Kurumlar Vergisinden Muaf Olan Faaliyetler ve Kurumlar
Kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar, Kurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinde sayılmıştır.
Aşağıda sayılan kurumlar, kurumlar vergisinden muaftır:
a) Kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fennî ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla işletilen okullar, okul atölyeleri, konservatuvarlar, kütüphaneler, tiyatrolar, müzeler, sergiler, numune fidanlıkları, tohum ve hayvan geliştirme ve üretme istasyonları ile yarış yerleri, kitap, gazete ve dergi yayınevleri ve benzeri
kuruluşlar.
b) Kamu idare ve kuruluşları tarafından genel insan ve hayvan sağlığını korumak ve tedavi amacıyla işletilen hastane, klinik, dispanser, sanatoryum, huzurevi, çocuk bakımevi, hayvan hastanesi ve dispanseri, hayvan bakımevi, veteriner bakteriyoloji, seroloji, distofajin kuruluşları ve benzeri kuruluşlar.
c) Kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen şefkat, rehin ve yardım sandıkları, sosyal yardım kurumları, yoksul aşevleri, ceza ve infaz kurumları ile tutukevlerine ait iş yurtları, darülaceze atölyeleri, öğrenci yurtları, pansiyonları ve benzeri kuruluşlar.
ç) Kamu idare ve kuruluşları tarafından yetkili idarî makamların izniyle açılan yerel, ulusal veya uluslararası nitelikteki sergiler, fuarlar ve panayırlar.
d) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait olup sadece kamu görevlilerine hizmet veren, kâr amacı gütmeyen ve üçüncü kişilere kiralanmayan kreş ve konukevleri ile askerî kışlalardaki kantinler.
e) Kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları.
f) Yaptıkları iş veya hizmet karşılığında resim ve harç alan kamu kuruluşları
g) Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Özelleştirme Fonu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Şans oyunları lisans veya işletim hakkının hasılatın belli oranında hesaplanan pay karşılığında verilmesi halinde bu hakkı devralan kurumlar hariç olmak üzere, 14/3/2007 tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunun
3 üncü maddesinde tanımlanan ilgili kurum ve kuruluşlar
h) Kuruluşlarındaki amaca uygun işlerle sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü ile askerî fabrika ve atölyeler.
ı) İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların oluşturdukları birlikler veya bunlara bağlı kuruluşlar tarafından işletilen;
- Kanal, boru ve benzeri yollarla dağıtım yapan su işletmeleri,
- Belediye sınırları içinde faaliyette bulunan yolcu taşıma işletmeleri,
Kesim, taşıma ve muhafaza işleriyle sınırlı olmak üzere mezbahalar.
i) Köyler veya köy birlikleri tarafından köylünün genel ve ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla işletilen hamam, çamaşırhane, değirmen, soğuk hava deposu ve bağlı oldukları il sınırı içinde faaliyette bulunmaları şartıyla yolcu taşıma işletmeleri ile köylere veya köy birliklerine ait tarım işletmeleri.
j) Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile özerk spor federasyonlarına tescil edilmiş spor kulüplerinin idman ve spor faaliyetlerinde bulunan iktisadî işletmeleri ile sadece idman ve spor faaliyetlerinde bulunan anonim şirketler.
k) Tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13 üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatifleri. (Kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları işlemler ile kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları ile yaptıkları işlemler “ortak dışı” işlemlerdir. Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış olan demirbaş, makine, teçhizat, taşıt ve benzeri amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmaları ile yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz. Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edilir. Kooperatiflerin, iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının muafiyete etkisi yoktur.)
l) Yabancı ülkeler veya uluslararası finans kuruluşları ile yapılan malî ve teknik işbirliği anlaşmaları çerçevesinde yalnızca kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş olup bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları teminat sorumluluk fonlarına ekleyen ve sahip oldukları fonları ortaklarına dağıtmaksızın, kredi sağlayan banka ve kuruluşlara yatıran kurumlar.
m) Münhasıran bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar.
n) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin alt yapılarını hazırlamak ve buralarda faaliyette bulunanların; arsa, elektrik, gaz, buhar ve su gibi ortak ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce birlikte oluşturulan ve kazancının tamamını bu yerlerin ortak ihtiyaçlarının karşılanmasında kullanan iktisadî işletmeler.
o) 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 7/A maddesine göre kurulan ve tamamı Hazine Müsteşarlığına ait olan varlık kiralama şirketleri.
p) 18/6/2009 tarihli ve 5910 sayılı Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 18 inci maddesi kapsamında ihracatçılar lehine münhasıran ihracat kredileri için kefalet vermek amacıyla kurulan kurumlar ile katılım bankalarının ortağı olduğu ve katılım bankacılığı ilke ve esaslarına uygun her türlü finansman için kefalet vermek amacıyla kurulan Katılım Finans Kefalet Anonim Şirketi.
Kurumlar Vergisi Muafiyeti: 20 Soru 20 Cevap
1. Kurumlar vergisinden muafiyet hangi kanunda düzenlenmiştir?
Cevap: Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinde düzenlenmiştir.
2. Tarım ve hayvancılık alanında faaliyet gösteren hangi kurumlar vergiden muaftır?
Cevap: Kamu idareleri tarafından işletilen fidanlıklar, tohum üretme istasyonları, yarış yerleri gibi kuruluşlar vergiden muaftır.
3. Kamu hastaneleri kurumlar vergisine tabi midir?
Cevap: Hayır. Genel insan ve hayvan sağlığını korumak amacıyla kamu tarafından işletilen hastaneler muaf kapsamındadır.
4. Kamu sosyal yardım kuruluşları vergiden muaf mı?
Cevap: Evet. Şefkat sandıkları, aşevleri, darülacezeler gibi sosyal yardım kuruluşları vergiden muaftır.
5. Kamuya ait sergi ve fuarlar kurumlar vergisi öder mi?
Cevap: Hayır. Yetkili makam izniyle açılan kamuya ait yerel veya ulusal sergiler, panayırlar ve fuarlar vergiden muaftır.
6. Askeri kışlalardaki kantinler kurumlar vergisine tabi midir?
Cevap: Hayır. Sadece kamu görevlilerine hizmet veren, kar amacı gütmeyen bu tür yerler muafiyete tabidir.
7. Emekli ve yardım sandıkları kurumlar vergisi öder mi?
Cevap: Hayır. Kanunla kurulan emekli ve sosyal güvenlik kurumları muaf tutulmuştur.
8. Resim ve harç alan kamu kurumları vergiden muaftır mı?
Cevap: Evet. Kamu adına resmi işlem yapan ve harç alan kurumlar muaf kapsamındadır.
9. Özelleştirme İdaresi kurumlar vergisi öder mi?
Cevap: Özelleştirme İdaresi Başkanlığı kendisi muaf olmakla birlikte, lisans devralanlar muafiyet dışında tutulabilir.
10. Darphane ve askerî fabrikalar vergiden muaftır mı?
Cevap: Evet. Sadece kuruluş amaçlarına uygun işlerle sınırlı olmak şartıyla vergiden muaftırlar.
11. Belediyeye ait su ve ulaşım işletmeleri vergilendirilir mi?
Cevap: Hayır. Belediye sınırları içinde halkın kullanımına sunulan su ve yolcu taşıma işletmeleri vergiden muaftır.
12. Köy birliklerinin işlettiği değirmen ve hamamlar vergiye tabi midir?
Cevap: Hayır. Köylünün ortak ihtiyaçlarını karşılayan bu tür işletmeler muaf kapsamındadır.
13. Spor kulüplerinin iktisadi işletmeleri kurumlar vergisi öder mi?
Cevap: Sadece idman ve spor faaliyetlerinde bulunanlar vergiden muaftır.
14. Kooperatiflerin kurumlar vergisi muafiyet şartları nelerdir?
Cevap: Ortak dışı işlem yapılmamalı, kâr ortaklara dağıtılmamalı ve sadece ortaklarla iş görülmelidir.
15. Ortak dışı işlem nedir?
Cevap: Kooperatifin, ortak olmayan kişilerle işlem yapması veya ortaklarla ana sözleşmeye aykırı işlem yapmasıdır.
16. Bilimsel araştırma yapan kuruluşlar kurumlar vergisine tabi midir?
Cevap: Hayır. Yalnızca bilimsel AR-GE yapan kurumlar muafiyetten yararlanabilir.
17. Organize sanayi bölgeleri kurumlar vergisi öder mi?
Cevap: Hayır. Altyapı hizmetlerini karşılayan ve kar amacı gütmeyen OSB işletmeleri muaf tutulmuştur.
18. Varlık kiralama şirketleri vergiden muaftır mı?
Cevap: Evet. 4749 sayılı Kanun kapsamında kurulan ve tamamı Hazine’ye ait olanlar muaf tutulur.
19. İhracat kredilerine kefalet veren kuruluşlar vergiden muaf mı?
Cevap: Evet. Türkiye İhracatçılar Meclisi mevzuatına göre bu amaca yönelik kurulan kurumlar muafiyete dahildir.
20. Kurumlar vergisi muafiyeti otomatik mi olur?
Cevap: Hayır. Kurumun kanunda belirtilen şartlara tam olarak uyması ve gerektiğinde bunu ispat edebilmesi gerekir.
ÖNERİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: GİB 2024 Kurumlar Vergisi Düzenleme Rehberi Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
