Erol TÜRK
Avukat
eturk@3ehukuk.com
1-MARKA NEDİR:
Marka, en yaygın tanımıyla bir işletmenin mal ve hizmetlerini diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinden ayıran işaret ve şekiller olarak tanımlanabilir. Bu işaretler kişi isimleri, hayvan veya bitki isimleri, sözcükler, herhangi bir anlamı olmayan yan yana getirilmiş harfler, rakamlar veya harf rakam karışımı şekiller olabilir. Sadece bir resimle veya bir çizimle görüntülenen bir işaretten ibarette olabilir. Ya da bu niteliklerin bir kaçının bir araya geldiği ibare ve şekil veya ibareler ve şekillerden oluşan bir kompozisyondan da oluşabilir.
Marka, kısaca ürün veya sunulan hizmetlere verilen her türlü ad, ses ve işaretlerden meydana gelen bir tanımlamadır diyebiliriz. Marka, ticaret unvanıyla karıştırılmamalıdır. Ticaret unvanı işletmeleri birbirinden ayırmaya yarar. Marka ise sunulan mal ve hizmetleri diğer mal ve hizmetlerden ayırmaya farklı kılmaya yarayan işaret ve şekillerdir.
Ticaret unvanının marka olarak kullanılması da mümkündür. Ticaret unvanının tesciliyle birlikte unvan da marka olarak kullanılabilir. Ticaret unvanı ticaret odaları veya vergi dairelerince tescil edilmektedir. Marka tescili ise Türk Patent Enstitüsünde yapılmaktadır. Türk Patent Enstitüsü dışında hiçbir kurum marka tescili yapamaz. Türk Patent Enstitüsüne yapılan marka başvurusuyla, marka başvuru sorgulama, başvuru aşamaları, yayın süreci ve karar aşamalarını yine Türk Patent Enstitüsünden takip edilmektedir.
Marka mal ve hizmetlerin kaynağını gösterir, mal ve hizmet garantisi verir. Tüketiciler ürün ve hizmetlerin kalitesini, nasıl bir nitelikle piyasaya arz edildiğine markalara bakarak belirler, seçimlerini buna göre yaparlar.
Tüketicinin bir mal ve hizmet talebi ancak tanınmış bir marka ile mümkün olur. Markasız mal ve hizmet sunumu günümüzde itibar görmemektedir. Bugün ülkemizde her türlü ürün üretilmekte, her türlü hizmet verilmektedir. Gelişen pazar ekonomisi içinde markasız ayakta kalmak, büyümek zordur.
Marka, mal ve ambalajı ile birlikte tescil ettirilebilir. Bu durumda mal veya ambalajın tescili marka sahibine mal veya ambalaj için imtiyazlı bir hak sağlamaz. İmtiyazlı hak sağlamayan bu tür unsurlar tescil belgesi üzerinde açıkça belirtilir.
2-MARKA TESCİLİ:
Türkiye’ de markaların koruma altına alınmasına 1995 yılından sonra başlanmıştır. 1995 yılında 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlüğe girmiş ve bu tarihten sonra da ticari işletmeler kullanmakta oldukları ve kendilerini diğer ticari işletmelerden ayırt etmeye yarayan isim, şekil, resim ve benzeri ibarelerle kullandıkları markalarını tescil ettirmeye ve koruma altına almaya başlamışlardır.
Türkiye sınırları içinde faaliyet gösteren her ticari işletme ister hizmet alanında olsun, ister ticaret alanında olsun, belirli bir mal üretimi ve satışı alanında olsun, muhakkak bir marka kullanmakta ve bu marka sayesinde müşterileri tarafından tanınmaktadır. Marka tescili Türk Patent Enstitüsü tarafından yapılmaktadır. Tescil başvurusu ile birlikte tescil edilen marka on yıl boyunca koruma altına alınmaktadır. Marka tescili ile birlikte markanın devir, satış, franchise, bayilik ve lisans verilmesi gibi tüm ticari hakları marka sahibinin olmaktadır.
3-MARKA TESCİLİNDE MUTLAK RET NEDENLERİ:
Marka olarak tescil edilemeyecek ve reddedilecek işaretler:
*Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar aynı olan markalar.
* Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetle ilgili olarak tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt edilemeyecek kadar benzer olan markalar,
*Ticaret alanında cins, çeşit, vasıf, kalite, miktar, amaç, değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin yapıldığı zamanı gösteren veya malların ve hizmetlerin diğer karakteristik özelliklerini belirten işaret ve adlandırmaları yalnızca veya esas unsur olarak içeren markalar,
*Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları yalnızca veya esas unsur olarak içeren markalar,
*Malın özgün doğal yapısından ortaya çıkan şeklini veya bir teknik sonucu elde etmek için zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren şekli içeren işaretler,
*Mal veya hizmeti niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak markalar,
*Yetkili mercilerden kullanmak için izin alınmamış ve dolayısıyla Paris Sözleşmesinin 2, mükerrer 6. maddesine göre reddedilecek markalar,
*Paris Sözleşmesinin 2. mükerrer 6. maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, tarihi, kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği diğer armalar, amblemler veya nişanlar içeren markalar,
*Sahibi tarafından izin verilmeyen Paris Sözleşmesinin 1. mükerrer 6. maddesine göre tanınmış markalar,
* Dini değerleri ve sembolleri içeren markalar,
*Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı markalar.
Bir marka tescil tarihinden önce kullanılmış ve tescile konu mallar veya hizmetlerle ilgili olarak bu kullanım sonucu ayırt edici bir nitelik kazanmış ise tescili reddedilemez. Bir marka tescil tarihinden önce kullanılmış ve tescile konu mallar veya hizmetlerle ilgili olarak bu kullanım sonucu ayırt edici bir nitelik kazanmış ise tescili reddedilemez.
4-MARKA TESCİLİNDE NİSPİ RET NEDENLERİ:
Tescil edilmiş veya tescil için başvuru yapılmış bir markanın sahibi tarafından itiraz edilmesi durumunda marka tescil edilmez:
* Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı ise ve aynı mal veya hizmetleri kapsıyorsa,
*Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya benzer ise. Tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa,
*Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi tarafından markanın kendi adına tescili için, marka sahibinin izni olmadan ve geçerli bir gerekçe gösterilmeden yapılan başvuru, marka sahibinin itirazı üzerine ret edilir.
*Tescilsiz bir markanın veya ticaret sırasında kullanılan bir başka işaretin sahibinin itiraz etmesi üzerine, tescili istenen marka tescil edilmez.
*Markanın tescili için yapılan başvuru tarihinden önce veya markanın tescili için yapılan başvuruda belirtilen rüçhan tarihinden önce bu işaret için hak elde edilmiş ise,
*Belirtilen işaret, sahibine daha sonraki bir markanın kullanımını yasaklama hakkını veriyorsa bu durumda da marka tescili yapılmaz.
Kaynakça:556 s.k.
Kaynak: İşbu içerik, Avukat Erol TÜRK’ün özel izni ile yayınlanmıştır. Yazının tüm hakları ve sorumluluğu yazara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
