5258 sayılı Aile Hekimliği Kanununun 3 üncü maddesi gereğince aile hekimleri, Sağlık Bakanlığı veya diğer kamu kurum veya kuruluşları personeli olan uzman tabip ve tabiplerin kendilerinin talebi ve kurumlarının veya Sağlık Bakanlığının muvafakatı üzerine, 657 sayılı Kanun ile diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı olmaksızın, sözleşmeli olarak çalıştırılan kişiler olup, ihtiyaç duyulması halinde Türkiye’de mesleğini icra etmeye yetkili ve 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıyan kamu görevlisi olmayan uzman tabip ve tabiplerde, Sağlık Bakanlığının önerisi, (Değişik, 24/4/2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge) Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine sözleşme yapılmak suretiyle aile hekimliği uygulamalarını yürütmek üzere çalıştırılabilmektedirler.

31/10/2010 tarihli ve 27801 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Aile Hekimliği Uygulaması Kapsamında Sağlık Bakanlığınca Çalıştırılan Personele Yapılacak Ödemeler ile Sözleşme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik ile Sağlık Bakanlığınca aile hekimliği uygulaması kapsamında sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimlerine yapılacak ödemeler, bunların izinleri ve sözleşme esaslarına ilişkin usul ve esasları düzenlemiştir. Yönetmeliğin 6 ncı maddesinde sözleşmeli olarak çalıştırılan aile hekimleri ile Yönetmeliğin ekinde yer alan Aile Hekimleri Hizmet Sözleşmesi yapılmakta, bu sözleşmenin 6 ncı maddesinde de aile hekimlerinin her türlü prim, kesenek ve kurum karşılıkları sözleşme ücretlerinden kesilerek Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılacağı hükmü bulunmaktadır.

Buna göre, aile hekimlerinin Sağlık Bakanlığı veya diğer kamu kurum veya kuruluşları personeli olması halinde bunlar aylıksız izinli veya ücretli izinli sayıldığından kadroları ile ilişkileri devam ettirilerek Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalılıkları devam ettirilecektir.

Aile hekimliğinin ihtiyaç duyulması halinde 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinin (A) bendinin (4), (5) ve (7) numaralı alt bentlerindeki şartları taşıyan kamu görevlisi olmayan uzman tabip ve tabipler arasından Sağlık Bakanlığının önerisi, (Değişik, 24/4/2019 tarihli ve 2019/9 sayılı Genelge) Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile yaptırılması halinde bu durumdaki kişiler Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.

Aile hekimlerinin primleri sağlık il müdürlüklerince işyeri tescilinin bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine ödenecektir. Sağlık il müdürlüklerinin Sağlık Bakanlığının taşra teşkilatı ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde belirtilen kamu kurumları arasında yer aldığından emekli olup aile hekimliği yapan kişilerin emekli aylığı kesilecektir.

Kaynak: SGK Genelge – 2013/11
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Şevket TEZEL
Sosyal Güvenlik Müşaviri
sevket@tezel.com

Memur statüsündeyken “Aile hekimliğine” geçen yahut geçirilen aile hekimleri emekliliklerini düşünerek önemli bir karar vermeleri gerektiğini bilmeliler.

Zira bu konuda da çözüm kişisel olduğu için yanlış kararlar verilerek yanlış yola girilmiş olabiliyor.

4/c sigortalılığında (Emekli Sandığı iştirakçiliğinde) kesenek uygulaması unvana bağlı olarak derece ve kademeye bunlara göre de ek göstergeye bağlı olarak hesaplanıyor. Dolayısıyla da prim-aylık dengesi aranmıyor. Örneğin kamuda çalışan 657’ye tabi 25 yıl hizmeti olan bir hekimin Emekli Sandığı matrahı 4849,89 TL olup ayda kişiden 775,98 TL kesenek, kurumdan 969,98 TL karşılık tahsil edilmektedir.

Oysa bilindiği gibi bugün 4/a sigortalılığında ayda 2558,40 ila 19188 TL arasında SSK matrahı uygulanmakta olup, yüksek matrahtan yapılan çalışmaların emekli aylığına olumlu etkisi açık bulunmaktadır.

657’li iken aile hekimliğine geçenlerin 4/c sigortalılığında sayılmaya devam edilmesi durumunda brüt ücretleri 10 bin TL hatta 19 bin TL bile olsa yukarıdaki örnekte olduğu gibi 4849,89 TL’lik kısmı sosyal güvenlik primine tabi tutulmuş olmaktadır. Bahse konu rakam emeklilik aşamasında her bir yıl için ödenecek ikramiye tutarını belirtmenin yanında aylık bağlama oranı tatbik edildiğinde emekli aylığını veriyor. Örneğin 25 yıl hizmet emekli olan bir hekimin bugün 3782,91 TL emekli aylığı alması gerekiyor.

Kazanılmış Hak Aylık Derecesi Sorunu

Ayrıca kamuda iken kazanılmış hak aylık derecesi bakımından henüz 1.dereceye gelmeden aile hekimlerinin aylıksız izinde sayılması nedeniyle kazanılmış hak aylık derecelerinin ilerletilmemesi de ayrı bir mağduriyete neden olabiliyor. Oysa sözleşmeli olarak çalışan aile hekimi ve aile sağlığı çalışanları kurumlarında aylıksız veya ücretsiz izinli sayılırlar ve bunların kadroları ile ilişkileri devam eder. Bu personelin, sözleşmeli statüde geçen sürelerinin kazanılmış hak derece ve kademelerinde veya kıdemlerinde değerlendirilerek her yıl işlem yapılması gerekiyor.

Her Şeyden Prim Kesilir mi?

Aile hekimleri haklı olarak “Ücretimin tamamından prim kesilsin ve ikramiyem de emekli maaşım da buna göre artsın” diye düşünebilirler. Hem “Emekli Sandığı sistemi” içinde kalmak ve hem de bunu gerçekleştirmek yasaya göre mümkün bulunmuyor. Bunun için SSK sistemine göre emekli olmak gerekiyor, yani Emekli Sandığı iştirakçiliğini sonlandırıp en az 3,5 yıl SSK statüsünde prim ödemek gerekir. Şu an için 19188 TL brüt SPEK tavanıdır ve bu rakam üzerinden işçi primi olarak 2686,32 TL prim kesilmektedir ve bu şekilde 3,5 yıl çalışılması halinde yaklaşık 1200-1300 TL artış sağlanmış olacaktır. Ancak geçmişteki Emekli Sandığı süreleri hakkında da SSK aylık bağlama sisteminin uygulanacak olması çok olumsuz olacak getiriden fazla götürü oluşturacaktır.

Hesap İyi Yapılmalı

Hasılı bu kararın verilmesinde hesabın iyi yapılması gerekir. Zira SSK sistemine geçerek oradan emekli aylığı bağlatmak kimilerine göre pozitif, kimilerine göre de negatif sonuç verebilir. Sözgelimi uzun yıllar memuriyet yaptıktan sonra aile hekimliğine geçenler aile hekimliğinde daha yüksek ücret alıp, bu ücretlerinin tamamını prime tabi kılsalar da bekledikleri artışı sağlayamazlar ve bunun nedeni SSK aylık bağlama sistemine göre geçmişte memur statüsünde iken yapılan kesinti matrahlarının aynı dönemde geçerli SSK tavanına göre oldukça düşük kalacak olmasıdır.

Buna karşın memur statüsünde geçmiş süresi daha az ve emekliliğine kalan süresi daha çok olanlar ise SSK statüsünde aile hekimi olarak prime tabi olduklarında emekli aylıkları bakımından daha avantajlı olacaklardır.

Sigortalının Emekli Sandığı süresi, SSK süresi, SSK süresinde ödenen matrahların niteliği bağlamında teşhisin kişiye özel olarak konulması gerekecektir.

Çalışmayan emekli hekimler için 2019 yılından itibaren getirilen (Uzmanlar için 17.000 gösterge, uzman olmayan hekimler için 13.000 gösterge tutarında) ilave ödeme hakkı da bu mukayesede dikkate alınmalı.

Emekli Aile Hekimlerinin Aylık Kesilme Durumu

Emekli olduktan sonra aile hekimi olan hekimlerin ise bambaşka bir sorunu bulunuyor. Bu hekimlerin aile hekimliği süresi adeta kamuda geçmiş gibi değerlendirilerek 5335 sayılı Yasadaki “emekli aylığı alırken kamuda çalışma yasağına” tabi tutuluyorlar. Bu kapsamda aile hekimi iken geçen sürede alınan emekli aylıkları için borç tahakkuk ettiriliyor.

Oysa “Doktorluk mesleğinden dolayı 15/08/2011 tarihinden itibaren 5434 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı almaya başlayan, 26/07/2011 tarihinde Sağlık Bakanlığı ile aile hekimliği sözleşmesi imzalayarak göreve başlayan, SGK tarafından aile hekimi olarak çalışması nedeni ile 5335 sayılı Yasanın 30. maddesi kapsamında yaşlılık aylığının kesilmesine karar verilen, 15/08/2011-15/08/2013 tarihleri arasında ödenen yaşlılık aylıklarının yersiz ödeme olarak nitelendirilen ve faiziyle birlikte iadesi talep edilen” davada

Yüksek Mahkemenin;

“Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı aldığı halde, Sağlık Bakanlığı kadrosuna hekim olarak atanan kişiler dahi aylıkları kesilmeden çalışabileceğine göre; Sağlık Bakanlığı ile “aile hekimliği sözleşmesi” imzalayan davacının yaşlılık aylıklarının iadesinin istenilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır. O halde; mahkemece, 5335 sayılı Yasanın 30. maddesine göre yaşlılık aylığının iptal edilemeyeceği ve ödenen yaşlılık aylıklarının iadesinin istenilemeyeceği göz ardı edilerek sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.

Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.”

Diyerek verdiği kararda görüleceği üzere emekli hekimlerin aile hekimi olması halinde hakkaniyet aylıklarının kesilmemesini gerektiriyor.

Şevket TEZEL

sevket@tezel.com 

Gsm: +90 551 100 82 82

Kaynak: İşbu içerik, Sosyal Güvenlik Müşaviri Şevket TEZEL’in özel izni ile yayınlanmıştır. Yazının tüm hakları ve sorumluluğu yazara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Ortağı Olduğu Şirketten Sigortalılık İptali Emeklileri de Vuruyor 15.09.2020

Askerlik Süresinin Sigortalılığa Etkisinde Son Değişiklikler 11.09.2020

Emekli Aylıklarında Aylık Bağlama Oranı Gerçeği 09.09.2020

Kamu Çalışanlarının Güncel Emekli Aylık ve İkramiyeleri 07.09.2020

Yurtdışı Borçlanması İle Bağlanan Emekli Aylıklarına Mini Job Engelinde Olumlu Adım 03.09.2020

Doğum Borçlanması Emekli Aylığını Ne Kadar Artırır? 28.08.2020

2020 Yılında Sigortalı ve Emekliler için Ölüm Yardımı ve Cenaze Ödeneği 26.08.2020

Madencilerin Emeklilik Tarihi de Aylık Hesabı da Farklıdır 24.08.2020

Son Genelgeler Işığında Sigortalılık Süresi Hesabında Yeni Değişiklikler 21.08.2020

Tüm Emekli Aylıklarında Püf Noktaları 19.08.2020

Uygulamaya başlanılması öngörülen en kritik maddelerin uygulaması 7 Temmuz 2020 yılına erteleniyor.

2012 yılında çıkan iş güvenliği yasasına göre,
– 10’dan az işçi çalıştıran az tehlikeli iş kolundaki işverenler (muhasebeci, emlakçı, avukat, bakkal, manav gibi),
7 Temmuz 2017 tarihine kadar iş güvenliği ve iş sağlığı alanında üniversitelerden eğitim alarak, iş güvenliği konusunda uzmanlaşacaklardı.
Böylelikle işletmeler, sahibi oldukları işyerlerini, çalıştırdıkları işçiler için güvenli bir alana dönüştüreceklerdi.

– 10’dan fazla 50’den az işçi çalıştıran az tehlikeli işletmeler ise aynı tarihe kadar işyerinde güvenliği ve sağlık koşullarını sağlaması için, 1’er adet iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimiyle anlaşacaktı.
2017 Temmuz ayında başlayacak bu uygulamayı 3 yıl sonrasına, yani 7 Temmuz 2020’ye ertelendi.

Ayrıca eklenen maddeye göre, 50’den az işçi çalıştıran bu işletmeler de tıpkı 10’dan az işçi çalıştıran küçük dükkan ve büro sahipleri gibi işyerlerindeki iş güvenliği ve işçi sağlığını, dışarıdan uzmana yaptırmayacak, kendi alacağı eğitimle kendisi sağlayacak.

İşyerleri isterlerse bu görevi, zaten çalıştırdıkları bir işçiyle de yürütebilecek ve böylelikle maliyetlerini düşürecekler.

Yeni düzenlemeler ile İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası TBMM Genel Kurulu’nda da kabul edilir ise,
-10 ve daha az işçi çalıştıran esnaf ve meslek sahipleriyle,
-50’den az işçi çalıştıran küçük işletmelerin sahipleri, çalıştırdıkları işçiler için hayati önem taşıyan iş güvenliği konusunda 2020 yılına kadar hiçbir eğitime ihtiyaç duymayacaklar.

Kaynak: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı
9 Haziran 2015 Tarih ve 84098128-125[14-2014/12]-274 Sayılı Özelge

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyon