Şirketi İdarece Kapatılan (Resen Terk) Kişiler Teminat İle İşyeri Açma Hakkı Kazanabilir!

1- UYGULANACAK TEMİNAT NASIL BELİRLENİR?
Teminat;
1.1- 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 153/A maddesinde yer alan
1.2- Her yıl yeniden değerleme oranına göre belirlenen asgari tutardan (2017 yılı için 90.000 TL) az olmamak üzere,
1.3- Düzenlenmiş olan sahte belgelerde yer alan (vergiler dâhil) toplam tutarın % 10’u olarak hesaplanan ve
1.4- 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde sayılan;
1.4.1- Parayı,
1.4.2- Bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektuplarını,
1.4.3- Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerini
1.4.4- Bu senetler yerine düzenlenen belgeleri,
İfade etmektedir.

2- MÜKELLEFİYET KAYDI RE ’SEN TERKİN EDİLEN MÜKELLEFİN, KAYDININ AÇILABİLMESİ İÇİN KİMLER BAŞVURU YAPABİLİR?
213 sayılı Kanunun 153/A maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre, mükellefiyet kaydı re ’sen terkin edilen mükellefin;
2.1- Serbest meslek erbabı olması durumunda kendisince,
2.2-  Şahıs işletmesi olması durumunda sahibince (193 sayılı Kanun uyarınca elde etmiş oldukları ticari kazançları gerçek veya basit usulde vergilendirilen gerçek kişiler ile zirai kazançları gerçek usulde vergilendirilen çiftçiler tarafından işletilen işletmeler),
2.3- Adi ortaklık olması durumunda ortaklardan her biri tarafından,

2.4- Ticaret şirketi olması durumunda şirketin,
2.4.1- Kendisi,
2.4.2- Kanuni temsilcileri,
2.4.3- Yönetim kurulu üyeleri,
2.4.4- Söz konusu şirketin asgari % 10 ve üzeri hissesine sahip olan gerçek veya tüzel kişiler,
2.4.5- Zikredilen tüm bu kişilerin asgari % 10 ve üzeri hisseye sahip olduğu,
2.4.6- Yönetiminde bulundukları teşebbüsler tarafından,

2.5- Tüzel kişiliği olmayan teşekkül olması durumunda bunları idare edenler tarafından,
işe başlama bildiriminde bulunulması halinde, adlarına mükellefiyet tesis edilebilmesi işlemleri yapılabilir.

3- TEKRAR MÜKELLEFİYET KAYDININ TESİS EDİLEBİLMESİ İÇİN HANGİ ŞARTLARIN YERİNE GETİRİLMESİ GEREKLİDİR?
Mükellefiyet kaydının tekrar tesis edilebilmesi için yukarıda sayılan kişi veya temsilcileri tarafından işe başlama bildiriminde bulunulması halinde, bunların ve mükellefiyet kaydı re ‘sen terkin edilenlerin;
3.1- Varsa tüm vergi borçlarının ödenmesi,
3.2- Teminat verilmesi şartlarına bağlıdır.

***Aynı şartlar, yukarıda sayılanlar dışında olup vergi inceleme raporlarında münhasıran sahte belge düzenleme fiilinin işlenmesinde bilfiil bulundukları tespit edilenlerin işe başlama bildiriminde bulunmaları halinde de geçerlidir.

***Bu kapsamda olup işe başlama bildiriminde bulunanların mükellefiyetleri şartlar yerine getirilmediği takdirde tesis edilmeyecektir. Şartların yerine getirilmesi halinde ise bu tarih itibarıyla mükellefiyet tesis edilecektir.

Örnek: Ticari faaliyeti nedeniyle Gaziantep Şahinbey Vergi Dairesinin mükellefi olan Bay (A) hakkında vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen vergi inceleme raporunda,
1- Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği,
2- Toplam 500.000 TL tutarında sahte belge düzenlediği
3- Mükellefiyet kaydının 27.11.2014 tarihi itibarıyla terkin edilmesi gerektiği tespitine yer verilmiştir.
Bunun üzerine vergi dairesince, Bay (A)’nın mükellefiyet kaydı, raporda belirtilen tarih itibarıyla re ‘sen terkin edilmiştir.

Yapılması gereken işlemler;
Bay (A)’nın, 2017 yılında Ankara Ulus Vergi Dairesine işe başlama bildiriminde bulunması durumunda, mükellefiyetinin tesis edilebilmesi için
1- Varsa tüm vergi borçlarının ödenmiş,
2- Rapor ile tespit edilmiş sahte belgelerde yer alan toplam tutarın % 10’unun (500.000 TL x %10 = 50.000 TL) 2017 yılı için geçerli asgari teminat tutarından az olması nedeniyle 90.000 TL tutarında
teminat verilmiş olması gerekmektedir.

4- ŞİRKETİ İDARECE KAPATILAN (RE’SEN TERK) TÜZEL KİŞİLİĞİ OLMAYANLARIN MÜKELLEFİYET KAYITLARI AÇILMASI İÇİN NE YAPMALARI GEREKİR?
213 sayılı Vergi Usul Kanunun 153/A maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre,
4.1- İşe başlama bildirimi alınması üzerine,
4.2- Varsa tüm vergi borçlarını ödenmiş olması,
4.3- Teminat verilmesi,
şartlarını yerine getirmesi halinde mükellefiyet tesis edilebilir.

5- TÜZEL KİŞİLİĞİ OLMAYIP, ŞİRKETİ İDARECE KAPATILANLARIN HANGİ ŞARTLARDA MÜKELLEFİYET TESİS EDİLMEZ?
Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler gibi mükellefiyeti bulunan ancak ayrı bir tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğinin tespiti üzerine mükellefiyet kaydının re ‘sen terkin edilmesi durumunda,
5.1- Bu teşekküllerin münhasıran sahte belge düzenleme fiilinin işlenmiş olduğu dönemde idarecisi olan kişilerin işe başlama bildirimlerinin alınması üzerine,
5.1.2- Varsa tüm vergi borçlarını ödenmiş olması,
5.1.3- Teminat verilmesi şartını,
yerine getirilmeden mükellefiyetleri tesis edilmeyecektir.

6- TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNMAYANLARDA HANGİ HALLERDE MÜKELLEFİYET TESİSİ ŞARTLARINI YERİNE GETİRMELERİ İSTENMEZ?
Tüzel kişiliği bulunmayan teşekküllerin mükellefiyetlerinin terkin tarihi itibarıyla bunları idare edenlerin,
6.1- Ticari faaliyet,
6.2- Zirai faaliyet,
6.3- Mesleki bir faaliyetten dolayı mevcut bir mükellefiyetleri varsa,
6.4- Bu mükellefiyetleri veya bu mükellefiyetlerin,
6.4.1- Başka bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle bu aşamada kendilerinden maddenin birinci fıkrasındaki şartları yerine getirmeleri istenmeyecektir.

***Ancak, mezkûr kişilerin mükellefiyetleri herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için işe başlama bildiriminde bulunmaları halinde, maddenin birinci fıkrası hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilecektir.

Örnek : 
1- Başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği tespit olunan ve rapora istinaden mükellefiyet kaydı 30.11.2015 tarihi itibarıyla Ankara Cumhuriyet Vergi Dairesi tarafından re ‘sen terkin edilen tüzel kişiliği olmayan mükellef (B) teşekkülünün,
2- Münhasıran sahte belge düzenleme fiilinin işlenmiş olduğu dönemde idarecisi olan Bay (C)’nin İstanbul Sarıgazi Vergi Dairesine 2017 yılında işe başlama bildiriminde bulunması halinde, mükellefiyetinin tesis edilebilmesi için Bay (C)’nin ve (B) teşekkülünün varsa tüm vergi borçlarının ödenmiş ve Bay (C) tarafından teminat verilmiş olması şarttır.
3- (B) teşekkülünün mükellefiyetinin terkin tarihi itibarıyla Bay (C)’nin, ticari, zirai veya mesleki bir faaliyetten dolayı mevcut bir mükellefiyeti varsa bu mükellefiyeti veya bu mükellefiyetin başka bir vergi dairesine nakledilmesi nedeniyle bu aşamada birinci fıkrada belirtilen şartların yerine getirilmesi istenmeyecektir.
4- Ancak, Bay (C)’nin bu mükellefiyeti herhangi bir neden ile terkin edildikten sonra yeniden mükellefiyet tesis ettirmek için işe başlama bildiriminde bulunması halinde, maddenin birinci fıkrası hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilecektir.

7- KİMLERİN İŞE BAŞLAMA BİLDİMİ YAPMALARI HALİNDE TEMİNAT İSTENEBİLİR?
Mükellefin başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde,
7.1- Münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiğini tespit eden raporda,
7.2- Sahte belge düzenleme fiilinin işlenmesinde bilfiil bulundukları tespit edilen,
7.3- Raporda açıkça isimlerine yer verilen kişilerin,
işe başlama bildiriminde bulunmaları halinde de, varsa tüm vergi borçlarının ödenmiş olması ve teminat verilmesi hükümleri tatbik edilir.

Örnek:
Ankara Kızılbey Vergi Dairesi mükelleflerinden Özgür A.Ş. hakkında yapılan vergi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda,
1- Mükellefin başkaca bir ticari, zirai ve mesleki faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenleme faaliyetinde bulunduğu tespiti üzerine vergi dairesince mükellefiyet kaydı 20.04.2015 tarihi itibarıyla re ’sen terkin edilmiştir.
2- Söz konusu raporda, anılan şirket ile herhangi bir ortaklık veya idarecilik ilişkisi bulunmayan Bay (D)’in sahte belge düzenleme faaliyetinde bilfiil bulunduğu tespit edilmiştir.
Yapılması gerekenler:
Bay (D) tarafından 2017 yılında yapılan işe başlama bildirimi üzerine adına mükellefiyet tesis edilebilmesi için,
Özgür AŞ’nin ve Bay (D)’nin varsa;
1- Tüm vergi borçlarının ödenmiş,
2- Bay (D)’den teminat alınmış olması gerekmektedir.

8- SAHTE BELGE DÜZENLEME FİİLİ MÜKELLEFİYET TESİSİNDEN FARKLI BİR TARİHTE İŞLENMESİ HALİNDE KİMLERE HANGİ İŞLEM YAPILIR?
Vergi inceleme raporunda münhasıran sahte belge düzenleme fiilinin, mükellefiyet tesisinden itibaren değil de belirli bir tarihten sonra işlenmeye başlandığı tespit edilmişse raporda belirtilen bu tarihten önceki dönemlere ilişkin;
8.1- Kanuni temsilciler,
8.2- Yönetim kurulu üyeleri,
8.3- Asgari % 10 hisseye sahip ortaklar,
8.4- Bunların asgari % 10 ortağı olduğu,
8.5- Yönetiminde bulundukları teşebbüsler ile adi ortaklık ortakları,
8.6- Tüzel kişiliği olmayan teşekkül idarecileri hakkında
varsa tüm vergi borçlarının ödenmiş olması ve teminat verilmesi hükümleri tatbik edilmez.

Örnek : 
1- 24.09.2013 tarihinde kurulmuş olan (M) A.Ş. hakkında düzenlenen rapor ile 14.05.2015 tarihinden itibaren münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla faaliyette bulunduğu tespit edilmiş,
2- Bursa İnegöl Vergi Dairesince mükellefiyet kaydı raporda belirtilen tarih itibarıyla re ‘sen terkin edilmiştir.
3- Şirketin kurucu ortaklarından olan Bay (N) % 30’luk hissesinin tamamını 10.04.2014 tarihinde Bay (O)’ya devrederek şirketten ayrılmıştır.
Yapılması gerekenler:
Bay (N)’nin işe başlama bildiriminde bulunması halinde varsa tüm vergi borçlarının ödenmiş olması ve teminat verilmesi şartları aranmadan mükellefiyeti tesis edilecektir. 

9- MÜKELLEFİYET TESİS ETTİRMEKSİZİN KAYIT DIŞI FAALİYETTE BULUNDUĞU TESPİT EDİLENLERİN DURUMU NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
213 sayılı Vergi Usul Kanunun 153/A maddesinin birinci fıkrasında sayılanlardan olup işe başlama bildiriminde bulunması gerekirken, faaliyetini vergi dairesinin bilgisi dışında sürdürenlerin bu durumlarının tespiti halinde, bu kişiler hakkında idarece teminat istenmeden mükellefiyete ilişkin gerekli işlemler tesis ettirilir.

10- KAYIT DIŞI FAALİYETTE BULUNULDUĞUNUN TESPİTİ HALİNDE HANGİ İŞLEMLER YAPILIR?
Bu durumda;
10.1- Mükellefiyet tesis tarihinden itibaren 1 ay içinde ilgili vergi dairesi tarafından;
10.2- 30 gün içerisinde teminat verilmesi ve mükellefiyet kaydı re ‘sen terkin edilen mükellefin,
10.3- Kendilerinin varsa tüm vergi borçlarının ödenmesi,
yazılı olarak talep edilir.

11- YAZILI BAŞVURUDAN SONRA ŞARTLARIN YERİNE GETİRİLMEMESİ HALİNDE HANGİ İŞLEMLER YAPILIR?
Yazının tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde bu şartlar yerine getirilmezse;
11.1- İstenen teminat tutarı verilen sürenin son günü vade tarihi kabul edilmek suretiyle söz konusu mükellefler adına teminat alacağı olarak tahakkuk ettirilir.
11.2- Teminat alacağı, bu mükelleflerden 6183 sayılı Kanun uyarınca gecikme zammı tatbik edilerek takip ve tahsil edilir.
11.3- 30 günlük süre sonunda bu şartların yerine getirilmemesi halinde, mükelleflerin açılmış olan mükellefiyet kayıtları vergi dairesi tarafından ayrıca terkin edilir.

***Mükelleflerin faaliyetlerine devam etmek istemeleri durumunda, mükellefiyetin tesis edilebilmesi için mükellefiyet kaydı re ‘sen terkin edilen mükellefin ve kendilerinin varsa tüm vergi borçları ile teminat alacağı tutarının ödenmiş olması şarttır.

Kaynak: Resmi Gazete (11.02.2017 – 29976)

Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.