Resmi Gazetenin Tarihçesini biliyor musunuz?

Ülkemizde Devletin yayın organı olan ve birçok resmî işlemin geçerliliğinin bağlandığı Resmi Gazetenin kökeni, Sultan II. Mahmut döneminde Tarihçi Esat Efendi’nin yönetiminde 11 Kasım 1831 tarihinden itibaren haftada bir yayımlanmaya başlanan “Takvim-i Veka-i” gazetesine dayanmaktadır.

Yeni Devletin Resmi Gazetesi ise, İstiklal Savaşı’nı yürütmek üzere Ankara’da toplanan Büyük Millet Meclisi tarafından 7/10/1920’de tesis edilmiştir. Halen Resmi Gazetelerin ilk sayfasında görülen bu tarih Resmi Gazete’nin kuruluş tarihi olup, 1 inci sayı kuruluştan dört ay sonra, Meclis’in 263 sayılı Kararnamesi ile 7/2/1921 günü “Cerîde-i Resmiyye” adıyla yayımlanmıştır. Gazetenin ismi 10/9/1923 tarihli 22 nci sayıda “Resmî Cerîde” olarak, 17/12/1927 tarihli 763 üncü sayıda ise “T.C. Resmî Gazete” olarak değiştirilmiş ve bugüne kadar aynı isimle yayımlanmaya devam edilmiştir.

Resmi Gazete ilk sayıdan 16 ncı sayıya kadar haftada bir; 16, 17 ve 18 inci sayılar iki haftada bir; 19, 20 ve 21 inci sayılar ise yine haftada bir pazartesi günleri yayımlanmıştır. Resmi Gazetenin 18/7/1921 tarihli 21 inci sayısı ile 10/9/1923 tarihli 22 nci sayısı arasında, gerçekleşen savaşlar nedeniyle, iki yılı aşkın bir süre geçmiştir. Bu süreçte kabul edilen 134 ilâ 338 numaralı kanunlar Resmi Gazetede yayımlanmadan yürürlüğe girmiştir.

1923 yılı Eylül ayında yayımlanan altı adet Resmi Gazete sayısında “Gayr-ı Resmî Kısım”a yer verildiği görülmektedir. Bu kısımda Gazi Mustafa Kemal Paşa ve diğer bazı devlet adamlarımızın dünyadaki gelişmelerle ilgili düşünceleri ile bazı Avrupalı gazeteci ve devlet adamlarının makaleleri yayımlanmıştır. Gayr-ı resmî kısma resmî kısımdan ayrı numara verilmiş olup halkın dış gelişmeler hakkında bilgilendirilmesi için çalışılmıştır.

22 nci sayıyla birlikte Resmi Gazetenin ilk sayfasına “Haftada üç defa neşrolunur.” ibaresi konulmuş olmakla beraber, bu düzen 22 ilâ 42 nci sayılar arasında devam etmiş, bundan sonra yayım zamanlarında düzensizlikler meydana gelmiştir. Örneğin 42 nci sayı ile 43 üncü sayı arasında bir hafta; 43 üncü sayı ile 44 üncü sayı arasında dört gün; 44, 45 ve 46 ncı sayılar arasında yine birer haftalık boşluklar olduğu, 1924 yılı Nisan ve Mayıs aylarında ikişer, aynı yılın Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında ise birer kez Resmi Gazete yayımlandığı görülmektedir. 7 Haziran 1925 tarihli 110 uncu sayıdan itibaren ise Resmi Gazete ayda ortalama yirmi sayı yayımlanır hale gelmiştir.

1/11/1928 tarihli ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanunun yürürlüğe girmesiyle, 1/12/1928 tarihli 1054 üncü sayıdan itibaren Resmi Gazete bugün kullandığımız yeni alfabeyle basılmaya başlanmıştır.

Resmi Gazete’nin Sureti Neşir ve Muamelatının Tarzı İcrasına Dair Yönetmelik uyarınca 1929 yılından itibaren ulusal bayramlar, genel tatil günleri ve pazar günleri haricinde Resmi Gazete’nin her gün düzenli yayımına başlanmıştır. Bu Yönetmelikte 9/5/1970 tarihinde yapılan değişiklikle, pazar günleri de Resmi Gazete yayımına başlanmıştır. O zamandan beri Resmi Gazete ulusal bayram ve genel tatiller haricinde, pazar günleri de dahil olmak üzere her gün yayınlanmaktadır. 18/5/2009 tarihinde yapılan değişiklikle, hizmetin gerektirdiği hallerde ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de Resmi Gazetenin yayımlanması mümkün hale gelmiştir.

Zorunlu ve acil durumlarda, aynı sayıyı taşımak kaydıyla “Mükerrer” şerhi verilerek aynı gün içinde birden fazla Resmi Gazete yayımlanabilmektedir.

RESMİ GAZETE’NİN İÇERİĞİ

22/6/1927 tarihli ve 5335 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulmuş olan Resmi Gazete’nin Sureti Neşir ve Muamelatının Tarzı İcrasına Dair Yönetmelik ile “Kanunlar, tefsirler, Büyük Millet Meclisi kararları, nizamnameler, kararnameler, talimatnameler, Şürayı Devlet kararları, vekaletlerin tebligat ve tahriratı umumiyeleri, resmi mukavelename ve ilanlar”ın;

23/5/1928 tarihli ve 1322 sayılı Kanunların ve Nizamnamelerin Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hakkında Kanun ile “Kanunlar, devletlerle münakit mukavele ve muahedelerle sair düveli akitler, inhisarı ve mali taahhüdü mutazammın mukavele ve imtiyazlar, kanunların tefsiri, hususi af ilanı, cezaların tahfif veya tahvili veya tecili, tahkikat ve takibatı kanuniye icrası veya tecili gibi ammeyi alakadar eden Büyük Millet Meclisi kararları ve Meclis zabıtları; Nizamnameler, Tasdikı aliye iktiran eden memuriyet kararnameleri; Umumi hizmetlerden birini ifa maksadiyle aktedilip İcra Vekilleri Heyetince tasdik olunan mukavele ve imtiyaznameler; Şürayı Devletçe nizamnamelerin tefsirine ve menafii umumiyeye hadim cemiyetlerin tasdikına ve imtiyaz ihtilaflarına ait ittihaz olunan kararlar ile ammeyi alakadar eden istişari mukarrerattan Başvekaletçe tasdik kılınanlar; Ref’i tezat ve tevhidi içtihada dair Temyiz Mahkemesi Heyeti Umumiyesince ittihaz olunan kararlar; Kanun ve nizamnamelerde Resmi Gazete ile neşri mecburi olarak irade edilen mevat”ın;

24/5/1984 tarihli ve 3011 sayılı Resmi Gazete’de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanunla da “Milli emniyet ve milli güvenlikle ilgili olmamak ve gizlilik derecesi taşımamak kaydıyla Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin işbirliğine, yetki ve görev alanlarına ait hükümleri düzenleyen; kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan veya kamuyu ilgilendiren yönetmelikler”in;

Resmi Gazete’de yayımlanacağı hükme bağlanmıştır.

Bunların dışında çeşitli özel mevzuatta, bazı özel materyalin Resmi Gazete’de yayımlanacağına dair hükümler de yer almaktadır.

Resmi Gazete Yasama, Yürütme ve İdare, Yargı ile İlanlar bölümlerinden oluşmakta, fakat bu bölümler ilgili bölümün kapsamına giren materyalin yayımlanmadığı günler Resmi Gazete’de bulunmamaktadır.

RESMİ GAZETE’Yİ YAYIM YETKİSİ

22/6/1927 tarihli ve 5335 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulmuş olan “Resmi Gazete’nin Sureti Neşir ve Muamelatının Tarzı İcrasına Dair Yönetmelik” ve 23/5/1928 tarihli ve 1322 sayılı “Kanunların ve Nizamnamelerin Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hakkında Kanun”la Resmi Gazete’nin yayımı işi “Müdevvenat Müdüriyeti”ne verilmiş olup, 18/5/1929 tarihli ve 1452 sayılı Devlet Memurları Maaşatının Tevhid ve Tehadülüne Dair Kanunla bu birim Başvekaletin (Başbakanlık) hizmet birimleri arasında sayılmış; 20/5/1933 tarihli ve 2187 sayılı “Başvekalet Teşkilat ve Vazifeleri Hakkındaki Kanun”la “Neşriyat Müdürlüğü”; 30/5/1937 tarihli ve 3154 sayılı Başvekalet Teşkilatı Hakkında Kanunla “Neşriyat ve Müdevvenat Dairesi”; 23/6/1943 tarihli ve 4443 sayılı Başvekalet Teşkilatı Hakkında Kanunla “Neşriyat ve Müdevvenat Umum Müdürlüğü”, 8/6/1984 tarihli ve 203 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 10/10/1984 tarihli ve 3056 sayılı “Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunla” da bugünkü ismi olan “Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü” adını almıştır.

RESMİ GAZETE’YE ERİŞİM

Halen Resmi Gazete’nin dağıtımı abonelere posta ile gönderilmek sureti ile yapıldığı gibi Başbakanlık Basımevi’nden de isteyen herkese Resmi Gazete satılmaktadır. Ayrıca yurtiçi ve yurtdışından en az bir yıl süreli olmak üzere Resmi Gazete’ye abone olunabilmektedir.

27/6/2000 tarihinden itibaren çıkan Resmi Gazetelerin metinleri, internet üzerinden de günlük olarak yayımlanmaya başlanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda 2011 yılında, ilk sayısının yayımlandığı 7/2/1921’den itibaren tüm Resmi Gazete sayılarına sitemizden erişim mümkün hale getirilmiştir.