1- HANGİ HALLERDE MAHKEME İKİ KİŞİLİK KOLEKTİF ŞİRKET ORTAĞININ ÇIKMASINA KARAR VEREBİLİR?
Yalnız iki kişiden oluşan bir kolektif şirkette, ortaklardan birinin şirketten çıkarılmasını gerektiren haklı sebepler varsa, diğer ortağın istemi üzerine mahkeme fesih ve tasfiyeye karar vermeksizin şirketin bütün iş ve işlemleri, varlıkları, alacak ve borçlarıyla davacı ortağa bırakılmasına ve diğer ortağın şirketten çıkarılmasına karar verebilir.
***Çıkarılan ortak hakkında TTK 262’nci madde hükmü uygulanır.
***İki kişiden oluşan bir şirkette, ortaklardan birinin kişisel alacaklısı, sahip olduğu itiraz veya fesih hakkını kullanır (TTK 248, 249 ve 256’ncı maddelere göre) veya ortaklardan biri iflas ederse, diğer ortak, iki ortaklı kollektif şirket ortaklarının haklı sebeplere göre ortaklıktan çıkması ile ilgili TTK 257’nci maddesinden yararlanabilir.
2- İKİ ORTAKLI KOLEKTİF ŞİRKET ORTAKLARININ AYRILMASI DURUMUNDA TESCİL İŞLEMİ NASIL YAPILIR?
2.1- Bir ortağın şirketten çıkması veya çıkarılması hâlinde, diğer ortaklar bunu tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür.
2.2- Bir ortağın ölümü hâlinde 250’nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen “Şirketin feshi bir ortağın ölümünden ileri gelmişse tescil ve ilan dilekçesi, ölen ortağın mirasçılarıyla birlikte diğer tüm ortaklar; mirasçıların katılması mümkün bulunmayan veya güç olan hâllerde, sağ kalan ortaklar tarafından verilir” hükmü uygulanır.
2.3- Bir ortağın şirketten çıkması veya çıkarılması üçüncü kişilere karşı ancak tescil ve ilan tarihinden itibaren geçerli olur.
2.4- Çıkan veya çıkarılan ortak, bu durumun tescil ve ilan edildiği tarihe kadar yapılan şirket işlemlerinden üçüncü kişilere karşı sorumludur.
3- KOLEKTİF ŞİRKETTEN AYRILAN ORTAĞA AİT PAY NASIL HESAPLANIR?
Şirketten çıkan veya çıkarılan ortağın payı, şirket sözleşmesinde aksine hüküm yoksa çıkmanın istendiği veya ortağın çıkarıldığı, uyuşmazlık hâlinde karar tarihine en yakın tarihteki şirket varlığı esas alınarak hesaplanır.
4- AYRILAN ORTAĞA VERİLECEK PAY NASIL ÖDENİR?
Çıkarılan veya çıkan ortak, hesaplanan payını şirketten ancak nakden alabilir.
5- AYRILAN ORTAĞA AİT ÖDENECEK PAYIN ÖDEME ZAMANI NEDİR?
5.1- Çıkan veya çıkarılan ortağın yazılı kurallara göre hesaplanacak payı, şirket sözleşmesinde gösterilen tarihte ve şirket sözleşmesinde hüküm yoksa ayrılmadan sonra çıkarılacak ilk bilanço tarihinde ödenir.
5.2- Çıkarılan veya çıkan ortak ayrılma tarihinden önce girişilen işler tasfiye edilmedikçe şirketteki sermaye payını alamaz.
6- ORTAKLIKTAN AYRILMA HALİNDE TAMAMLANMAMIŞ İŞLER NASIL TAKİP EDİLİR?
6.1- Çıkarılan veya çıkan ortak, ayrılmadan önce başlamış olan işlerin doğrudan doğruya sonuçları olan hak ve borçlara katılır.
6.2- Çıkarılan veya çıkan ortak, evvelce başlanmış işlerin kalan ortaklar tarafından faydalı sayılacak şekilde tamamlanmasına ve bir sonuca bağlanmasına engel olamaz. Ancak, söz konusu işlerin hemen tasfiyesi mümkün olamadığı takdirde çıkan veya çıkarılan ortak, her faaliyet dönemi sonunda, o yıl içinde bitirilen işlerin hesaplarını ve devam etmekte olan işlemlerin o tarihteki durumu hakkında bilgi verilmesini isteyebilir.
7- ORTAKLIKTAN AYRILMA HALİNDE ZAMAN AŞIMI SÜRESİ NE KADARDIR?
7.1- Şirketin borçları için, şirket alacaklılarının ortaklara ileri sürebilecekleri istem hakları, ortağın şirketten ayrılmasının, şirketin sona erdiğinin veya iflasının ilan edildiğinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanmasından itibaren 3 yıl geçmesiyle zaman aşımına uğrar; ancak, niteliği nedeniyle, alacağın daha kısa bir zaman aşımına bağlandığı durumlarda o zaman aşımı süresi uygulanır.
7.2- Alacak ilandan sonra muaccel olursa, zaman aşımı muacceliyet anından itibaren işlemeye başlar.
7.3- Bu maddede öngörülen zaman aşımı ortakların birbirlerine karşı olan alacaklarına uygulanmaz.
***Hakkını elde etmek için sadece paylaşılmamış şirket mal varlığına başvuran alacaklıya karşı, 264’üncü maddede yer alan 3 yıllık zaman aşımı ileri sürülemez.
***Bir ortak, şirketin ticari işletmesini devralırsa, alacaklılara karşı üç yıllık zaman aşımını ileri süremez. Buna karşılık, devralma sebebiyle ayrılan ortaklar hakkında borcun nakli hükümlerine göre iki yıllık zaman aşımı uygulanır.Üçüncü kişinin ticari işletmeyi alacak ve borçlarıyla devralması hâlinde iki yıllık zaman aşımı geçerli olur.
8- ORTAKLIKTAN AYRILMA HALİNDE ZAMAN AŞIMI SÜRESİ KESİLİR Mİ?
Varlığını sürdüren şirkete veya diğer bir ortağa karşı zaman aşımının kesilmesi şirketten ayrılan ortağa karşı zaman aşımının kesilmesi sonucunu doğurmaz.
Kaynak: Türk Ticaret Kanunu
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
