Şevket TEZEL
Sosyal Güvenlik Müşaviri
sevket@tezel.com

Ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilmek 01.10.2008 tarihi öncesi yasal iken bu tarihten sonra 5510 sayılı Kanun ile yasaklanmıştı.

Ancak bu yasak getirilirken 01.10.2008 tarihi öncesinden beridir ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilenlerin durumu kazanılmış hak olarak sayılıp “Durumlarında değişiklik oluncaya kadar” bu haklarını devam ettirebiliyorlardı.

Ancak işten çıkış ve yeniden giriş, ortağı olduğu bir şirketten diğerine geçiş yapmak gibi nedenler durumlarında değişiklik sayılıyor bunu dışında sorunsuz olarak sigortalılıklarını sürdürebiliyorlardı.

Eğer ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilen kişinin bu durumu durumda değişiklik nedeniyle SSK sigortalılığı bozulsa ve emekliliği Bağ-Kur’a geçse bile aktarma aşamasında yasal haklar kaynaklı birkaç uzman müdahalesi ile bu sorun da çözülebiliyor, SSK emekliliği yine kotarılabiliyordu.

Ben de gerek radyo programlarında, köşe yazılarımda hep bu soruna işaret ederek uyanış sağlamaya çalıştım.

Çoğu durumlarını “Önce sigortalı oldum sonra ortak oldum, bana bir şey olmaz” ya da sigortalılığımda kesinti olmadı ki Bağ-Kurlu olayım” gibi güncelliğini kaybetmiş genel geçer boş avuntularla durumlarına teşhis koydurmaktan imtina ettiler.

SGK “Altın Vuruş” Yapar

Böyle düşünmelerine SGK da zemin hazırlıyordu, zira bu durumda olanlar özellikle şirket ortaklığı durumlarında bir değişiklik yaşanmadıysa “Çat” diye kapılarını vuracak Bağ-Kur sorunu ile ancak ta ki emeklilik başvurusunda bulunduktan sonra karşılaşıyor, bu zamana kadar da sorun yok zannediyorlardı.

Emeklilik başvurusunda bulunduktan sonra da her şey geçmiş oluyor, zira kötü haberi 4-6 ay sonra aldıklarında emeklilikleri 3-4 yıl ötelenmiş olabiliyor. Bu da aşağı yukarı 100 bin TL’den 900 bin TL’ye kadar tutabilecek bir parasal zarar demek oluyor.

SGK ise tespit için adeta emeklilik başvurusu yapmayı bekliyor, bunda iş yoğunluğunun da payı var elbet. Bu durum da vatandaşın zararını, aksi yönden SGK’nın kârını artırmış oluyor.

İşte ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilenlerden 2008 sonrasında yeterli sayıda “durumda değişiklik” olayı meydana gelmemiş ve yeterince vatandaş mağduriyeti oluşmamış olsa gerek SGK 2019 yılında durduk yerde yeni ve daha etkili bir maraza çıkarıverdi.

2019/9 sayılı Genelge Ne Diyor?

2019/9 sayılı Genelgesi ile dedi ki: “Ortağı olduğu şirketten sigortalı olduğu ve 2008 sonrasında da durumunda değişiklik meydana gelmemiş olsa bile ben bu sigortalının ortağı olduğu şirketten sigortalılığını hangi tarihte başlamışsa o tarihten itibaren bozacağım.

Bu konuda hedef 2008 öncesinde bir şirkette çalışırken kendi şirketini kurup aralıksız olarak kendi şirketinde SSK sigortalılığı devam edenler ve bir şirket kurup şirketin ilk gününden itibaren o şirkette SSK sigortalısı olarak başlayanlardı.

Bu nedenle 2019 yılında emekliliği gelip de emeklilik başvurusu yapan ve geçmişinde ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilenlerin emeklilik talepleri ret cevabı yemeye başladı.

Bu sorunu yaşayanlardan ofislerimize başvuranların önemli bir bölümünü aktarma aşamasında diğer bir bölümüne de yargı yoluyla çözüm bulmaya başladık.

Uygulama devam ederken SGK kanuna aykırı genelgesinin etkisini artırmak amacıyla kendi genel yazısını çürüten yazılı talimatlar yayımlamaya da başladı ve aktarma işlemlerinde yurttaşın elini zayıflattı.

Ortağı Olduğu Şirketten Sigortalı Olarak Emekli Olanlar

Uygulama 2019 yılında emeklilik başvurusunda bulunanların durumlarını bozuyor gibi görünse de aslında öyle değil. Zira Ekim 2008 öncesinden beridir ortağı olduğu şirketten sigortalı bildirilip 2019 yılı öncesinde emekli aylığı bağlatabilenleri de etkiliyor.

Bu kapsamdakilerin emeklilik durumları bozulup aylıkları geri isteniyor.  İşte bu durum başına gelenler için de hukuki çözümümüz bulunuyor.

Şevket TEZEL

sevket@tezel.com 

Gsm: +90 551 100 82 82

Kaynak: İşbu içerik, Sosyal Güvenlik Müşaviri Şevket TEZEL’in özel izni ile yayınlanmıştır. Yazının tüm hakları ve sorumluluğu yazara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Askerlik Süresinin Sigortalılığa Etkisinde Son Değişiklikler 11.09.2020

Emekli Aylıklarında Aylık Bağlama Oranı Gerçeği 09.09.2020

Kamu Çalışanlarının Güncel Emekli Aylık ve İkramiyeleri 07.09.2020

Yurtdışı Borçlanması İle Bağlanan Emekli Aylıklarına Mini Job Engelinde Olumlu Adım 03.09.2020

Doğum Borçlanması Emekli Aylığını Ne Kadar Artırır? 28.08.2020

2020 Yılında Sigortalı ve Emekliler için Ölüm Yardımı ve Cenaze Ödeneği 26.08.2020

Madencilerin Emeklilik Tarihi de Aylık Hesabı da Farklıdır 24.08.2020

Son Genelgeler Işığında Sigortalılık Süresi Hesabında Yeni Değişiklikler 21.08.2020

Tüm Emekli Aylıklarında Püf Noktaları 19.08.2020

Mevzuat Sirküleri 27.07.2021/152

5 Puanlık Prim Teşvikinde 2021/Eylül Ayından İtibaren İşyeri Bazlı Değil, İşveren Bazlı Borç Sorgusu Yapılacaktır

⎯ 5 puanlık sigorta prim teşvikinde, işverenin SGK’ya yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığı hususu 1/9/2021 tarihinden (2021/Eylül ayından/döneminden) itibaren işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri esas alınarak yapılacaktır.
⎯ İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığının tespiti sırasında, işverenlerin SGK’ da kendi adına tescil edilmiş tüm işyerlerinden ve kendi adına tescil edilmiş tüm alt işverenliklerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları sorgulanacaktır. Bu sorgulama gerçek kişi işverenlerde T.C. kimlik numarası, tüzel kişi işverenlerde vergi kimlik numarası esas alınmak suretiyle yapılacaktır.
⎯ İşverenin, kendi adına tescil edilmiş işyerleri ve alt işverenlikleri haricinde ortak, üst düzey yönetici ve işveren vekili olarak işlem gördüğü işyerleri ile işverenin gerçek kişi olması halinde kendi sigortalılığından kaynaklanan 5510/4-1-b kapsamındaki ve 5510/60-g kapsamındaki yasal ödeme süresi geçmiş prim borçları sorgulanmayacaktır.
⎯ SGK’ya Türkiye geneli yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işverenler malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinde beş puanlık indirimden yararlanamayacağından, bu işverenlerin 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ilave altı puanlık indirimden de yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

5 PUANLIK SİGORTA PRİM TEŞVİKİNDE BORÇ SORGUSU:

5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan beş puanlık indirimden yararlanmanın usul ve esasları 2008/93, 2009/139 ve 2011/45 sayılı Genelgelerde açıklanmıştır. Bu genelgelere göre 5 puanlık indirimden yararlanmak için işyeri bazlı borç sorgusu yapılırken ilgili mevzuat bölümünde belirtilen SGK genelgesi ile, 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan beş puanlık indirim uygulamasına ilişkin borç sorgusu uygulamasında değişiklik yapılmıştır.
Buna göre;

1) 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi uyarınca beş puanlık indirim uygulamasında işverenin SGK’ya olan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu, 2021/Eylül ayına/dönemine ilişkin muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren işyeri bazında değil, işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerleri esas alınarak sorgulanacaktır. Bu durumda, beş puanlık indirimden yararlanmak isteyen ve kapsama giren bir işverenin aynı veya farklı Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğü’nde işlem gören birden fazla işyeri dosyasının bulunması halinde, işverenin Türkiye genelindeki tüm işyerlerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması gerekmektedir. İşverenin Türkiye genelindeki işyerlerinden herhangi birinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması halinde, yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmayan işyerlerinden dolayı da beş puanlık indirimden yararlanılamayacaktır.

Örnek 1: (A) Limited Şirketinin, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören işyerinden dolayı yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmamasına karşın, Bursa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde ödeme vadesi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında, işveren Bursa Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ndeki işyerinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi borcunu gecikme cezası ve gecikme zammı ile ödemediği sürece Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören işyerinden de beş puanlık indirimden yararlanamayacaktır.

2) Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bulunan işverenler, bahse konu borçlarının tamamını ödemeleri veya söz konusu borçların çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanun’un 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması, yapılandırma/taksitlendirme işlemleri devam ediyor olması ve yapılandırma/taksitlendirme kapsamına girmeyen yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının da bulunmaması kaydıyla, söz konusu indirimden, yasal verilme süresi sona ermemiş ilk muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden başlanılarak Türkiye genelinde indirim kapsamına giren tüm işyerlerinden yararlanabileceklerdir.
3) İşverenin Türkiye genelinde yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunup bulunmadığının tespiti sırasında, işverenlerin SGK’da kendi adına tescil edilmiş tüm işyerlerinden ve kendi adına tescil edilmiş tüm alt işverenliklerinden kaynaklanan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları sorgulanacaktır. Bu sorgulama gerçek kişi işverenlerde T.C. kimlik numarası, tüzel kişi işverenlerde vergi kimlik numarası esas alınmak suretiyle yapılacaktır.

İşverenin, kendi adına tescil edilmiş işyerleri ve alt işverenlikleri haricinde ortak, üst düzey yönetici ve işveren vekili olarak işlem gördüğü işyerleri ile işverenin gerçek kişi olması halinde kendi sigortalılığından kaynaklanan 5510/4-1-b kapsamındaki ve 5510/60-g kapsamındaki yasal ödeme süresi geçmiş prim borçları sorgulanmayacaktır.

Örnek 2: (B) Limited Şirketine ait İstanbul ve İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nde işlem gören işyerlerinin SGK’ ya yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmadığı, ancak (C) Limited Şirketinin başka bir işverendeki alt işverenliğinden dolayı SGK’ya yasal ödeme süresi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında; alt işverenlikten kaynaklanan borcu ödenmediği sürece anılan işverenin İstanbul ve İzmir Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünde işlem gören işyerlerinden dolayı beş puanlık indirimden yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

Örnek 3: (C) gerçek kişi işvereninin Ostim Sosyal Güvenlik Merkezinde işlem gören işyerinden SGK’ya yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmadığı, ancak bu gerçek kişinin başka bir şirketteki ortaklığından dolayı SGK’ya yasal ödeme süresi geçmiş prim borcunun bulunduğu varsayıldığında; diğer şartlar sağlanmak kaydıyla anılan işverenin Ostim Sosyal Güvenlik Merkezinde işlem gören işyerinden dolayı beş puanlık indirimden yararlanması mümkün bulunmaktadır.

4) SGK’ya Türkiye geneli yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunan işverenler malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinde beş puanlık indirimden yararlanamayacağından, bu işverenlerin 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ilave altı puanlık indirimden de yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

5) 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan, “Bu fıkra ve diğer ilgili mevzuatla sağlanan sigorta prim desteklerinin aynı dönem için birlikte uygulanması halinde, bu destek öncelikle uygulanır.” hükmüne istinaden, işverenin Türkiye genelinde; – Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması halinde, öncelikle 5510 sayılı Kanun’un 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde öngörülen beş puanlık prim desteğinden, ardından diğer prim teşviklerinden,

⎯ Yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması halinde ise, beş puanlık indirim uygulanmaksızın sadece ilgili kanunlarda yer alan prim teşviklerinden, yararlanılabilecektir.

Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Mevzuat Sirküleri 10.05.2021/104

Geriye yönelik teşvik düzeltme işlemleri sonlandırıldı

1) 2021/MAYIS ayı /döneminden itibaren;

− 5510 sayılı Kanun ve diğer Kanunlarda yer alan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmayan aylar/dönemler için geriye yönelik prim teşviki, destek ve indirimlerden yararlanılması,
− Yararlanılmış olan prim teşvik, destek ve indirimin başka bir prim teşviki, destek ve indirim ile değiştirilmesi, İmkanı ortadan kalkmıştır.

2) 5746 sayılı AR-GE Teşviki ile 5225 sayılı Kültür Yatırım Teşvik belgelerine istinaden SGK tarafından işyeri tescil işleminin yapılamaması veya geç yapılması, işverenlerce ibraz edilen belgelerin ilgili SGK ünitelerince uygun görülmesine rağmen sisteme tanımlama işleminin yapılamaması veya geç yapılması, ilgili Bakanlıkça gönderilen bilgilerin işverenlere hiç bildirilmemiş veya geç bildirilmiş olması nedenleriyle işverenlerce, başka bir prim teşvikinden yararlanmak üzere ilgili kanun numaralarından verilen muhtasar ve prim hizmet beyannameleri yerine ilgisine göre 25510/16322/26322/05746/15746/25225/55225 kanun numaralarından düzenlenen muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin işleme alınmasına yönelik talepte bulunulması halinde, bu kapsamdaki geriye yönelik teşviklerden yararlanılabilecektir.

GERİYE YÖNELİK TEŞVİK UYGULAMALARI

5510 sayılı Kanun’un ek-17 inci maddesinin birinci fıkrasında “Bu Kanun veya diğer kanunlarla sağlanan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmadığı ay/dönemlerde gerekli tüm koşulların sağlanmış olması ve yararlanılmayan ayı/dönemi takip eden altı ay içerisinde Kuruma müracaat edilmesi şartlarıyla, başvuru tarihinden geriye yönelik en fazla altı aya ilişkin olmak üzere, yararlanılmamış olan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabilir veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimleri başka bir prim teşviki, destek ve indirimi ile değiştirilebilir.” hükmü düzenlenmişti.

22/04/2021 tarihli ve 31462 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7316 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 10′ uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un Ek 17’nci maddesinin birinci fıkrası değiştirilmiştir. Buna göre, 5510 sayılı Kanun’un Ek 17’nci maddesinin birinci fıkrasına ilişkin değişiklik 01/05/2021 tarihi itibarıyla yürürlüğe gireceğinden, anılan maddenin birinci fıkrası kapsamında 2021/Mayıs ayı/dönemi ve sonrasına ilişkin olmak üzere;

− 5510 sayılı Kanun ve diğer Kanunlarda yer alan prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği halde yararlanılmayan aylar/dönemler için geriye yönelik prim teşviki, destek ve indirimlerden yararlanılması,
− Yararlanılmış olan prim teşvik, destek ve indirimin başka bir prim teşviki, destek ve indirim ile değiştirilmesi, mümkün bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, 2020/Ekim, Kasım, Aralık, 2021/Ocak, Şubat ve Mart aylarına/dönemlerine ilişkin 5510 sayılı Kanun’un Ek 17’nci maddesinin mülga birinci fıkrası kapsamında geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişikliği için asıl/ek/iptal nitelikteki muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin en geç 30/4/2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) “e-SGK / İşveren / E-Bildirge V2 / Aylık Prim Hizmet Belgesi Girişi” ekranları vasıtasıyla SGK’ya gönderilmesi gerekirdi.

01/05/2021 tarihi ve sonrasında bu aylara/dönemlere ilişkin geriye yönelik teşvikten yararlanma veya teşvik değişikliğine dair düzenlenerek gönderilen muhtasar ve prim hizmet beyannameleri işleme alınmayacaktır.

5510 sayılı Kanunun Ek 2’nci maddesinde yer alan sigorta primi teşviki uygulamasında;
− Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen teşvik belgelerine istinaden SGK’ya intikal ettirilen bilgilerin sisteme kodlanmasının ardından ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce/sosyal güvenlik merkezince işverenlere teşvikten yararlanılmasına ilişkin bilgilerin resmi bir yazı ile bildirilmesi,
− Ekonomi Bakanlığınca yatırım teşvik belgesi verilen bir işyerine birden fazla yatırım teşvik belgesinin verildiği durumlarda her bir teşvik belgesi için ayrı bir işyeri dosyasının tescil edilmesi,
− Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar kapsamında desteklenen tersanelerin gemi inşa yatırımlarında, teşvikten yararlanılacak her bir gemi için ayrı bir işyeri dosyasının tescil edilmesi,
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında sigorta prim teşvikinden yararlanacak işverenlerce, teşvikten yararlanmaya hak kazanıldığına ilişkin ilgili kurum, kuruluş, vakıf veya denetimle görevli şirketlerden alınan belgeler ile birlikte SGK’nın ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak müracaat edilmesi,

5225 sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu kapsamında sigorta primi teşvikinden yararlanacak işverenlerce ‘Kültür Yatırım Belgesi’ veya ‘Kültür Girişim Belgesi’ ile kurumlar vergisi mükellefi olduklarına ilişkin ilgili vergi dairesinden alınan belgelerin sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine dilekçe ekinde ibraz edilmesi,
Gerekmektedir.

Buna göre, yukarıda bahsi geçen kanunlar kapsamında SGK’nın ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce/sosyal güvenlik merkezince; söz konusu teşvik belgelerine istinaden işyeri tescil işleminin yapılamaması veya geç yapılması, işverenlerce ibraz edilen belgelerin ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğünce/sosyal güvenlik merkezince uygun görülmesine rağmen sisteme tanımlama işleminin yapılamaması veya geç yapılması, ilgili Bakanlıkça gönderilen bilgilerin işverenlere hiç bildirilmemiş veya geç bildirilmiş olması nedenleriyle işverenlerce, başka bir prim teşvikinden yararlanmak üzere ilgili kanun numaralarından verilen muhtasar ve prim hizmet beyannameleri yerine ilgisine göre 25510/16322/26322/05746/15746/25225/55225 kanun numaralarından düzenlenen muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin işleme alınmasına yönelik talepte bulunulması halinde, işverenin iradesi dışında oluşan bu durumlar nedeniyle ilgili kanunlar gereği geriye yönelik yararlanma talepleri işleme alınacaktır.

Kaynak: TÜRMOB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

2-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin elektronik ortamda verilmesi zorunlu mudur?

3-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ne zaman ve nereye verilecektir?

4-İçinde bulunulan ayın 15’i ile müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmaları karşılığı ücret alan sigortalılar için muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ne zaman ve nereye verilecektir?

5-Biten özel bina inşaat ve ihale konusu işler için muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin takip eden ay beklenilmeden verilmesi mümkün müdür?

6-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi hangi durumda Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmiş sayılacaktır?

7-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesinde hata bulunması halinde beyanname kabul edilecek midir?

8-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin tahakkuklar elektronik ortamda mı iletilecektir?

9-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki istenen bilgiler sigortalı bazında mı doldurulacaktır?

10-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin düzeltme beyannamesi verilirken beyannamede yalnızca düzeltme yapılacak sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgileri mi yer alacaktır?

11-Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde belirtilen yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süresi içinde verilmiş gibi kabul edilen haller nedeniyle verilmesi gereken düzeltme beyannameleri nasıl verilecektir?

12-Beyanname gönderme aracılık yetkisi almış bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mevcut e-beyanname kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini kullanarak Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi göndermeleri mümkün müdür?

13-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi dışında kalan ve Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı elektronik ortamda yerine getirilmesi gereken yükümlülükler için Sosyal Güvenlik Kurumundan şifre alınması gerekmekte midir?

14-e-Bildirge kullanıcı başvurusu bulunamadı hatası alınması halinde yapılması gerekli olan işlem nedir?

15-Beyannamede yer alan meslek adı ve kodu hangi kriter esas alınarak bildirilecektir?

16-Sigortalıya yapılan ücret ve ücret dışı ödeme toplamının prime esas kazanç üst sınırını aşması halinde bildirim nasıl yapılacaktır?

17-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi hangi kodlu beyannameler ile verilebilmektedir?

18-Vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmayan, sadece çalıştırdıkları sigortalıların prim ve hizmet bildirimlerini yapmak amacıyla 0003 gelir stopajı mükellefiyeti açtıranlar hangi kodlu beyanname ile bildirim yapabileceklerdir?

19-1003B Kodlu Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile hangi halde bildirim yapılabilecektir?

20-Genel bütçe kapsamında kamu kurumlarında döner sermayeden ödeme yapılan sigortalıların bildirimi nasıl yapılacaktır?

21-Beyannamenin sisteme girilmesinden sonra beyannamenin sigorta primlerine ilişkin kısmının onaylanması işlemi nereden yapılacaktır?

22-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi ile yapılan sigorta bildirimlerine ilişkin oluşan tahakkukların ödeme sürelerinde değişiklik var mıdır?

23-Ücret ve ücret dışı ödeme yapılan ancak 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı sayılmayanlar için beyannamenin Sosyal Güvenlik Kurumuna ilişkin kısmının bildirilecek midir?

24-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi uygulamasının kapsamı dışında kalanlar kimlerdir?

25-Aile sağlığı merkezleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesi uygulaması kapsamında mıdır?

26-Kolay işverenlik uygulamasına geçen apartman yönetimleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verecek midir?

27-Kolay işverenlik uygulamasına geçmemiş apartman yönetimleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verecek midir?

28-5510 sayılı Kanunun Ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıranlar muhtasar ve prim hizmet beyannamesi gönderecek midir?

29-5510 sayılı Kanunun Ek 9 uncu maddesi kapsamına geçiş için 26.08.2020 tarihine kadar talepte bulunulması halinde muhtasar ve prim hizmet beyannamesi verilecek midir?

30-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin düzenlenmesi sırasında sigorta bildirimleri bölümünde gün bilgileri ne şekilde girilecektir?

31-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin gönderilmesi sırasında “UAVT adresi bulunamadı.” şeklinde hata alan işverenlerin ne şekilde işlem yapmaları gerekmektedir?

32-Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin gönderilmesi sırasında işyeri sicil sıra numarası, eski şube kod, yeni şube kod, il kodu, sigortalı T.C. kimlik numarası, sigortalı adı/soyadı, gün, kazanç gibi konularda hata alınması halinde ne şekilde işlem yapılacaktır?

33-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin verilmesi aşamasında Vergi Kimlik Numarası ile SGK İşyeri Sicil Numarasının eşleştirilmesi gerekmekte midir?

34-Bankaların merkez ve şube vergi numaraları farklı olduğundan, bunların merkezden muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermesi için nasıl bir işlem yapmaları gerekir?

35-2020/6 ve öncesi için geriye yönelik belgeler (B TAHAKKUK NEDENİ) ne şekilde verilecektir?

36-SGK tescilinde genel bütçe olarak işaretlendiği için aylık prim ve hizmet belgesi göndermiş ancak daha sonra tescildeki genel bütçe kodu kaldırılmış işyerleri muhtasar ve prim hizmet beyannamesi göndermek istediklerinde her hangi bir uyarı verilecek midir?

37-Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi için gerekli teknik ve mevzuat desteği alınabilecek kanallar nelerdir?

Kaynak: SGK
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Av. Sezer Emre
s.emre@ozgunlaw.com

17.07.1964 tarihli 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun mülga üçüncü maddesi sigortalı sayılmayanları düzenlemiş ve Kanunun üçüncü maddesinin I/d bendinde, ev hizmetlerinde çalışanların tamamı sigorta kapsamı dışında tutulmuştur. Başlangıçta ev hizmetlerinde sürekli veya süreksiz çalışanların tümü 506 sayılı Kanun kapsamı dışında tutulmuş iken, 506 sayılı Kanun’un mülga üçüncü maddesinin 1/d bendinde 11.08.1977 tarihli 2100 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli çalışanlar sosyal sigorta kapsamına dahil edilerek, sigortalı sayılmışlardır.

31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun altıncı maddesinin c bendine göre, “Ev hizmetlerinde süreksiz olarak çalışanlar ile ev hizmetlerinde hizmet akdi ile sürekli çalışmasına rağmen, haftalık çalışma sürelerinin 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen sürelerden az olması nedeniyle, aylık kazançları prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olanlar” sigortalı sayılmamıştır.

Bu düzenleme ile, ev hizmetlerinde çalışan işçiler açısından 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun gerisine gidilmiş ve ev hizmetlerinde çalışanların büyük çoğunluğu sosyal sigorta kapsamı dışında bırakılmıştır. 17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun’un dördüncü maddesi ile 5510 sayılı Kanun’un altıncı maddesinin c bendi “Ev hizmetlerinde çalışanlar (ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç)” şeklinde değiştirilmiştir.

Ev hizmetlerinde çalışanların sosyal güvenliğine ilişkin olarak, 6552 sayılı Kanun’un 55 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanun’a ek dokuzuncu madde eklenmiş ve bu düzenleme, 1 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

“Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı ve konut kapıcılığı

EK MADDE 9 – (Ek: 10/9/2014-6552/55 md.) Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olan sigortalılar ile konut kapıcılığı işyerlerinde çalıştırılan sigortalılar hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara ilişkin hükümler uygulanır. Bunların bildirimi, işverenler tarafından örneği Kurumca hazırlanan belgeyle en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılır. Süresinde yapılmayan bildirim için işverene 102 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi hükmü uygulanır.

Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için ise, çalıştırıldıkları süreyle orantılı olarak çalıştıranlarca 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının %2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenir. Bu şekilde çalışanların sigortalılık tescili, çalışan ve çalıştıran imzalarını da ihtiva eden ve en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar Kuruma verilmesi gereken örneği Kurumca hazırlanacak belgenin Kuruma verilmesi ile sağlanır. Sigortalılık başlangıcında bu belge üzerinde çalışma başlangıcına dair kayıtlı en eski tarih esas alınır. Bunlar hakkında hastalık sigortası hükümleri uygulanmaz. Bu fıkra kapsamına girenler, adlarına ödenen priminin ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar aynı kazancın otuz katının %32,5 oranında prim ödeyebilir. Bunun %20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları, %12,5’i genel sağlık sigortası primidir. Bu süre içinde ödenmeyen primin ödenme hakkı düşer. Ödenen primler 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalılık sayılır.

İkinci fıkra kapsamındakileri çalıştıranlar bu Kanun uygulamasında işveren sayılmaz. Sigortalının iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kollarından sağlanan yardımlardan yararlanabilmesi için iş kazasının olduğu tarihten en az on gün önce tescil edilmiş olması ve sigortalılığının sona ermemiş olması, bu Kanuna göre iş kazası veya meslek hastalığından dolayı geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi veya sürekli iş göremezlik geliri ya da malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından aylık bağlanabilmesi için prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şarttır. Bu sigortalılar ile ilgili iş kazası ve meslek hastalığı olaylarında Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz.

Bu maddenin ikinci fıkrasındaki sigortalılar hakkında Kanunun 67 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri hükümleri uygulanır.

Bu madde kapsamındaki sigortalılarla ilgili olarak prim oranları ve uygulanacak sigorta kolları hariç olmak üzere, Kanundaki işveren yükümlülüklerini yeniden belirlemeye, Kuruma verilmesi gereken bildirge ve belgeleri birleştirmeye, yapılacak bildirimlerin ve primlerin ödenmesine ilişkin usul ve esasları tespite Kurum yetkilidir.

Bu madde kapsamındaki sigortalılarla ilgili olarak bu maddede aksine hüküm bulunmaması kaydıyla bu Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.”

Bu düzenleme çerçevesinde ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olan çalışanlar, Kanun’un dördüncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaktadır. Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 günden az olanlar için ise kanunda belirtilen oranda iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödenir.

5510 sayılı Kanun’un ek dokuzuncu maddesine göre, ev hizmetlerinde çalışanın sigortalılığı için bildirimde bulunacak kişi gerçek kişi olmalı, yapılan hizmet ev tanımı kapsamında bulunmalı ve ev hizmetleri olarak belirtilen işlerden sayılmalıdır. Bu düzenleme 10 günden az çalışanları uzun vadeli sigorta kolları bakımından kapsam dışı bırakmaktadır.

Düzenlemenin yürürlüğe girdiği 01.04.2015 tarihi itibariyle ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı, bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar ile aynı veya farklı gerçek kişi yanında 10 günden az çalışanlar olarak ikili ayrıma tabi tutulmuştur. Bu bağlamda ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla çalışanlar tam sigortalı sayılırken, 10 günden az çalışanlar kısmi sigortalı statüsünde kabul edilebilir.

Av. Sezer Emre

Kaynakça:

1. Mülga 506 sayılı Kanun
2. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Kaynak: Av. Sezer Emre – İçerik, Ozgun Law firmasının özel izni ile yayınlanmıştır.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Konkordatoda Mühlet İçerisinde Alacaklılar Tarafından İbraz Edilen Çeklere “Karşılıksızdır” Şerhi Vurulmaması

Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Tanıma ve Denklik İşlemleri Usul ve Esasları ile Başvuru Süreci

Covi̇d-19 Salgın Hastalığı Kapsamında Zorunlu Aşı Tartışmalarına İli̇şki̇n Hukuki̇ Değerlendi̇rme

Taşınmaz Edinimi ile Türk Vatandaşlığı Kazanılmasının Usul ve Esasları

Aracı Hizmet Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğuna İlişkin Olarak Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin E. 2017/5834 K. 2018/12148 Kararının İncelenmesi

Türk Hukukunda Unutulma Hakkı

Covid-19’un Mevcut Konkordato Projelerine Etkisi

Hakim Şirketin Güvenden Doğan Sorumluluğu

7249 Sayılı Avukatlık Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Anayasaya Aykırılık Tartışması Üzerine

Arazi ve Arsa Düzenlemeleri Hakkında Yönetmelikle Gelen Değişiklikler ve Yapılan Düzenlemeler

Arazi ve Arsa Düzenlemeleri-Düzenleme Ortaklık Payı

Ticari Elektronik İleti Yönetim Sisteminin Kapsamı ve Uygulamaya İlişkin Esasları 

Sponsorluk Sözleşmelerinin Genel Hatlarıyla Hukuki İncelenmesi 

2018 Yılı için AYLIK İşsizlik maaşı;
-En AZ                 :    811,80 TL
-En FAZLA           : 1.623,60 TL olarak uygulanacaktır.

1- İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR?
İşsizlik Maaşı; Ülkemizde ilk defa 1999 yılında yayınlanan 4447 Sayılı Kanun ile uygulanmaya başlanmıştır. 1999 yılında başlanarak çalışanların prime esas kazançları dikkate alınarak maaşlarından işveren tarafından işsizlik sigortası prim kesintisi yapılmakta ve kanunla getirilen koşulları sağlayan sigortalılara işsizlik ödeneği verilmektedir.

2- İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINA KİMLER GİRER?
– 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda belirtilen ve bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar,

– 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda belirtilen ve sandıklara tabi sigortalılar,

Ayrıca istekleri halinde;
– 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar,
-Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında 1 ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler,

işsizlik sigortasının kapsamındadır.

3- İŞSİZLİK SİGORTASINDAN YARARLANMA KOŞULLARI NELERDİR?
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için;
– Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
– Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
– Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
– Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak, gerekmektedir.

4- İŞSİZLİK SİGORTASINA BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir.
– İŞKUR birimine şahsen gelerek veya
– Elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir.
– E-Devlet şifresi ile internet üzerinden başvuru yapılabilir.
Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik sigortası başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır.

5- İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR SÜRE İLE ALINABİLİR?
İşsizlik ödeneğinin süresi
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
–600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
180 gün (6 AY)
– 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
240 gün, (8 AY)
–1.080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
300 gün, (10 AY) süre ile işsizlik ödeneği (kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla) verilmektedir.

6- İŞSİZLİK MAAŞI HESAPLANIRKEN HANGİ HALLER KESİNTİ OLARAK DİKKATE ALINMAZ?
Son 120 günde kesinti sayılmayan haller;
Hizmet akitleri 4447/51 inci madde kapsamında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte;

– Hastalık,
– Ücretsiz izin,
– Disiplin cezası
– Gözaltına alınma,
– Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,
– Kısmi istihdam,
– Grev,
– Lokavt,
– Genel hayatı etkileyen olaylar,
– Ekonomik kriz,
– Doğal afet,
nedenleriyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmamaktadır.

7- İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDA SUNULAN HİZMETLER NELERDİR?
İşsizlik ödeneği alanlara İŞKUR tarafından;
– İşsizlik ödeneği verilmesi,
– Genel sağlık sigortası primleri ödenmesi,
– Yeni bir iş bulma,
– Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır.

8- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NASIL HESAPLANIR?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 (dört) aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının % 40 olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının % 80 geçememektedir.

Örnek 1: Asgari ücretli çalışan ve 5 yıl süreyle, 4a kapsamında (eski SSK’ lı) bir işverene bağlı olarak çalışan Didem Hanım;
– İşveren tarafından işten çıkarılmıştır,
– 5 yıl üzerinden prim ödeme gün sayısı 1.800 gündür,
– Son 4 ay 120 gün sigortalı olarak çalışmıştır.
Yukarıdaki kriterlere göre Didem Hanım, işsizlik maaşı almaya hak kazanmıştır.
Aylık işsizlik maaşı yaklaşık şöyle hesaplanır;

Didem Hanım, 10 ay boyunca aylık olarak 811,80 -TL İşsizlik Maaşı alacaktır.

Örnek 2: Brüt ücreti 5.000-TL olan ve 10 yıl süre ile 4a kapsamında (eski SSK’lı) olarak bir işyerinde çalışan
Öznur Hanım
– İşveren tarafından işten çıkarılmıştır,
– 10 yıl üzerinden prim ödeme gün sayısı 3.600 gündür,
– Son 4 ay 120 gün sigortalı olarak çalışmıştır.
Yukarıdaki kriterlere göre Esra Hanım, işsizlik maaşı almaya hak kazanmıştır.
Aylık işsizlik maaşı yaklaşık şöyle hesaplanır;

Öznur Hanım; 10 Ay boyunca 1.623,60 -TL İşsizlik Maaşı alacaktır.

9- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN ÖDENMESİ NE ŞEKİLDE OLUR?
İlk işsizlik ödeneği ödemesi,
– Ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılmaktadır.
Sigortalı işsizler, TC Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTT şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler.

10- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN KESİLDİĞİ HALLER NELERDİR?
 İşsizlik ödeneği almakta iken;
– İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

-Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.

– İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.

– İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır.

**Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

11- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN HERHANGİ BİR KESİNTİ YAPILIR MI?
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.  

 12- İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANABİLİR Mİ?
İşsizlik ödeneği alanlar Genel Sağlık Sigortası kapsamında olup bakmakla yükümlü olduğu kişiler de Genel Sağlık Sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. İşsizlik ödeneği ödenirken, ilgililer adına sadece Genel Sağlık Sigortası primleri yatırıldığı için, emeklilik yönünden dikkate alınmamaktadır.

 13- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALIRKEN NELER YAPILMASI GEREKİR?
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
– İkamet adresinin değişmesi,
– Herhangi bir Sosyal Güvenlik Kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
– Yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
– Silahaltına alınılması,
– Yurtdışına çıkılması,
– Bir işte çalışmaya başlanması,
– Mahkeme kararıyla işe iade edilmesi
hallerinde durum en yakın İŞKUR birimine 15 gün içinde bildirmelidir.

**Sigortalı işsiz kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

14- İŞSİZLİK SİGORTASI PRİM MİKTARI NE KADARDIR?
İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançların üzerinden hesaplanan
– % 1 sigortalı,
– % 2 işveren ve
– %1 Devlet payından oluşmaktadır.
İsteğe bağlı işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise
– % 1 sigortalı ve
– % 2 işveren payı alınmaktadır.

Kaynak: İŞKUR
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yaşlılık aylıklarında;
1- Son 7 (yedi) yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla hizmetin geçtiği sigortalılık hali,
2- Hizmetlerin eşit olması halinde ise son sigortalılık hali esas alınır.

Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yapılacak işlemler kısaca aşağıdaki gibidir;
    1– İşveren bir defaya mahsus olmak üzere kendi TC Kimlik Numarasını yazarak                5510 SMS ile gönderilecek,
        (Örnek: 12345678912 yazılarak GÖNDER diyerek 5510 SMS yollanır.)
    2- Onay SMS’ i geldikten sonra prim ödeme işlemine başlanabilir.
    3- Prim ödeme işlemi için, aşağıdaki bilgiler 5510 SMS ile gönderilir;
         3.1- Çalışanın TC Kimlik Numarası
         3.2- Çalıştırılan gün sayısı “EVHİZ TCKİMLİKNO 8″ şeklinde yazılacaktır.
        (Örnek: EVHİZ 12345678912 8 şeklinde yazılarak 5510 SMS ile yollanır)

Daha detaylı açılama aşağıdaki gibidir;

1- HANGİ İŞLER EV HİZMETİ SAYILIR?
    1.1- Ev içerisinde yaşayanlar tarafından yapılabilecek;
           1.1.1- Temizlik,
           1.1.2- Ütü,
           1.1.3- Yemek yapma,
           1.1.4- Çamaşır,
           1.1.5- Bulaşık yıkama,
           1.1.6- Alışveriş,
           1.1.7- Bahçe işleri,
           1.1.8- Çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin, ev halkı                       dışındaki bireyler tarafından yapılması işleri ev hizmeti sayılacaktır.
    1.2- Çocuk, yaşlı veya özel bakım işinin ev hizmetinde çalışanın
           1.2.1- Evinde
           1.2.2- Hastane,
           1.2.3- Bakımevi vb. gibi
                     yerlerde yapılması da ev hizmeti sayılacaktır.
    1.3- Aynı evde oturan üçüncü dereceye kadar akraba olanların yaptıkları işler ev                       hizmeti sayılmayacaktır. 

2- EV HİZMETLERİNDE SİGORTALI ÇALIŞTIRMA İLE GETİRİLEN YENİ UYGULAMADAN HANGİ İŞVERENLER YARARLANABİLECEKTİR?
Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştırmayı düzenleyen yeni uygulamadan gerçek kişiler yararlanacak olup tüzel kişilerin talepleri kabul edilmeyecektir.

3- EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI NASIL SAĞLANACAK?
    3.1- Ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıranlar hakkında bu işlerin ay içinde 10 günden az             ve 10 günden fazla yapılıp yapılmadığına göre işlem yapılacaktır.
    3.2- Ayda 10 günden az çalışanlar
           3.2.1- İş kazası,
           3.2.2- Meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılacak,
           3.2.3- Primleri çalıştıran kişi tarafından ödenecek,
           3.2.4- Sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik)                       ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilecektir.
    3.3- Ayda 10 gün ve üzerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından kolay                  işverenlik uygulamaları çerçevesinde ödenecektir. 

4- EV HİZMETİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI NASIL SAĞLANACAK?
    4.1- Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar bu kişiler için                     çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının % 2’si oranında               iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecektir.
    4.2- İş kazası ve meslek hastalığı primi 01.01.2017- 31.12.2017 tarihleri                     arasında bir gün için ödenecek tutar 1,19-TL’ dir.

5- EV HİZMETİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLAR KURUMA NASIL BAŞVURACAK?
    5.1- Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için bunları çalıştıranlar “EV                       HİZMETLERİNDE ON GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILACAKLARA İLİŞKİN FORM”            ile Kuruma müracaat edecektir.
    5.2- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar                            “www.turkiye.gov.tr” uygulaması aracılığıyla da müracaat edebileceklerdir. Bu             şekilde müracaat edecekler “e-hizmetler” menüsünden “SGK”yı seçerek “4A On Günden Az Süreli Ev Hizmetleri İşveren Başvuru ve Sorgulama” ekranından çalıştırılan sigortalının TC numarası ve çalıştırılan gün girilerek sigortalı bildirimi yapılacaktır. “www.turkiye.gov.tr” uygulamasından müracaat edenlerin ayrıca “EV HİZMETLERİNDE ON GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILACAKLARA İLİŞKİN FORM” düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
    5.3- Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabilmektedir. SMS uygulamasının, ev hizmetlerinde aynı işveren yanında ayda 10 günden az çalışanlar için öncelikle sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp “5510” kısa mesaj servisine kendini “çalıştıran” olarak kaydettirmesi, daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine göndererek sigortalı için tescil kaydı oluşturulması yoluyla yapılacaktır. Ayda 10 günden az çalışanların ayın farklı çalışma günleri için ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini “5510” kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS gönderilmesi gerekmektedir. Kullanılacak cep telefonu hattının Mobil Ödeme’ ye açık olması gerekmektedir.
    5.4- Kuruma doğrudan ya da posta yoluyla, “www.turkiye.gov.tr” uygulamasından müracaat edenler iş kazası ve meslek hastalığı primini banka aracılığı ile Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edenler ise cep telefonu hatlarına tanımlı TL’leri ile veya cep telefonu faturaları ile ödeyebileceklerdir.

6- EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLAR HER DEFA MÜRACAAT EDECEK Mİ?
    6.1- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların bu çalışmanın takip eden aylara da devam etmesi halinde “EV HİZMETLERİNDE ON GÜNDEN AZ ÇALIŞTIRILACAKLARA İLİŞKİN FORM” un “Çalışma devamlı mı ?” kısmının işaretlenmesi yeterlidir.
    6.2- “www.turkiye.gov.tr” uygulaması ve Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edenlerin her bir çalışma (gün ve kişi) için ayrıca işlem yapılması gerekmektedir.

7- KİMLER EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SÜRE İLE ÇALIŞABİLİR?
    7.1- Herhangi bir çalışması olmayanlar,
    7.2- 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi çalışanlar,
    7.3- İsteğe bağlı sigortalılar,
    7.4- 2925 sayılı Kanuna, 5510 sayılı Kanunun ek 5 ve ek 6 ncı maddelerine tabi sigortalılar,
    7.5- Kurumdan aylık ve gelir alanlar,
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışabilirler.

***Emekli aylığı alanların aylıkları kesilmez, bunlardan ayrıca uzun vade ve genel sağlık sigortası primi alınmaz.

8- EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SÜRE İLE ÇALIŞAN SİGORTALILAR EMEKLİLİK SİGORTASI PRİMİ ÖDEYEBİLECEK Mİ?
    8.1- Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışan sigortalılar için ayrıca 30 gün üzerinden uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödemelerine imkân sağlanmış olup sigortalıların bu primi ödemeleri için Kuruma müracaat etmelerine gerek bulunmamaktadır.
    8.2- Ev hizmetinde çalışan kişinin uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemesi için çalıştıran kişi tarafından 1 gün iş kazası primi bildirilmesi yeterli olacaktır.
    8.3- Sigortalılar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödeyebilecek olup bu sürenin geçirilmesi halinde primin bir daha ödenme imkânı kalmayacaktır.

9- EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SÜRE İLE ÇALIŞANLARIN ÖDEYECEĞİ EMEKLİLİK VE SAĞLIK SİGORTASI PRİMİ NE KADAR?
01.01.2017 – 31.12.2017 tarihleri arasında
Günlük kazanç alt sınırına göre ödeyecekleri tutar: 59,25 x 30 x % 32,5 = 577,69-TL’ dir.

10- EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLAR GENEL SAĞLIK SİGORTASI YARDIMLARINDAN NASIL YARARLANACAKLAR?
    10.1- Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışması olanlar uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından faydalanabilecekler. Prim ödememeleri halinde ise sağlık yardımları önceki statüleri üzerinden verilmeye devam edecektir.
    10.2- Örneğin; eşinden dolayı sağlık yardımlarından yararlanan ev hizmetlerinde gündelikçi olarak çalışan kadın sigortalının uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödememesi halinde eşinden dolayı sağlık yardımı almaya devam edecektir.
    10.3- Babasından dolayı yetim aylığı alan kızın ev hizmetinde 10 günden az çalışması uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödenmemesi halinde yetim aylığı kesilmeyecek, sağlık yardımlarını almaya devam edecektir. 

11- EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLARIN BAŞKA YÜKÜMLÜLÜKLERİ VAR MI?
    11.1- Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmayacak olup sadece sigortalılar adına iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecektir.
    11.2- Ayrıca;
           11.2.1- İşyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi,
           11.2.2- Sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi,
           11.2.3- Prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi,
           11.2.4- Sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi,
10 günden az sigortalı çalıştıranlardan alınmayacaktır.

12- EV HİZMETLERİNDE 10 GÜNDEN AZ SÜRELİ YABANCI UYRUKLU ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
    12.1- 4817 sayılı Kanun gereğince yabancılara 1 yıl süreli çalışma izni verilmekte olduğundan yabancılar kısmi süreli çalışamamaktadırlar.
    12.2– Yabancı uyrukluların ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığının tespiti halinde bunlar hakkında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanacak ay içinde çalışma gün sayısı 30 gün olarak alınacaktır.

Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi,  gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

1- İŞSİZLİK MAAŞI NEDİR?
İşsizlik Maaşı; Ülkemizde ilk defa 1999 yılında yayınlanan 4447 Sayılı Kanun ile uygulanmaya başlanmıştır. 1999 yılında başlanarak çalışanların prime esas kazançları dikkate alınarak maaşlarından işveren tarafından işsizlik sigortası prim kesintisi yapılmakta ve kanunla getirilen koşulları sağlayan sigortalılara işsizlik ödeneği verilmektedir.

2- İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINA KİMLER GİRER?
– 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda belirtilen ve bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalılar,
– 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununda belirtilen ve sandıklara tabi sigortalılar,

Ayrıca istekleri halinde;
– 4857 sayılı Kanuna göre kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar,
-Ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı işyerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında 1 ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler, işsizlik sigortasının kapsamındadır.

3- İŞSİZLİK SİGORTASINDAN YARARLANMA KOŞULLARI NELERDİR?
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek için;
– Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
– Hizmet akdinin feshinden önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olmak,
– Son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
– Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak, gerekmektedir.

4- İŞSİZLİK SİGORTASINA BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir.
– İŞKUR birimine şahsen gelerek veya
– Elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir.
– E-Devlet şifresi ile internet üzerinden başvuru yapılabilir.

Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

İşsizlik sigortası başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır.

5- İŞSİZLİK MAAŞI NE KADAR SÜRE İLE ALINABİLİR?
İşsizlik ödeneğinin süresi
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde;
– 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
180 gün (6 AY)
– 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
240 gün (8 AY)
– 1.080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere
300 gün (10 AY)
süre ile işsizlik ödeneği (kanunda yer alan diğer şartları taşınması kaydıyla) verilmektedir. 

6- İŞSİZLİK MAAŞI HESAPLANIRKEN HANGİ HALLER KESİNTİ OLARAK DİKKATE ALINMAZ?
Son 120 günde kesinti sayılmayan haller;
Hizmet akitleri 4447/51 inci madde kapsamında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün içinde, hizmet akdi devam etmekle birlikte;
– Hastalık,
– Ücretsiz izin,
– Disiplin cezası
– Gözaltına alınma,
– Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,
– Kısmi istihdam,
– Grev,
– Lokavt,
– Genel hayatı etkileyen olaylar,
– Ekonomik kriz,
– Doğal afet,
Nedenleriyle işyerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan bu süreler kesinti sayılmamaktadır.

7- İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDA SUNULAN HİZMETLER NELERDİR?
İşsizlik ödeneği alanlara İŞKUR tarafından;
– İşsizlik ödeneği verilmesi,
– Genel sağlık sigortası primleri ödenmesi,
– Yeni bir iş bulma,
– Meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimi verilmesi,
hizmetleri sağlanmaktadır.

8- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ NASIL HESAPLANIR?
Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 (dört) aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40 olarak hesaplanmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80 geçememektedir.

Örnek 1: Asgari ücretli çalışan ve 5 yıl süreyle, 4a kapsamında (eski SSK’ lı) bir işverene bağlı olarak çalışan Didem Hanım;
– İşveren tarafından işten çıkarılmıştır,
– 5 yıl üzerinden prim ödeme gün sayısı 1.800 gündür,
– Son 4 ay 120 gün sigortalı olarak çalışmıştır.
Yukarıdaki kriterlere göre Didem Hanım, işsizlik maaşı almaya hak kazanmıştır.
Aylık işsizlik maaşı yaklaşık şöyle hesaplanır;Didem Hanım, 10 ay boyunca aylık olarak 711 -TL İşsizlik Maaşı alacaktır.

Örnek 2: Brüt ücreti 5.000-TL olan ve 10 yıl süre ile 4a kapsamında (eski SSK’lı) olarak bir işyerinde çalışan Esra Hanım
– İşveren tarafından işten çıkarılmıştır,
– 10 yıl üzerinden prim ödeme gün sayısı 3.600 gündür,
– Son 4 ay 120 gün sigortalı olarak çalışmıştır.
Yukarıdaki kriterlere göre Esra Hanım, işsizlik maaşı almaya hak kazanmıştır.
Aylık işsizlik maaşı yaklaşık şöyle hesaplanır;

Esra Hanım, 10 Ay boyunca aylık olarak 1.422 -TL İşsizlik Maaşı alacaktır.

9- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN ÖDENMESİ NE ŞEKİLDE OLUR?
İlk işsizlik ödeneği ödemesi,
– Ödeneğe hak kazanılan tarihi izleyen ayın sonuna kadar yapılmaktadır.

Sigortalı işsizler, T.C. Kimlik Numaralı Nüfus Cüzdanı ile birlikte her hangi bir PTT şubesine başvurarak işsizlik ödeneklerini alabilirler. 

10- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN KESİLDİĞİ HALLER NELERDİR?
İşsizlik ödeneği almakta iken;
– İŞKUR tarafından teklif edilen mesleklerine uygun ve son çalıştıkları işin ücret ve çalışma koşullarına yakın ve ikamet edilen yerin belediye mücavir alanı sınırları içinde bir işi haklı bir nedene dayanmaksızın reddedenlerin ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
-Çalışma hayatını inceleme ve denetleme yetkisine haiz müfettişlerce veya kamu idarelerinin denetim elemanları tarafından yapılan denetimlerde Kurumumuzdan işsizlik ödeneği aldığı dönemde kayıt dışı olarak çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik ödenekleri tekrar başlatılmamak üzere kesilmektedir.
– İşsizlik ödeneği aldığı süre içinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almaya başlayanların ödenekleri “Emeklilik” gerekçesiyle yaşlılık aylığını almaya başladığı tarih itibarıyla kesilir.
– İŞKUR tarafından önerilen meslek geliştirme, edindirme ve yetiştirme eğitimini haklı bir neden göstermeden reddeden veya kabul etmesine karşın devam etmeyen ve haklı bir nedene dayanmaksızın Kurum tarafından yapılan çağrıları zamanında cevaplamayan, istenilen bilgi ve belgeleri öngörülen süre içinde vermeyenlerin işsizlik ödenekleri kesilmektedir. Ancak, bu hallerin sona ermesi durumunda, ödemelere yeniden başlanmaktadır.

**Ödemenin süresi başlangıçta belirlenmiş olan toplam hak sahipliği süresinin sona erdiği tarihi geçememektedir.

11- İŞSİZLİK ÖDENEĞİNDEN HERHANGİ BİR KESİNTİ YAPILIR MI?
İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi değildir, nafaka borçları dışında haciz ve başkasına devredilemez.

12- İŞSİZLİK MAAŞI ALANLAR SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANABİLİR Mİ?
İşsizlik ödeneği alanlar Genel Sağlık Sigortası kapsamında olup bakmakla yükümlü olduğu kişiler de Genel Sağlık Sigortalısı kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir. İşsizlik ödeneği ödenirken, ilgililer adına sadece Genel Sağlık Sigortası primleri yatırıldığı için, emeklilik yönünden dikkate alınmamaktadır.

13- İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMESİ GEREKİR?
İşsizlik ödeneği alınan süre içinde;
– İkamet adresinin değişmesi,
– Herhangi bir Sosyal Güvenlik Kuruluşundan yaşlılık aylığı alınması,
– Yetkili sağlık kuruluşunca istirahatli kılınması,
– Silah altına alınması,
– Yurtdışına çıkılması,
– Bir işte çalışmaya başlanması,
– Mahkeme kararıyla işe iade edilmesi
hallerinde durum en yakın İŞKUR birimine 15 gün içinde bildirmelidir.

**Sigortalı işsiz kendi kusuru ve bilgilerdeki eksiklik veya yanlışlık nedeniyle yapılan fazla ödemeleri yasal faizi ile birlikte ödemek zorundadır.

14- İŞSİZLİK SİGORTASI PRİM MİKTARI NE KADARDIR?
İşsizlik sigortası primi, sigortalının prime esas aylık brüt kazançların üzerinden hesaplanan
– %1 sigortalı,
– %2 işveren ve
– %1 Devlet payından oluşmaktadır.

İsteğe bağlı işsizlik sigortası primini ödeyenlerden ise
– %1 sigortalı ve
– %2 işveren payı alınmaktadır.

Kaynak: İŞKUR

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

***Daha önce verilmiş bulunan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi veya beyannamelerindeki hata ve/veya eksikliklere ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin, söz konusu dönemlere münhasır olarak verilen beyannamelerde yer alan bilgileri de kapsaması gerekmektedir.

2- YASAL SÜRESİNDE VERİLEMEMİŞ ANCAK YASAL SÜRESİNDE VERİLMİŞ SAYILAN BEYANNAMELERİN DÜZELTME BEYANNAMELERİ NE ZAMAN VERİLMELİDİR?
Belirtilen yasal süresi dışında verilmiş olmakla birlikte yasal süresi içinde verilmiş gibi kabul edilen haller nedeniyle 5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin verilecek düzeltme beyannamelerinin söz konusu Yönetmelikte belirtilen haller için öngörülen tarihleri takip eden ayın 23 üncü günü saat 23:59’a kadar elektronik ortamda verilmesi halinde yasal süresi içinde verilmiş kabul edilir.

***Bu haller nedeniyle düzenlenecek olan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin elektronik ortamda verilebilmesi için Kurumca belirlenen belgelerle birlikte işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi zorunludur.

3- 5510 SAYILI KANUNA GÖRE SİGORTALILARIN PRİME ESAS KAZANÇ VE HİZMET BİLGİLERİNE İLİŞKİN YASAL SÜRE GEÇTİKTEN SONRA BEYANNAMELER NASIL VERİLECEKTİR?
5510 sayılı Kanuna göre sigortalıların prime esas kazanç ve hizmet bilgilerine ilişkin yasal süresi geçirildikten sonra düzenlenecek olan Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri elektronik ortamda verilecektir.

Bu beyannameler Kurumca, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 103’üncü maddesine istinaden incelenerek uygun görülmesi halinde işleme alınacaktır.

4- MUHTASAR VE PRİM HİZMET BEYANNAMESİNE CEZA KESİLMESİ HALİNDE VERGİ VE SGK AÇISINDAN KİMLER TARAFINDAN CEZALAR KESİLEBİLİR?
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesine ilişkin fiillerin;
4.1- Vergi kanunlarına göre vergi cezası kesilmesini gerektirmesi halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi dairelerince,
4.2- 5510 sayılı SGK Kanuna göre idari para cezası gerektirmesi halinde 5510 sayılı Kanun uyarınca sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından
ayrı ayrı ceza kesilecektir.

Kaynak: Resmi Gazete (18.02.2017 – 29983)

Tarih: 18 Mart 2017

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.