1- EV ALIP SATMANIN VERGİSİ Mİ VAR?
Evet.
Satın aldığınız Evi 5 yıl geçmeden alış bedelinden daha yüksek bir bedelle satarsanız gelir vergisi ödeyebilirsiniz.
Bunun için kanunda yazılı şartların kontrol edilmesi gerekiyor.
2- SADECE EV (KONUT) ALIM SATIMI İÇİN Mİ GEÇERLİDİR?
Hayır.
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80 inci maddesinin 6 ıncı bendi uyarınca, aşağıda belirtilen mal ve hakların 5 yıl içerisinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancının konusunu oluşturmaktadır.
Aşağıda belirtilen Mal ve haklar Değer artış kazancının hesabında yukarıda açıklandığı dikkate alınacaktır.
2.1- Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı,
2.2- Voli mahalleri ve dalyanlar,
2.3- Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar,
2.4- Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları
! Elden çıkarmadan maksat, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir bedel karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasıdır.
3- MAL VE HAKLAR BEDELSİZ OLARAK EDİNİLMİŞSE DE VERGİ OLACAK MIDIR?
Söz konusu mal ve haklar bedelsiz olarak edinilmişse bu mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
Bunun dışında, iktisap şekli ne olursa olsun söz konusu mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilecektir.
Örnek-1: Nil Hanım, 05.08.2016 tarihinde kendisine miras yoluyla intikal eden apartman dairesini, 22.10.2016 tarihinde satmıştır. Satışa konu apartman dairesinin bedelsiz olarak (veraset yoluyla) intikal etmesi nedeniyle Nil Hanım’ın bu satıştan elde ettiği gelir, değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
4- VERGİDEN MUAF OLMAK İSTİYORSANIZ ELDE TUTMA SÜRESİ 5 YILDAN FAZLA OLMALIDIR.
Yukarıda sayılan mal ve haklar, 01.01.2007 ve sonrasında elde edilmiş ise, iktisap (elde etme) tarihinden başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artış kazancı olarak değerlendirilecektir.
Eğer elden çıkarma, iktisap tarihinden başlayarak beş yıldan daha fazla bir süre sonra gerçekleşmişse, elde edilen kazanç değer artışı kazancı olarak vergilendirilmeyecektir.
Örnek-2: Hakkı TAŞKENT Bey 25.06.2011 tarihinde satın almış olduğu bir konutu 19.04.2013 tarihinde satmış ve 150.000 TL kazanç elde etmiştir. Buna göre, Hakkı TAŞKENT bey konutu 01.01.2007 sonrasında satın aldığı ve alış tarihinden itibaren beş tam yıl geçmeden sattığı için elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak vergilendirilecektir.
Örnek-3: Didem MACİT, 18.05.2006 tarihinde satın almış olduğu bir konutu 27.06.2013 tarihinde satmış ve 100.000 TL kazanç elde etmiştir. Buna göre, Didem hanım konutu 01.01.2007 öncesinde satın aldığı ve alış tarihinden itibaren dört tam yıl geçtikten sonra sattığı için elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak vergilendirilmeyecektir. Didem hanım konutunu alış tarihinden itibaren dört tam yıl geçmeden (18.05.2010 tarihine kadar) satmış olsaydı elde ettiği kazanç değer artış kazancı olarak vergiye tabi olacaktı.
5- 5 YIL DOLMADAN SATIŞ YAPILIR VE KAZANÇ ELDE EDİLİRSE HESAPLAMA NASIL OLACAKTIR?
Mal ve hakların elden çıkarılmasında iktisap bedelinin üretici fiyat endeksindeki artış oranında arttırılabilmesi için, alış ve satış tarihleri arasındaki sürede endeksteki artış oranının %10 veya üzerinde olması gerekmektedir.
2006 yılının Ocak ayından itibaren toptan eşya fiyat endeksi yerine, üretici fiyat endeksi (ÜFE) yayımlanmaktadır. Bu nedenle 01.01.2006 tarihinden sonra yapılan endekslemelerde toptan eşya fiyat endeksi yerine, üretici fiyat endeksi (ÜFE) dikkate alınacaktır.
Örnek-4: Mert KARA bey, 16.04.2006 tarihinde 5.000 TL’ye satın aldığı bir araziyi, Hakkı TAŞKENT beye 24.02.2010 tarihinde 15.000 TL’ye satmıştır.
Buna göre, Mert bey, araziyi 01.01.2007 öncesinde satın aldığı ve alış tarihinden itibaren dört tam yıl geçmeden satmış olduğundan dolayı, elde ettiği kazanç değer artış kazancı olarak vergiye tabi olacaktır.
-Arazinin satın alındığı aydan bir önceki ay olan Mart 2006‘da ÜFE endeksi 125,33,
-Elden çıkarıldığı aydan önceki ay olan Ocak 2010‘da ÜFE endeksi 166,52‘dir.
Endeksleme oranının ilgili dönemde %10’un üzerinde artmış olduğu görülmektedir.
(166,52 – 125,33 / 125,33 = %32,86 ) Arazinin endekslenmiş maliyet bedeli (5.000 x 166,52 / 125,3 =) 6.643,26 TL olarak hesaplanmaktadır.
Mert KARA bey arazisini elden çıkarma karşılığında toplam 15.000 TL hasılat elde etmiştir.
Bu durumda elde edilen değer artış kazancı (15.000 – 6.643,26 =) 8.356,74 TL’dir.
2010 yılında elde edilen bu kazancın 7.700 TL tutarı gelir vergisinden istisna olduğundan dolayı beyan edilecek değer artış kazancı (8.356,74 – 7.700 =) 656,74 TL’dir.
656,74 TL’lik değer artış kazancı üzerinden Gelir vergisi hesaplanacaktır.
Örnek-4’ün hesaplama tablosu aşağıdadır.
Örnek-5
* 01.01.2007 Tarihinden Önce Alınan Gayrimenkuller, Alış Tarihinden İtibaren 4 Yıl İçinde Satılırsa Değer Artış Kazancına Tabidir.
* 01.01.2007 Tarihinden Sonra Alınan Gayrimenkuller, Alış Tarihinden İtibaren 5 Yıl İçinde Satılırsa Değer Artış Kazancına Tabidir.
* Yapılan Endeksleme Toplamı %10 Altında İse Maliyet Bedeli Olarak Alış Değeri Ele Alınarak Hesaplama Yapılır.
* 2016 yılı elde edilen değer artış kazançları için istisna tutarı 11.000 TL’dir.
Kaynak: Gelir Vergisi kanunu ve tebliğleri
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
