1- Hakediş nedir?
Hakediş, Kısaca;
Müteahhit veya taşeronun yaptığı imalatlar karşılığı olarak hak ettiği paradır. İnşaat işleri (bina, köprü, hat ve yol inşası) uzun süren ve fazla para gerektiren işler olduğundan, iş bitimi beklenmeden belirli aralıklar (işler yapıldıkça) ile hak ediş adı altında bazı ödemeler yapılır.
2- Hangi yetkili kurumlar taşeron veya müteahhit (yüklenici) işlerinde çalışan işçilerin ücretlerini kontrol etmekle ve ödemekle yükümlüdür?
– Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri
– Özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar
– Asıl işverenler
Müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden yüklenici veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler.
3- Hakediş ödeneceği duyurusu kim tarafından nasıl ve nerede yapılır?
Hakediş ödeneceği
– İlgili idare tarafından,
– İşyerinde şantiye şefliği işyeri ilân tahtası veya
– İşçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilân asılmak suretiyle duyurulur.
4- Ücret alacağı olan işçilerin geriye dönük kaç aylık ücretlerinden asıl işveren sorumlu sayılır?
Asıl işveren, ücret alacağı olan işçilerin üç aylık tutarından fazlasından sorumlu değildir.
5- Asıl işveren, müteahhitlerin hangi alacaklarının ödemesinden sorumludur?
Müteahhitlerin işverenlerdeki her çeşit teminat ve hakedişleri üzerinde yapılacak her türlü devir ve el değiştirme işlemleri veya haciz ve icra takibi bu işte çalışan işçilerin ücret alacaklarını karşılayacak kısım ayrıldıktan sonra, kalan kısım üzerinde hüküm ifade eder. Yani öncelik işçi alacaklarındadır.
6- Bir işverenin üçüncü kişilere karşı olan borçlarını, hangi ödemelerden sonra ödenmekle sorumludur?
İşyerinde bulunan;
-Tesisat
– Malzeme
– Ham, yarı işlenmiş ve tam işlenmiş mallar
– Başka kıymetler üzerinden haciz ve icra takibi
– İşyerinde çalışan işçilerin icra kararının alındığı tarihten önceki 3 aylık ücret alacaklarını karşılayan tutar Ayrıldıktan sonra kalan tutar üzerinden ödeme yapmakla sorumludur.
7- İşverenler, alt işveren iş vermeleri halinde işçilere karşı sorumlulukları nelerdir?
İşverenlerin, alt işverene iş vermeleri halinde;
– İşçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediği (işçi başvurusu veya aylık olarak kontrol edilmeli)
– Ödenmeyen işçi ücretleri var ise; hakedişten kesinti yapmalı
– İşçilerin banka hesaplarına yatırmak ile sorumludur.
Kaynak: 4857 sayılı İş Kanunu (Md. 36)
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
