T.C. MERKEZ BANKASI TÜZEL KİŞİ BANKA MÜŞTERİLERİNE DÖVİZ POZİSYON RAPORU BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRMİŞTİR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından banka genel müdürlüklerine düzenlenen 20.03.2023 tarih ve E-TCMB.80372040-010.07.01-589 sayılı yazıda, belli şartları sağlayan tüzel kişi banka müşterilerinin döviz pozisyon raporu bildirim yükümlülüğü getirmiştir.
Söz konusu yazı uyarınca;
• Yurt içinde faaliyet gösteren bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan tüzel kişi banka müşterileri raporlama yükümlülüğüne tabi olacaktır.
• Bankacılık Kanunu’nda tanımlanan banka ve finansal kuruluşlar haricindeki özel hukuk tüzel kişileri, büyükşehir belediyeleri ve belediyeler ile bunların bağlı işletme ve idareleri ile sermayelerinin yarısından fazlasına tek başına veya birlikte sahip oldukları iktisadi teşebbüsleri, kamu iktisadi teşebbüsleri ve yükseköğretim kurumları niteliğine haiz tüzel kişiler raporlama yapacaktır.
Serbest bölgelerde faaliyet gösteren tüzel kişiler de raporlama kapsamına dahildir.
• Kapsamdaki müşterilerin döviz pozisyon raporunu takip eden ayın ilk 10 iş günü içerisinde, https://tcmbveri.gov.tr/ adresinde yer alan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden doldurarak TCMB’na bildirmeleri gerekmektedir.
• İlk raporlama Mart 2023 dönemine ilişkin olup raporlama kapsamındaki tüzel kişi müşterilerin raporlamalarını, 2023 Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde yapmaları gerekmektedir.
• Stok kredi bakiyelerinin takip eden aylarda da raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık olarak bildirilmeye devam edilecektir.
• Raporlama yükümlülüğünün müşterilere tebliği ve raporlamaların yapılıp yapılmadığının takibi ilgili bankalarca gerçekleştirilecektir.
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜGE İLİŞKİN UYGULAMA
1-Bildirim Yükümlülüğünün Belirlenmesi
Yurt içi tüm bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyeniz 5 milyon TL ve üzerinde olduğu takdirde;
Bankanız size durumu tebliğ ederek https://tcmbveri.gov.tr/ adresinde yer alan “Özet Döviz Pozisyon Raporu” linki üzerinden ilgili formu doldurmaya yönlendirecektir.
İlk raporlama Mart 2023 dönemi için alınacak olup, Nisan ayının ilk 10 iş günü içerisinde raporlamaların tamamlanması beklenmektedir.
Takip eden aylarda da stok kredi bakiyenizin raporlama sınırının üzerinde olması durumunda, raporlamalar aylık frekansta takip eden ayın 10 iş günü içerisinde bildirilmeye devam edilecektir.
Raporlamaların yapılmasına ilişkin tebliğ sorumluluğu öncelikle risk ağırlığının en yüksek olduğu bankadadır.
2-Bildirim Yükümlülüğünde Yabancı Para ve Türk Lirası Krediler Dahil midir?
Evet, yükümlülük kapsamına Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi tüm krediler dahildir.
3-Bildirim yükümlülüğü kapsamı belirlenirken aylık kullanım mı yoksa ay sonu bakiyesi mi esas alınacaktır?
Ayın son iş gününde tüm bankalardaki Türk Lirası ve yabancı para nakdi ve gayri nakdi toplam stok kredi bakiyesi 5 milyon TL ve üzerinde olan firmalar kapsam dahilindedir.
Bankanız ayın son iş günü Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdindeki KRM veya KLKR verilerinden kapsamda olduğunuzu tespit ederek size bildirebilir.
Raporlamaların yapılmasına ilişkin tebliğ sorumluluğu bankadadır
4-Bildirim yükümlülüğünün belirlenmesinde banka dışı finansal kuruluşlara olan borçlar dikkate alınacak mıdır?
Hayır, bildirim yükümlülüğü sadece Bankalardan temin edilen veya bu kuruluşların teminine aracılık ettiği ya da garanti verdiği krediler uyarınca belirlenmektedir.
5-Bildirim yükümlülüğünün tutarın belirlenmesi
Yükümlülüğün belirlenmesinde yalnız kredi anapara tutarları esas alınacak olup faiz tahakkukları yükümlülüğün belirlenmesinde dikkate alınmayacaktır.
6-Leasing ve faktöring kredileri bildirim yükümlülüğü oluşturur mu?
Bankalardan temin edilen leasing ve faktöring kredileri de bildirim yükümlülüğü oluşturacaktır.
7-Özet Döviz Pozisyon Raporu ile ilgili veri bildirim yükümlülüğü nasıl sona eriyor?
Yurt içi tüm bankalardan nakdi ve gayri nakdi toplam kredi bakiyeniz 5 milyon TL altında olduğu aylarda bildirim yükümlülüğünüz bulunmuyor.
8-Bildirimleri firma adına kimler yapabilir?
Bildirimleri, T.C. Ticaret Bakanlığı Merkezi Sicil Kayıt Sisteminde (MERSİS) kayıtlı firma yetkilileri ve/veya MERSİS’te kayıtlı firma yetkilileri tarafından sistemde tanımlanan diğer kullanıcılar tarafından yapılabilir.
Diğer kullanıcıların tanımlanarak yetkilendirilmesi ve gerektiğinde yetkilerinin iptal edilmesi MERSİS’te kayıtlı firma yetkililerinin sorumluluğundadır.
9-Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldururken hangi dönemi dikkate almalıyım?
Özet Döviz Pozisyonu Formu, raporlama yükümlülüğünün doğduğu ayın sonundaki mevcut döviz pozisyonu ve bu tarihten sonraki üç aya ilişkin yabancı para varlık ve yükümlülük oluşumu dikkate alınarak raporlanacaktır.
Ayrıca tüm vadelere ilişkin pozisyon durumu da bilgi amaçlı olarak doldurulacaktır.
10- Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldurduğum anda kesinleşmemiş hesap kalemleri için nasıl giriş yapmalıyım?
Alacak ve borç hesapları için reeskont hesaplanması yapılmayacaktır.
Stoklar, alacak ve borçlar kalemleri en son kesinleşmiş veri ile diğer parasal kalemler en güncel haliyle bilançoya yansıtılacaktır.
11-Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldurmak için ayrıca mizan hazırlamam gerekiyor mu?
Veri formu içerisinde belirli bilanço kalemlerine yer verilmiş olup bilanço ana toplam (aktif-pasif toplamı) veya ara toplamı (varlık-yükümlülük toplamları) gibi ilave hesaplama gerektirecek tutarlar istenmemektedir. Sadece talep edilen kalemlere ilişkin bakiye bilgisi istendiğinden ayrıca mizan hazırlanması gerekmemektedir.
12-Özet Döviz Pozisyon Raporunu doldururken hangi para birimini esas alacağım?
Tüm tutarlar, yabancı para cinsinden hesap bakiyelerinin Türk Lirası cinsinden karşılığı olarak raporlanacaktır.
Buna göre ABD doları, Euro ve diğer yabancı para, raporlama tarihi itibarıyla geçerli olan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan döviz alış kurları kullanılarak Türk Lirasına çevrilecek ve toplanarak ilgili alanlara yazılacaktır.
13-Firma yönetiminin verilerin doğruluğu ile ilgili sorumluluğu nedir?
Formun zamanında ve doğru bildirimi tüzel kişilerin sorumluluğundadır. Bankamızca idari kayıtlar ile tutarlılık kontrolleri yapılabilmekte ve hatalı bildirimler için tüzel kişiler ile iletişime geçilebilmektedir.
1211 sayılı TCMB Kanununun 68’inci maddesinde Bankamıza eksik, yanlış ve usule uygun olmayan beyanname verilmesine ilişkin cezai hükümler düzenlenmiştir.
14-Sisteme girişte karşılaştığım sorunlar için nasıl iletişime geçebilirim?
Sisteme ve raporlama detaylarına ilişkin sorular için kurumsalizleme@tcmb.gov.tr adresinden, (0312) 507 70 20 ve (0216) 773 72 44 nolu telefonlardan Bankamız ile iletişime geçilebilecektir.
Kaynak: TCMB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
