Kiralık olarak ikamet edilen evin bir odasının, ticari ve/veya serbest meslek faaliyeti için işyeri olarak kullanılması durumunda gelir vergisi kesintisi (tevkifatı) ve beyanı nasıl olmalıdır?
İkamet amaçlı kullanılan konutun, aynı zamanda bir odasının da işyeri olarak kullanılması halinde, konutun tamamı işyeri olarak kabul edilecek ve Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinin (a) alt bendi hükmüne göre; % 20 oranında (31.07.2020 tarih ve 31202 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2813 sayılı Cumhurbaşkanı Kararına göre kira ödemelerine uygulanan tevkifat oranı, 31.12.2020 tarihine kadar uygulanmak üzere %10’a indirilmiştir. Yine söz konusu tevkifat oranının, 23.12.2020 tarih ve 31343 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3319 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile 1.1.2021 tarihinden 31.05.2021 tarihine kadar %10 olarak uygulanacağı belirtilmiştir.) gelir vergisi kesintisi (tevkifatı) yapılacaktır.
Kazanç sahibi, kazancın elde edilmesiyle ilgisi bulunan giderlerini, faaliyette bulunulan işe ait olduğu ve işle ilgili olarak kullanıldığını ispat etmesi halinde ticari kazancın tespitinde (hesaplarında) gider olarak indirim konusu yapabilecektir. Ayrıca mülk sahibi tarafından elde edilecek gelir, 2020 yılı için 49.000-TL tutarındaki beyan sınırını (2021 yılı için 53.000-TL) aşması halinde gayrimenkul sermaye iradı olarak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir.
Bir yardım sandığından kiralanan işyeri için yapılan kira ödemeleri üzerinden tevkifat yapılması gerekli midir?
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (5/b) bendinde, vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait gayrimenkullerin kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması esası getirilmiş olduğundan, vergi uygulamalarında dernek olarak kabul edilen sandıkların sahip oldukları gayrimenkulleri kiralamaları nedeniyle elde ettikleri kira gelirleri üzerinden bu hüküm uyarınca %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Muafiyetler” başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, kamu idare ve kuruluşları tarafından sosyal amaçlarla işletilen şefkat, rehin ve yardım sandıkları, sosyal yardım kurumları, yoksul aşevleri, ceza ve infaz kurumları ile tutukevlerine ait işyurtları, darülaceze atölyeleri, öğrenci yurtları, pansiyonları ve benzeri kuruluşların kurumlar vergisinden muaf olduğu belirtilmiştir. Buna göre, bu kapsamda, değerlendirilen sandıkların sahip olduğu gayrimenkullerin kiralanması nedeniyle elde edilen kira gelirlerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.
