aval – Muhasebe News

Sakat Protesto Nedir?

MuhasebeNews — Fri, 09 Nov 2018 10:15:51 +0000

1- POLİÇE PROTESTOSUNUN KISMİ KABULÜ HALİNDE NE YAPILIR?
Poliçe protestosunun kısmi kabulü hâlinde;
Kabul, poliçedeki bedelin bir kısmına özgülenmiş bulunup da, bu yüzden protesto düzenlenirse poliçenin bir sureti çıkarılarak protesto bu suret üzerine yazılır.

2- POLİÇEDE BİRDEN FAZLA YÜKÜMLÜNÜN BULUNMASI HALİNDE PROTESTO BELGESİ NASIL DÜZENLENİR?
Poliçeye ilişkin bir edimin birden fazla yükümlü tarafından ifasının istenmesi zorunlu ise, tek protesto belgesi düzenlenir.

3- POLİÇE PROTESTOSUNU SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ KİME AİTTİR?
Protestoyu düzenleyen noter poliçenin bir suretini protesto belgesi ile birlikte saklamakla yükümlüdür.

4- POLİÇELERDE SAKAT PROTESTO NEDİR?
Sakat protesto; noter tarafından imza edilen protesto kanuna uygun olarak düzenlenmediği veya içindeki kayıtlar yanlış olduğu takdirde de geçerlidir. Noter hakkında disiplin hükümleri saklıdır.

5- POLİÇE PROTESTOSUNUN DÜZENLENMESİ GEREKMEYEN HALLER NELERDİR?
Protesto düzenlenmesi gerekmeyen hâller;
5.1- Düzenleyen, ciranta veya aval veren kişi, senet üzerine “gidersiz”, “protestosuz” kayıtlarını ya da bunlara eş anlamlı diğer herhangi bir ibareyi yazıp imzalayarak, hamili başvurma hakkını kullanmak için kabul etmeme veya ödememe protestosu düzenleme yükümünden kurtarabilir.
5.2- Bu kayıt, hamili, poliçeyi süresinde ibraz etmek ve gereken ihbarları yapmak yükümlülüklerinden kurtarmaz. Sürelere uyulmadığını ispat, bunu hamile karşı ileri süren kişiye düşer.
5.3- Bu kayıt poliçeyi düzenleyen tarafından yazılmış ise, poliçeden dolayı borç altına girmiş olanların hepsi hakkında geçerli olur; bir ciranta veya aval veren kişi tarafından yazıldığı takdirde, hüküm yalnız ona uygulanır. Düzenleyen tarafından yazılan kayda rağmen hamil yine protesto çekerse giderler kendisine ait olur.
5.4- Kayıt bir ciranta veya aval veren kişi tarafından konduğu takdirde, bu kayda rağmen çekilmiş olan bir protestonun gerektirdiği giderleri, poliçeden dolayı borç altına girenlerin hepsi tazminle yükümlüdür.

6- POLİÇE PROTESTOSUNUN İHBAR ZORUNLULUĞU NEDİR?
İhbar zorunluluğu;
6.1- Hamil, protesto gününü veya poliçede “gidersiz” kaydı mevcut ise, ibraz gününü izleyen 4 iş günü içinde, kabul etmeme veya ödememe hâllerini, kendi cirantasına ve düzenleyene ihbar etmek zorundadır.
6.2- Her ciranta aldığı ihbarı, bunları aldığı günü izleyen 2 iş günü içinde önceki ihbarları yapan kişilerin adlarını ve adreslerini de göstermek suretiyle, kendi cirantasına ihbar eder. Düzenleyene varıncaya kadar bu sıra dâhilinde hareket edilir. Süreler önceki ihbarın alındığı tarihten itibaren işlemeye başlar.
6.3- Poliçede imzası bulunan bir kişiye ikinci fıkra gereğince ihbarda bulunulduğu takdirde, kendisine aval veren kişiye de aynı süre içinde bu ihbarın yapılması gerekir.
6.4- Bir ciranta adresini hiç yazmamış veya okunması mümkün olmayacak surette yazmış ise, ihbarın ondan önceki cirantaya yapılması yeterlidir.
6.5- İhbarı yapacak olan kişi bunu noter aracılığıyla veya sadece poliçenin iadesi yoluyla yapabilir.
6.6- İhbarı yapmakla yükümlü olan kişi bunu belirli süre içinde yaptığını ispat etmek zorundadır.

***Birinci ve ikinci fıkralarda gösterilen süreler içinde ihbarname göndermeyen kişi başvurma hakkını kaybetmezse de ihmalinden doğan zarardan sorumlu olur. Ancak, bu zarara ilişkin tazminat borcu poliçe bedeliyle sınırlıdır.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Bilançonun İçeriğinde Hangi Kalemler Bulunur?

MuhasebeNews — Mon, 05 Nov 2018 08:00:55 +0000

1- TTK’YA GÖRE FİNANSAL TABLOLARIN NE ŞEKİLDE GÖSTERİLME ZORUNLULUĞU VARDIR?
Aksine kanuni hükümler ve Türkiye Muhasebe Standartları saklı kalmak kaydıyla, finansal tabloların, ticari işletmenin tüm varlıklarını, borçlarını, peşin ödenen giderler ile peşin tahsil edilen gelirleri, teknik terimle dönem ayırıcı hesapları, bütün gelir ve giderleri doğru şekilde değerlendirilmiş olarak göstermesi zorunludur. Mülkiyeti saklı tutulması kaydıyla iktisap edilen ve işletmenin kendisinin veya üçüncü kişilerin borçları için rehnolunan ya da başka bir şekilde teminata verilen malvarlığı unsurları, teminat verenin bilançosunda gösterilir. Nakdî tevdilerin söz konusu olduğu hâllerde, bunlar teminat alanın bilançosunda yer alır. Finansal kiralamaya ilişkin hükümler saklıdır.

***Aktif kalemler pasif kalemlerle, giderler gelirlerle, taşınmazlara ilişkin haklar, bunlarla ilgili yüklerle mahsup edilemez.

2- BİLANÇONUN İÇERİNDE HANGİ KALEMLER BULUNUR?
Türkiye Muhasebe Standartlarında aksi öngörülmemişse bilançoda,
2.1- Dönen Varlıklar,
2.2- Duran Varlıklar,
2.3- Borçlar,
2.4- Dönem ayırıcı hesaplar,
2.5- Öz kaynaklar,
ayrı kalemler olarak gösterilir ve yeterli ayrıntıya inilerek şemalandırılır.

Duran varlıklar içinde işletmeye devamlı surette tahsis edilmiş bulunan varlıklar yer alır.

3- HANGİ KALEMLER BİLANÇODA AKTİFLEŞTİRİLEMEZ?
3.1- Türkiye Muhasebe Standartlarında aksi öngörülmemişse, işletmenin kuruluşu ve öz kaynak sağlanması amacıyla yapılan harcamalar için bilançoya aktif kalem konulamaz.
3.2- Bedelsiz olarak elde edilmiş, maddi olmayan duran varlıklar için bilançonun aktifine kalem konulamaz.
3.3- Sigorta sözleşmelerinin yapılması için gerekli olan giderler aktifleştirilemez.

4- HANGİ DURUMLARDA KARŞILIK AYRILIR?
Gerçekleşmesi şüpheli yükümlülük ve askıdaki işlemlerden doğabilecek muhtemel kayıplar için Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülen kurallara göre karşılık ayrılır.

***Bilanço gününden sonraki belirli bir süre içinde giderleşecek olan harcamalar ile gelir unsuru oluşturacak tahsilatlar hakkında Türkiye Muhasebe Standartları uygulanır.

5- HANGİ DURUMLARDA BİLANÇO EKİNDE AÇIKLAMA YAPILMASI GEREKLİDİR?
5.1- Bono düzenlenmesi,
5.2- Poliçe ve çek düzenlenmesinden, devrinden,
5.3- Poliçenin kabulünden,
5.4- Kefaletlerden,
5.5- Avalden,
5.6- Garanti sözleşmelerinden,
5.7- Akreditif teyitlerinden,
5.8- Üçüncü kişilerin borçları için verilen teminatlardan,
5.9- Üçüncü kişiler lehine taahhütlerden doğan sorumluluklar
5.10- Türkiye Muhasebe Standartlarında öngörülen diğer sorumluluklar pasifte gösterilmemişlerse, bilançonun altında veya ekte Türkiye Muhasebe Standartlarına göre açıklanır.
5.11- Rücudan doğan alacaklar ve borçlar ile ilgili sorumluluk ilişkileri de ekte belirtilir.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Çeklerde Ödenme Yeri Tespiti Nasıl Yapılır?

MuhasebeNews — Thu, 12 Apr 2018 07:45:39 +0000

1- ÇEKTE YAZILI BEDELİN ÖDENMESİ DURUMUNDA TEMİNAT NASIL VERİLEBİLİR?
1.1- Çekte yazılı bedelin ödenmesi, kısmen veya tamamen aval ile teminat altına alınabilir.
1.2- Bu teminat, muhatap hariç olmak üzere üçüncü bir kişi veya çek üzerinde imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir.

2- ÇEKİN ÖDENME ZAMANI NEDİR?
2.1- Çek görüldüğünde ödenir. Buna aykırı herhangi bir kayıt yazılmamış hükmündedir.
2.2- Düzenlenme günü olarak gösterilen günden önce ödenmek için ibraz olunan çek, ibraz günü ödenir.

3- GENEL OLARAK ÇEKLERDE ÖDEME YERİ VE ZAMANI TESPİTİ NEYE GÖRE YAPILIR?
3.1- Bir çek, düzenlendiği yerde ödenecekse 10 gün; düzenlendiği yerden başka bir yerde ödenecekse 1 ay içinde muhataba ibraz edilmelidir.
3.2- Ödeneceği ülkeden başka bir ülkede düzenlenen çek, düzenlenme yeri ile ödeme yeri aynı kıtada ise 1 ay ve ayrı kıtalarda ise üç ay içinde muhataba ibraz edilmelidir. Bu bakımdan, bir Avrupa ülkesinde düzenlenip de Akdeniz’e sahili bulunan bir ülkede ödenecek olan ve aynı şekilde Akdeniz’e sahili olan bir ülkede düzenlenip bir Avrupa ülkesinde ödenmesi gereken çekler aynı kıtada düzenlenmiş ve ödenmesi şart kılınmış sayılır.

***Birinci ve ikinci fıkralarda yazılı süreler, çekte yazılı olan düzenlenme tarihinin ertesi günü başlar.

4- ÇEKİN TAKVİMLERİ FARKLI YERLERDE ÇEKİLMESİ HALİNDE NE YAPILMALIDIR?
Çek, takvimleri farklı olan iki yer arasında çekildiği takdirde; düzenlenme günü, ödeme yerindeki takvimin onu karşılayan gününe dönüştürülür.

5- TAKAS ODASINA İBRAZI NE İÇİN YAPILIR?
Çekin bir takas odasına ibrazı ödeme için ibraz yerine geçer.

6- ÇEKTEN CAYMA İŞLEMİ NEDİR?
6.1- Çekten cayma ancak ibraz süresi geçtikten sonra hüküm ifade eder.
6.2- Çekten cayılmamışsa, muhatap, ibraz süresinin geçmesinden sonra da çeki ödeyebilir.

***Çekin tedavüle çıkarılmasından sonra, düzenleyenin ölümü, medenî haklarını kullanma ehliyetini kaybetmesi veya iflası çekin geçerliliğini etkilemez.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Poliçelerde Kimler Aval (Kefalet) Verebilirler?

MuhasebeNews — Tue, 12 Dec 2017 10:30:02 +0000

1- POLİÇELERDE KİMLER AVAL (KEFALET) VEREBİLİRLER?
1.1– Poliçede bedelin ödenmesi, aval suretiyle tamamen veya kısmen teminat altına alınabilir.
1.2- Bu teminat, üçüncü bir kişi veya poliçede imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir.

2- AVAL VERMENİN ŞEKLİ NASIL OLMALIDIR?
2.1- Aval şerhi, poliçe veya alonj üzerine yazılır.
2.2- Aval “aval içindir” veya bununla eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve aval veren kişi tarafından imzalanır.
2.3- Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere, poliçenin yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır.
2.4- Kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici için verilmiş sayılır.

3- AVAL VERMENİN YAPTIRIMLARI NELERDİR?
3.1- Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olur.
3.2- Aval veren kişinin teminat altına aldığı borç, şekle ait noksandan başka bir sebepten dolayı batıl olsa da aval verenin taahhüdü geçerlidir.
3.3- Aval veren kişi, poliçe bedelini ödediği takdirde, poliçeden dolayı lehine taahhüt altına girmiş olduğu kişiye ve ona, poliçe gereğince sorumlu olan kişilere karşı poliçeden doğan haklarını iktisap eder.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Poliçe Protestolarında Kimler Müteselsil Sorumlu Olurlar?

MuhasebeNews — Sun, 10 Sep 2017 04:00:39 +0000

1- POLİÇE PROTESTOLARINDA KİMLER MÜTESELSİL SORUMLU OLURLAR?
1.1- Bir poliçeyi düzenleyen, kabul eden, ciro eden veya o poliçeye aval veren kişiler hamile karşı müteselsil borçlu sıfatıyla sorumludurlar.
1.2- Hamil, bunların borçlanmadaki sıraları ile bağlı olmaksızın her birine veya bunlardan bazılarına ya da hepsine birden başvurabilir.
1.3- Poliçeden dolayı borç altına girmiş olup da poliçeyi ödemiş bulunan herkes aynı hakkı kullanabilir.
1.4- Hamil borçlulardan yalnız birine başvurmakla, diğer borçlularla ilk önce başvurduğu borçludan sonra gelenlere karşı haklarını kaybetmez.

2- POLİÇE PROTESTOSUNDA HAMİLİN TALEP EDEBİLECEĞİ HAKLAR NELERDİR?
Hamil başvurma yoluyla hakları;
2.1- Poliçenin kabul edilmemiş veya ödenmemiş olan bedelini ve şart kılınmışsa işlemiş faizi,
2.2- Vadenin gelmesinden itibaren işleyecek faizi,
2.3- Protestonun ve hamil tarafından tebliğ olunan ihbarların giderleriyle diğer giderleri,
2.4- Poliçe bedelinin binde üçünü aşmamak üzere komisyon ücretini,
isteyebilir.
2.5- Başvurma hakkı vadenin gelmesinden önce kullanılırsa, poliçe bedelinden bir iskonto yapılır. Bu iskonto başvurma tarihinde hamilin yerleşim yerinde geçerli olan resmî iskonto oranına göre hesap edilir.

Kaynak: Türk Ticaret Kanunu

Karşılıklı İştirak Bulunan Sermaye Şirketlerinde Hakların Donması Hangi Hallerde Gerçekleşir?

MuhasebeNews — Wed, 21 Jun 2017 10:45:49 +0000

1- KARŞILIKLI İŞTİRAK BULUNAN SERMAYE ŞİRKETLERİNDE HAKLARIN DONMASI HANGİ HALLERDE GERÇEKLEŞİR?
Hakların donması;
1.1- Bir sermaye şirketinin paylarını iktisap edip karşılıklı iştirak konumuna bilerek giren diğer bir sermaye şirketi, iştirak konusu olan paylardan doğan toplam oylarıyla diğer pay sahipliği haklarının sadece 1/4’nü kullanabilir; bedelsiz payları edinme hakkı hariç, diğer tüm pay sahipliği hakları donar. Söz konusu paylar toplantı ve karar nisabının hesaplanmasında dikkate alınmaz. 389 ile 612’nci madde hükümleri saklıdır.
1.2- Birinci fıkrada öngörülen sınırlama, bağlı şirketin hâkim şirketin paylarını iktisap etmesi veya her iki şirketin birbirlerine hâkim olması hâlinde uygulanmaz.

2- HAKİM ŞİRKETLERDE HAKİMİYETİN HUKUKA AYKIRI KULLANILMASI
1- Hâkim şirket, hâkimiyetini bağlı şirketi kayba uğratacak şekilde kullanamaz. Özellikle bağlı şirketi,
1.1- İş, varlık, fon, personel, alacak ve borç devri gibi hukuki işlemler yapmaya;
1.2- Kârını azaltmaya ya da aktarmaya;
1.3- Malvarlığını ayni veya kişisel nitelikte haklarla sınırlandırmaya;
1.4- Kefalet, garanti ve aval vermek gibi sorumluluklar yüklenmeye;
1.5- Ödemelerde bulunmaya;
1.6- Haklı bir sebep olmaksızın tesislerini yenilememek, yatırımlarını kısıtlamak, durdurmak gibi verimliliğini ya da faaliyetini olumsuz etkileyen kararlar veya önlemler almaya
1.7- Gelişmesini sağlayacak önlemleri almaktan kaçınmaya yöneltemez; kayıp, o faaliyet yılı içinde fiilen denkleştirilsin veya kaybın nasıl ve ne zaman denkleştirileceği belirtilmek suretiyle en geç o faaliyet yılı sonuna kadar, bağlı şirkete denk değerde bir istem hakkı tanınmış olsun.

2- HAKİM VEYA BAĞLI ŞİRKETLERDE DENKLEŞTİRME VE ZARAR TAZMİNİ İSTENEBİLİR Mİ?
2.1- Denkleştirme, faaliyet yılı içinde fiilen yerine getirilmez veya süresi içinde denk bir istem hakkı tanınmazsa, bağlı şirketin her pay sahibi, hâkim şirketten ve onun, kayba sebep olan, yönetim kurulu üyelerinden, şirketin zararını tazmin etmelerini isteyebilir. Hâkim istem üzerine veya resen somut olayda hakkaniyete uygun düşecekse, tazminat yerine bu maddenin ikinci fıkrası hükümlerine göre, davacı pay sahiplerinin paylarının hâkim şirket tarafından satın alınmasına veya duruma uygun düşen ve kabul edilebilir başka bir çözüme karar verebilir.
2.2- Alacaklılar da, (b) bendi uyarınca, şirket iflas etmemiş olsa bile, şirketin zararının şirkete ödenmesini isteyebilirler.
2.3- Kayba sebebiyet veren işlemin, aynı veya benzer koşullar altında, şirket menfaatlerini dürüstlük kuralına uygun olarak gözeten ve tedbirli bir yöneticinin özeniyle hareket eden, bağımsız bir şirketin yönetim kurulu üyeleri tarafından da yapılabileceği veya yapılmasından kaçınılabileceğinin ispatı hâlinde tazminata hükmedilemez.
2.4- Pay sahiplerinin ve alacaklıların açacağı davaya, kıyas yoluyla 553, 555 ilâ 557, 560 ve 561 inci maddeler uygulanır. Hâkim teşebbüsün merkezinin yurt dışında bulunması hâlinde tazminat davası bağlı şirketin merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinde açılır.

3- ŞİRKET PAY SAHİPLERİ, HAKİM TEŞEBBÜSTEN HUKUKİ OLARAK NELERİ TALEP EDEBİLİRLER?
Hâkimiyetin uygulanması ile gerçekleştirilen ve bağlı şirket bakımından açıkça anlaşılabilir haklı bir sebebi bulunmayan, birleşme, bölünme, tür değiştirme, fesih, menkul kıymet çıkarılması ve önemli esas sözleşme değişikliği gibi işlemlerde, genel kurul kararına red oyu verip tutanağa geçirten veya yönetim kurulunun bu ve benzeri konulardaki kararlarına yazılı olarak itiraz eden pay sahipleri; hâkim teşebbüsten,
3.1- Zararlarının tazminini,
3.2- Paylarının varsa en az borsa değeriyle, böyle bir değer bulunmuyorsa veya borsa değeri hakkaniyete uygun düşmüyorsa, gerçek değerle veya genel kabul gören bir yönteme göre belirlenecek bir değerle satın alınmasını mahkemeden isteyebilirler.
Değer belirlenirken mahkeme kararına en yakın tarihteki veriler esas alınır. Tazminat veya payların satın alınmasını istem davası, genel kurul kararının verildiği veya yönetim kurulu kararının ilan edildiği tarihten başlayarak 2 yılda zamanaşımına uğrar.
3.3- Öngörülen dava açılınca, davacıların muhtemel zararlarını veya payların satın alma değerini karşılayan tutardaki paranın teminat olarak, mahkemece belirlenecek bir bankaya mahkeme adına yatırılmasına karar verilir. Teminat yatırılmadığı sürece genel kurul veya yönetim kurulu kararına ilişkin hiçbir işlem yapılamaz. Bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında öngörülen davaların kötü niyetle açılması hâlinde davalı, uğradığı zararın müteselsilen tazmin edilmesini ve mahkemeye teminat yatırılmasını davacılardan isteyebilir.

***Birleşme, bölünme ve tür değiştirmede, pay sahiplerine ve ortaklara tanınmış bulunan diğer haklar saklıdır.

***Bağlı şirketin yöneticileri, bu madde hükümleri dolayısıyla pay sahiplerine ve alacaklılara karşı doğabilecek sorumluluklarının tüm hukuki sonuçlarının, bir sözleşme ile üstlenmesini hâkim teşebbüsten isteyebilir.

Kaynak: Kurumlar Vergisi Kanunu