Serbest Meslek Defter-Beyan Sistemi Soru-Cevap
1- Serbest Meslek Faaliyeti ve Serbest Meslek Kazancı Nedir?
Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.
Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Tahkim işleri dolayısıyla hakemlerin aldıkları ücretler ile kolektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da serbest meslek kazancıdır.
2- Serbest Meslek Erbabı Kimdir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun 66’ncı maddesinde sayılan ve serbest meslek faaliyetini kendi nam ve hesabına, mutat meslek halinde ifa eden; avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir, yeminli mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, kimyager, noter, öğretmen, artist, menajer, senarist, yönetmen, ebe, sünnetçi, arzuhalci, rehber ve sağlık memuru vb. kişiler serbest meslek erbabıdır.
3- Serbest Meslek Kazancı Nedir?
Bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan (ödenen) giderler indirildikten sonra kalan fark serbest meslek kazancıdır.
4- Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Serbest meslek faaliyetinde bulunan serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha “Serbest Meslek Makbuzu” düzenlemek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak zorundadır.
5- Serbest Meslek Kazancının Tespitinde Hasılattan İndirilecek Giderler Nelerdir?
-
- Mesleki kazancın elde edilmesi ve devam ettirilmesiyle ilgili genel giderler
- İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler.
- İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını işyeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.
- Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (bu primlerin ve aidatın geri alınmamak üzere Türkiye’de kâin sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) ile demirbaş olarak verilen giyim giderleri.
- Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla).
- Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar.
- Kiralanan veya envantere dâhil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri (taşıt giderlerinden kasıt genel olarak taşıtların tamir, bakım, yakıt gibi giderleridir).
- Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller.
- Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri.
- Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar.
- Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile işyerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar.
- Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve sözleşmeye göre ödenen tazminatlar.
6- Serbest Meslek Kazançlarında Hangi Harcamalar İndirim Konusu Yapılabilir?
- Şahıs Sigorta Primleri
- Eğitim ve Sağlık Harcamaları
- Engellilik İndirimi
- Bağış ve Yardımlar
- Sponsorluk Harcamaları
- Araştırma ve Geliştirme Harcamaları
- Başbakanlıkça veya BKK’ca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılan Ayni ve Nakdi Bağışlar
- Türkiye Kızılay Derneği ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar
- Türkiye’den Yurtdışı Mukimi Kişi ve Kurumlara Verilen Hizmetler
- EXPO 2016 Antalya Ajansına Yapılan Her Türlü Nakdi ve Ayni Bağış ve Yardımlar ile Sponsorluk Harcamaları
- Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve Yardımlar
7- Serbest Meslek Erbabı Mükellefler İçin Yıllık Vergi GELİR Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
2017 yılında faaliyette bulunan ve serbest meslek kazancı elde eden mükelleflerin, bu dönemde elde ettikleri serbest meslek kazançlarını/zararlarını 1-25 Mart 2018 tarihleri arasında beyan etmeleri gerekmektedir.
8- Defter Beyan Sistemi Nedir?
Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulması, bu mükelleflerden defter tutmak zorunda olanların defterlerinin bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması, vergi beyannamesi, bildirim ve dilekçelerin elektronik ortamda verilebilmesi ile elektronik ortamda belge düzenlenebilmesi amacıyla geliştirilen Sistemdir.
9- Sistemin Avantajları Nelerdir?
- Bir muhasebe programına ihtiyaç duyulmaksızın internetin olduğu her yerden vergisel ve ticari işlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınabilmesi.
- Kırtasiyeciliği azaltması.
- Defter tasdikine ihtiyaç duyulmaması.
- Defterleri muhafaza etmeye yönelik maliyetlerin söz konusu olmaması ile fatura ve makbuz gibi belgelerin elektronik olarak düzenlenebilmesi gibi imkânlar sayesinde yükümlülüklere ilişkin bürokratik işlemlerin ve uyum maliyetlerinin azaltılması.
- Kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi.
- Vergiye gönüllü uyum seviyelerinin artırılması.
10- Defter Beyan Sisteminden Kimler Faydalanabilir?
Defter Beyan Sisteminden;
- Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler
- Basit Usule Tabi Mükellefler
- İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutan Mükellefler
11- Sistemi Kullanmak Zorunlu Mu?
Serbest meslek erbapları ile basit usule tabi mükellefler (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren Sistemi kullanmaya başlayacaklardır.
Serbest meslek kazanç defteri yanında bilanço esasına göre defter tutan mükellefler de, 1/1/2018 tarihinden itibaren serbest meslek faaliyetine ilişkin kayıtlarını ve kazanç defterini Sistem üzerinden tutacaktır.
12- Defter Beyan Sistemini Kullanmak İçin Başvuru Yapmak Gerekiyor Mu?
Defter-Beyan Sistemini kullanmak zorunda olan mükelleflerin, Sistemi kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki ayın son gününe kadar (bu gün dahil) www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.
13- Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler Sistemi Kullanmak İçin Ne Zamana Kadar Başvuru Yapmak Zorundadır?
Defter-Beyan Sistemini kullanmak zorunda olan mükelleflerin, Sistemi kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki ayın son gününe kadar (bu gün dahil) www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.
486 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 16’ncı maddesi kapsamında Tebliğin 5’inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca 31/12/2017 tarihine kadar Sistemi kullanmak üzere yapılması gereken başvurular serbest meslek erbapları tarafından 31/1/2018 tarihine kadar yapılabilecektir.
Defter-Beyan Sisteminin uygulanmaya başlanmasından sonra mükellefiyet tesis ettiren ve söz konusu Sistemi kullanmak zorunda olan basit usule tabi mükellefler kendileri veya aracılık ve sorumluluk yetkisi verdiği meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş günün mesai saati sonuna kadar ilgili vergi dairesine başvuru yapacaklardır. Söz konusu başvuru işe başlama bildiriminin verildiği günü izleyen yedinci iş gününün sonuna (saat 23.59’a) kadar www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden de yapılabilecektir.
14- Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükelleflerin Başvurusunu Kimler Yapabilir?
Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler başvurularını,
– Kendileri veya
– 340 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan “Elektronik Beyanname Gönderme Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” düzenledikleri meslek mensupları, aracılığıyla yapabileceklerdir.
15- Sisteme Nereden Veya Nasıl Giriş Yapılacaktır?
Defter-Beyan Sistemine kullanıcı kodu veya Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası (TCKN) ve şifre bilgileri kullanılarak www.defterbeyan.gov.tradresi üzerinden giriş yapılacaktır.
16- Defter Beyan Sisteminde Neler Yapılabilir?
Sisteme giriş yapılarak gelir ve gider kayıtları elektronik ortamda gerçekleştirebilir, defterler bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturabilir, saklanabilir ve beyannameler hazırlanarak ve onaylanabilecektir. Diğer taraftan fatura, serbest meslek makbuzu gibi belgeler elektronik ortamda düzenlenebilecektir.
17- Defter Beyan Sistemi İçin Kullanıcı Kodu ve Şifre Nasıl Alınır?
Sisteme giriş sırasında kullanılacak şifre bilgisi, mükellef veya noterden yetkilendirdiği kişi tarafından gelir vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine yapılacak başvuru ile alınabilecektir.
18- Defter Beyan Sistemini Kullanmaya Yetkili Olanlar Kimlerdir?
Serbest meslek kazancı elde eden ve 3568 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat düzenlemeleri uyarınca vergi beyannamelerini meslek mensuplarına;
a) İmzalatmak zorunda olan mükelleflerden,
– Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek mensupları tarafından,
– Diğerleri için meslek mensupları tarafından,
b) İmzalatma yükümlülüğü olmayan mükelleflerden,
– Kendisine elektronik beyanname gönderebilmek için kullanıcı kodu, parola ve şifre verilenlerin kendileri veya meslek mensupları tarafından,
– Diğerleri için meslek mensupları tarafından,
Yapılabilecektir.
19-Mükellefler Sigortalı Olarak Çalıştırdıkları Kişileri Sistem Kullanıcısı Olarak Tanımlayabilecek Midir?
Sistemi kullanacak mükellef, meslek mensubu veya meslek odaları istemeleri halinde, sigortalı olarak çalıştırdıkları çalışanlarını Sistemin belirli fonksiyonlarını kullanmak üzere Sistem kullanıcısı olarak tanımlayabilecek ve yetkilendirebileceklerdir.
Bu durumda, tanımlanan kişilerin Sisteme girişte kullanacakları şifreler, Defter-Beyan Sistemi içerisinden elektronik ortamda üretilerek kullanıcıya gösterilecektir. Bu şekilde Sistem kullanıcısı olarak tanımlanan kişiler, kendileri için oluşturulan kullanıcı kodu ve şifreyi kullanarak Sisteme giriş yapabileceklerdir.
20- Defter Beyan Sistemini Kullanan Mükellefler Noterden Defter Tasdik Ettirecekler mi?
Hayır. Sistemi kullanan mükellefler kâğıt ortamında defter tutmayacaklarından herhangi bir şekilde notere defter tasdik ettirmeleri söz konusu olmayacaktır.
21- Defter Beyan Sistemi Üzerinden Hangi Defterler Elektronik Ortamda Tutulabilecektir ?
Defter-Beyan Sistemi üzerinden, işletme defteri, çiftçi işletme defteri, serbest meslek kazanç defteri, amortisman defteri, envanter defteri, damga vergisi defteri, ambar defteri ile bitim işleri defteri elektronik ortamda tutulabilecektir.
22- Defter-Beyan Sisteminde Defterler Nasıl Muhafaza Edilecektir?
Sistem üzerinden tutulan defter ve kayıtların muhafaza yükümlülüğü Gelir İdaresi Başkanlığına aittir. Başkanlık mükellef, meslek mensubu ya da meslek odası tarafından girilen kayıtları ve bu kayıtlardan hareketle oluşan defterleri elektronik ortamda muhafaza edecek ve mükelleflerin kullanımına hazır halde bulunduracaktır.
23- Kayıtların ve Defterlerin İlgili Kurum ve Kuruluşlara Nasıl İbraz Edilecektir?
Kendisinden mükellefiyetine ilişkin defter ve kayıtlarının ibrazı talep edilen mükellefler, talepte bulunan birim ile ibrazı talep edilen bilgilerin mahiyetini ibraz talep yazısının bir örneği ile birlikte ibraz süresinin sonundan en geç 10 gün önce bağlı olduğu vergi dairesi aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığına bildirecektir.
Kayıt ve defterler muhatabına, Başkanlık tarafından belirlenen yöntemler ile değişmezliği garanti edilerek ibraz edilecektir.
24- Sistem Üzerinden Elektronik Ortamda Fatura veya Serbest Meslek Makbuzu Düzenlenmesi Zorunlu Mudur?
Hayır.
Sistem fatura veya serbest meslek makbuzlarının elektronik ortamda düzenlenmesine yönelik bir zorunluluk getirmemektedir. Söz konusu belgelere yönelik olarak ilgili mevzuat düzenlemeleri kapsamında, isteyen mükelleflerin Sistem üzerinden belge düzenlemesi söz konusu olabilecektir.
Sistem üzerinden fatura ya da serbest makbuzu düzenlenebilmesine ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Sistemi kullanan mükellefler istemeleri halinde 2018 yılı içerisinde, fatura ve serbest meslek makbuzu gibi belgeleri elektronik ortamda düzenleyebilecektir.
25- Sistem Üzerinden Üçüncü Taraf Kurum ve Kuruluşlarından Alınan Veriler Gösterilecek Midir?
Sisteme dâhil olan mükelleflere adlarına yapılan kesinti (stopaj) bilgileri, sigorta (mal, can ve DASK) bilgileri, adlarına yapılan kira geliri ödemeleri ile gayrimenkul alış-satış bilgileri gösterilmektedir.
26- Beyannameler Sistem Üzerinden Gönderilebilecek Midir?
Sistem üzerinden mükelleflerin ilgili döneme ait beyannamelerini oluşturabileceği, düzenleyebileceği, gönderebileceği ve görebileceği menüler yer almaktadır. Mükellefler beyannamelerini inceleyebilecek, onaylayabilecek ve gönderebileceklerdir.
27- Sistem Üzerinden Hangi Beyannameler Gönderilebilir?
Serbest meslek erbapları, “ Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi”, “Katma Değer Vergisi Beyannamesi”, “Geçici Vergi Beyannamesi”, “Muhtasar Beyanname”, “Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi” ve “Damga Vergisi Beyannamesi’ni Sistem üzerinden gönderebileceklerdir.
Kaynak:Gib
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebe News veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
DEFTER BEYAN SİSTEMİ
Hem basit usul hem de gerçek usule göre vergi mükellefi olabilir miyim?
Defter-Beyan Sistemine gelirler nasıl işlenir? Soru-Cevap/(Gelir kayıtları)
Defter-Beyan sistemine giderler nasıl girilir? Soru-Cevap /(Gider kayıtları)
İşletme Defteri için Defter-Beyan Sistemi Başvurusu başladı – 28.9.2018
İşletme Defteri için Defter-Beyan Sistemi Başvurusu başladı – 28.9.2018
