SERBEST MESLEK KAZANÇLARININ BEYANI VE BEYANNAME ÜZERİNDE YAPILACAK İNDİRİMLER
1. Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi İndirimi
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olan uyumlu mükelleflerin yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’i, ödenmesi gereken gelir vergisinden indirilir.
Söz konusu indirimden faydalanmak için belirlenen şartlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun Mükerrer 121 inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre mükelleflerin;
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiș (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilișkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pișmanlıkla verilen beyannameler bu șartın ihlali sayılmaz.) olması,
• (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmıș bir tarhiyat bulunmaması (Yapılan tarhiyatların kesinleșmiș yargı kararlarıyla veya 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun uzlașma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmıș olması durumunda bu
șart ihlal edilmiș sayılmaz.),
• İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiș olması (Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiș olması koșuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmıș olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düșmesi hâlinde, eksik ödenmiș duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu așmaması
kaydıyla, eksik ödenmiș vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen șartların gerçekleșmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, șartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeșinci günün bitimine kadar ödenmesi șartıyla, bu șart ihlal edilmiș sayılmaz.), ayrıca vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiș borcunun bulunmaması
Hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1.400.000 Türk lirasından fazla olamaz. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar red ve iade edilmez.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri ișlediği tespit edilenler bu madde hükümlerinden yararlanamazlar.
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen șartları tașımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir. Bu hüküm, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilișkin beyanların gerçek durumu yansıtmadığının indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine yapılan tarhiyatların kesinleșmesi hâlinde de uygulanır ve bu takdirde indirim
uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler açısından zamanașımı, yapılan tarhiyatın kesinleștiği tarihi takip eden takvim yılının bașından itibaren bașlar
Bu maddede geçen vergi beyannameleri ibaresi, yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, geçici vergi beyannameleri, muhtasar, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini; vergi ibaresi, anılan Bakanlığa bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken beyannameler üzerine tahakkuk eden vergileri ifade eder.
2. Diğer İndirimler
Serbest meslek erbabı, kazanç temin etmemiş olsa bile yıllık beyanname vermek zorundadır. Gelir vergisi beyannamesinde indirimlerin yapılabilmesi için; yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplanmasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır.
Serbest meslek kazancından indirim konusu yapılabilecek hususlar şunlardır:
• Hayat/şahıs sigorta primleri,
• Eğitim ve sağlık harcamaları,
• Engellilik İndirimi (Bu indirimden bakmakla yükümlü olduğu engelli kiși bulunan serbest meslek erbabı da yararlanır.)
• Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağıș ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağıș ve yardımlar,
• Sponsorluk harcamaları,
• 5746 sayılı kanun kapsamındaki AR-GE ve tasarım indirimi,
• Cumhurbașkanınca bașlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağıșlar,
• İktisadi ișletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeșilay Cemiyetine makbuz karșılığı yapılan nakdi bağıș ve yardımlar,
• Türkiye’den yurt dıșı mukim kiși ve/veya kurumlara verilen hizmetlerden sağlanan kazançlara ilișkin indirim,
• Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bazı bağıș ve yardımlar;
o Sosyal Yardımlașma ve Dayanıșmayı Teșvik Fonu ile Sosyal Yardımlașma ve Dayanıșma Vakıflarına yapılan bağıșlar,
o Türkiye Bilimsel ve Teknik Araștırma Kurumuna yapılan bağıșlar ve yardımlar,
o Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapılan bağıșlar,
o Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna yapılan bağıșlar,
o Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına yapılan bağıșlar,
o Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu kapsamında kurulan ormanlarda ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamı,
o İlköğretim ve Eğitim Kanunu uyarınca yapılan bağıșlar,
o Üniversitelere, yüksek teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette
bulunan vakıflardan Cumhurbașkanınca vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karșılığında yapılan bağıșlar,
o 7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanun kapsamında kurulan idareye yapılan her türlü nakdî ve ayni bağıș ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları.
Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.
Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
