Vergi mükellefi olmayan bir kişi, 500 bin dolarlık Eurobond aldı. 4 yıl sonra 600 bin dolar olarak alacak. 4 yıl sonra aldığında 100 bin doların vergi hesaplaması nasıl olacak, istisnası var mı?
4 yıl sonra vergi kanunlarında değişiklik veya rakamsal tutarların ne olup olmayacağını bilemediğimiz için bugünkü mevzuata göre Eurobondların vergilemesi aşağıdaki gibi olacaktır.
EUROBOND FAİZ GELİRİ KAZANCININ VERGİLENDİRİLMESİ:
Eurobondlar dan faiz veya alım satım kazancı olmak üzere iki tür gelir elde edilmektedir. Eurobondlar dan elde edilen faiz gelirleri yüzde “0” oranında tevkifata tabidir. Elde edilen faiz gelirinin ilgili yılda belirlenen beyan sınırını aşması halinde (Beyan sınırı 2020 gelirleri için 53.000 TL’dir.53.000 –TL aşılması halinde tamamı ) tam mükellef gerçek kişiler tarafından beyan edilmesi gerekir. (4 YIL SONRA BU RAKAMLAR DEĞİŞİR)
EUROBOND ALIM SATIM KAZANCININ VERGİLENDİRİLMESİ:
Eurobondların, vadesinden önce satılması nedeniyle ortaya çıkan alım satım kazancını Gelir Vergisi Kanunu’nun mük.80’nci maddesine göre “diğer kazanç ve irat” olarak tanımlıyoruz. Hazine Müsteşarlığı ya da Türkiye’deki banka ve şirketler tarafından yurt dışında döviz cinsinden ihraç edilen eurobondların, bireysel yatırımcılar tarafından elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar geçici 67’nci maddenin kapsamına girmediği için bu gelirler üzerinden Türkiye’de stopaj ödenmesi söz konusu değildir.
Eurobond satış kazançlarının vergilendirilmesini 2006 yılı öncesi ihraç edilenler ve 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilenler olarak iki ana başlık altında inceleyeceğiz.
2006 Yılı öncesi ihraç edilenler Eurobondların vadesinden önce elde çıkarılması halinde, alım satım kazancının nasıl hesaplanacağı önem arz etmektedir. Örneğin; 100.000 USD’ye satın aldığınız eurobondu 110.000 USD’ye sattığınız takdirde, gelir vergisine tabi kazanç nasıl hesaplanacak? Gelir İdaresi’nin görüşü, eurobondun TL cinsinden satış bedelinden, alış bedelinin TL karşılığının düşülmesi sonucu hesaplanan tutarın alım satım kazancı olarak kabulü gerektiği yönünde.
Alış ve satış bedellerinin TL karşılığı hesaplanırken alış tarihindeki TCMB döviz alış kuru ve satış tarihindeki TCMB döviz alış kurları esas alınacak. Ayrıca satış bedelinden varsa alım satım giderleri (komisyon, BSMV gibi) de düşülebilir. Kazanç TL bazında hesaplandığı için, alış tarihinden sonra döviz kurunun yükselmesi halinde, yatırımcının kur farkı geliri üzerinden vergi ödemesi döviz bazındaki getiriyi azaltabilir hatta yatırılan anaparada bir azalmaya da sebep olabilir. Bu nedenle, yatırımcıların eurobondları vadesinden önce satmak istemeleri halinde döviz kuru seviyesine göre ödeyecekleri vergiyi de göz önünde bulundurmaları gerekir.
Öte yandan, eurobondun satış ve alış tutarları TL cinsinden hesaplanacağı için, TL cinsinden alış bedelinin menkul kıymetin elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere, her ay TUİK tarafından belirlenen Yİ-ÜFE (yurt içi üretici fiyat endeksi) artış oranında endekslenmesi mümkündür. Dolayısıyla kazanç, TL cinsinden satış tutarından, endekslenmiş maliyet bedeli ve varsa alım satım giderleri düşüldükten sonra kalan tutar olacaktır. 01.01.2006 tarihinden itibaren ihraç edilenler 1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen eurobondların 2021 yılında elden çıkarılmasından sağlanan kazancın; elden çıkarma karşılığında alınan yabancı para tutarının TL karşılığından, bunların alımında ödenen yabancı para tutarının TL karşılığı ve varsa alım satım giderlerinin düşülmesi suretiyle hesaplanması gerekmektedir. Bu hesaplama sırasında maliyet bedelinin endekslenmesi yöntemi de kullanılabilir. Ancak bu yöntemin kullanılabilmesi için alım satım tarihleri arasındaki Yİ-ÜFE endeks farkının %10’un üzerinde olma şartı bulunuyor.
Yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan kazanç için, 2006 öncesi ihraçlarda uygulanan istisnaya benzer herhangi bir istisna söz konusu olmayıp, kazancın tutarı ne olursa olsun beyan edilmesi gerekiyor.
Eurobond faiz gelirinin vergilendirilmesi nasıl olacak, istisna veya indirim yapılacak mı?
Vergi uygulaması bakımından Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendirilmekle birlikte Eurobondlar Geçici 67 nci madde kapsamında değildir. Eurobondlardan elde edilen faiz gelirleri, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/7-a bendine göre % 0 (Sıfır) oranında tevkifata tabi tutulmakta olup, anılan Kanunun 86/1-c bendinde yer alan beyan haddini (2018 yılı için 34.000 TL, 2019 yılı için 40.000 TL, 2020 yılı için 49.000 TL, 2021 yılı için 53.000 TL) aşması halinde faiz gelirinin tamamının yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Bu uygulamada Eurobondların ihraç tarihinin bir önemi bulunmamaktadır. Eurobondlar döviz cinsinden ihraç edildiğinden indirim oranı uygulanmamaktadır. Geçici 59 uncu maddenin yürürlüğü 31/12/2007 tarihinde sona erdiğinden bu tarihten sonra elde edilen gelirler için bu istisna uygulanmamaktadır.
Kaynak: ismmmo,GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
