NELERDİR?
Bu işler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1 nolu cetvelde sayılmıştır.

17- 15 YAŞINI DOLDURMUŞ 18 YAŞINI TAMAMLAMAMIŞ GENÇ İŞÇİLER HANGİ TÜR İŞLERDE ÇALIŞTIRILABİLİRLER?
Genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 nolu cetvelde sayılmıştır.

18- ÇOCUK İŞÇİLERİN AZAMİ ÇALIŞMA SÜRELERİ NE KADAR OLMALIDIR?
14 yaşını bitirmiş 15 yaşını doldurmamış çocukların çalışma süresi günde 7, haftada 35 saatten daha fazla olamaz. 15 yaşını doldurmuş çocuk işçiler ise en fazla günde 8, haftada 40 saat çalıştırılabilirler.

19- KADIN İŞÇİLER MADENLERDE ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
Kadın işçiler maden ocakları, kablo döşemesi, kanalizasyon, tünel inşaatı gibi yer altında yapılan işlerle, su altında yapılan işlerde çalıştırılamaz. 

20- 18 YAŞINDAN KÜÇÜK KADIN İŞÇİLER GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
18 yaşından küçük kadın işçilerin gece vardiyasında çalıştırılmaları yasaktır.

21- KADIN İŞÇİLERİ GECE VARDİYASINDA ÇALIŞTIRABİLMEK İÇİN HANGİ ŞARTLAR YERİNE GETİRİLMELİDİR?
Gece postasında kadın işçi çalıştıracak işverenler; Öncelikle kadın işçileri vardiya değişimlerinde iş yerinden ikametgahına yakın bir merkeze götürüp getirecek servis aracı ayarlanmalıdır. Gece vardiyasında çalıştıracakları kadın işçilerin isimlerini işveren liste halinde bağlı olduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne bildirilmelidir. Gece postasında çalıştırılacak kadın işçilerin işe başlamadan önce sağlık raporu almaları ve her 6 ayda bir muayenelerini tekrarlamaları gerekmektedir.

22- GEBE YA DA EMZİREN KADIN İŞÇİ GECE POSTASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
Kadın işçi gebeliğinin doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar, emziren kadın işçi de ilk altı ay (bu süre doktor raporu ile bir yıla kadar uzatılabilir.) gece postasında çalıştırılamaz.

23- KADIN İŞÇİ EŞİYLE AYNI GECE POSTASINDA ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
Kadın işçinin eşi de aynı iş yerinde veya bir başka iş yerinde gece postasında çalışıyor ise, kadın işçinin talebi halinde, işveren onun gece postasını eşininki ile aynı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlemek zorundadır. Aynı şekilde kadın işçi eşi ile aynı gece postasında çalışmak ister ise işveren bu talebi olanakları ölçüsünde yerine getirmek zorundadır.

24- KADIN İŞÇİLER GECE POSTASINDA EN FAZLA KAÇ SAAT ÇALIŞTIRILABİLİR?
Kadın işçilerin gece postasında 7,5 saatten fazla çalışmaları yasaktır.

25- KADIN İŞÇİLERİN DOĞUM İZNİ NE KADARDIR?
Kadın işçilerin doğum öncesi 8 hafta (çoğul gebeliklerde 10 hafta) ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre içinde çalıştırılmamaları esastır.

26- KADIN İŞÇİ DOĞUM ÖNCESİ İZNİNİ DOĞUM SONRASINA AKTARABİLİR Mİ?
Kadın işçi doğum öncesi iznini doğum sonrasına aktarabilir; kadın işçi sağlık durumu uygun olursa doktorunun da onayı ile doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışabilir ve kalan 5 haftalık doğum öncesi iznini doğum sonrası kullanabilir.

27- KADIN İŞÇİ GEBELİĞİ SÜRESİNCE ÇALIŞIRKEN PERİYODİK KONTROLLERİNİ NASIL YAPTIRABİLİR?
İşveren gebelik süresince kadın işçiye periyodik kontrolleri için ücretli izin vermek zorundadır.

28- KADIN İŞÇİ GEBELİĞİ SÜRESİNCE DAHA HAFİF BİR İŞE GEÇEBİLİR Mİ?
Kadın işçi gebeliği süresince daha hafif bir işe geçebilir. Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde kadın işçi sağlığına uygun daha hafif bir işte çalıştırılır. Bu durumda işveren işçinin ücretinden indirim yapamaz.

29- KADIN İŞÇİ DOĞUM SONRASI ÜCRETSİZ İZİN ALABİLİR Mİ?
Kadın işçi doğum sonrası ücretsiz izin alabilir. İsteği halinde kadın işçiye, toplam 16 haftalık (çoğul gebeliklerde 18 haftalık) doğum öncesi ve sonrası izninin dışında 6 aya kadar ücretsiz izin verilir.

30- KADIN İŞÇİNİN EMZİRME İZNİ NE KADARDIR?
Kadın işçiye bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde 1,5 saat emzirme izni verilir.

31- EMZİRME İZNİ SAATİ BÖLÜNEREK KULLANILABİLİR Mİ?
Emzirme izni saati bölünerek kullanılabilir; emzirme iznini hangi saatler arasında ve kaça bölerek kullanacağını kadın işçi belirler.

32- EMZİRME İZNİ KULLANILMASI DURUMUNDA İŞVEREN İŞÇİNİN ÜCRETİNDEN KESİNTİ YAPABİLİR Mİ?
Emzirme izni kullanılması durumunda işveren işçinin ücretinden kesinti yapamaz. Emzirme izni ücretli olarak kullandırılması gereken bir izindir.

Kaynak: İş Kanunu – Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

24 saat faaliyet göstermesi gereken işyerlerinde günlük çalışmanın gece dönemini de içermesi ve işçilerin vardiyalar halinde dönüşümlü olarak gece çalıştırılması söz konusudur.

Bu gibi işyerlerinde normal çalışma saatlerinin dışında çalışılmasına gece çalışmaları adı verilmektedir.

2- Gece çalışmalarında “gece” hangi saatler arasında belirtilmiştir?
Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla 11 saat süren dönemdir.

3- İşçilerin gece çalışmaları kaç saati geçemez?
İşçilerin gece çalışmaları 7,5 saati geçemez.

4- Genelde hangi sektörlerde gece çalışması, normal saatinden fazla olarak yapılabilir?
Bazı sektörlerde işçinin yazılı onayının alınması şartı ile 7,5 saatin üzerinde gece çalışması yapılabilir. Bu sektörler;
– Turizm,
– Özel güvenlik,
– Sağlık hizmetleri yürütülen işler.

5- Gece çalışması yapılan işyerlerinde vardiya (postalar) ne şekilde ayarlanır?
Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur.

Gece ve gündüz postalarında 2 haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.

6- Postası değişen işçi kaç saat dinlendirilmeden çalıştırılamaz?
Postası değiştirilecek işçi kesintisiz olarak en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.

7- Hangi işlerde kimler GECE çalıştırılamaz?
Sanayiye ait işlerde;
– 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.
– 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığının görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

Kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu (Md. 69 ve Md. 73)
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

BENZER İÇERİKLER

Çalışma İzin Kartı Takibi Nasıl Yapılır?

İşveren Bir Yılda Toplam Ne Kadar Fazla Çalışma Yaptırma Hakkına Sahiptir?

Çalışma Gücü Kaybınız % Kaç Olursa Engellilik İndiriminden Faydalanabilirsiniz?

Emekli Olduktan Sonra Aynı İşyerinde Çalışmaya Devam Edebilirsiniz!

Fazla Çalışma Nedir? Fazla Çalışma Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Çağrı Üzerine Çalışma Ne Demektir?

Hafta Tatiline Hak Kazanmak İçin Ne Kadar Çalışmalısınız?

Çalışma Şartlarınız Değişirse Kıdem Tazminatınızı Alıp İşten Ayrılabilir misiniz?

2- 14 YAŞINI DOLDURMUŞ ÇOCUK İŞÇİLERİN ÇALIŞTIRILABİLECEKLERİ HAFİF İŞLER NELERDİR?
Bu işler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1 nolu cetvelde sayılmıştır.

3- 15 YAŞINI DOLDURMUŞ 18 YAŞINI TAMAMLAMAMIŞ GENÇ İŞÇİLER HANGİ TÜR İŞLERDE ÇALIŞTIRILABİLİRLER?
Genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan Çocuk ve Genç İşçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-2 nolu cetvelde sayılmıştır.

Ek-1 ve Ek-2 İçin Tıklayınız.

Kaynak: İş Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2- ÇOCUK İŞÇİ ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI NELERDİR?
4857 sayılı İş Kanununa göre 14 yaşını doldurmamış çocuklar;
– Bedensel,
– Zihinsel,
– Sosyal ve ahlaki gelişmelerine engel olmayacak şekilde,
– Eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak şekilde,
sanat, kültür ve reklam faaliyetlerinde yazılı sözleşme yapmak ve her bir faaliyet için ayrı izin almak şartıyla çalıştırılabilirler.

3- GENÇ İŞÇİ ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI NELERDİR?
4857 sayılı İş Kanununa göre 15 yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak;
– 14 yaşını doldurmuş,
– Zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar,
– Bedensel,
– Zihinsel,
– Sosyal ve ahlaki gelişmelerine engel olmayacak şekilde,
– Eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.

4-  18 YAŞ ALTI İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK İSTEYEN İŞYERLERİNİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?
– 18 yaş altı işçilerin çalışma saatleri,
– Çalıştırılabileceği işler,
– İş kanunundan doğan bazı hakları diğer sigortalı işçilerden farklı uygulamalara tabi tutulmaktadır.
– Sağlık kontrollerinin yapılması zorunludur.
– Çalışma koşullarının çocuk ve genç işçilere uygun olması gerekmektedir.

5- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLER İÇİN SAĞLIK KONTROLLERİ NE ŞEKİLDE YAPILMAKTADIR?
Genç ve çocuk işçilerin işe alınmadan önce mutlaka;
– İşyeri hekimi,
– İşçi sağlığı dispanserleri,
– Bunların bulunmadığı durumlarda sağlık ocağı,
– Ya da belediye hekimlerine,
muayene ettirilerek çalışacağı işin niteliğine ve şartlarına göre o işte çalışmaya uygun olduğuna dair sağlık raporu alınması gerekmektedir.

İşçi çalıştırılmaya devam edildiği sürece 18 yaşını doldurana dek her altı ayda bir yeniden sağlık kontrolünden geçmelidir.

6- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERDE ÇALIŞMA KOŞULLARI NELERDİR?
İşverenin veya işveren vekillerinin;
– Yüz kızartıcı suçlardan,
– Çocuklara karşı işlenen suçlardan hüküm giymiş
olmaları halinde 18 yaş altı işçi çalıştırmaları yasaklanmıştır.

Ayrıca;
– Genç ve çocuk işçiler ancak okuldaki başarılarına ve meslek seçimine veya mesleki eğitimine katılmasına engel olmayacak işlerde çalıştırılabilir.
– 16 yaşını doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır. 

7- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERİN HANGİ KOŞULLARDA ÇALIŞTIRILMALARI YASAKTIR?
– Yer ve su altı çalıştırma yasağı: Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışacak işlerde 18 yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır.
– Gece çalıştırma yasağı: Sanayiye ait işlerde 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.

8- ÇOCUK VE GENÇ ÇALIŞMA SÜRESİNDEN SAYILAN HALLER NELERDİR?
a) İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler,
b) İşverenin işyeri dışında gönderdiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler,
c) Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler, çalışma süresinden sayılır.

9- HAFTA TATİLİ SÜRESİ NE KADARDIR?
Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz kırk saatten az olamaz. Ayrıca hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.

10- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL SÜRELERİ VE ÜCRETLERİ NE ŞEKİLDE ÖDENİR?
Çocuk ve genç işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamazlar. Ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.

11- ÇOCUK VE GENÇ İŞÇİLERDE YILLIK ÜCRETLİ İZİN KULLANDIRILMASI NASIL OLUR?
– Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
– Yıllık ücretli iznin kesintisiz kullandırılması esastır.
– Yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek kullandırılabilir.
– Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir.

Kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.