Şirketler, satış performansını artırmak ve hedeflenen satış miktarına ulaşmak amacıyla çalışanlarına çeşitli teşvikler sunmaktadır. Bu teşviklerden biri de alışveriş çeki uygulamasıdır. Ancak, personele verilen alışveriş çeklerinin vergilendirilmesi konusunda yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekmektedir. İşte bu sürecin gelir vergisi, damga vergisi ve belge düzeni açısından değerlendirilmesi.

1. Gelir Vergisi Açısından Değerlendirme

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, şirketlerin çalışanlarına sağladığı alışveriş çekleri ücret kapsamında değerlendirilir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinde belirtildiği üzere işveren tarafından sağlanan ve para ile temsil edilebilen tüm menfaatler ücret olarak kabul edilir.

Bu kapsamda:

-Şirket tarafından verilen alışveriş çekleri ücret bordrosuna dahil edilmelidir.

-Gelir vergisi kesintisi yapılmalıdır.

-Bu bedeller, ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilir.

Örnek olarak, çalışanlarına 1.000 TL tutarında alışveriş çeki dağıtan bir işletme, bu tutarı bordroya dahil etmeli ve ilgili vergi kesintilerini uygulamalıdır.

2. Damga Vergisi Açısından Değerlendirme

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na göre, hizmet karşılığı verilen her türlü ödeme damga vergisine tabidir. Personele verilen alışveriş çekleri de ücret olarak kabul edildiğinden, bu ödemelerden damga vergisi kesilmelidir.

Önemli Noktalar:

-Damga vergisi, düzenlenen belgeler üzerinden hesaplanır.

-Şirketin düzenlediği bordrolar, Damga Vergisi Kanunu’na tabi belgeler arasında yer alır.

-Alışveriş çeki ödemeleri, ilgili oranlarda damga vergisine tabi olacaktır.

Bu nedenle, şirketler alışveriş çeki ödemelerini yaparken ilgili damga vergisi yükümlülüklerini yerine getirmelidir.

3. Vergi Usul Kanunu Açısından Değerlendirme

Vergi Usul Kanunu’nun 238. maddesi uyarınca, işverenler her ay ödedikleri ücretler için ücret bordrosu düzenlemek zorundadır. Personele verilen alışveriş çekleri de ücret niteliği taşıdığı için bu çeklerin bordroya işlenmesi gerekir.

Bordro düzenlemede dikkat edilmesi gerekenler:

-Ücret bordrosunda, alışveriş çeki bedeli net ücretin bir unsuru olarak gösterilmelidir.

-Bordroya işlenen bu tutar, gelir vergisi ve damga vergisi kesintisine tabi tutulmalıdır.

-Şirket, alışveriş çekleri için düzenlediği belgeleri muhafaza etmelidir.

Sonuç

Şirketler, satış performansını artırmak amacıyla çalışanlarına hediye çeki verebilir ancak bu tür ödemelerin gelir vergisi, damga vergisi ve belge düzeni açısından mevzuata uygun olması gerekmektedir. İşletmelerin:

-Alışveriş çeklerini ücret bordrosuna dahil etmesi

-Gelir ve damga vergisi kesintilerini yapması

-Vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi önemlidir.

Bu süreçte herhangi bir yasal sorunla karşılaşmamak için mali müşavir desteği almak ve güncel mevzuata uygun hareket etmek büyük önem taşımaktadır.

ÖRNEK ÖZELGE

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Usul Grup Müdürlüğü

Sayı : 11395140-105[VUK-1-21955]-E.264058 02.04.2019
Konu: Şirket personeline hedeflenen satış miktarına ulaşmak amacıyla verilen hediye çeki ödemelerinin vergilendirilmesi

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; firmanız tarafından hedeflenen satış miktarına ulaşmak amacıyla bordrolu olarak çalışan satış personelinize belirli mağazalarda harcama imkanı sağlayan alışveriş çeki vermeyi planladığınızı belirterek, söz konusu ödemelerin ücret bordrosuna dahil edilip edilmeyeceği, gelir ve damga vergisi kesintisi yapılıp yapılmayacağı ile belge düzeni hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

A ) GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6’ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin (1)’inci bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.

Söz konusu Kanun’un 61’inci maddesinin birinci fıkrasında “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.” hükmü yer almış olup anılan Kanun’un 94’üncü maddesinde ise tevkifat yapmak zorunda olan mükellefler sayılmış aynı maddenin (1) numaralı bendinde de, ” Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61′ inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104′ üncü maddelere göre,” gelir vergisi tevkifatı yapılacağı belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, satış elemanlarına verilen alışveriş çeki bedellerinin ücret bordrosuna dahil edilmek suretiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinin (1) numaralı bendine göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir. Öte yandan, bu bedellerin aynı Kanun’un 40’ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

B ) DAMGA VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların nispi damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, hedeflenen satış miktarına ulaşmak amacıyla personele verilen alışveriş çeklerinin ücret olarak kabul edilmesi gerekmekte olup bu ödemeler ve sağlanan menfaatler nedeniyle düzenlenen kağıtların Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

C ) VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 238’inci maddesinde “İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar. Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz… ” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre; personelinize verilen alışveriş çeklerine ait tutarların, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesi uyarınca net ücretin bir unsuru olarak değerlendirilmesi nedeniyle şirketinizce bahse konu alışveriş çeki tutarları için bu kişiler adına ücret bordrosu düzenlenmesi gerekmektedir.

…

TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER

https://youtu.be/EkMjR6XpWgo

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.