Türk Ticaret Kanunu’na Göre Şirket Ortaklarının Borçlanma Yasağı: Detaylar ve Uygulama

Türk Ticaret Kanunu (TTK), şirketlerin mali yapısını korumak ve üçüncü kişilerin alacaklarını güvence altına almak amacıyla şirket ortaklarının şirketten borçlanmasını sınırlandıran düzenlemeler getirmiştir. Özellikle sermaye şirketleri (anonim ve limited şirketler) için getirilen bu yasak, hem şirketlerin finansal sağlığını koruma hem de ortakların şirket kaynaklarını kişisel çıkarları için kullanmasını engelleme amacı taşır. İşte, TTK’nın borçlanma yasağına ilişkin düzenlemeler ve uygulama detayları:

1. Borçlanma Yasağı Hangi Şirketleri Kapsar?

Türk Ticaret Kanunu’nun 358. maddesi, anonim şirket ortaklarının (pay sahiplerinin) şirkete borçlanmasını sınırlamaktadır. Bu düzenleme şu unsurları kapsar:

• Anonim Şirketler: TTK madde 358’e göre, bir anonim şirketin pay sahipleri şirkete borçlanamaz.
• Limited Şirketler: Limited şirketlerde de TTK’nın genel hükümleri dikkate alınarak, ortakların sermaye koyma yükümlülüklerini yerine getirmeden borçlanmaları yasaktır.

Bu yasak, şirketlerin mali kaynaklarının şirket faaliyetleri dışında kullanılmasını engellemeyi hedefler.

2. Borçlanma Yasağına İlişkin İstisnalar

TTK madde 358, pay sahiplerinin şirkete borçlanmasını tamamen yasaklamak yerine bazı koşullar öngörmektedir. Aşağıdaki durumlarda borçlanma yasağına istisna uygulanabilir:

• Sermaye Taahhüdünün Tamamlanması: Pay sahibi, taahhüt ettiği sermaye borcunu tamamen yerine getirmişse, borçlanma yasağı uygulanmaz.
• Şirketin Serbest Yedek Akçelerinin Yeterliliği: Şirketin serbest yedek akçeler ve dağıtılabilir kar tutarı, borçlanılan tutarı karşılıyorsa, pay sahibi şirkete borçlanabilir.

Ancak bu koşullar sağlanmış olsa dahi, borçlanma tutarı şirketin mali durumu dikkate alınarak sınırlandırılabilir.

3. Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri için Ek Düzenlemeler

TTK madde 395 ve 396’ya göre, anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, genel kuruldan onay almadıkları sürece şirketten borçlanamaz. Yönetim kurulu üyelerinin borçlanması şu durumlarda sınırlanır:

• Şirketle doğrudan veya dolaylı olarak işlem yapma yasağı,
• Şirket kaynaklarını kişisel çıkarlar için kullanma kısıtlaması.

Bu düzenleme, yönetim kurulu üyelerinin şirket üzerindeki etkilerini kötüye kullanmalarını engellemek için getirilmiştir.

4. Borçlanma Yasağının İhlali Halinde Sonuçlar

TTK, borçlanma yasağını ihlal eden durumlar için ciddi yaptırımlar öngörür:

• Hukuki Yaptırımlar: Şirketin zarar görmesi durumunda, pay sahibi veya yönetim kurulu üyesi zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
• Mali Sorumluluk: Pay sahibinin şirkete borçlanması yasaya aykırı olarak gerçekleşmişse, bu borç geri alınır ve şirket alacağı olarak kaydedilir.
• Cezai Yaptırımlar: TTK’nın ilgili maddelerinin ihlali halinde, şirket yöneticilerine veya yetkililerine cezai sorumluluk doğabilir.

TÜRK TİCARET KANUNU 395/2’nci maddesinde “…Aksi hâlde, şirkete borçlanılan tutar için şirket alacaklıları bu kişileri, şirketin yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir.” denilmektedir. ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞININ İHLALL EDİLMESİ HALİNDE UYGULANACAK CEZAYA İLİKİN TTK’DAKİ MADDE TÜRK TİCARET KANUNU … A) Suçlar ve cezalar MADDE 562- (Değişik: 26/6/2012-6335/30 md.) (1) Bu Kanunun; … (5) Bu Kanunun; … a) (Mülga: 15/7/2016-6728/73 md.) b) 358 inci maddesine aykırı olarak pay sahiplerine borç verenler, c) 395 inci maddesinin ikinci fıkrasının birinci veya ikinci cümlesi hükümlerini ihlal edenler, üçyüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılır.

***

TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİK

---

Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

---