SGK iş kazası sonucu sigortalıya veya hak sahiplerine ödenecek malullük, ölüm aylığı işverene nasıl rücu edilir?
Gelir ve Aylıkların Peşin Sermaye Değerleri ve Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu
Kurumun rücu hakkı
Bilindiği üzere, peşin değer, gelecekte ödenecek gelirlerin, ölüm ihtimali ve belirli bir faiz faktörüne göre hesaplanan bugünkü değerini ifade etmekte olup, Kurum, iş kazası ya da meslek hastalığı ve malullük sonucu sigortalılara, bunların ölümü halinde de hak sahiplerine yaptığı her türlü ödemelerle, bağlamış bulunduğu gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerini, zarara sebep olan işveren ya da üçüncü kişilere rücu etmektedir.
İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilecektir.
İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilecektir.
Meslek hastalığı olaylarında, işveren ve üçüncü şahısların sorumluluk halleri aranmaksızın, sigortalılara tahsis edilen gelirlerin ilk peşin sermaye değerleri hesaplanıp, rücuan tazminat davası açılacaktır. Zira, meslek hastalığı işyerinin çalışma koşullarından ileri geldiği için işveren, olaydan doğrudan sorumlu bulunmaktadır.
Ölen sigortalının ölüm nedeninin meslek hastalığına bağlı olması durumunda hak sahiplerine bağlanan ölüm geliri için rücu davası açılacaktır.
Peşin sermaye değeri tabloları
Bilindiği üzere, peşin değer, gelecekte ödenecek gelirlerin, ölüm ihtimali ve belirli bir faiz faktörüne göre hesaplanan bugünkü değeri olup, Kurumca, Kanunun 21, 23 ve 39 uncu maddelerinde belirtilen giderlerin, yaş, kesilme veya yeniden bağlanma ya da hak sahipliği nedeniyle sonradan gelir veya aylık bağlanma ihtimalleri ve yüzde beş iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarı tespit etmek amacıyla peşin sermaye değeri tabloları hazırlanmıştır.
İlk peşin sermaye değeri, gelir veya aylığın başlangıç tarihinde yürürlükte olan peşin sermaye değeri tablolarına göre belirlenecektir. Diğer bir ifadeyle, gelirlerin hesabında hangi kanun hükümlerinin dikkate alınacağı son takvim ayının Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra olmasına göre değişmekte iken, ilk peşin sermaye değerlerinin hesaplanmasında hangi peşin değer tablolarının kullanılacağı, gelirin başlangıç tarihine göre belirlenecektir.
Buna göre; gelir başlangıç tarihi;
2008/Ekim aybaşından önce ise 506 sayılı Kanuna göre hesaplanan peşin değerler için kullanılan peşin sermaye değeri tabloları (Ek-26), 2008/Ekim ayı başı ile 2012/32 sayılı Genelgenin yayım tarihi arasında ise 5510 sayılı Kanuna göre hesaplanan peşin değerler için kullanılan peşin sermaye değeri tabloları (Ek-27), 2012/32 sayılı Genelgenin yayım tarihinden sonra ise Türkiye için hayat ve hayat annüite tablolarına göre yeniden güncellenen peşin sermaye değeri tabloları (Ek-41), kullanılacaktır. (Değişik: “2011/58 Sayılı Genelgede Değişiklik Yapılması” konulu, 25/09/2012 tarihli ve 2012/32 sayılı Genelge).
Kurumca hazırlanan peşin sermaye değeri tabloları;
Kanunun 21 inci maddesi hükmüne göre, iş kazası ve meslek hastalığı halinde sigortalıya veya hak sahiplerine ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri;
Kanunun 23 üncü maddesi hükmüne göre, iş kazası ve meslek hastalığı halinde sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri;
Kanunun 39 uncu maddesi hükmüne göre, malullük ve ölüm hallerinde sigortalıya veya hak sahiplerine bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri,
hesabında kullanılacaktır.
Kurumca hazırlanan peşin değer tablolarından;
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası sonucu ölen kadın sigortalının hak sahibi eşine ölüm geliri,
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası sonucu ölen sigortalının ana ya da babasına ölüm geliri,
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası sonucu ölen sigortalının kız ya da erkek çocuklarına ölüm geliri,
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası geçirip, kaza sonrası hayatta kalan kadın sigortalılar,
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası sonucu ölen erkek sigortalının hak sahibi eşine ölüm geliri,
- Numaralı Peşin Değer Tablosu: İş kazası geçirip, kaza sonrası hayatta kalan erkek sigortalılar,
için kullanılacaktır.
Kanunun 39 uncu maddesi hükmüne göre,
Malullük hallerinde hesaplanacak peşin değerlerde kadın sigortalılar için (4) numaralı, erkek sigortalılar için (6) numaralı,
Ölüm hallerinde hak sahibi eşler için (1) ve (5), ana baba ve çocuklar için ise (2) ve (3) numaralı,
peşin değer tabloları kullanılacaktır.
Rücu davalarına esas peşin sermaye değerlerinin hesaplanması
506 sayılı Kanunun 5510 sayılı Kanun ile mülga “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 26 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “… sigortalı veya hak sahibi kimselerin işverenlerden isteyebilecekleri miktarlarla sınırlı olmak üzere …” ibaresi Anayasa Mahkemesinin 21/3/2007 tarihli ve 26469 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 23/11/2006 tarihli ve 2003/10 Esas, 2006/106 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi Kararı ile oluşan yeni durum ile yine 2008/Ekim ayı başı itibariyle yürürlüğe giren Kanunun 21 inci maddesinin ilk fıkrasında; iş kazası ve meslek hastalığının işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamının, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirileceği hükmü göz önüne alındığında, Kurumumuzca rücu davalarına esas peşin sermaye değerlerinin hesaplanması aşağıda belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda yapılacaktır.
Peşin sermaye değeri, sigortalı veya hak sahibinin yıllık gelirinin gelir başlangıç tarihindeki yaşı karşısında gösterilen peşin sermaye değeri tablosundaki değerle çarpımı sonucu bulunan rakamın 100 e bölünmesi (Aylık Gelir Tutarı x 12 x peşin sermaye değeri tablosundaki değer) / 100) suretiyle hesaplanmaktadır.
Gelir başlangıç tarihi 2008/Ekim ayından önce olan sigortalı ve hak sahiplerinin gelirinin peşin sermaye değerinin hesabında hem gelirler hem de sosyal yardım zamları için peşin sermaye değeri hesaplanacaktır. Sosyal yardım zammının peşin sermaye değeri de, sigortalının veya hak sahibinin bir aylık sosyal yardım zammı tutarı esas alınarak yukarıdaki formüle göre hesaplanacaktır.
Örnek 1 : Kadın sigortalı iş kazası sonucu ölmüştür. Hak sahibi durumunda 25 yaşında eş bulunmaktadır. İş kazasında 506 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi gereği işverenin sorumluluğu tespit edilmiş olup, hak sahibine 1/12/2007 tarihi itibariyle gelir bağlanmıştır. Gelir başlangıç tarihindeki gelir miktarı ile sosyal yardım zammı için peşin değer hesabı yapılacaktır. Peşin sermaye değeri için 2008/Ekim ayı başından önce düzenlenmiş olan ve Genelge eki Ek-26/a’da yer alan (1) numaralı tabloya bakılacaktır.
Gelirin, gelir başlangıç tarihindeki miktarı : 346,13 Sosyal Yardım Zammı: 4,69 TL Eşin yaş karşılığı peşin sermaye tablosu değeri : 1.684,32
Gelirin ilk peşin sermaye değeri : ( 346,13 x 12 x 1.684,32) / 100 = 69.959,24 TL dir.
SYZ’nin ilk peşin sermaye değeri: ( 4,69 x 12 x 1.684,32) / 100 = 947,94 TL dir.
Örnek 2: Örnek 1 deki sigortalının hak sahibinin gelire girme tarihinin 1/7/2009 olduğu varsayılırsa ve iş kazasında Kanunun 21 inci maddesine göre işverenin sorumluluğu tespit edilmiş ise peşin sermaye değerinin hesabı aşağıdaki şekilde yapılacak ancak gelir başlangıç tarihinde sosyal yardım zammı ödemesi olmadığından, SYZ için peşin değer hesabı yapılmayacaktır. Peşin değerin hesabında kullanılacak peşin sermaye tablosu değeri için 2008/Ekim ayı başından itibaren yeniden düzenlenen Genelge eki Ek-27 de yer alan (1) numaralı tabloya bakılacaktır.
Gelirin, gelir başlangıç tarihindeki miktarı : 346,13 Eşin yaş karşılığı peşin sermaye tablosu değeri : 1.793,10
Gelirin ilk peşin sermaye değeri : ( 346,13 x12 x 1.793,10) / 100 = 74.477,48 TL dir.
Gerek 506 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinde yapılan değişiklik, gerekse Kanunun
21 inci maddesindeki hüküm gereğince, gelirlerin Kanunda belirtilen aylık artış oranlarıyla artırılması sonucu meydana gelen artışlar için ek peşin değerler hesaplanmayacaktır. Ancak, gelirin aylık artışları dışında artması veya azalması durumunda ve aşağıda belirtilen diğer durumlarda peşin değer hesabı yeniden yapılacaktır.
Sürekli iş göremezlik derecesinin (SİD) artması sonucunda gelir miktarı da artacağından, bu durumda gelirin arttığı tarih itibariyle yeniden peşin değer hesabı yapılacak ve bu tarihe kadar yapılan fiili ödemeler bunun üzerine ilave edilecektir.
Örnek:
Gelir başlangıç tarihi : 3/2/2007
Gelir başlangıç tarihindeki yaşı:34
Sürekli iş göremezlik derecesi : % 24
03/02/2007 deki geliri : 80 TL.
34 yaşın peşin sermaye tablosu değeri : 1.572,77
Peşin Değer = 80 x 12 x 1572,77 / 100 = 15.098,59 TL olarak hesaplandı. 2 yıl sonra kontrol muayenesi vardı ve SİD % 40 a yükseldi.
1/6/2009 tarihinden itibaren geliri : 400 TL oldu. 36 yaşın peşin sermaye tablosu değeri : 1541,96 Yeni SİD değerine göre gelir miktarı değiştiğinden peşin değer de değişmiştir. Peşin değer = 400 x 12 x 1541,96 / 100 = 74.014,08 TL
3/2/2007-1/6/2009 süresi fiili ödeme = 2.000 TL dir. 74.014,08 + 2,000 = 76.014,08 TL
506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelirlerde SİD i % 25 ve üzerinde olanlara 506 sayılı Kanunun 96 ncı maddesinde öngörülen alt sınır aylığından daha az aylık bağlanmamakta olup, sigortalıların kontrol muayeneleri sonucunda SİD i artsa bile aylık miktarlarında 96 ncı madde uygulamasından dolayı herhangi bir değişiklik meydana Gelir miktarının değişmediği bu tür durumlarda yeniden peşin sermaye değeri hesaplanmayacaktır.
Sigortalıların sürekli iş göremezlik derecelerinde gelir başlangıç tarihi itibariyle düzeltme yapılması halinde peşin değer hesabı gelir başlangıç tarihi itibariyle yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanan gelir üzerinden, faiz hesabı ise ikinci onay tarihinden itibaren yapılacaktır.
Birden fazla iş kazasına uğrayan sigortalılar için birden fazla işverenin kusurlu olması halinde, her bir iş kazası için işverenlere açılacak rücu davaları için peşin sermaye değeri hesabı yapılacaktır. Sigortalının birden fazla iş kazası sonucu birleştirilen SİD oranının % 25 ve üzerinde olması nedeniyle yeni hesaplanan gelir miktarı değişmese bile iş kazalarının olmasında işverenlerin kusurunun bulunması halinde her bir işverenin kusuruna göre peşin sermaye değeri hesaplanacak ve hesaplamada Baltazar formülü kullanılacaktır.
Sigortalının ilk iş kazasında belirlenen SİD oranı % 26, ikinci iş kazasının SİD oranı % 16 olup birleştirilmiş sürekli iş göremezlik derecesi % 40 tır. Bu durumda önceden bağlanan gelirdeki SİD oranı ile birleştirme oranı % 25 in üzerinde olduğu zaman hesaplanan gelir miktarı değişmemektedir.
% 26 ve % 40 da ödenen miktar aynı ==) 600 TL
İlk işlem iş kazalarının SİD oranlarına tesirinin hesaplanmasıdır.
% 42 olması gerekirken % 40 verilmişse
% 16 da x
———————————————- 16 x 40
x = —————– = % 15,23 e göre ikinci iş kazasının tesir oranı bulunacaktır.
Tespit edilen tesir oranına tekabül eden gelir miktarı hesaplanacaktır.
% 40 da 600 TL
% 15,23 de x
—————————- 15,23 x 600
x = ———————- = 228,45 TL
Hesaplanan bu miktar üzerinden yeniden peşin sermaye değeri hesabı yapılacaktır.
Birinci işverenin tesir oranı ise % 40 – % 15,23 = % 24,77 olarak hesaplanacaktır. Burada birinci işverenden her hangi bir tahsilat yapılmamışsa ona da rücu edilebilecektir.
Geçirdiği birinci iş kazasında işveren kusuru olduğu halde, Kurumca tespit edilen sürekli iş göremezlik derecesinin % 10’un altında olması nedeniyle gelir bağlanamayan ve bu nedenle işverene rücu davası açılamayan sigortalının, ikinci bir iş kazası geçirmesi ve birleştirilen sürekli iş göremezlik derecesinin % 10 un üzerinde olmasından dolayı gelir bağlanması durumunda, ilk iş kazasında kusuru bulunan işverene rücu işlemi yapılacaktır.
Bu durumda da peşin sermaye değeri, yukarıdaki 3.4 üncü maddede örneklendirildiği üzere, baltazar formülü kullanılarak hesaplanacak ve kusurlu birinci işverene de zamanaşımı süresi dikkate alınmak suretiyle rücu davası açılacaktır.
Örnek: Sigortalının, geçirdiği birinci iş kazasında işveren kusuru olduğu halde, Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi bünyesindeki sağlık kurulunca belirlenen SİD oranı % 8 olup, SİD oranının % 10 un altında olması nedeniyle gelir bağlanamamış ve bu nedenle işverene rücu davası açılamamıştır. Anılan sigortalı, ikinci bir iş kazası geçirmiş olup, SİD i % 14 olarak belirlenmiştir. Kurum sağlık kurulunca birleştirilen sürekli iş göremezlik derecesinin % 21 olmasından dolayı gelir bağlanması durumunda, ilk iş kazasında kusuru bulunan işverene rücu işlemi yapılacaktır. % 21 SİD üzerinden hesaplanan gelir tutarı 250 TL dir.
İlk işlem iş kazalarının SİD oranlarına tesirinin hesaplanmasıdır.
% 22 olması gerekirken % 21 verilmişse
% 8 de x
———————————————- 8 x 21
x = —————– = % 7,64 e göre birinci iş kazasının tesir oranı bulunacaktır.
22
Tespit edilen tesir oranına tekabül eden gelir miktarı hesaplanacaktır.
% 21 e 250 TL
% 7,64 e x
—————————- 7,64 x 250
x = ———————- = 90,95 TL
Birinci iş kazasının tesir oranına ait 90,95 TL gelir üzerinden iş kazasında kusuru bulunan ilk işveren için rücu işlemi yapılacaktır.
Sigortalı veya hak sahiplerinin malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile iş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından aylık ve gelir almaya hak kazanmaları nedeniyle gerek 506 sayılı Kanunun mülga 92, gerekse Kanunun 54 üncü maddelerinin uygulandığı durumlarda, ikinci dosyadan gelire girilen tarih itibariyle yarıya inen gelirler için peşin sermaye değeri hesaplanacak ve ilk gelir başlangıç tarihi ile ikinci dosyadan bağlanan gelir başlangıç tarihine kadar yapılan fiili ödemeler, hesaplanan peşin sermaye değerine ilave
Örnek: Sigortalı 1/6/2006 tarihinden itibaren sürekli iş göremezlik geliri almakta iken bu defa 1/8/2008 tarihinde yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanmış ve yaşlılık aylığı daha yüksek olduğundan bu aylık tamdan ödenmiş sürekli iş göremezlik geliri ise 1/8/2008 tarihi itibariyle yarımdan ödenmeye başlanmıştır. Bu durumda 1/8/2008 tarihi itibariyle yarımdan ödenen sürekli iş göremezlik geliri için bu tarihten itibaren yeniden peşin değer hesabı yapılacak ve sigortalıya gelir dosyasından 1/6/2006-1/8/2008 tarihine kadar yapılan fiili ödemeler peşin değere ilave edilecektir.
Sürekli iş göremezlik geliri almakta iken vefat eden ve SİD i % 50 nin altında olup, ölüm nedeni geçirdiği iş kazası veya meslek hastalığına bağlı olmayan sigortalıların hak sahiplerine bağlanan gelirler için rücu davası açılmayacaktır. Diğer bir ifadeyle, sigortalının ölüm nedeni iş kazası veya meslek hastalığına bağlı değil ise rücu davası açılmayacak, bağlı ise rücu davası açılacaktır.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalıların hak sahiplerine ölüm geliri bağlama işlemleri, iş kazası veya meslek hastalığına bağlı tespitlerin zaman alması nedeniyle uzayabilmekte ve ölüm gelir başlangıç tarihinden, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanmasına ilişkin kararların alındığı (onay tarihi) tarihe kadar yeni hak sahipleri gelire girdiği gibi bu sürede hak sahipliği koşulları da
Buna göre, gelir bağlama işlemleri devam ederken onay tarihinden önce, sonradan bir hak sahibinin gelire girmesi ve hak sahiplerinin gelire girme tarihleri ile aylık miktarlarında farklılık olması durumlarında; onay tarihine kadar hak sahiplerinin gelir durumları belli olup, gerçek zarar hesap edilebildiğinden, onay tarihinden önce tüm hak sahiplerinin en son hisse ve aylık durumu göz önüne alınarak yeni hak sahibinin gelire giriş tarihi itibariyle peşin sermaye değeri hesaplanacak ve bunların ilk gelire giriş tarihi ile en son hak sahibinin gelire girdiği tarih arasında hesaplanan fiili ödemeler peşin sermaye değerine ilave edilecektir.
Örnek:
Sigortalının öldüğü tarihte bir eş ve iki çocuk var. Bunların gelire girme tarihleri 1/1/2010
| Hak sahibi | Hisse | Aylık | |
| Eş | 2/4 | 400 | |
| Çocuk | 1/4 | 200 | |
| Çocuk | 1/4 | 200 | |
Gelir bağlama işlemi tamamlanmadan 12/4/2010 tarihinde bir çocuk daha gelire girmiştir.
Bunun gelire girme tarihi 1/5/2010 ve kararın onay tarihi 15/8/2010 tarihidir.
Yeni bir hak sahibinin gelire girmesi nedeniyle 1/5/2010 tarihi itibariyle hak sahiplerinin hisse ve aylık tutarları;
| Hak sahibi | Hisse | Aylık |
| Eş | 2/5 | 320 |
| Çocuk | 1/5 | 160 |
| Çocuk | 1/5 | 160 |
| Çocuk | 1/5 | 160 |
| şeklinde değişmiştir. |
Bu durumda, son hak sahibinin gelire girdiği tarih itibariyle son aylıklar üzerinden tüm hak sahiplerinin peşin sermaye değeri yeniden hesaplanacak ve eski hak sahiplerine son hak sahibinin gelire girdiği tarihe kadarki fiili ödemeler buna ilave edilecektir.
1/5/2010 tarihi itibariyle yeni aylıklar üzerinden peşin sermaye değeri hesaplanacaktır. Eş için;
320 x 12 x Peşin Sermaye Tablosu Değeri/100
Her bir çocuk için ayrı ayrı olmak üzere 2 çocuk için; 160 x 12 x Peşin Sermaye Tablosu Değeri /100
Yine bu hak sahipleri için 1/1/2010 tarihi ile son hak sahibinin gelire girdiği 1/5/2010 tarihine kadar 4 aylık fiili ödeme ilk gelire girdikleri tarihteki gelirleri üzerinden hesaplanarak peşin sermaye değerine ilave edilecektir.
Fiili ödemeler:
Eş : 400 x 4 = 1600
Çocuk : 200 x 4 = 800
Çocuk : 200 x 4 = 800
Son hak sahibi 1/5/2010 tarihinde gelire giren çocuk için ise bu tarih itibariyle sadece peşin değer hesabı yapılacaktır.
- çocuk için
160 x 12 x Peşin Sermaye Tablosu Değeri/100 üzerinden hesaplanacaktır.
İKMH sonucunda hak sahiplerine ölüm geliri bağlanan ve gelirin % 100 ünün ödendiği durumlarda onay tarihinden sonra daha önce gelirde olmayan yeni bir hak sahibinin gelire girmesi halinde son hak sahibinin gelire girdiği tarih itibariyle dosyadaki tüm hak sahipleri için yeniden peşin sermaye değeri hesabı yapılacak ve bu tarihe kadarki fiili ödemeler peşin sermaye değerine ilave
Gelir dosyasında daha önce gelirde olan hak sahiplerinin gelirden çıkması veya tekrar gelire girmeleri durumunda peşin sermaye değerleri yeniden hesaplanmayacaktır. Çünkü hak sahipleri için peşin sermaye değeri tablolarındaki değerler çocukların gelire girme ve çıkma ihtimalleri göz önüne alınarak hesaplanmıştır.
Örnek: Ölüm dosyasında bir eş ve 2 çocuk gelir almakta olup hisseleri ve gelir tutarları aşağıda belirtilmiştir.
| Hak sahibi | Hisse | Aylık |
| Eş | 2/4 | 450 |
| Çocuk | 1/4 | 225 |
| Çocuk | 1/4 | 225 |
Daha önce gelirde olmayan yeni bir çocuğun 1/1/2009 tarihinde gelire girdiği varsayılırsa bu defa bu tarih itibariyle tüm hak sahipleri için peşin değer hesabı yapılacaktır.
| Hak sahibi | Hisse | Aylık |
| Eş | 2/5 | 360 |
| Çocuk | 1/5 | 180 |
| Çocuk | 1/5 | 180 |
| Çocuk | 1/5 | 180 |
Ayrıca daha önce gelirde olan eş ve 2 çocuk için ilk gelire girme tarihleri ile 1/1/2009 tarihleri arasında hesaplanan fiili ödemeler yeni hesaplanan peşin değerlere ilave edilecektir.
506 sayılı Kanun uygulamasında 60 yaşından büyük sigortalılar için rücu davası açılmamakta Bu yaş sınırı, aktif çalışma dönemi kavramı dikkate alınarak belirlendiğinden, yurtdışı uygulamaları esas alınarak aktif çalışma dönemi 65 yaş olarak değiştirilmiştir. Buna göre, Kanunda 65 yaşından büyük sigortalılar için rücu davası açılmayacaktır.
Gelir başlangıç tarihi 1/10/2008 tarihinden önce olanların gelir ve SYZ tutarlarının peşin değerleri ayrı ayrı hesaplanıp
Sürekli iş göremezlik derecelerinin kesinleşmeden dava açılması halinde sonradan değişen SİD lere istinaden bağlanan gelirler nedeniyle açılan davalarda ünitelerde yaşanan karışıklıkların ve mükerrer davalar açılmasının önüne geçmek amacıyla; kontrol muayenesi bulunan sürekli iş göremezlik dosyalarında; trafik kazaları ve üçüncü kişilerin kusur durumları da nazara alınarak, zamanaşımı süreleri dikkate alınmak suretiyle, kontrol muayenesi sonucu sürekli iş göremezlik derecesinin kesin olarak belirlenmesini müteakip dava açılacaktır.
Malullük ve ölüm sigortası bakımından üçüncü kişilerin sorumluluğu
Kanunun 39 uncu maddesinin birinci fıkrası, “Üçüncü bir kişinin kastı nedeniyle malul veya vazife malulü olan sigortalıya veya ölümü halinde hak sahiplerine, bu Kanun uyarınca bağlanacak aylığın başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı için Kurumca zarara sebep olan üçüncü kişilere rücu edilir.” hükmünü amirdir.
Kurumca hazırlanan Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesinde “10- Ölüm Veya Malul Kalmasında Üçüncü Kişilerin Kastı Var Mı ?” bölümünün sigortalı tarafından işaretlenmesi veya Kurumca böyle bir araştırmaya gerek görülmesi hallerinde, öncelikle aylık bağlama işlemi gerçekleştirilecek, daha sonra Kurumun denetim ve kontrol ile yetkilendirilen memurlarınca inceleme yapılarak düzenlenecek rapora göre rücu işlemi yapılacak ve sigortalı ve hak sahiplerinin mağduriyetine neden olunmayacaktır. Olaya ilişkin kesinleşmiş bir mahkeme kararının bulunması veya Kurumun üçüncü kişinin kastından haberdar olması hallerinde de üçüncü kişilere rücu işleminin yapılabilmesi için zamanaşımı dikkate alınarak olay hukuk servisine intikal ettirilecektir.
Malullük veya ölüm hali, kamu görevlilerinin veya er ve erbaşlar ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen diğer kişilerin vazifelerinin gereği olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmiş ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalılara yapılan ödemeler veya bağlanan aylıklar için Kurumca, kurumuna veya ilgililere rücu edilmeyecektir.
Diğer taraftan, Kanunun “Tanımlar “ başlıklı 3 üncü maddesinde sigortalı “Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişi” şeklinde tanımlanmış olup, buradaki sigortalı tanımından aktif sigortalılar anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, Kurumdan yaşlılık veya malullük aylığı almakta iken üçüncü bir kişinin kastı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine bağlanacak ölüm aylıkları için peşin sermaye değeri hesabı yapılmayacak, sadece aktif sigortalı iken üçüncü bir kişinin kastı sonucu malul kalan veya ölen sigortalılar için peşin sermaye değeri hesaplanacaktır.
Sigortalının ölümü nedeniyle hak sahiplerine hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlandığı durumlarda, olayda üçüncü bir kişinin kastı tespit edilmişse her iki dosyadan da peşin sermaye değeri hesabı yapılacaktır. Bir kişi için aynı anda Kanunun hem 21 inci hem de 39 uncu maddesi uygulanabilecektir.
İşverenin sigortalıyı kasten öldürmüş olması durumunda, olayın iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelmemesi halinde işveren Kanunun 39 uncu maddesi gereğince üçüncü şahıs olarak kabul edilerek aleyhine rücu davası açılabilecektir.
Kanunun 21 inci maddesi gereğince iş kazası veya meslek hastalığı işverenin kastı sonucu meydana gelirse zaten işveren sıfatıyla sorumluluğu bulunmaktadır.
Kaynak:SGK Genelge
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
