Serbest bölgede olan bir şirketin çalıştıracağı personele SGK, Gelir ve Damga vergisi istisnası ve uygulanacak teşvikler nelerdir?
1.Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası:
Serbest bölgeler için 5084 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 6 Şubat 2004 tarihine kadar her türlü resim, vergi ve harç muafiyeti söz konusuydu. Bu kanun değişikli ligi ile serbest bölge kullanıcıları tam mükellef olmuş ve kazançları prensip olarak gelir ve kurumlar vergisine tabi hale gelmiştir. Ancak aynı kanun ile bu bölgelerdeki faaliyetlerden elde edilen kazançlar belirli şartlarla gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
- a) Serbest Bölgelerde Üretim Faaliyetinde Bulunan Firmalar Serbest Bölgeler Kanunu’na (SBK) 5084 sayılı kanun ile eklenen Geçici 3. maddenin son fıkrası gereğince serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşeceği yılın vergileme dönemi sonuna kadar Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisnadır.
Serbest bölgede imalat faaliyetinde bulunan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin faaliyet ruhsatlarının hangi tarihte alınmış olduğu söz konusu istisna uygulaması açısından önem arz etmemektedir. Faaliyet ruhsatı 06.02.2004 tarihinden sonra alınmış olsa dahi serbest bölgedeki imalat faaliyetlerinden elde edilen kazançlar gelir ve kurumlar vergisinden istisna olacaktır. Diğer kazançların vergiye tabi olacağı tabiidir.
- b) 6 Şubat 2004 Tarihi İtibariyle Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatına Haiz Olan Firmalar: Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası 6 Şubat 2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar, faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır.
Ancak bu firmaların serbest bölgede elde ettikleri faaliyet dışı gelirleri istisna kapsamı dışındadır. Maliye Bakanlığı’nın konuyla ilgili olarak yayımladığı 85 No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde bu faaliyet dışı gelirler serbest bölgelerde elde edilmiş olsa dahi faiz, repo ve benzeri faaliyet dışı gelirler olarak açıklanmıştır. Gene aynı tebliğde serbest bölgelerde yürütülen faaliyetlerden doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirlerinin istisna kapsamında değerlendirileceği belirtilmiştir. Mevcut uygulamada tebliğde yapılan açıklamalar yetersiz kalmakta ve istisna kapsamında olmayan faaliyet dışı gelirler ile ilgili olarak tereddütlerle karşılaşılmaktadır.
Öte yandan söz konusu gelir ve kurumlar vergisi istisnasının Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b) alt bendi kapsamında kâr payı stopajına şümulü yoktur.
Serbest bölgeden dağıtılacak kar paylarından %10 stopaj yapılacaktır. Gelir Vergisi Stopaj İstisnası 6 Şubat 2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler 31.12.2008 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır. Ancak ruhsatlarında belirtilen süre 31.12.2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona eriyorsa, istisna uygulamasında ruhsatta yer alan sürenin bitiş tarihi dikkate alınacaktır.
- c) 6 Şubat 2004 Tarihinden sonra Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı Alan Firmalar: 6 Şubat 2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsatı alan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin imalat faaliyetleri hariç serbest bölgede elde ettikleri diğer tüm faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar gelir veya kurumlar vergisine tabidir. Ayrıca bu mükelleflerin bu bölgelerde istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisi stopajına tabi bulunmaktadır.
- Vergi, Resim ve Harç İstisnası
6 Şubat 2004 tarihi itibariyle serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetler ile ilgili olarak yaptıkları işlemler 31.12.2008 tarihine kadar her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır. Bu tarihten sonra serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere ruhsat almış olan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işlemleri için böyle bir vergi, resim ve harç istisnası bulunmamaktadır.
- Gümrük Vergisi Muafiyeti:
Serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayıldığından, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz. Serbest bölgeler ile Türkiye arasında yapılan ticarette ise dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Dolayısıyla serbest bölgelerde faaliyette bulunmak isteyen firmalar teşvik belgesine bağlı olmaksızın gümrük vergisi ödemeden makine ve teçhizat ithal edebilecekler, böylece yatırım harcamalarının maliyetini düşürmüş olacaklardır. Gene hammadde ve ara mallarını yurtdışından ithal edip yurt dışına satan firmaların ithalatlarında gümrük vergisi ödememeleri (Gümrük Birliği dışındaki ülkeler için geçerli) önemli ölçüde maliyet avantajı sağlamaktadır.
- KDV İstisnası:
Türkiye’den serbest bölgelere yapılan mal teslimleri ve serbest bölgelerde verilen hizmetler KDV’den istisna edilmiştir. Ayrıca, serbest bölgeler gümrük bölgesi dışında sayıldığından yurtdışından serbest bölgelere yapılan ithalatlar ve bir serbest bölgeden diğer serbest bölgeye yapılan teslimlerde de KDV söz konusu değildir. Bu nedenle girdilerinin çoğunu yurtdışından ithal eden ve ürünlerini yurt dışına satan firmalar için KDV yükü söz konusu olmayacak ve KDV iadesi gibi uzun ve zahmetli işlemlere gerek kalmayacaktır.
5.Kar Transferi:
Serbest bölgeler kambiyo mevzuatı hükümleri kapsamı dışında tutulmuştur. Dolayısıyla serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler kambiyo rejimine ve herhangi bir izne tabi olmaksızın, yurt dışına veya Türkiye’ye transfer edilebilir.
Kaynak: İsmmmo
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir.Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
