SGK Yaşlılık toptan ödemesinin ihyası mümkün müdür?
İhya işlemleri
Yaşlılık toptan ödemesinin ihyası
Gerek Kanunun yürürlük tarihinden önceki kanunların mülga hükümlerine göre gerekse Kanuna göre toptan ödeme yapılarak hizmetleri tasfiye edilmiş olanların, Kanunun yürürlük tarihinden sonra ihya talebinde bulunmaları halinde, Kanunun 4/1-(a), 4/1-(b) ve 4/1-(c) bentleri kapsamında adlarına malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması ve talepte bulunulması şartlarıyla, aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarı, tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde, bu hizmetleri ihya edilecektir.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (2008/Ekim (hariç)) önce toptan ödeme yapılarak tasfiye edilen hizmetlerin ihyasında; söz konusu hizmetlerin Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla mülga kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarının, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih ile ihya talebine ilişkin yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için, her yılın güncelleme katsayısı ile çarpılarak bulunan değerinin,
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten (2008/Ekim (dahil)) sonra aldıkları toptan ödeme tutarının ihyasında, ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan değerinin,tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi halinde hizmetler ihya edilmiş sayılır.
Ölüm toptan ödemesinin ihyası
Kanuna göre toptan ödeme yapılarak tasfiye edilmiş sürelerle borçlanılarak veya yurt dışı hizmetleri birleştirilerek ya da sonradan hizmet tespiti nedeniyle hak kazanılan sürelerin eklenmesi suretiyle ölüm sigortasından yararlanmak için gerekli olan prim gün sayısının tamamlanması halinde, hak sahiplerinin yazılı isteği üzerine aldıkları toptan ödemenin ödeme tarihi ile yazılı istek tarihi arasında geçen yıllar için her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan tutarın tebliğ tarihini takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi halinde, bu hizmetler ihya edilecektir.
İhya tutarı, yukarıdaki 2.1. bölümünde belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.
Toptan ödeme ve ihya işlemlerinde kullanılacak güncelleme katsayıları
Kanunun geçici 5 inci maddesine göre, 2008 ve 2009 yıllarında yapılacak ölüm veya yaşlılık toptan ödemeleri ile ihya işlemlerinde, Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödemenin veya ihyanın yapılacağı 2008 ve 2009 yılları arasında herhangi bir takvim yılının bulunmaması nedeniyle güncelleme katsayısı kullanılmayacaktır. Güncelleme katsayısı ilk defa 2010 yılında toptan ödeme veya ihya talebinde bulunan sigortalılar için kullanılacaktır.
Örnek 1: 4/1-(a) sigortalısı 1995-1998 süresine ait hizmetleriyle ilgili olarak 20/4/2009 tarihinde yaşlılık toptan ödeme talebinde bulunmuştur. Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008 tarihi itibariyle söz konusu yıllara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm prim tutarları 506 sayılı Kanun hükümlerine göre 1240 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu miktar, Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödeme için talepte bulunulan 2009 yılı arasında bir takvim yılı geçmediğinden herhangi bir güncelleme yapılmadan ödenecektir.
Örnek 2: 4/1-(b) sigortalısına 31/12/2005 tarihinde 3250 TL yaşlılık toptan ödemesi yapılmış olup, sigortalı 12/3/2009 tarihinde ihya talebinde bulunmuştur. Sigortalıya ödenen 3250 TL’nin Kanunun yürürlük tarihi olan 1/10/2008 tarihine kadar 1479 sayılı Kanuna göre hesaplanan tutarı 6000 TL olup, 1/10/2008 tarihinden ihya talep tarihi olan 12/3/2009 tarihine kadar arada herhangi bir takvim yılı olmadığından herhangi bir güncelleme yapılmayacaktır.
Örnek 3: 4/1-(a) sigortalısı 1990-2007 yılları arası hizmetleri ile ilgili olarak 1/5/2011 tarihinde yaşlılık toptan ödeme talebinde bulunmuştur. Kanunun yürürlüğe girdiği 1/10/2008 tarihi itibariyle söz konusu yıllara ilişkin malullük, yaşlılık ve ölüm prim tutarları 506 sayılı Kanun hükümlerine göre 2000 TL olarak tespit edilmiştir. Söz konusu miktar, Kanunun yürürlüğe girdiği 2008 yılı ile toptan ödeme için talepte bulunulan 2011 yılı arasında geçen takvim yıllarının (2009 ve 2010) güncelleme katsayısı ile çarpılacak ve tespit edilen miktar sigortalıya toptan ödeme şeklinde verilecektir. Güncelleme katsayısı 2009 yılı için 1,0653, 2010 yılı için 1,0907 olarak dikkate alınacaktır.
Öte yandan, her yılın Nisan ayına kadar yapılan toptan ödeme ve ihyaya ilişkin miktarların hesaplanmasında, yazılı istek tarihinden bir önceki yıla ait güncelleme katsayısı; sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızı (GH) açıklanıncaya kadar en son temel yıllı tüketici fiyatları endeksindeki (TÜFE) artış oranının bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim miktarı olarak alındığından, bu şekilde hesaplanan toptan ödeme ve ihya miktarları, açıklanan gelişme hızına göre http://sgknet.sgk.intra adresinde yer alan toptan ödeme ve ihya programı tarafından Nisan ayından sonra yeniden hesaplanarak, eksik hesaplanan toptan ödeme miktarı ilgililere gönderilecek, eksik ihya bedelleri ise aylık bağlanmış ise bağlanan aylıklardan sistem tarafından kesilerek tahsil edilecek, aylık bağlanmayanlardan ise cari usullere göre tahsili yoluna gidilecektir.
Kaynak: Sgk Mevzuatı
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
