Müşteri, satıcı cari hesaplar arası virman için ayrıca bir belge düzenlenme zorunluluğu var mı?

Hem 120 hem de 320 olarak çalıştığımız aynı vergi numarasına sahip firmalar ile karşılıklı mutabakat yaparak bakiye kapatmak için virman kaydı atıyoruz. Bu virman kayıtları maliye açısından tevsik edici belge niteliğinde midir?

Virman kaydının tevsik edici belgesi olmaz. 120 ve 320 hesapların kaydındaki alış ve satış faturaları tevsik edici belge olarak kayıt zamanın da zaten kullanıldı.

Modüllü cari-stok-banka ticari muhasebe programı kullanan bir mükellefe (resmi muhasebeye bağlantılı) program yazılımcısı 120-alıcılar hesabına alt hesap açmanıza gerek yok zaten programın cari arka yüzünde cariler takip ediliyor. İstenildiğinde oradan ekstre ve bakiye listeleri verilebilir demiş. Böyle bir uygulama doğru olur mu? Hatta 101-320 gibi hesaplar içinde bu şekil takip edilebilir demiştir. Fakat o zaman da mizanda müşteri hesap be bakiyeleri gözükmeyecek.

Ana hesapların ihtiyaca göre alt hesap açılarak kayıtlar yapılır.

“120” Alıcılar hesabını alt hesap açmadan kullanabilir miyim?

KONU

Tekdüzen hesap planında 120 Alıcılar Hesabının alt hesap açılmadan ana hesap olarak takip edilip edilmeyeceği hk.

SORU
…

iş güvenliği elbiseleri üretimi ve ticareti faaliyetinde bulunduğunuz, firmanızın yeni bir muhasebe programı (Microsof Dynamic NAV) aldığı, söz konusu programda 120 No.lu Alıcılar Hesabının, defter-i kebirde sadece ana hesap olarak dökümünün yapıldığı, programın mizana ilişkin ekranında da sadece ana hesabın görüntülendiği, firma bazında cari hesap ekstresinin ise programdan, istenirse, ayrı bir işlem ile alınabileceği belirtilerek, tekdüzen hesap planında 120 No.lu Alıcılar Hesabının ana hesap olarak takip edilip edilmeyeceği ve defter-i kebire sadece ana hesap olarak dökümünün yapılıp yapılmayacağı hak.
…

CEVAP

…“Muhasebenin Temel Kavramları” başlıklı bölümünde “9- Tam Açıklama Kavramı: Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.

Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükelleflerin muhasebe işlemlerinin tekdüzen hesap planındaki açıklamalar doğrultusunda Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilen hesap kodları kullanmak suretiyle gerçekleştirmesi esas olup, programların farklı modüllerden oluşması ve modüllere kayıt yapılmış olması halinde de tekdüzen hesap planı çerçevesinde ilgili hesaplarla bağlantı kurulacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Buna göre, muhasebenin tam açıklama kavramı gereğince, şirketinizin muhasebe işlemlerinde kullanmakta olduğu muhasebe programında, 120 No.lu Alıcılar hesabının defter-i kebirde sadece ana hesap olarak dökümünün yapılması, programın mizana ilişkin ekranında da sadece ana hesabın görüntülenmesi, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun bulunmamaktadır.
…

T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

Sayı : 27575268-105[Mük.257-2015-403]-174483

Tarih: 22/07/2016

Konu : Tekdüzen hesap planında 120 Alıcılar Hesabının alt hesap açılmadan ana hesap olarak takip edilip edilmeyeceği hk.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, iş güvenliği elbiseleri üretimi ve ticareti faaliyetinde bulunduğunuz, firmanızın yeni bir muhasebe programı (Microsof Dynamic NAV) aldığı, söz konusu programda 120 No.lu Alıcılar Hesabının, defter-i kebirde sadece ana hesap olarak dökümünün yapıldığı, programın mizana ilişkin ekranında da sadece ana hesabın görüntülendiği, firma bazında cari hesap ekstresinin ise programdan, istenirse, ayrı bir işlem ile alınabileceği belirtilerek, tekdüzen hesap planında 120 No.lu Alıcılar Hesabının ana hesap olarak takip edilip edilmeyeceği ve defter-i kebire sadece ana hesap olarak dökümünün yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüş talep edilmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 175 inci maddesinde, “Mükellefler bu kısımda yazılı maksat ve esaslara uymak şartıyla, defterlerini ve muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usul ve tarzda tanzim etmekte serbesttirler.

Ancak Maliye Bakanlığı; muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bunları mükellef, şirket ve işletme türleri itibarıyla uygulatmaya ve buna ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Ticaret Kanunu’nun ticari defterler hakkındaki hükümleri mahfuzdur.

Maliye Bakanlığı, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgarî hususlar ile standartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükmü,

mükerrer 257 nci maddesinde “Maliye Bakanlığı;

Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya,

Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye,

yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.

Söz konusu Kanun hükümlerine istinaden 26.12.1992 tarihli ve 21447 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin tutarlılık ve mukayese edilebilirlik niteliklerini koruyarak gerçek durumu yansıtmasının sağlanması ve işletmelerde denetimin kolaylaştırılması amaçlanmıştır.

Anılan tebliğin

“III-Düzenlemenin Niteliği” başlıklı bölümünde “…Yapılan düzenleme,

a) Muhasebe bilgilerinin karar alma durumunda bulunan ilgililere yeterli ve doğru olarak ulaştırılmasına,

b) Farklı işletmeler ile aynı işletmenin farklı dönemlerinin karşılaştırılmasına,

c) Mali tablolarda yer alan hesap adlarının tüm kesimler için aynı anlamı vermesine,

ç)  Muhasebe terim birliğinin sağlanması suretiyle anlaşılabilir olmasına,

d) İşletmelerle ilgililer arasında güven unsurunun oluşturulmasına yöneliktir.

Yapılan düzenlemede öngörülen usul ve esaslara uyulması zorunlu olup, ilgili mevzuat hükümleriyle aykırılığın mali rapor ve beyannamelerinin düzenlenmesi sırasında giderilmesi işletmelerin sorumluluğundadır.” hükmü,

“Muhasebenin Temel Kavramları” başlıklı bölümünde “9- Tam Açıklama Kavramı: Tam açıklama kavramı; mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.

Mali tablolarda finansal bilgilerin tam olarak açıklanması yanında, mali tablo kalemleri kapsamında yer almayan ancak alınacak kararları etkileyebilecek, gerçekleşmesi muhtemel olaylara da yer verilmesi bu kavramın gereğidir.” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükelleflerin muhasebe işlemlerinin tekdüzen hesap planındaki açıklamalar doğrultusunda Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinde belirtilen hesap kodları kullanmak suretiyle gerçekleştirmesi esas olup, programların farklı modüllerden oluşması ve modüllere kayıt yapılmış olması halinde de tekdüzen hesap planı çerçevesinde ilgili hesaplarla bağlantı kurulacak şekilde hazırlanması gerekmektedir.

Buna göre, muhasebenin tam açıklama kavramı gereğince, şirketinizin muhasebe işlemlerinde kullanmakta olduğu muhasebe programında, 120 No.lu Alıcılar hesabının defter-i kebirde sadece ana hesap olarak dökümünün yapılması, programın mizana ilişkin ekranında da sadece ana hesabın görüntülenmesi, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun bulunmamaktadır.
…

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.