Nakdi Sermaye Artırımı ile Arazi Alım-Satımında Kurumlar Vergisi İndirimi Uygulaması
Giriş: Sermaye şirketlerinin gerçekleştirdiği nakdi sermaye artışları, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesi kapsamında belirli avantajlar sunmaktadır. Ancak, sermaye artışları ile elde edilen kaynakların kullanımı, özellikle arsa ve arazi yatırımlarında, indirim uygulaması açısından sınırlamalara tabidir. Bu yazıda, nakdi sermaye artırımı ile arazi satın alınması ve daha sonra satılması durumunda vergi indirimine ilişkin detaylar ele alınmaktadır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun İlgili Hükümleri
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (ı) bendi, nakdi sermaye artışı yapan şirketlere, belirli koşulları sağlamaları halinde kurumlar vergisi matrahından indirim imkânı sunmaktadır. Bu hükme göre:
- Nakdi Sermaye Artışı: İlgili hesap döneminde ticaret siciline tescil edilen nakdi sermaye artışları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından belirlenen faiz oranı dikkate alınarak hesaplanan tutarın %50’sine kadar indirim konusu yapılabilir.
- Kapsam ve Süre: Bu indirim, sermaye artışı yapılan hesap dönemi ve bu dönemi takip eden 4 hesap dönemi boyunca geçerlidir.
- Sınırlamalar: Sermaye artışına konu edilen tutarın nakit dışındaki varlıklarla yapılması veya belirli yatırımlara yönlendirilmesi durumunda indirim uygulaması kısıtlanabilir.
Arsa ve Arazi Alımlarında İndirim Oranı
1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği‘ne göre, nakdi sermaye artışı ile arsa veya arazi yatırımı yapan şirketler için özel bir sınırlama getirilmiştir:
- İndirim Oranı %0: Arsa ve arazi yatırımlarına tekabül eden tutar için indirim oranı %0 olarak uygulanmaktadır. Bu durum, nakdi sermaye artışının arsa veya arazi alımında kullanıldığı tarihten itibaren geçerli olmaktadır.
- Örnek Uygulama: Bir şirketin nakdi sermaye artışı sonrasında bir arsa satın alması durumunda, satın alma tarihinden itibaren, bu tutara isabet eden kısmı için indirim oranı %0 olarak belirlenir.
Arazi Satışı ve İndirim Uygulaması
Arazi yatırımı sonrasında bu varlığın satılması durumunda:
- Satışın İndirime Etkisi: Araziye tekabül eden tutar için nakdi sermaye artırımı indirimi uygulanamaz. Satış sonrasında da bu durum değişmez; yani arazi satışıyla elde edilen nakit, indirime konu edilemez.
- Örnek Durum: Nakdi sermaye artırımı ile alınan bir arazi, daha sonraki bir tarihte satıldığında, bu satıştan elde edilen nakit, sermaye artırımı indiriminden faydalanma imkânı sunmaz.
Özet
- Nakdi Sermaye İndirimi Şartları: Şirketiniz, nakdi sermaye artırımı kapsamında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesi uyarınca genel indirim oranından faydalanabilir.
- Arazi Alımı ve İndirim: Nakdi sermaye artışı ile satın alınan arazilere ilişkin tutarlar için indirim oranı %0 olarak uygulanır. Arazi satışı durumunda da bu indirimin uygulanması mümkün değildir.
Öneri: Nakdi sermaye artırımlarında sağlanan vergi avantajlarından tam olarak yararlanabilmek için sermayenin yönlendirildiği alanların, mevzuat hükümleri çerçevesinde dikkatlice değerlendirilmesi gerekir. Arsa veya arazi gibi sınırlamalara tabi yatırımlar yerine, indirim oranından tam faydalanılabilecek yatırımlara öncelik verilmesi önerilmektedir.
ÖRNEK ÖZELGE
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, şirketinizin …. tarihinde nakdi sermaye artırımı yaptığı ve söz konusu kararın …. tarihinde tescil edilerek …. tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiği, sermaye artırımı işleminden sonra …. tarihinde arazi satın aldığı ve şirket aktifine kaydedildiği, bu arazinin bir bölümünün …. tarihinde satıldığı belirtilerek nakdi sermaye artırımından sonra satın alınan arazinin bir bölümünün daha sonraki bir tarihte satılması durumunda satılan kısma isabet eden tutarla sınırlı olmak üzere Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamındaki nakdi sermaye artışında faiz indirimi uygulamasından arazinin satıldığı dönemden itibaren yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Diğer İndirimler” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde, “Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.
…
Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılır. Bu dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
Bu bent hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
…” hükmüne yer verilmiştir.
Konuya ilişkin olarak 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “10.6.4. İndirim uygulamasına ilişkin Bakanlar Kuruluna verilen yetki” başlıklı bölümünde, “Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin dördüncü paragrafı ile Bakanlar Kuruluna verilen yetki 26/6/2015 tarihli ve 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kullanılmıştır.
…
10.6.4.2 İndirim uygulamasına ilişkin sınırlamalar
2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının birinci maddesinin üçüncü fıkrasında indirim uygulamasında dikkate alınmak üzere farklı indirim oranları belirlenmiştir.
…
10.6.4.2.4. Arsa ve arazi yatırımı yapan sermaye şirketlerinde arsa ve arazi yatırımına tekabül eden tutarla sınırlı olmak üzere indirilebilecek tutarın hesaplanmasında indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.
Örnek: 11/1/2016 tarihinde 1.000.000 TL nakdi sermaye artırımında bulunan (M) A.Ş. 23/10/2017 tarihinde 800.000 TL bedelle bir arsa satın almıştır.
Buna göre, (M) A.Ş. şartların sağlanması kaydıyla 2016 hesap döneminde 12 ay olarak ve genel indirim oranı dikkate alınmak suretiyle indirim uygulamasından yararlanabilecektir. 2017 hesap döneminde 1.000.000 TL’lik nakdi sermaye artırımı dolayısıyla 10 ay genel indirim oranı dikkate alınacak, kalan 2 aylık sürede ise 23/10/2017 tarihinde arsa alımında kullanılan 800.000 TL tutarla sınırlı olmak üzere indirim oranı %0 olarak uygulanacaktır.“
açıklamaları yer almaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, … tarihinde gerçekleştirdiğiniz nakdi sermaye artırımı dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan hükümler ile 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “10.6. Sermaye artırımında indirim” başlıklı bölümünde yer alan şartların sağlanması kaydıyla söz konusu indirimden yararlanmanız mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, nakden artırılan sermaye ile satın almış olduğunuz araziye tekabül eden tutar için nakdi sermaye indiriminden faydalanmanız mümkün olmayıp, söz konusu arazinin daha sonraki bir tarihte satılarak nakde çevrilmesi durumunda da arazinin satın alma bedeline tekabül eden tutar için söz konusu indirimden faydalanmanız mümkün değildir.
…
***
TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
