Teşvik ve İstisna Kapsamındaki Ücret Gelirleri
193 sayılı Kanun’un 86’ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmemekte ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dâhil edilmemektedir.
4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 Sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun’un 12’nci maddesine göre, Türk Uluslararası Gemi Sicilinde
kayıtlı gemilerde ve yatlarda çalışan personele ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu Kanun kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmamaktadır. Dolayısıyla, istisna kapsamındaki bu ücretlerin beyan edilmesi ve beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması söz konusu değildir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2’nci
maddesine göre Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen
ücretler 03/02/2021 tarihine kadar gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bu nedenle 03/02/2021 tarihine kadar 4691 sayılı Kanun kapsamında çalışan ve istisnaya ilişkin şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmamakta ve beyannameye dâhil edilmemektedir. Bu tarihten sonra 2021 yılında yapılan ücret ödemeleri üzerinde ise hesaplanan gelir vergisinden asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı kesilmekte ve muhtasar ve prim hizmet beyannamede tahakkuktan terkin edilmektedir.
5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakkında Kanun’da belirtilen, Ar-Ge, tasarım ve
destek personelinin ücretlerinden kesilen gelir vergisi, verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden
vergiden indirilmek suretiyle terkin edilmektedir.
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu uyarınca 2021 yılında imalat
ettiği ürünlerin %80’ini yurt dışına ihraç eden mükelleflerin yanında bölgede çalışan personele yapılan ücret ödemeleri üzerinden ücretleri hesaplanan gelir vergisinden asgari geçim indirimi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı kesilmekte ve muhtasar ve prim hizmet beyannamede tahakkuktan terkin edilmektedir.
01/01/2022 tarihinden itibaren yapılacak ücret ödemelerinde ise
ücret ödemeleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, Gelir
Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (18)
numaralı bendinde düzenlenen istisna nedeniyle alınmayacak olan
vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarı verilecek muhtasar ve
prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden
indirilmek suretiyle terkin edilmektedir.
Dolayısıyla, 4691, 5746 ve 3218 sayılı Kanun’lar kapsamında teşvike konu ücretler üzerinden kesilen gelir vergisi, verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilmektedir. Anılan Kanunlar kapsamında çalışan ve şartları taşıyan hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılması nedeniyle, bu ücretlerin de beyanname verilip verilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
Beyanname verildiği durumlarda, ücret gelirleri üzerinden kesilen ve işveren tarafından muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde
tahakkuktan terkin edilen gelir vergisi hesaplanan vergiden mahsup edilebilecektir.
Örnek 1: Bay (A), 2021 yılında birisi Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı bir gemide çalışması karşılığı olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.
Birinci İşverenden alınan ücret (tevkifatlı): 350.000 TL
İkinci İşverenden alınan ücret (gemi sicili): 930.000 TL
Beyan edilecek gelir tutarı: Yok
Bay (A)’ nın, Türk Uluslararası Gemi Sicilinde kayıtlı bir gemide çalışması karşılığı elde etmiş olduğu istisna kapsamındaki 930.000 TL ücret geliri beyan edilmeyecek ve diğer işverenden elde edilen ücret gelirinin beyan edilip edilmeyeceğinin hesabında da dikkate alınmayacaktır.
Bay (A)’nın, birinci işverenden almış olduğu tevkifata tabi ücret geliri olan 350.000 TL, 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650.000 TL) aşmadığından beyan edilmeyecektir.
Örnek 2: Bayan (B), 2021 yılında birisi teknoloji geliştirme bölgesinden istisna kapsamında olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.
Birinci İşverenden alınan ücret (tevkifatlı): 460.000 TL
İkinci İşverenden alınan ücret (*Teknoloji geliştirme bölgesi): 80.000 TL
Beyan edilecek gelir tutarı: 540.000 TL
*Teknoloji geliştirme bölgesinde 03/02/2021 tarihinden itibaren elde edilen ücret geliri tutarı olduğu farz edilmiştir. 01/01/2021-03/02/2021 tarihleri arasında elde edilen ücret geliri dikkate alınmayacaktır.
Bayan (B)’nin, teknoloji geliştirme bölgesinden elde etmiş olduğu teşvik kapsamındaki 80.000 TL’dir. 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 53.000 TL) aştığı için birinci işverenden alınan 460.000 TL de dâhil olmak üzere 540.000 TL ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir.
Örnek 3: Bay (C), 2021 yılında biri serbest bölgeden olmak üzere üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.
Birinci İşverenden alınan ücret (serbest bölge): 645.000 TL
İkinci İşverenden alınan ücret : 40.000 TL
Üçüncü İşverenden alınan ücret : 10.000 TL
Beyan edilecek gelir tutarı: 695.000 TL
Birinci işverenden alınan dâhil ücretleri toplamı (645.000 TL + 40.000 TL + 10.000 TL) 695.000 TL, 193 sayılı Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650.000 TL) aştığından ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.
Serbest bölgede elde edilen ve işveren tarafından kesilerek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde tahakkuktan terkin edilen gelir vergisi dâhil ücret gelirleri üzerinden kesilen vergiler, hesaplanan vergiden mahsup edilebilecektir.
Örnek 4: Bayan (D), 2021 yılında biri 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge faaliyeti kapsamında olmak üzere iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmiştir.
Birinci İşverenden alınan ücret (Ar-ge): 100.000 TL
İkinci İşverenden alınan ücret : 65.000 TL
Beyan edilecek gelir tutarı: 165.000 TL
Birinci işverenden alınan hariç ikinci işverenden elde edilen ücret toplamı 53.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için birinci işverenden alınan 100.000 TL de dâhil olmak üzere 165.000 TL ücret gelirinin tamamı beyan edilecektir.
Ar-Ge faaliyeti kapsamında elde edilen ve işveren tarafından kesilerek muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde tahakkuktan terkin edilen gelir vergisi dâhil ücret gelirleri üzerinden kesilen vergiler, hesaplanan vergiden mahsup edilebilecektir.
Kaynak: GİB Rehber
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
