Geçici vergi beyanname döneminin 3’e düşürülmesi ile son dönem için amortisman hesaplaması yapılacak mı?

(15)(7338 sayılı kanunun 9 uncu maddesiyle kaldırılan fıkra; Yürürlük: 2022 yılı vergilendirme dönemine ilişkin verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere 26.10.2021)

Hesaplanan geçici vergi, (4444 sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; 1.1.2000)(7338 sayılı kanunun 9 uncu maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 2022 yılı vergilendirme dönemine ilişkin verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere 26.10.2021))üç(16) aylık(5) (2000/1514 sayılı BKK ile üç aylık. Yürürlük; 01.01.2001)(6) (5615 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle değişen ibare. Yürürlük:04.04.2007)  dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar(12) bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve onyedinci günü akşamına kadar ödenir.(7) Aynı dönem içinde tevkif edilmiş bulunan gelir vergisi (42 nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifat hariç) hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir.

Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin % 10’u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re’sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Mahsup süresi geçtikten sonra, kesinleşen geçici vergiler terkin edilir, ancak gecikme faizi ve ceza tahsil edilir.

Bir önceki takvim yılında (4444 sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; 1.1.2000)(7338 sayılı kanunun 9 uncu maddesiyle değişen ibare; Yürürlük: 2022 yılı vergilendirme dönemine ilişkin verilecek beyannamelerden itibaren uygulanmak üzere 26.10.2021) üçer(17) aylık(8) (2000/1514 sayılı BKK ile üçer aylık. Yürürlük; 01.01.2001)(9) dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar, mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı, o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilir.

işin bırakılması halinde, işin bırakıldığı dönemi izleyen dönemlerde geçici vergi ödenmez.

Geçici vergi uygulamasına ilişkin usuller Maliye Bakanlığı’nca tespit edilir.(10) 

————————–

(1) (4444 sayılı Kanunla değişmeden önceki ibare) üçer aylık

(2) 2000/239 sayılı B.K.K. ile 31.12.2000 tarihine kadar uygulanmak üzere üçer aylık

(3) (Kaldırılmadan önceki şekli) Geçici vergi matrahının hesabında, yıllık beyannamede kazancın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen tutar hariç, harcama yapılmadıkça yatırım indirimi uygulanmaz.

(4)(Değişmeden önceki şekli)geçici verginin beyan ve ödeme sürelerini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın onbeşinci günü akşamı olarak belirlemeye

(5)(4444 sayılı Kanunla değişmeden önceki ibare) üç aylık

(6)2000/239 sayılı B.K.K. ile 31.12.2000 tarihine kadar uygulanmak üzere üç aylık

(7)(Değişmeden önceki şekli) dönemi izleyen ikinci ayın 15 inci günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir.

(8)(4444 sayılı Kanunla değişmeden önceki ibare) üçer aylık

(9)2000/239 sayılı B.K.K. ile 31.12.2000 tarihine kadar uygulanmak üzere üçer aylık

(10)(Değişmeden önceki şekli) Mükerrer Madde 120 _ (3505 sayılı Kanunun 15’inci maddesiyle eklenen madde) Gerçek usulde gelir vergisine tabi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabı, carî vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, geçici vergi öderler.

Geçici vergi tutarı, içinde bulunulan yılda verilen yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, ticarî ve meslekî kazanca (Bu Kanunun 42 nci maddesi kapsamına giren kazançları elde edenlerin ve noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) isabet eden kısmının % 50’sidir. (93/5143 sayılı B.K.K. ile % 50 Yürürlük : 31.12.1993 Geçerlilik; 1.3.1994) Bu oranı, % 100’e kadar artırmaya veya % 25’e kadar indirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Geçici vergi, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilir ve yıllık gelir vergisi ile birlikte tarh ve tahakkuk ettirilir. Geçici verginin ilk taksidi yıllık beyannamenin verildiği Mart ayında, diğer taksitleri ise her ayın 20 nci günü akşamına kadar olmak üzere 12 eşit taksitte ödenir.

(3946 sayılı Kanunun 24’üncü maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 1.1.1994) Kurumlar da dahil olmak üzere, mükellefler dilerlerse, ilgili hesap döneminde üçer aylık bilanço ve gelir tablosuna göre hesaplanan kazançlarının % 25’ini geçici vergi olarak öderler. Bu usulde hesaplanan geçici vergi, üçer aylık dönemleri takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir. Bu usulü seçen mükellefler hakkında ikinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu usulü seçen mükellefler iki yıl geçmeden bu usulden dönemezler.

(3946 sayılı Kanunun 24’üncü maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 1.1.1994) Yapılan incelemeler sonucunda, geçmiş dönemlere ait geçici verginin eksik beyan edildiğinin tespiti halinde, eksik beyan edilen bu kısım için re’sen veya ikmalen geçici vergi tarh edilir. Ancak, yıllık beyanname verme süresi geçtikten sonra geçici verginin aslı aranmaz, bu vergiye gecikme faizi ve ceza uygulanır.

Bir önceki takvim yılında tahakkuk eden geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar, içinde bulunulan yıla ilişkin olarak ödenecek geçici vergiye, artan kısmı diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı, mükellefin o yıl sonuna kadar yazılı olarak talep etmesi halinde kendisine red ve iade edilir.

(Fıkra, 1989/42 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile iptal edilmiştir.)(x)

‘şin bırakılması halinde, işin bırakıldığı ayı takip eden aylara ilişkin geçici vergi taksitleri ödenmez. Geçici verginin yıllık tutarı ile işin bırakıldığı aya kadar (bu ay dahil) olan tutarı arasındaki fark, vergi dairesince terkin edilir.

Cari vergilendirme dönemine ilişkin ödenmemiş geçici verginin; aynı dönemde ticari ve mesleki kazançlar üzerinden tevkif yolu ile ödenen gelir vergisi (42’nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifat hariç) kadarlık kısmı, terkin edilir. Terkin işleminin yapılabilmesi için tevkif yoluyla ödenen verginin belgelendirilmesi şarttır.

Geçici vergiye yapılacak itirazlar, geçici verginin tahsilini durdurmaz.

Geçici vergiye ilişkin usul ve esaslar Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından tespit edilir.

(x) (İptal edilmeden önceki şekli) (Anılan Anayasa Mahkemesi kararı; 6.4.1990 gün ve 20484 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Yeni işe başlayan mükelleflerde, bir önceki yıl gelirleri için uygulanan ve mükellefin durumuna uyan hayat standardı temel gösterge tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, 2.fıkrasında yer alan oranla çarpılması suretiyle bulunan tutarın 1/12’si, müteakip yılın Mart ayına kadar olan ay sayısı (işe başlanılan ay hariç) ile çarpılmak suretiyle geçici vergi hesaplanır. Bu tutar, işe başlanılan ayı takip eden ayın 20’sine kadar, vergi dairesine tahakkuk fişi ile tahakkuk ettirilir; ilk taksidi aynı süre içinde, diğer taksitleri ise her ayın 20’nci günü akşamına kadar eşit taksitler halinde ödenir.

(11) (Değişmeden önceki şekli) geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın onuncu

(12) (Değişmeden önceki şekli) dönemi izleyen ikinci ayın onuncu günü akşamına kadar

(13) (Değişmeden önceki şekli) Bakanlar Kurulu

(14) (Değişmeden önceki şekli)(4369 sayılı Kanunun 52 nci maddesiyle değişen madde Yürürlük; 1.1.1999) Ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri de dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin (4444 sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; 1.1.2000) altışar aylık(1)(2000/1514 sayılı BKK ile üçer aylık Yürürlük; 01.01.2001)(2) kazançları (42 nci madde kapsamına giren kazançlar ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) üzerinden 103 üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici vergi matrahının hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebilir.(4842 sayılı Kanunun 37/1-h maddesiyle cümle yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük; 24.04.2003)(3)

(15) (Kaldırılmadan önceki şekli)(4444 sayılı Kanunun 2’nci maddesiyle eklenen fıkra, Yürürlük; 1.1.2000) (700 Sayılı KHK’nın 45 inci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:09.07.2018)Cumhurbaşkanı(13) geçici vergi dönemlerini üç aya indirmeye, (5615 Sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle değişen ibare. Yürürlük:04.04.2007) geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü(11), ödeme süresini ise onyedinci günü akşamı olarak belirlemeye(4) yetkilidir.

(16) (Değişmeden önceki şekli): altı

(17) (Değişmeden önceki şekli): altışar