GERÇEK KİŞİLERDE İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ
İşe başlamayı bildirmekle yükümlü olan mükellefler şunlardır:
► Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı,
► Serbest meslek erbabı,
► Kurumlar Vergisi mükellefleri,
► Kolektif ve adi şirket ortaklarıyla komandit şirketlerin komandite ortakları,
İşe başlamanın, “İşe Başlama/Bırakma Bildirimi” ile bağlı bulunulan vergi dairesine;
Mükellefin kendisi tarafından veya
1136 sayılı Avukatlık Kanununa göre ruhsat almış avukatlar veya
3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca
işe başlama tarihinden itibaren 10 gün içinde bildirilmesi gerekmektedir.
İşe başlama/işi bırakma bildirimi ile değişiklik bildirimlerine ilişkin dilekçeler, www.gib.gov.tr internet sayfasındaki “Dilekçematik”
bölümünden edinilebilmektedir.
► İşe başlama bildirimi, değişiklik bildirimi ve işi bırakma bildirimi İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) aracılığı ile vergi dairesine gitmeden sistem üzerinden yapılabilmektedir.
► İnteraktif Vergi Dairesi mobil uygulaması (App Store ve Play Store) indirilerek bildirimler uygulama üzerinden de gerçekleştirilebilir.
TÜZEL KİŞİLERDE İŞE BAŞLAMA BİLDİRİMİ
Kurumlar vergisi mükellefi olan;
Anonim şirket,
Limited şirket,
Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin,
Ticaret Sicil Müdürlüklerinde tescil işlemini yaptırması akabinde elektronik ortamda ilgili vergi dairesi müdürlüğü sistemlerine veriler aktarılarak tescil bilgileri doğrultusunda mükellefiyet kaydı açılışı yapılmaktadır. Bu mükelleflerin ayrıca İşe Başlama/Bırakma Bildirimi vermelerine gerek bulunmamaktadır.
ELEKTRONİK YOKLAMA SİSTEMİ
İşe başlama/bırakma bildirimi üzerine vergi dairesince mükellefiyet tesisi işlemi gerçekleştirilir ve “Elektronik Yoklama Sistemi” üzerinden mükellef nezdinde yoklama yapılır.
Mükellef nezdinde yapılan yoklamalar;
İşe başlama yoklamaları, mükellefiyetin tesis edildiği tarihten itibaren en geç 15 gün,
Mükellef imzası ile birlikte serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir tarafından imzalanmış veya yeminli mali müşavirlerce tasdik edilmiş olan işe başlama / bırakma bildirimi üzerine yapılacak yoklamalar bir ay,
İşi bırakma dilekçesine ilişkin terk yoklamaları, terk dilekçesinin vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren en geç 15 gün,
Özellikli durumlarda yapılacak yoklamalar aynı gün, aynı gün yapılmasının mümkün olmaması halinde ertesi gün,
Diğer yoklamalar en geç bir ay,
içinde sonuçlandırılır.
DEĞİŞİKLİK BİLDİRİMİ
►İş yeri adres değişikliklerinin (İş ve teşebbüsün bir yerden diğer bir yere nakledilmesi adres değişikliği sayılır.),
►Yeni bir vergiye tabi olmayı, mükellefiyet şeklinde değişikliği ve mükellefiyetten muaflığa geçmeyi gerektiren değişikliklerin,
►Aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan işyerlerinin sayısında artış veya azalış olduğunda bu değişikliğin,
1 ay içerisinde vergi dairesine bildirilmesi gerekmektedir.
İŞİ BIRAKMA BİLDİRİMİ
Mükelleflerden işi bırakanların, faaliyetlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içerisinde bu durumu bağlı bulundukları vergi dairesine “İşe Başlama/İşi Bırakma Bildirimi” veya dilekçe ile bildirmesi gerekmektedir.
► Gerçek kişilerde ölüm işi bırakma hükmündedir. Mükellefin ölümünün mirası reddetmemiş mirasçılardan herhangi biri tarafından bildirilmesi diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.
BİLDİRİMİN SÜRESİNDE YAPILMAMASININ YAPTIRIMLARI
İşe başlamanın on gün içinde bağlı bulunulan vergi dairesine bildirilmemesi halinde birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir.
► Mükelleflerin değişiklik ve işi bırakma bildirimlerinin durumun vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde yapılmaması halinde ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanır.
► Ayrıntılı bilgi için www.gib.gov.tr adresinde bulunan “Yararlı Bilgiler” kısmında yer alan “Vergi Cezaları” bölümüne bakabilirsiniz.
BELGE DÜZENLEME – TEMİNİ – İPTALİ
Mükelleflerin tutulan kayıtları ve üçüncü şahıslarla olan ilişki ve işlemlere ait kayıtlarını belgelendirmesi bir zorunluluktur.
► Kullanılacak belgelerin, bağlı bulundukları vergi dairesinin il sınırları içerisinde kalan anlaşmalı matbaalarca basılmış olması veya noterlere tasdik ettirilmiş olması gerekmektedir.
► Mükelleflerin işi bıraktıklarında, kullanılmamış belgeler ile en son kullanılan ciltleri, işi bırakma bildiriminde bulunacakları süre içinde vergi dairesine ibraz ederek kullanılmamış belgelerin iptalini sağlaması gerekmektedir.
TAHSİLAT – ÖDEMELERİN BELGELENDİRİLMESİ
Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar,
► Kazancı basit usulde tespit edilenler,
► Defter tutmak zorunda olan çiftçiler,
► Serbest meslek erbabı ve
► Vergiden muaf esnafın
kendi aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları ticari işlemler ile nihai
tüketicilerden mal ve hizmet bedeli olarak yapacakları 7.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal
kurumlar aracılığıyla yapmaları ve bunu söz konusu kurumlar tarafından düzenlenen belgelerle tevsik etme
zorunluluğu bulunmaktadır.
DEFTER TUTMAYA İLİŞKİN KURALLAR
DEFTER TUTMA MECBURİYETİ BULUNANLAR
►Ticaret ve sanat erbabı,
►Ticaret şirketleri,
►İktisadi kamu müesseseleri,
►Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler,
►Serbest meslek erbabı,
►Çiftçiler (Gerçek usulde mükellef olanlar),
►İktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından tüccarların tabi olduğu
hükümlere tabidirler.
DEFTER TUTMAYA İLİŞKİN KURALLAR
DEFTER TUTMA MECBURİYETİ BULUNMAYANLAR
► Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler,
► Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tespit edilenler,
► Kurumlar vergisinden muaf olan
a) İktisadi kamu müesseseleri,
b) Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler.
Ancak bu mükellefler muaf olmadıkları vergiler için defter tutmak zorundadırlar.
DEFTER TUTMAYA İLİŞKİN KURALLAR
1 inci sınıf tüccarlar, bilanço esasına göre,
► 2 nci sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre defter tutarlar.
Ticari Kazanç Elde Eden Mükellefler;
Bilanço esasında;
► Yevmiye defteri (günlük defter),
► Defteri kebir (büyük defter) ve
► Envanter defteri
tutarlar.
İşletme hesabı esasında,
► İşletme hesabı defteri (Defter Beyan Sistemi üzerinden) tutarlar.
Serbest Meslek Kazancı Elde Eden Mükellefler;
► Serbest meslek kazanç defteri (Defter Beyan Sistemi üzerinden) tutarlar.
Zirai Kazanç Elde Eden Mükellefler;
Gerçek usulde vergiye tabi çiftçiler;
► Çiftçi işletme defteri,
► İsterlerse bilanço esasında defter,
tutarlar.
ELEKTRONİK ORTAMDA DEFTER TUTMA
Elektronik defter (e-Defter) uygulamasından yararlanmak isteyen
mükelleflerin;
► Bilanço esasına göre defter tutması ve
► www.edefter.gov.tr’de yayımlanan Uyumlu Yazılımcılardan birinden e-Defter uyumlu yazılım hizmeti alması halinde,
e-Defter uygulamasına geçmeleri için Gelir İdaresi Başkanlığınca izin verilebilecektir.
Zorunluluk kapsamına giren defterler;
► Yevmiye Defteri
► Büyük Defter (Defter-i Kebir)
Uygulamaya geçilmesi, mükelleflerin defter ve belgelere ilişkin muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmamaktadır.
e-Defter uygulamasına dahil olanlar www.edefter.gov.tr internet adresinde duyurulan format ve standartlara uygun olarak aylık veya geçici vergi dönemleri bazında elektronik defterlerini oluşturmaya ve saklamaya başlayacaklardır.
e-Defteri, gerçek kişi mükellefler e-imza veya mali mühür ile tüzel kişi mükellefler ise mali mühür ile imzalar. e-Defterin imza/mühür değerini taşıyan e-Defter Beratı, aylık bazda yüklemeyi tercih eden mükelleflerce tarafından ilgili olduğu ayı takip
eden 3. ayın sonuna kadar; geçici vergi dönemleri bazında berat yüklemeyi tercih eden mükelleflerce ise ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar GİB sistemine yüklenir.
Hesap döneminin ilk ayına ait beratın alınması açılış onayı, son ayına ait beratın alınması kapanış onayı, diğer aylara ait beratların alınması ise ilgili aylara ait defterlerin noter onayı yerine geçer.
DEFTER-BEYAN SİSTEMİ
Serbest meslek kazancı elde eden,
►İşletme hesabı esasına göre defter tutan,
►Basit usule tabi olan
mükelleflerin Defter-Beyan Sistemini kullanması zorunludur.
Sisteme www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden giriş yapılabilir.
DEFTER KAYIT SÜRELERİ
Ticari Kazanç Elde Eden Mükellefler, tutmak zorunda olduğu defterlere, işlemleri 10 gün içinde
kaydetmelidir.
DEFTER TASDİKİ
Bilanço ve işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile
Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler
tutacakları defterleri işe başlamadan önce tasdik ettirmek zorundadırlar.
Elektronik ortamda tutulan defterlerin tasdik zorunluluğu yoktur.
DEFTER TASDİK ZAMANLARI
Öteden beri işe devam etmekte olanlar, defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda,
Hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,
Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler, işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce,
Vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
Defterlerin dolması dolayısıyla veya diğer sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya zorunlu olanlar, bunları kullanmaya başlamadan önce,
Defterlerini ertesi yıl da kullanmak isteyenler Ocak ayı içinde, hesap dönemleri Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilenler bu dönemin ilk ayı içinde
tasdik ettirmek zorundadırlar.
MUHAFAZA – İBRAZ VE BİLGİ VERME ÖDEVİ
Defter tutmak mecburiyetinde olanların; defter ve belgeleri, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak 5 yıl
süreyle muhafaza etme zorunluluğu bulunmaktadır.
Defter, belge ve diğer kayıtlarınızı bu 5 yıl içinde, yetkili makam ve memurlar talep ettiğinde ibraz etmek zorunda olduğunuzu
unutmayınız.
Defter-Beyan Sistemi kapsamındaki mükelleflerin Sistem’de tuttukları defter ve kayıtlarının muhafaza yükümlülüğü Gelir
İdaresi Başkanlığına aittir.
ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ / YENİ NESİL ÖKC KULLANIMI
Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışında kalan kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren yani perakende ticaretle uğraşan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorundadırlar.
Yeni işe başlayan ve sonradan mecburiyet kapsamına giren mükelleflerin ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri, işe
başlama ve mecburiyet kapsamına girme tarihinden itibaren 30 gündür.
Bu süre, kalkınmada birinci ve ikinci derecede öncelikli yörelerdeki faaliyetleri ile ilgili olarak 60 gün olarak belirlenmiştir. Akaryakıt pompa ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetleri de işe başlama tarihinden itibaren 60 gündür.
Ödeme kaydedici cihazın belirlenen süre içinde alınmaması halinde özel usulsüzlük cezası kesilir.
Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlar (YN ÖKC); internet yoluyla Gelir İdaresi Başkanlığına güvenli şekilde veri aktarabilen ve iletişim kurabilen bilgisayar tabanlı cihazlardır.
► Eski nesil ÖKC kullanan veya kullanması gereken mükellefler aynı zamanda YN ÖKC kullanmak mecburiyetindedir. Hazine ve Maliye Bakanlığınca faaliyetlerinde ÖKC kullanım zorunluluğu bulunmadığı bildirilen mükelleflerin, YN ÖKC kullanma mecburiyeti de
bulunmamaktadır.
► Perakende mal ve hizmet satışında bulunan ancak Hazine ve Maliye Bakanlığınca ÖKC kullanma mecburiyeti dışında bırakılanlar ile kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar isteğe bağlı olarak YN ÖKC kullanabilirler.
► YN ÖKC uygulamasına ilişkin Tebliğ, kılavuz düzenlemeleri, forum, sık sorulan sorular ve cevapları, duyurular ve benzeri diğer konulara https://ynokc.gib.gov.tr/ internet sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
İNTERAKTİF VERGİ DAİRESİ
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından sunulan hizmetlerin zaman ve yer koşulu aranmaksızın
kolay, hızlı ve etkin bir şekilde elektronik ortamda yapılabilmesine imkân sağlayan güvenilir,
etkileşimli, yeni nesil bir sistemdir.
► 2018 yılında uygulamaya geçirilen İnteraktif Vergi Dairesi uygulaması ile işe başlamadan işin terkinine
kadar bir çok vergisel iş, işlem ve bildirimlerini vergi dairesine gitmeden elektronik ortamda (bilgisayar, tablet, cep telefonu) yapılabilmektedir.
Sistemden;
kullanıcı kodu ve şifresi bulunan,
e-Devlet şifresi bulunan,
ivd.gib.gov.tr adresi üzerinden şifre edinen
gerçek ve tüzel kişiler yararlanabilir.
İnteraktif Vergi Dairesi Broşürü’ne www.gib.gov.tr
İnteraktif Vergi Dairesi hizmetlerine ivd.gib.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
İNTERAKTİF VERGİ DANIŞMANI
Yeni işe başlayanlar ya da mükellefler, interaktif programı kullanarak vergi türleri ve temel vergilendirme süreçlerine ilişkin gerekli bilgilere ulaşabilir ve mükellefiyet durumlarına uygun yükümlülüklerini içeren kişisel vergi takvimini oluşturabilirler.
►Program; gelir vergisi mükelleflerinden ticari kazanç, serbest meslek kazancı ile ücret kazancı elde edenlerin yükümlülükleri kapsamında tamamlanmıştır.
►Diğer kazanç türlerinin de programa eklenmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir.
İnteraktif Vergi Danışmanı hizmetine intvrg.gib.gov.tr/interaktif adresinden ulaşabilirsiniz.
E-BEYANNAME
Beyannamelerin elektronik ortamda gönderilmesi uygulamasından;
► Elektronik beyanname kullanıcı kodu, parola ve şifre alma şartlarını taşıyan
mükellefler, vergi dairesine müracaat ederek kullanıcı kodu, parola ve şifre almak suretiyle,
► Kendileri kullanıcı kodu parola ve şifre alma şartlarını taşımayan mükellefler ise elektronik beyanname göndermek üzere aracılık yetkisi alan serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavir aracılığıyla,
yararlanabilirler.
FORM Ba ve FORM Bs İLİŞKİN BİLDİRİM
Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki,
-Mal ve hizmet alışlarını, Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)
-Mal ve hizmet satışlarını, Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs) ile aylık dönemler halinde bildirmeleri
gerekmektedir.
Aylık dönemler halinde bildirimlerin ilgili dönemi takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamı 24:00’e kadar E-beyanname üzerinden verilmesi gerekmektedir. Ba-Bs bildirim hadlerini aşan hiçbir alış ve satış bilgisi olmasa dahi mükelleflerin “boş olarak” bildirim verme zorunluluğu bulunmaktadır.
BEYANNAME VERME – ÖDEME DÖNEMLERİ
Beyanname verme ve ödeme dönemlerini www.gib.gov.tr
internet sayfasındaki “Vergi Takvimi” bölümünden
öğrenebilirsiniz.
www.gib.gov.tr
-Ana Sayfa
-Yararlı Bilgiler
-Vergi Takvimi
HAZIR BEYAN SİSTEMİ
Hazır Beyan Sistemi ile Beyanname Vermek Çok Kolay!
İlk defa beyanname verecek olsanız dahi,
vergi dairesine gitmeden,
Ücret, kira, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarınıza
ilişkin önceden hazırlanmış beyannamenizi kontrol edip,
onaylayarak gönderebilirsiniz.
e-tebligat
Elektronik Tebligat, tebliği gereken belgelerin, e-tebligat sistemi ile mükelleflerin elektronik adreslerine tebliğ edilmesidir. Bu tebliğ fiziki ortamda yapılan tebligat ile aynı sonucu doğurur.
► Kendisine elektronik ortamda tebliğ yapılabilecek olanlar aşağıda belirtilmiştir.
a) Kurumlar vergisi mükellefleri
b)Ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar (Kazançları basit usulde tespit edilenlerle gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler hariç)
c) İsteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler
► Kurumlar vergisi mükellefleri işe başlama tarihini takip eden 15 gün içerisinde, gelir vergisi mükellefleri ise mükellefiyet tesisi sırasında Elektronik Tebligat Talep Bildiriminde bulunmak ve elektronik tebligat sistemini kullanmak zorundadır.
► e-tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılır ve ayrıca posta yoluyla tebligat yapılmaz.
BORÇ SORGULAMA
VERGİ DAİRESİNE GİTMEDEN BORÇLARINIZI ÖĞRENEBİLİRSİNİZ
Vergi dairelerine intikal etmiş olan bütün borçlarınızı (MTV, TPC, idari para cezası, yurtkur harcı, yargı harcı gibi);
İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) ve
İnternet Vergi Dairesi (intvrg.gib.gov.tr) üzerinden borç sorgulama menüsünü kullanarak öğrenebileceğiniz gibi,
VİMER 189’ u arayarak da
öğrenebilirsiniz.
MÜKELLEF GERİ BİLDİRİM SİSTEMİ
Mükelleflerin, Gelir İdaresi tarafından sunulan hizmetlerle ilgili geri bildirimlerini internet üzerinden iletebilmeleri için
web tabanlı, kolay ve güvenli bir ortam sunar.
Sistem aracılığıyla
Vergi Mevzuatı,
Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Dairelerinde sunulan hizmetler,
İnternet hizmetleri,
Çağrı Merkezi hizmetleri
ile ilgili önerilerinizi, sorunlarınızı ve görüşlerinizi iletebilirsiniz.
BİLGİ ALINABİLECEK KANALLAR
www.gib.gov.tr internet sayfasından
► Vergi İletişim Merkezinden(VİMER 189)
► İnteraktif Vergi Dairesinden
► Sosyal medya adreslerinden
► Vergi Dairelerinden
► Rehber ve Broşürlerden
detaylı bilgi alabilirsiniz
VERGİ İLETİŞİM MERKEZİ (VİMER-189)
Vergi İletişim Merkezinde;
Danışma ve Bilgilendirme
Talep ve Öneri Sistemi
E-Beyanname Çağrı Hizmeti
İhbar (Telefon ve İnternet)
Borç Sorgulama ve Bilgilendirme
İngilizce E-Posta Danışmanlık
hizmetleri verilmektedir.
Vergi ile ilgili sorularınız için
Vergi İletişim Merkezine (VİMER 189)
başvurabilirsiniz.
Kaynak: GİB Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
