Gelişmiş Ekonomiler
Avro Bölgesi
Başta İtalya, İspanya ve Fransa olmak üzere Avro Bölgesi genelinde yaygın virüs salgınları hükümetleri birçok diğer ülkenin yaptığı gibi sokağa çıkma kısıtlamaları, eğitime ara verilmesi ve sınırların kapatılması gibi çeşitli önlemleri almaya zorlamıştır. Bu önlemler turizm sektörüne duyarlı olan bazı Avrupa ekonomilerinin yurtiçi ekonomik aktivitelerin bozulmasına yol açmıştır. 2019 yılı dördüncü çeyreğinde yıllık olarak yüzde 0,9 oranında büyüyen Avro Bölgesi ekonomisi, 2020 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 3,6 küçülme kaydetmiştir.
4 Geçici iş yeri kapanmaları ile hareketliliği azaltıcı Kovid-19 salgınını önlemeye yönelik önlemler sebebiyle Şubat 2009’dan bu yana üretimde ve yeni siparişlerde sert düşüşler yaşanmıştır. 2020 Nisan ayında imalat PMI endeksi 33,4’e düşerken, hizmet PMI endeksi 12 seviyesi ile tarihi düşük seviyelere gerilemiştir. Mayıs ve Haziran aylarındaki toparlanmanın etkisiyle ortalama imalat ve hizmet endeksleri ikinci çeyrekte 40,1 ve 30,3’e yükselmiştir.
Yukarıdaki grafikten görüleceği üzere imalat sanayii kapasite kullanım oranı yılın ilk çeyreğindeki 80,8 seviyesinden yılın ikinci çeyreğinde 68,3’e gerilemiştir. AB sanayi üretim endeksi Nisan ayında dibi gördükten sonra yükseliş gerçekleşmişse de henüz salgın öncesi ortalamaların hayli altında bir görünüm sergilemektedir. Nisan ayındaki keskin düşüş tüm üye ülkelere yayılan bir görünüm sergilerken İtalya, Almanya, İspanya ve Fransa’daki sanayi üretim endekslerindeki düşüş AB ortalamasındaki düşüşten daha derin olmuştur.
ABD’nin aksine, büyük ölçüde kısa süreli çalışma politikalarının yaygın kullanımı sayesinde işsizlikteki artış daha ılımlı olmuştur. Yılın ilk üç ayında ortalaması yüzde 6,4 olan işsizlik oranı, Nisan ve Mayıs ayında sırası ile yüzde 6,6 ile yüzde 6,7 olmuştur.
AB Komisyonu, üye ülkelerdeki en kırılgan kesimlere yönelik 37 milyar avro büyüklüğündeki kaynakların harekete geçirilmesi için Koronavirüs Müdahale Yatırım Girişimi (Coronavirus Response Investment Initiative-CRII) ve CRII+ yürürlüğe konmuştur. Ayrıca, AB Dayanışma Fonunun kapsamı halk sağlığı acil durumlarını kapsayacak şekilde genişletilerek olası avans ödemeleri 2020 yılında 800 milyon avroya kadar artırılmıştır. KOBİ finansmanını desteklemek amacıyla Avrupa Yatırım Fonu’na (EIB) 1 milyar avro teminat verilmiştir. Avrupa Yatırım Bankası (EIB) Grubu, KOBİ’ler için likidite ve işletme sermayesi kısıtlamalarını hafifletmek üzere 40 milyar avroya kadar finansman sağlama planını açıklamıştır. Ayrıca AB maliye bakanları AB genelinde şirketler (özellikle KOBİ’ler) için 200 milyar avroya kadar finansmanı destekleyecek 25 milyar avro tutarında bir garanti fonu oluşturma önerisini onaylamıştır. Avrupa Komisyonu, 2019 yılı GSYH’nın yaklaşık yüzde 5,5’i değerinde olan 750 milyar avroluk bir kurtarma planı önerisini sunmuştur. Yeni nesil AB olarak adlandırılan bu plan, daha önce önerilen bütçe programlarının bazılarını güçlendirerek ve yeni araçlar yaratarak 2021-2027 AB bütçesine dahil edilmiştir.
Avrupa Merkez Bankası (ECB), pandemi nedeniyle hisse senedi, tahvil, döviz ve para piyasalarındaki beklenmedik fiyat hareketleri ve likidite daralması karşısında, finansal piyasaların faaliyetlerini sorunsuz yerine getirebilmek ve salgından en çok etkilenen firmaları ve hanehalkını destekleyebilmek için bankacılık sistemine yönelik önemli adımlar atmıştır. Bu doğrultuda, Mart ayında 750 milyar avro büyüklüğündeki Pandemi Acil Durum Alım Programını (PEPP) açıklamış, akabinde Haziran başında yapılan toplantıda PEPP için enflasyon görünümündeki pandemi kaynaklı bozulmaya karşı para politikası duruşunu daha da kolaylaştırmak için programı 600 milyar avro artırarak yaklaşık 1,4 trilyon avroya çıkarmaya karar vermiştir. Programın en erken Haziran 2021 sonuna kadar uygulamada olacağı ve program çerçevesinde alınmış varlıkların anapara ödemelerinin 2022 sonuna kadar yatırıma yönlendirilmeye devam edileceği açıklanmıştır. Ayrıca ECB, hedeflenen uzun vadeli yeniden finansman operasyonlarının (TLTRO III) koşullarını kolaylaştırmış ve bir dizi yeni hedeflenmemiş pandemik acil durum uzun vadeli yeniden finansman operasyonu (PELTROs) başlatmıştır. Haziran ayı sonunda politika faizi yüzde 0, mevduat faizi ise eksi yüzde 0,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. Denetime tabi bankaların reel sektöre finansman sağlama işlevini yerine getirebilmesi için sermaye ve likidite tamponlarının tamamını kullanabilmelerine geçici olarak izin vermiş ve bankaların sermaye düzeyi, sermaye koruma tamponu ve likidite karşılama oranı uygulamalarını gevşetmiştir.
Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Bülteni (Ocak-Haziran)
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
