Gelişmiş Ekonomiler
ABD
2019 yılı dördüncü çeyrekte yıllık yüzde 2,3 oranında büyüyen ABD ekonomisi, 2020 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,3 oranında daralma kaydetmiştir. 2020 yılı ilk çeyreğinde ise 2019 yılı dördüncü çeyreğe göre yüzde 5 oranında daralarak uzun süreli bir büyüme döneminin sonuna gelinmiştir. Kovid-19 salgını neticesinde hayata geçirilen kısıtlamalar nedeniyle bu düşüş 2008 yılı son çeyreğinden bu yana GSYH’de kaydedilen en keskin düşüş olmuştur. Salgın döneminde petrol fiyatlarında kaydedilen çöküş, ABD’deki petrol sektörüne ilişkin yatırımların baskılanmasına yol açmıştır. Bu dönemde, ABD Merkez Bankası (Fed) faiz oranını sıfıra yakın tutmuş ve finansal sistemde oluşabilecek tahribatı engellemek için kapsamlı önlemler açıklamıştır.
ABD Merkez Bankası (Fed) 2020 yılı Mart ayı içerisinde politika faizinde önce 50 baz puan, ardından 100 baz puan olmak üzere iki kez indirim yaparak, politika faizini yüzde 0 ila yüzde 0,25 aralığına çekmiş ve finansal sistemde oluşabilecek tahribatı engellemek için kapsamlı önlemler açıklamıştır. Finansal piyasaların kredi aracılık faaliyetini etkin şekilde yerine getirmeye devam etmesi hedefi çerçevesinde Fed, hazine bonosu alımları ile büyük ölçekli varlık alımlarına başlamıştır. ABD dışında ABD doları cinsinden fon ihtiyacını karşılamak amacıyla, aralarında gelişmekte olan ülkelerin de bulunduğu bazı merkez bankaları ile para takası (swap) anlaşmaları yapmıştır. Ayrıca yabancı ve uluslararası para otoritelerine geçici repo olanağı sunulmuştur.
Küçük işletmelere kredilerine, sağlık hizmeti sağlayıcılarına ve Kovid-19 testine ek finansman sağlamak amacıyla 483 milyar dolar tutarında Maaş Koruma Programı ve Sağlık Bakım Geliştirme Yasası yürürlüğe konmuştur. Pandemiden etkilenen bireyler, aileler ve işletmeler için acil yardım ve sağlık hizmeti sağlamak üzere GSYH’nın yaklaşık yüzde 11’i büyüklüğünde (yaklaşık 2,3 trilyon dolar) salgına karşı yardım yasası (Coronavirus Aid, Relief and Economy Security Act (“CARES Act”)) ile ABD tarihinin en büyük ekonomik teşvik paketi onaylanmıştır. Virüs testi, hastalık kontrol ve önleme merkezlerine destek, hastalık nedeniyle oluşacak işsizlik sürecinde mali destek, gıda yardımı ve Küçük İşletme İdareleri kredi sübvansiyonlarının genişletilmesi gibi eylemleri kapsayan; ve birlikte GSYH’nın yüzde 1’ine denk gelen 8,3 milyar dolarlık Koronavirüs Hazırlık ve Müdahale Ek Tahsisler Yasası (Coronavirus Preparedness and Response Supplemental Appropriations Act) ve 192 milyar dolarlık Aileler Koronavirüs İlk Müdahale Yasası (Families First Coronavirus Response Act) açıklanmıştır.
2020 yılı birinci çeyrekte düşüşe geçmeye başlayan imalat ve hizmet PMI endeksleri Nisan ayında Kovid-19 etkisiyle rekor düşük seviyelere gerilemiştir. Mart ayında 48,5 olan imalat PMI endeksi Nisan ayında 36,1 düzeyi ile son 11 yılın en düşük seviyesine gerilemiştir. İmalat ve hizmet PMI endeksleri Mayıs ve Haziran aylarındaki yukarı yönlü eğilimi işaret etmesine rağmen PMI’nın henüz salgın öncesi seviyelerine ulaşmadığı görülmektedir.
ABD’de sanayi üretimi, kapasite kullanım oranları ve perakende satışlar Nisan ayından itibaren yukarı yönlü hareket etmişse de henüz salgın dönemi öncesi seviyelerin uzağında bir görünüm sergilemektedir.
ABD eğlence sektöründeki faaliyetlerin ve yolcu taşımacılığının azalmasındaki etki ile de işsizlikte benzeri görülmemiş keskin bir artış meydana gelmiş ve istihdam piyasasındaki istikrarlı görünüm ortadan kalkmıştır. Şubat ayında yüzde 3,5 olan işsizlik oranı Mart ayında yüzde 4,4 seviyesine, Nisan ayında ise 1948 yılından bu yana görülen en yüksek seviyesine ulaşarak yüzde 14,7 seviyesine ulaşmıştır. Genç işsizlik oranı ise Nisan ayında yüzde 27,4’e yükselmiştir. Kovid-19 salgınına karşı alınan önlemlerin gevşetilmesi ve ekonominin normale dönmesinin etkisiyle Mayıs ve Haziran aylarında işsizlik oranı kademeli olarak düşmüştür. Bununla birlikte, Grafik 6’dan da görüleceği üzere işsizlik oranı son beş yıl ortalamalarının hayli üzerinde gerçekleşmektedir.
Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Bülteni (Ocak-Haziran)
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
