İLİNTİLİ İÇERİK

BAĞ-KUR İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı,  Bağ-Kur  kapsamında   isteğe  bağlı   sigortalılığın usul ve esaslarını  düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 — Bu Yönetmelik; isteğe bağlı sigortalı olabileceklerin niteliklerini,  başvurma usulünü, sigortalılığın başlangıcını ve  sona ermesini,  basamak  seçimini  ve  yükseltilmesini,  primlerin ödenmesini ve hizmet borçlanmasının usul ve  esasları ile sağlanan  sigorta  yardımlarını kapsar.

Dayanak

Madde 3 — Bu Yönetmelik; 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar  Kanununun  79 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;

a) Bağ-Kur veya Kurum: Esnaf  ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar  Kurumu  Genel Müdürlüğünü veya Bağ-Kur İl Müdürlüklerini,

b) 1479 sayılı Kanun: 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar  ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununu,

c) 2926   sayılı   Kanun: 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda  Kendi  Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar   Kanununu,

d) 2829 sayılı Kanun: 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunu,

e) İsteğe Bağlı  Sigortalılık: 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar   Kanununa  göre isteğe bağlı sigortalı olanları,

f) Sigortalı: Bu Yönetmeliğe göre isteğe bağlı sigortalı olanları,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İsteğe Bağlı Sigortalılığa İlişkin Hükümler

İsteğe Bağlı Sigortalılık Hakkından Yararlanacaklar 

Madde 5 — Kanunla  veya Kanunların  verdiği yetkiye  dayanılarak  kurulan   sosyal güvenlik kuruluşlarına prim veya  kesenek ödemeyen, bu  kuruluşlardan  malullük ve yaşlılık  aylığı  ile daimi tam iş göremezlik geliri almayan ve onsekiz yaşını  dolduran;

a) Ev  kadınları,

b) Herhangi bir işte  çalışmayanlar,

c) Bağ-Kur’a  tabi  zorunlu sigortalılığı  sona erenler,

d) Yurt dışındaki  vatandaşların yanlarında bulunan  ve  herhangi bir  işte çalışmayan eşleri,

e) Türkiye’de  ikamet  eden   ve  herhangi  bir  işte  çalışmayan  yabancı  uyruklular,

talep  etmeleri  halinde  isteğe bağlı sigortalı  olabilirler.

Kuruma isteğe bağlı sigortalı olarak tescili yapılan ancak daha sonra birinci  fıkrada öngörülen şartları taşımadığı anlaşılanların sigortalılığı;

a) Öngörülen şartları halen taşımıyor iseler, tescil tarihinden itibaren,

b) Öngörülen  şartlara daha sonra haiz olmuş iseler, bu şartlara haiz oldukları tarihe kadar olan kısmı,

iptal edilir ve  ödedikleri  primler talepleri halinde kendilerine iade edilir.

İsteğe Bağlı  Sigortalılık Talebi

Madde 6 — Bağ-Kur’a tabi zorunlu sigortalılığı sona erenlerden isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler veya isteğe bağlı  sigortalılığını sona erdirenlerden  tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler dilekçe ile, ilk kez Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalısı olmak isteyenler ise ikametgahlarının bulunduğu köy veya mahalle muhtarları  tarafından onaylanmış Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgesi ile ikametgahlarının bulunduğu yerdeki İl Müdürlüğüne başvurmaları gerekmektedir.

Yurt dışından isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler, Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgelerini ikamet ettikleri ülkede bulunan konsolosluğa veya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği ya da Ataşeliğine onaylattıktan sonra doğrudan Genel Müdürlüğe göndermeleri gerekmektedir. İl Müdürlüklerine  yapılan başvurular Genel Müdürlüğe gönderilir.

İsteğe bağlı sigortalılığı bu Yönetmeliğin 8 inci  maddesinin ikinci fıkrasına göre sona erenlerin daha sonra yaptıkları prim ödemeleri de  yeniden  sigortalılık talebi olarak değerlendirilir.

İsteğe Bağlı Sigortalılığın Başlaması

Madde 7 —  İsteğe bağlı sigortalılık, talep dilekçesinin  veya isteğe bağlı   sigortalılık giriş bildirgesinin   Kurum kayıtlarına  girdiği  tarihten itibaren başlar.

Ancak;

a) 1479  ve   2926  sayılı  Kanunlar  kapsamında  zorunlu  sigortalılığı sona erdikten sonra isteğe bağlı sigortalı   olmak isteyenlerin isteğe bağlı sigortalılıkları, zorunlu sigortalılık sürelerine ait prim ve gecikme zammı borçlarını ödedikleri tarihten,

b) Diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamındaki zorunlu ve isteğe bağlı sigortalılıkları  veya   1479 ve 2926 sayılı Kanunlar kapsamındaki zorunlu sigortalılıkları devam ederken isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunanların sigortalılıkları anılan Kanunlara tabi sigortalılıklarının sona erdiği tarihi takip eden günden,

itibaren başlatılır.

Bu  Yönetmeliğin  8 inci  maddesinin ikinci fıkrasına  göre  sigortalılığı  sona erdirilenlerin, prim ödemeye başladıkları  ayın başı  itibariyle  sigortalılıkları  yeniden başlatılır.

İsteğe Bağlı Sigortalılığın Sona Ermesi

Madde 8 — İsteğe bağlı sigortalılık;

a) Sigortalının  sigortalığının sona erdirilmesine ilişkin  yazılı talebinin kurum kayıtlarına girdiği tarihte,

b) 1479 sayılı  Kanunun 24 üncü maddesine göre zorunlu sigortalılığın başladığı tarihte,

c) 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi hizmet akdi ile çalışmaya başlayanların çalışmaya başladıkları tarihten bir gün  önce,

d) T.C. Emekli Sandığına tabi olarak çalışmaya başlayanların emekli keseneklerinin kesildiği tarihten bir gün önce,

e) Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması için yazılı talebin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihte,

f) Malullük aylığı bağlanması halinde, maluliyete esas rapor tarihinde,

g) Sigortalının ölümü halinde;

1) Bir süre prim ödenmişse en son primi ödenen ayın sonu itibariyle,

2) Hak sahiplerince ödeme tarihinde, sigortalının toplam borcunun üç aylık prim ve ceza borcundan az olması  halinde ölüm tarihinde,

sona erer.

Ayrıca, sigortalının toplam borcunun üç aylık prim ve ceza borcundan fazla olması halinde; sigortalının daha önce ödediği primlerin bilgisayar ortamında tespit edilen ve tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle, Kurumca sona erdirilir.

Gelir Basamaklarının Seçimi 

Madde 9 — İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler,  1479 sayılı Kanunun 50 nci maddesinde belirlenen gelir basamaklarından ilk oniki basamaktan dilediklerini  seçebilirler.

Ancak, Bağ-Kur’a tabi zorunlu  sigortalı olduktan sonra ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanların basamakları zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihte bulundukları  basamaklara,  diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi sigortalı olduktan sonra  ilk defa isteğe bağlı sigortalı olanların basamakları, diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre  dikkate alınarak, intibak ettirilmek suretiyle  belirlenir.

İsteğe bağlı sigortalılığı  sona erdikten sonra,  diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında sigortalı olup, yeniden isteğe bağlı  sigortalı olanların basamakları ise diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında geçirilen süre dikkate alınarak daha önce bulundukları son basamak üzerine intibak ettirilmek suretiyle yeniden belirlenir.

Gelir Basamaklarının  Yükseltilmesi

Madde 10 — Sigortalıların seçtikleri veya intibak ettirildikleri ilk oniki basamakta bekleme süresi bir yıl, onüçüncü basamaktan itibaren  her bir basamakta bekleme süresi ise  iki yıldır.

İlk onbir basamakta bulunan sigortalıların basamakları; bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydı ile talep aranmaksızın, bir yıllık prim ödeme süresinin dolduğu tarihi takip eden ay başı itibariyle,  Kurumca bir üst basamağa yükseltilir.

Onikinci basamaktan itibaren sigortalıların basamakları; talepte bulunmaları ve talep tarihinden önceki ayın sonu itibariyle prim ve gecikme zammı borcu bulunmaması şartıyla, talep tarihini takip eden aybaşı itibariyle bir üst basamağa yükseltilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Primlerin Hesaplanması, Borçlanma ve Sağlanan Yardımlar

Primlerin Hesaplanması, Ödenmesi ve Tahsili Usulleri

Madde 11 — İsteğe bağlı sigortalıların giriş keseneği, prim ve basamak yükseltme  farklarının  hesap ve tahsilinde  bu Yönetmeliğin 8 inci  maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydı ile 1479 sayılı Kanunun İkinci Kısmının Primler başlıklı  Beşinci  Bölümünde yer alan ve isteğe bağlı sigortalılıkla bağdaşan hükümler uygulanır.

1479 ve  2926 sayılı Kanunlara  tabi  zorunlu  sigortalılığı sona erdikten sonra,  isteğe bağlı sigortalılık talebinde  bulunmadan  yapılan  ödemeler; sigortalı veya   hak sahiplerinin talebi halinde, ödemenin  yapıldığı aydan  başlamak  üzere  ödemelerin  primleri  tam olarak  karşıladığı  aylar itibariyle  sigortalılık   süresi olarak  değerlendirilir. Ancak, bu şekilde  yapılan ödemeler isteğe bağlı sigortalılığın  başlangıcı  olarak değerlendirilmez.

İsteğe Bağlı Sigortalıların Borçlanması

Madde 12 — İlk defa isteğe  bağlı sigortalı olanlardan, 4/5/1979 tarihi itibariyle kadın iseler 40, erkek iseler 45 yaşını dolduranlar,  sigortalı  oldukları  tarihten  geriye  doğru  10  yıllık  sürenin  tamamını, sigortalılığının başlangıç tarihinden itibaren bir yıl içinde  talepte  bulunmak  kaydıyla  borçlanabilirler.  Bağ-Kur  ile diğer sosyal  güvenlik kanunlarına tabi sigortalılık süresi bulunanlar ise ancak on yıla tamamlayacak kadar süreyi borçlanabilirler.

Borçlanılan süre, yaşlılık aylığı bağlanmasında, borcun sona erdiği tarihten itibaren bir yıl  sonra sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.

Borçlanma primi, talep tarihinde sigortalının  seçtiği veya intibak ettirildiği basamak ve prim tutarları üzerinden hesaplanır ve mümkün olduğu takdirde talep esnasında kendisine veya  bilinen son adresine tebliğ edilir. Ancak bu bildirim hiçbir zaman iki yıllık borçlanma  primini ödeme süresini kesmez. Borçlanma primi sigortalılığın başlangıç tarihinden itibaren iki yıl içinde ödenir. Borçlanma primini ödemeden ölen sigortalıların hak sahipleri de  bu süre içinde   borçlanma  primini  ödeyebilirler. Sigortalılığın  başlangıç   tarihinden  itibaren  iki  yıl içinde borçlanma  primlerinin tamamen ödenmemesi halinde, borçlanma talepleri geçersiz sayılır.

Bu Yönetmeliğe göre borçlanılmış veya borçlanılacak süreler, 2829 sayılı Kanun hükümleri gereğince diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre bağlanacak aylıklarda birleştirilecek hizmet sürelerine dahil edilmez. Bu suretle dikkate alınmayan sürelere ait borçlanma primleri, talep halinde sigortalıya veya mirasçılarına geri verilir.

Sağlanan Sosyal Sigorta Yardımları

Madde 13 — İsteğe bağlı sigortalılar ve bunların hak sahipleri 1479 sayılı Kanunun malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası haklarından zorunlu sigortalılar gibi yararlanırlar. Ancak, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu malullük ve ölüm aylığına ilişkin hükümler bu sigortalılar hakkında uygulanmaz.

4/10/2000 tarihinden sonra sigortalı olanlar sağlık sigortası yardımlarından yararlanamazlar. Ancak, bu tarihten önce sağlık sigortası yardımlarından  yararlananlar   ile   1479  sayılı   Kanunun  Geçici  23  üncü   maddesine  göre   sağlık sigortası  yardımlarından  yararlanacak  olanların  hakları  saklıdır.  Bu  şekilde sağlık sigortasından yararlanan sigortalılar 1479 sayılı Kanunun Ek 15 inci  ve Geçici 7 nci maddesine göre sağlık sigortası primi ödemek zorundadırlar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Tebligatlar

Madde 14 — Bu Yönetmeliğin uygulanmasında sigortalıya  yapılacak tebligatlar, sigortalının Kuruma bildirdiği son adresine posta  işletmesi aracılığıyla iadeli taahhütlü şekilde  yapılır. Sigortalının son adresine  yapılan  tebligat sigortalıya  yapılmış sayılır.

Yönetmelikte Hüküm Bulunmayan Haller

Madde 15 — Bu Yönetmelikte yer almayan hususlarda, 1479 sayılı Kanun ile bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe  konulan Yönetmeliklerin, isteğe bağlı sigortalılıkla bağdaşan hükümleri uygulanır.

Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat

Madde 16 — 5/8/1988 tarihli ve 19890 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigortalılık Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde 1 – (Ek:RG-30/07/2005-25891) 17/10/1983 tarihli 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre 2/8/2003 tarihinden önce isteğe bağlı sigortalı olanlar 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun geçici 22 nci maddesine göre basamak intibaklarının yapıldığı tarihe kadar primlerini üçer aylık dönemler halinde ve 2926 sayılı Kanuna göre tespit edilen basamak ve primler üzerinden ödemeye devam ederler. Ancak, sigortalının toplam borcunun iki dönem prim ve ceza borcundan fazla olması halinde; sigortalılık daha önce ödenen primlerin bilgisayar ortamında tespit edilen ve tam olarak karşıladığı ayın sonu itibariyle Kurumca sona erdirilir.

Madde 17 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 18 –(Değişik:RG-30/07/2005-25891)  Bu Yönetmelik hükümlerini Bağ-Kur Genel Müdürü yürütür.