SGK emekli maaşlarından yapılan kesintiler nelerdir?
Gelir ve aylıklardan yapılacak kesintiler
Gelir/aylıklardan yapılan kesinti türleri ve kesinti sıralaması
Kurumumuzdan gelir ve aylık almakta olan sigortalı ve hak sahiplerinin bu gelir/aylıklarından değişik adlar altında kesintiler yapılmakta olup, kesintilerin önceliği konusunda 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları yönünden uygulamada tereddütler oluşmakta idi.
Kurum Yönetim Kurulunun 22/4/2009 tarihli ve 2009/163 sayılı Kararı ile Kurumumuzdan gerek Kanuna gerekse 506, 2925, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre gelir veya aylık alanların, gelir/aylıklarından yapılacak kesinti işlemleri sıralaması;
506 ve 2925 sayılı kanunlar ile Kanunun 4/1-(a) bendi kapsamında gelir ve aylık alanlar için Kanunun; Geçici 14 üncü maddesi gereği sosyal güvenlik destek primi kesintisi, 93 üncü maddesi gereği nafaka kesintisi, 68 inci maddesi gereği ilaç, muayene ücreti, ortez, protez ve iyileştirme araç ve gereçleri kesintisi,
Diğer kesintiler,
1479, 2926 sayılı kanunlar ile Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında gelir ve aylık alanlar için Kanunun; Geçici 14 üncü maddesi gereği sosyal güvenlik destek primi kesintisi, Geçici 19 uncu maddesine göre genel sağlık sigortası primi kesintisi, 93 üncü maddesi gereği nafaka kesintisi, 68 inci maddesi gereği ilaç, muayene ücreti, ortez, protez ve iyileştirme araç ve gereçleri kesintisi, diğer kesintiler şeklinde olacaktır.
1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre aylık almakta olanların aylıklarından yapılan sağlık kesintileri
Bilindiği üzere, Kanunun geçici 19 uncu maddesinde, 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre aylık almakta olanlarla Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamında çalışmaları nedeniyle bu Kanunun; geçici 2 nci maddesine göre aylık bağlanacaklara ilgili dosyasından on yıl süreyle sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödememiş olanlardan, sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası primi kesilmiş olan süreler düşülmek kaydıyla, aylıklarının % 10 u oranında ve 10 yılı tamamlayacak süreyle genel sağlık sigortası primi kesileceği öngörülmüş olup, sağlık kesinti işlemleri buna göre yapılmakta idi.
Ancak, 6111 sayılı Kanunun 50 nci maddesi ile Kanunun geçici 19 uncu maddesi değiştirilmiş olup buna göre; 1479 ve 2926 sayılı kanunlara göre aylık almakta olanlarla 4/1-(b) kapsamında çalışmaları nedeniyle geçici 2 nci maddeye göre aylık bağlanacaklara aylık bağlamaya esas tüm hizmetleri dikkate alınmak kaydıyla on yıl süreyle hastalık sigortası veya sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödememiş olanlardan, hastalık sigortası, sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası primi kesilmiş olan süreler düşülmek kaydıyla, aylıklarının % 10 u oranında ve 10 yılı tamamlayacak süreyle genel sağlık sigortası primi kesilecektir.
10 yıldan az hastalık, sağlık ve genel sağlık sigortası primi ödenmiş birden fazla dosyadan aylık alınması halinde, yalnızca aylık miktarı yüksek olan dosyadan sağlık kesintisi yapılacaktır.
Kendi sigortalılığı nedeniyle alınan gelir/aylıklar veya Kanunun 4/1-(b) bendi kapsamı dışındaki statülerden bağlanan gelir/aylıklar nedeniyle genel sağlık sigortalısı sayılanlardan ayrıca sağlık primi kesintisi yapılmayacaktır.
Hem gelir hem aylık alanlardan aldığı gelir nedeniyle genel sağlık sigortalısı sayılanlardan sağlık kesintisi yapılmayacaktır.
25/2/2011 tarihinden önce yapılan kesintiler iade edilmeyecektir.
Gelir ve aylıklardan yapılan icra kesintileri
Kanunun 93 üncü maddesi, “Bu Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, devir ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler 88 inci maddeye göre takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.” hükmüne amirdir.
Diğer taraftan, 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ile Kanunun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasına “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakatı bulunmaması halinde, icra müdürü tarafından reddedilir.” ibaresi eklenmiş olup, söz konusu düzenlemeyle Kurum alacakları ve nafaka borçları dışında borçlunun muvafakatı olmadan açılan haciz taleplerinin Kuruma intikal ettirilmeden icra müdürleri tarafından reddedilmesi amaçlanmıştır.
Buna göre, 5838 sayılı Kanunla Kanunun 93 üncü maddesine eklenen ibare gereğince; anılan Kanunun yürürlük tarihi olan 28/2/2009 (dahil) tarihi itibariyle Kurumumuzdan gelir/aylık alan sigortalı ve hak sahiplerinin gelir ve aylıklarına nafaka borçları dışında ilgililerin muvafakatı bulunmadan haciz uygulanmaması gerektiğinden, icra ve iflas müdürlüğünden gönderilen icra müzekkereleri incelenerek;
28/2/2009 tarihinden önce açılan veya halen sırada bekleyen haciz talepleri için mevcut uygulama sürdürülerek ilgili icra müdürlüğünden kesintinin durdurulduğuna dair yazı gelmediği sürece gelir/aylıklardan yapılan kesintiye devam edilmesi,
Sigortalı ve hak sahiplerine, 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesinin 28/2/2009 tarihinden önceki borçları için de uygulanmasına yönelik talepleriyle ilgili olarak icra müdürlüklerinin bağlı bulunduğu icra tetkik merciine başvurmaları gerektiği hususunda bilgi verilmesi,
28/2/2009 (dahil) tarihinden sonra icra müdürlüklerince açılacak haciz talepleri 5838 sayılı Kanunun 32 nci maddesine göre borçlunun muvafakatı alınmadan Kurumumuza gönderilmiş ise, sigortalılara ilgili icra müdürlükleri hakkında suç duyurusunda bulunabilecekleri yönünde bilgi verilmesi gerekmektedir.
4/1-(b) kapsamında ödenmekte olan aylıklardan yapılacak icra ve nafaka kesintileri 2011/Mart ödeme döneminden itibaren Bütçe ve Muhasebe Daire Başkanlığı tarafından yapılacak olup, bu konudaki itiraz ve iade işlemleri de muhasebe servisleri tarafından sonuçlandırılacak, emeklilik servislerince hiçbir işlem yapılmayacaktır.
Kaynak: SGK Genelge
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
SGK Emeklilerinin hak sahiplerine bağlanacak emekli aylığında alt sınır nedir?
