Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Hukuk Sözlüğü’nden alınmıştır.
Acenta: Ticari mümessil ticari vekil, satış memuru veya müstahdem gibi bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak belirli bir bölge içinde daimi bir suretle ticari bir işletmeyi ilgilendiren akidlerde aracılık etmeyi veya bunları o işletme adına yapmayı mesle
Acir :Kiraya veren kimse
Aciz : Ödeme güçsüzlüğü.
Aciz vesikası :Alacaklı alacağının tamamını alamamışsa kalan miktar için kendisine verilen vesika (İİK 143)
Açık artırma: Bir malın, teklif veren kişiler arasında en yüksek bedeli öneren kimseye satılmasını sağlayan satış biçimi.
Ada : Çevresi yollarla sınırlandırılmış bulunan, çeşitli parselleri kapsayan arsa parçası.
Adâd :Adetler; sayılar
Adalet : Haklılık; hakka uygunluk
Adem-i ifâ :Yapmamak; yerine getirmemek; borcu ödememek
Adem-i iştirak :Katılmamak
Adem-i selahiyet :Yetkisizlik
Adem-i vüsuk : Gercek olmamak
Adi kira :Kiraya verenin, belli bir ücret karşılığında bir şeyin kullanılmasını kiracıya bıraktığı sözleşme.
Adi şirket :Iki veya daha çok kimsenin, ortak bir amaca ulaşmak için emeklerini ve mallarını birleştirmeyi kabul ettikleri sözleşme ile kurulan ortaklık.
adli :adaletle ilgili demektir. adalet teşkilatı bünyesinde anlamına da gelir.
Adlî kaza : Cezai, hukuki, ticari, nizalı, nizasız yargı
Adlî müzaharet: Adli yardım
Ahar:Başkası; üçüncü kişi; yabancı
Ahde vefa: Söze bağlılık, sözleşmeye bağlılık
Ahit:Söz verme
Ahkam:Hükümler
Ahkâmı huzuriyye: Hakim önünde yargılanmayla ilgili yöntem hükümleri
Ahkâmı mahsusa:Özel hükümler
Ahkâmı müteferia:Ayrıntılı hükümler
Ahkâmı mütehalife:Aykırı değişik hükümler
Ahvâl:Durumlar; haller; vaziyetler
Ahval-i Şahsiye:Hakiki şahısların hukuki varlıklarıyla ilgili olan hukuki hallerdir : Doğum, evlenme, boşanma, evlat edinme, tabii bir çocuğu tanıma, ölüm vakıaları gibi (MK35 ve; Nüfus K).
Ahz:Almak
Ahzukabz:Bir miktar meblağın elden tesellüm edilmesi veya o miktar meblağın kasa hesabına kaydı
Aile hukuku: Aile ilişkilerini düzeneleyen hukuk kurallarıdır.
Aile şirketi:Bir ailenin bireylerinden oluşan ortaklık.
Aile yurdu:Bir kimsenin, ailenin gereksiniminden büyük olmamak ve bizzat kendisinin veya ailesinin işletmesi ya da oturması koşuluyla, aile bireylerinin geçimi ve oturmasını sağlamak amacıyla ayırdığı taşınmaz ve ekleri.
Akamet:Neticesizlik, kısırlık, sonuç alınmama.
Akar: Taşınmaz mal; kiraya verilen ve gelir sağlayan şeyler
Akarâtı mevkufe:Vakfedilmiş, gelir getiren mallar
Akdetmek:Sözleşmek; kararlaştırmak; düzenlemek; bağlamak
Akd-i mebhusünanh:Sözü geçen akit, anlaşma, sözleşme
Akd-i mezbur:Sözü geçen akit, anlaşma, sözleşme
Akd-i muvazaa:Karşılıklı ödün verilerek yapılan akit, anlaşma, sözleşme
Akd-i sahih:Geçerli, doğru, kusursuz akit, anlaşma, sözleşme
Akit:Tarafların birbirine uygun idare beyanlarıyla husule gelen ve onlara karşılıklı vecibeler yükleyen anlaşma
alâ:çok iyi
Alâhilâf’ül-kanun: Kanun hilafına; yasaya aykırı olarak
Alâkadar: Ilgili; ilişkili
Alât:Aletler; araçlar
Aledderecat: Sırasıyla; derecesine göre
Alelhesap: Hesaplaşmak üzere; hesaba sayarak; sayışılmak üzere; doğan kârdan bir bölümünün ileride tamamı üzerinde hesaplatılmak üzere önceden ödenmesi
Ale-l-ıtlak: Genel olarak; rasgele; bir sınır ile bağlı olmayarak
Ale-l-umûm: Genel olarak; umumi bir biçimde; bütün
Alelusul: Usulüne uygun;
Aleniyet:Açıklık
Alettakrib: akriben; yaklaşık olarak
Alonj:Ticari bir senet üzerinde ciroların veya sair muamelelerin çoğalması dolayısıyla o senede eklenen kağıt.
Amade: Bir işi yapmaya hazır; hazırlanmış
Amel: Iş; edim; fiil
Amele: Işçi; emekçi, ırgat
Amelî: Işe dayanan; iş üstünde; tatbikî; pratik; uygulamalı
Amenajman: Doğal kaynakların işletilmesi
Amme: Kamu
Amme intizamı: Kamu düzeni
Anagayrimenkul: Kat mülkiyetine konu olan taşınmazın bütünü.
Anayapı: Kat mülkiyetine konu olan taşınmazın esas yapı kısmı.
Angaje: Sözle veya yazılı olarak bağlanan; bağımlı
Ani edim: Bir anda yapılan belli davranış ya da davranışlarla yerine getirilen edim
Anmuhakemetin: Muhakeme yaparak; yargılama yoluyla
Antrepo: Gümrüklere gelen ticari eşyanın konulduğu, korunduğu yer; ardiye; ambar
apostille:5 Ekim 1961 tarihli Lahey Sözleşmesi hükümleri uyarınca, kararda imzası olan hakimin, o yargı yerinde yetkili ve görevli olduğunu gösterir tasdik şerhi.
APPEL: İstinaf
Arazi mahlule: Mutasarrıfın mirasçı bırakmadan ölümü ile mahlûl olan arazi-i emiriyye
Arazi-i emiriyye:
Beytülmâle ait olarak devlet tarafından kişilere dağıtılan yerler, topraklar; beylik arazi
Arâzi-i haraciyye : Haraca bağlı arazi;
Arâzi-i memlûke: Mülk; timar toprağı; mülkiyet yolu ile tasarruf olunan yerler
Arâzi-i metrûke:Halkın gereksinimi ve kullanımı için terk edilen arazi
Arâzi-i mevât:Hiç kimsenin tasarrufu altında olmayan ve halka terk ve tahsis edilmemiş bulunan,yüksek sesli bir kimsenin sesi işitilmeyecek derecede köy ve kasabalar gibi yerlerden uzak bulunan kıraç, taşlık, pırnallık gibi yerler
Arazi-i mevkufe: Geliri belirli bir konuya tahsis olunan yer; vakıf olunmuş arazi
Arazi-i miriye:Devlete ait arazi
Arâzi-i öşriye:Ürününden onda bir Devlet payı alınan ve üzerinde her türlü mülkiyet tasarrufları bulunan arazi
Ariyet: Menkul ve muayyen bir malın karşılıksız olarak kullandırılmasının başka bir şahsa bırakılmasını ve kullanıldıktan sonra geri verilmesini tazammun eden akit(BK: 299 vd.)
Arîz ve amîk:Genişlik ve derinliğine; enine boyuna;
Arsa :Belediye sınırları içinde, belediye tarafından parsellenerek üzerine inşaat yapmak için ayrılan arazi parçası.
Arsa payı: Kat mülkiyetinde arsanın, kanunda belirtilen esasa göre bağımsız bölümlere ayrılan ortak mülkiyet payı.
Arz: Sunma; gösterme; bildirme; önüne koyma; anlatma (bir büyüğe)
Arzuhal: Dilekçe
Asgarî: En az; en aşağı; en azından; en düşük; en küçük
Ashab-ı intikal: Verasetin geçişinde hak sahipleri
Asrî: Zamana uygun; çağdaş; modern
Ateh: Bunama; bunaklık
Atıf: Yollama; yöneltme; yükleme; bağlama; eğme; meylettirme; ilişkili bulma
Aval: Bonoya imza atarak sorumluluk altına girmiş kişiler lehine verilen bir tür kefalettir.
Avans: Alacağına sayılmak üzere önceden yapılan ödeme; öndelik
Avârız: Kazalar; belâlar; borçlanma ve hak kazanma yeterliliğini kısan veya yok eden haller
Avdet :Dönüş; geri gelme; dönme
Ayn: Para dışında, kazanılabilen bütün servet öğeleri
Aynî:Mala ilişkin; eşyaya bağlı; malın mülkiyeti ile ilgili; herkese karşı ileri sürülebilen
Ayni haklar:Eşya üzerinde doğrudan doğruya mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen haklar.
Azamî: En çok; en büyük; en yüksek
Azil:Verilen temsil yetkisinin ortadan kaldırılması
Azimet:Gidiş; yola çıkma
Ağlep:Kuvvetli, Büyük.
Abrama:Deniz taşıtlarını yönetme
Arâzi-i mezrûa:Ekilen arazi
Arâzi-i selîha:Çıplak arazi
Acar: Atılgan, gözü pek, yiğit, kabadayı, yılmaz, kabına sığmaz, güçlü, becelikli
Aleyh: Karşı, karşıt
Argüman: Delil, Kanıt, Dayanak, Tez, Sav
Ab-nak: Sulu, ıslak, nemli
Anud: Çok inatçı
Alil:Hasta, sakat
Alâik: Alakalar
Akdes: En mukaddes
Adüvv: Düşman, hasım
Aplikasyon: Yer tesbiti, tescilli haritalardaki parsel köşe noktalarının zeminde yeniden belirtilmesidir.
Akideyn: Her akitte, akti yapan iki taraf
Adem-i ifa: Yapmamamak,yerine getirmemek,borcu ödememek
Azletmek: Bir kişiyi görevden almak, çıkarmak
Ampirik:Deneye dayalı.
Asgari: En az; en aşağı; en azından; en düşük; en küçük
Acele İtiraz:Mahkemece verilmiş bir kararın tefhim veya tebliğinden itibaren belirli bir süre içerisinde yapılması gereken, genellikle kararı veren mahkemenin üst mahkemesine yapılan ve kanunda açıkça sayılan itiraz türüdür.
Açık Boşluk: Somut olaya uygulanacak hükmün yasada yer almamasıdır. Kanunun soruna yanıt verememesi durumudur.
Akabinde: Arkasından, hemen arkadan, ardından, hemen ardından Örnek: Kulağı iki kesik tırnak kıskacına aldıktan sonra başı şiddetle sağa sola sarsar, akabinde yanaklarda patlayan iki şimşek alevi gözlerden çıkar.
Acele itiraz: Verilen kararın tefhim yada tebliğinden itibaren belirli bir süre içerisinde ( genellikle bir hafta ) yapılması gereken, kanunda açıkça sayılan itiraz türüdür. itiraz üzerine kararı veren makam değil itiraz mercii bir karar verir.
Asli: birincil,temel olarak alınan
ADAVET:Düşmanlık
Acizlik Def’i:Borçlunun içine düştüğü acizlik durumunda borcunu ödemeyeceği hususunda ileri sürdüğü bir çeşit savunma, defi.
AZINLIK HÜKÜMETİ:Parlamenter sistemlerde, parlamentoda çoğunluğu olmayan bir partinin, öbür parti ya da partilerin hükümete fiilen katılmadan dışarıdan destek vermesiyle oluşturduğu hükümet biçimi.
atipik: Örnek dışı Düzensiz, değişik, değişken, tipik olmayan, herhangi bir grup içerisinde değerlendirilemeyen.
adiyen darp:Her zamanki gibi. Adice. Fevkalade olmayarak.
arşiv:belgelik, her türlü belgenin saklanıp muhafaza edildigi yer
agoni:can çekişme hali
ademi merkeziyet: Devlet merkezinin gücünü azaltarak yerel yönetimlerin yetkilerinin artırılmasını savunan siyasi görüş. Adem-i merkeziyet, “merkezin yokluğu” manasına gelir.
arazi:Genellikle, üzerinde yerleşim yeri bulunmayan, ekilebilen ya da boş toprak.
ADLİ TABİP: Gerektiğinde mahkemelere bilirkişi olarak rapor veren, adli tıpta görevli doktor.
ADLİ ZABITA: Bir suç sonrası sanığı ve suç delillerini adli yetkililere sunan kolluk kuvveti.
ADLİ PSİKOLOG: Hukuksal sorunlar ve süreçlere psikolojik öğeleri de içeren bir genişlikte bakarak hukuksal alanın adil, etkin ve insan haklarına uygun sonuçlara kavuşmasını sağlamaya çalışan bilim adamı.
Arızî: Gelip geçici olan,eğreti,sonradan gelen
Kaynak: Adalet.gov.tr Hukuk Terimleri sözlüğü
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
