Türkiye’nin altın üretimine 2001’de 1,4 tonla başladığını dile getiren Dönmez, 20 yılda toplam 382 ton altın üretildiğini, bu üretimle devletin kazancının 76 ton altına eşdeğer vergi geliri olduğunu ifade etti.

Türkiye’de yerli ve yabancı toplam 18 altın madeninin üretime devam ettiğini belirten Dönmez, “20 yeni altın madeni projesi de yatırım için gün sayıyor. İnşallah bu projelerin de devreye girmesiyle altın üretimimizi 100 tona çıkaracağız. Hedefimiz, altın ihtiyacımızı önce yerli kaynaklardan sağlamak, altın kaynaklı cari açığı önemli ölçüde azaltmak, bu alandaki istihdamı artırmak.” diye konuştu.

Dönmez, 2020 yılı başında altın üretiminin 40-45 ton arasında olmasının hedeflendiğine dikkati çekerek, “Altın üretimimiz salgına rağmen yıl sonunda Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarak 42 tona ulaştı. Böylece ekonomimize 2,4 milyar dolarlık bir katkı sağladık.” dedi.

Geçen yıl 2019’a göre yüzde 123 artışla 25,2 milyar dolarlık altın ithal edildiğini dile getiren Dönmez, altının Türkiye’de büyük oranda tasarruf ve yatırım amacıyla değerlendirildiğini söyledi.

“Türkiye’de madencilik dünya standartlarına uygun yürütülüyor”

Dönmez, altın madenciliğinde bugüne kadar toplam 6 milyar dolarlık yatırım yapıldığını ifade ederek, sektörde 13 bin 200 kişinin doğrudan istihdam edildiğini, sektörün, aileleriyle birlikte yaklaşık 50 bin kişinin geçim kaynağı olduğunu bildirdi.

Altın madenciliğinde bir kişiye istihdam sağlamak için 488 bin dolarlık yatırım yapıldığına dikkati çeken Dönmez, şunları kaydetti:

“Türkiye’de üretilen ürünler içinde en fazla katma değer sağlayanlar arasında ilk sıralarda altın geliyor. Son zamanlarda bazı çevreler tarafından asılsız, bilimsellikten uzak ve yalan, yanlış bilgilerle altın madenciliğine karşı ideolojik bir muhalefet yapıldığının farkındayız. Burada sorunu ve çözümü birlikte ortaya koymalıyız. Türkiye’nin altın ithalatı artıyor. Buna mukabil bu talebin en az yarısını karşılayacak bir rezerve de sahibiz ancak Türkiye’nin enerji ve maden bağımsızlığı söz konusu olduğunda toplumu kışkırtan ve terörize eden organize bir güruhla ve ona her fırsatta kol kanat geren, onu meşrulaştırmaya çalışan bir muhalefetle karşı karşıyayız. Ne yazık ki sahada çalışan işçilerimize baskı yapmak, onları yıldırmaya çalışmak, iş makinelerine saldırmak gibi vandallıklara da şahit olduk. İdeolojisini emek üzerine kuranlar, emeğin kutsallığını savunanlar, konu Türkiye’nin çıkarları olunca işçi kardeşlerimizin emeklerine dil uzatmaktan imtina etmiyorlar. Ama herkes şunu iyi bilsin ki Türkiye için Karadeniz’de bulduğumuz rezerv ne kadar değerliyse, yenilenebilir enerjideki her bir kilovatsaat üretim ne kadar değerliyse   altın madenciliğimiz de aynı oranda değerlidir.”

Bakan Dönmez, Türkiye’de madenciliğin dünya standartlarına uygun yürütüldüğünü vurgulayarak, çevreci bir madencilik prensibiyle hareket edildiğini dile getirdi.

Türkiye’nin, ithal ettiği altının yarısını üretmesi durumunda 12,5 milyar doların ülkede kalacağına işaret eden Dönmez, madencilik yatırımlarının güven ortamında yapılması için her türlü imkanı ve kolaylığı sağlamakta kararlı olduklarını söyledi.

Bakan Dönmez, Fatih’in Karadeniz’deki keşfi, yenilenebilir enerjide tüm zamanların rekorları, madencilik sektörünün her türlü zorluğa rağmen hız kesmeyen üretimi, enerji teknolojilerinin yerlileştirilmesi hamleleri, Doğu Akdeniz’deki egemenlik mücadelesi gibi pek çok başarının 2020’yi Türkiye açısından farklı bir yere taşıdığını söyledi.

Madencilik Şurası Ön Çalıştayı’nın da 2020’nin değerlendirilmesi ve daha sürdürülebilir bir madencilik için sektöre büyük fırsatlar sunacağını dile getiren Dönmez, “2021’de de inşallah maden şuramızın üçüncüsünü hep birlikte yapmayı arzu ediyoruz. Kamu, sektör temsilcileri ve sivil toplum örgütlerinin bir araya geldiği bu tür buluşmalar Türkiye’de madenciliğin geleceğinin ve yönünün şekillenmesi açısından oldukça önemli.” değerlendirmesinde bulundu.

Hem MTA hem de özel sektör tarafından yürütülen maden arama, geliştirme ve Ar-Ge faaliyetleriyle ciddi bir potansiyeli ortaya çıkaracaklarını belirten Dönmez, “2020 yılına dönüp baktığımızda madencilik sektörü, sahip olduğu güvenlik kültürüyle pandemi sürecini en az hasarla atlatmak için faaliyetlerini başarıyla sürdürüyor. 2021 yılında beklenen normale dönüş süreci ve küresel toparlanma eğilimiyle emtia fiyatlarında artışlar bekliyoruz.” diye konuştu.

Madende ihracat değerleri pozitife dönmeye başladı

Dönmez, küresel ölçekte ekonomileri duraklatan salgının madencilik sektörünü de olumsuz etkilediğine işaret ederek şöyle konuştu:

“Normalleşme adımlarını attığımız haziran ayıyla birlikte ihracat değerlerimiz de pozitife dönmeye başladı. Kasım sonunda geçen yıla göre toplamda sadece yüzde 4’lük bir ihracat kaybı yaşadık. Kasım itibarıyla altın hariç toplam 25 milyon ton maden ürünü ihraç ettik. Böylece maden ihracatında 2019’u neredeyse yakaladık.”

Salgın sürecinde madencilik operasyonlarına dair evrakın teslim sürelerinde ve bu durumdan kaynaklı cezai müeyyidelerde birçok kolaylık sağladıklarını dile getiren Dönmez, yer altı kömür işletmelerinde işçi maliyetlerine verilen  destekle  emek yoğun sektör olan yer altı kömür madenciliğine verilen önemi tekrar gösterdiklerini ifade etti.

Dönmez, küresel trendleri ve Türkiye’nin gelecek ihtiyaçlarını yakından takip ettiklerini, bu kapsamda ETİ Maden Pilot Lityum Üretim Tesisi’nin açılışını cumartesi günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da videokonferans yöntemiyle katılacağı programda gerçekleştireceklerini bildirdi.

Bor Karbür Tesisi’nin ise sivil sanayide ve savunma sanayisinde ithalatı azaltma yönünde önemli bir katkı sağlayacağını ve borda katma değerli uç ürün zincirine bir halka daha ekleneceğini belirten Dönmez, şunları kaydetti:

“MTA’nın yakın dönemdeki keşiflerinden Malatya Kuluncak sahası gerek içerdiği lityum potansiyeli gerekse nadir toprak elementleriyle ülkemiz için önemli bir fırsat oluşturacak. Yine MTA’nın laboratuvar ölçeğinde yüzde 99’un üzerinde ürettiği nadir toprak elementleri ve oksitleri bu alanda koyduğumuz hedeflerimize emin adımlarla ilerlememizi sağlıyor. Diğer taraftan, pandemi süreciyle metal fiyatlarında zaman zaman negatif yönlü dalgalanmalar olsa da altın ve gümüş gibi değerli metallerin yukarı yönlü ciddi hareketleri oldu. Biz de altın üretiminde 2018’den itibaren başlayan artış trendimizi devam ettiriyoruz. 2020 sonunda hedefimiz olan 40 tonun üzeri altın üretimini gerçekleştireceğiz.”

Madencilikte dijital sistemlere yatırım

Dönmez, salgınla birlikte otonom ve dijital sistemler ile uzaktan çalışma sisteminin madencilik sektöründe de uygulanmaya başlandığını ifade etti, 5G teknolojileri ve dijital sistem yatırımlarının dünyada artarak devam edeceğini ve nikel, bakır, kurşun ve çinko gibi metallere olan ilginin daha da artacağını söyledi.

Bu yılın başında temeli atılan Çinko Metal Külçe Üretim Tesisi ve diğer yatırımlarla Türkiye’nin gelişmelerin gerisinde kalmayacağını vurgulayan Dönmez, “Madencilikte uç ürünle farklılaşacağız. Milli Enerji ve Maden Politikamız doğrultusunda küresel gelişmeleri dikkate alarak madencilikte yeni adımlar atmayı sürdüreceğiz.” dedi.