Hizmet bedeli olarak vergi mükellefine E-SMM Makbuzu düzenlerken eskiden olduğu gibi KDV %18 stopaj %20 olarak düzenleyebilir miyiz? Herhangi bir sözleşme yapılmadı ve sözleşme yapılması zorunlu mu isteğe bağlı mıdır?
3568 sayılı yasaya göre verilen hizmetler için Türmob e-birlik sisteminden mesleki hizmet sözleşmesi yapılması zorunludur. E-smm makbuzunda % 20 GV stopajı ve % 18 KDV hesaplanır.
TÜRMOB
E-Birlik Sözleşmesi İle İlgili Soru ve Cevaplar
1- Vergi Kimlik Numarası (VKN) ve Önemi
Birliğimiz ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında yapılan entegrasyonda, hizmet sözleşmeleri ile aracılık sorumluluk sözleşmesinin eşleşmesinde öncelikle müşteri ve meslek mensubunun 10 haneli vergi kimlik numarası bilgilerinin doğruluğuna bakılmaktadır.
Bu bilgilerde herhangi bir yanlışlık olması halinde sözleşmeler eşleşmeyeceğinden, gerekli kontrol ve güncellemelerin yapılması son derece önemlidir.
Gerçek kişiler için dahi mutlaka TCKN yerine, Vergi Kimlik Numarası girilmelidir.
2- Adi Ortaklık Firması olan müşterimin sözleşmesini nasıl yaparım?
Örneğin; İki ortaklı bir adi ortaklık için e-Birlik sistemine toplam üç adet sözleşme girişi yapılır.
Sözleşmelerin ilki adi ortaklığın kendisi için VKN bilgisi ile Tüzel kişilik olarak defter tutma sözleşme girişi yapılır. Adi ortaklığın Tüzel kişiliği olmamakla birlikte, sistem özelliği gereği işlem bu başlık altında yapılmaktadır.
Diğer sözleşmeler ise adi ortaklığı oluşturan kişiler adına VKN ve T.C. Kimlik numarası ile gerçek kişi olarak tanımlanır, tabii olduğu usul “Diğer” seçilir. Künye bilgileri tanımlandıktan sonra ikinci adıma geçilir (Defter Tutma Kapalı olarak gelir.) ve işin mahiyeti alanında gönderilmesi gereken beyanname türü/türleri seçilip mor artı butonuna basılır. Ardından sözleşme tarih aralıkları tanımlanıp, ek hizmet sözleşmesin diğer adım bilgileri girilip sözleşme kaydedilir.
e-Birlik sisteminde oluşturulan 3 adet sözleşmenin karşılığı olarak, İnternet Vergi Dairesinde 3 adet Aracılık ve Sorumluluk sözleşmesi, e-Birlik sisteminde bulunan sözleşme numara ve tarihi kullanılarak sözleşme oluşturulur.
3- Müşteri Vergi Kimlik Numarası (VKN) Güncellemesi Nedir? Nasıl Yapılır?
15/02/2021 tarihinden önce düzenlenen bazı sözleşmelerin VKN bilgisi yerine T.C. Kimlik numarası bilgisi ile yapıldığı, vergi kimlik numarası ile yapılan bazı sözleşmelerde ise VKN bilgisinin hatalı girildiği tespit edilmektedir.
Herhangi bir mağduriyet oluşmaması için, meslek mensuplarının halen beyannamelerini gönderdikleri müşterileri ile 15/02/2021 tarihinden önce düzenledikleri sözleşme bilgilerini kontrol etmeleri ve mutlaka müşterinin VKN bilgilerinin doğru olduğunu teyit etmeleri gerekmektedir.
Hizmet Sözleşmesi düzenlenirken girilen müşteri VKN bilgilerinin, toplu olarak e-Birlik sisteminde sol tarafta bulanan “Sözleşme Listesi” bölümünden dönemler itibariyle görüntülenmesi mümkündür. Bu bölüme girildikten sonra sağ üst kısımdaki “Dışa Aktar” butonu ile bu bilgilerin indirilmesi ve yazdırılması da mümkündür.
“Sözleşme Listesi” butonuna tıklandığında turuncu renk ile işaretlenmiş olan sözleşmelerde VKN bilgileri hatalıdır. Turuncu renkle işaretlenmiş sözleşmelerin müşteri VKN bilgilerini, sağ tarafta bulunan mavi çark simgesine tıklayarak burada yer alan “VKN Güncelle/ Doğrula” butonuna basmak suretiyle düzeltmeniz ve güncellemeniz mümkündür.
4- Vergi Kimlik Numarası Bilgileri Güncel, Aracılık Sorumluluk Sözleşmesi İle Hizmet Sözleşmesinin Tam Eşleşmesi İçin Ne Yapmalıyım?
Meslek mensubunun, kendisinin ve hizmet verdiği müşterinin VKN bilgisinin doğru olduğunu teyit ettikten sonra aşağıdaki adımları izlemesi gerekmektedir.
- Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine girilerek aracılık sorumluluk sözleşmesi düzenlerken beyan edilen hizmet sözleşmesi numarasına bakması,
- E-Birlik hizmet sözleşme numarası aracılık sorumluluk sözleşmesine yanlış girilmiş ise aracılık sorumluluk sözleşmesinin “Güncelle” butonuna basılması, sözleşme numarası doğru girildikten sonra aracılık sorumluluk sözleşmesinin güncellenmesi gerekmektedir.
- TÜRMOB Hizmet Sözleşmesi numarası sözleşmesinin sağ üst köşesinde çıkan “Yıl/Sicil No/Sıra No”dur. Bu numara “S-1” ibaresi sayfa numarasını göstermekte olup, bu ibare sözleşme numarasına dahil değildir.
Örnek: 2021/125/3
5- E-Birlik Sisteminde Güncel Sözleşmem Yok Ancak Beyanname Gönderiyorum. Ne Yapmalıyım?
E-Birlik sistemine daha önce girilen ancak geçmiş yıllar ve en son 2021 yılı için uzatılmayan sözleşme var ise meslek mensubunun müşteri ile E-Birlik sistemi üzerinden yeniden sözleşme düzenlemesi ve bu sözleşme ile oluşan hizmet sözleşmesi bilgisini kullanarak aracılık sorumluluk sözleşmesini güncellenmesi gerekmektedir.
6- Daha Önce E-Birlik Sisteminde Sözleşme Yapmadım Ancak Aracılık Sorumluluk Yetkim Var. Ne Yapmalıyım?
Daha önce E-Birlik sistemine sözleşme girişi yapmayan ancak Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan aracılık sorumluluk yetkisi alan meslek mensuplarının, E-Birlik sisteminde yeni sözleşme düzenlemeleri, bu hizmet sözleşmesinin numarasını kullanmak suretiyle aracılık sorumluluk sözleşmesi bilgilerini güncellemeleri gerekmektedir.
Burada önemli olan husus, müşteri ile daha önce fiziki ortamda yapılan sözleşme için damga vergi ödenmiş ise e-Birlik yazılımında sözleşme düzenlenir iken özel hükümler bölümüne “Daha önce müşteri ile düzenlenen …… tarih ve …… sayılı sözleşmenin elektronik ortamda beyanı için bu sözleşme düzenlenmiştir.” ibaresinin koyulmasıdır. Bu suretle yeniden damga vergisi ödenmemesi amaçlanmaktadır.
7- GİB entegrasyonu hangi sözleşmeleri kapsamaktadır.
Entegrasyon süreci iki aşamada gerçekleştirilecektir. Birinci aşama, 15/02/2021 tarihinden sonra meslek mensubunun bir müşteri ile ilk kez aracılık sorumluluk sözleşmesi imzalayarak aracılık sorumluluk yetkisi almasına yöneliktir.
İkinci aşamada , daha önce E-Birlik sistemlerine sözleşme girmeyen ancak müşteri ile aracılık sorumluluk sözleşmesi imzalayan ve hali hazırda beyanname gönderen meslek mensupları için ayrı bir takvim belirlenecektir. Başka bir anlatımla, hali hazırda müşterisinin beyannamesini gönderen ancak e-Birlik sistemlerinde sözleşmesi bulunmayan meslek mensuplarının beyanname gönderme yetkileri iptal edilmeyecek, bu durumda olanlar için ikinci bir takvim ve yol haritası açıklanacaktır.
8- 15/02/2021 tarihinden sonra gelmiş olan müşteriler için ne yapmam gerekir?
eBirlik sisteminde yeni gelen müşteri adına sözleşme girişi olmadığı taktirde, G.İ.B tarafından işlem yaptırılmayacak. Bu durumla alakalı meslek mensubu bir uyarı alacak: “eBirlik sözleşmesi olmadığından işlem yapamazsınız, öncelikle eBirlik sisteminde sözleşme girişi yapınız”
9- Müşterimle artık çalışmayacağım, ne yapmam gerekir?
Müşterinizle çalışmayı bırakacağınız tüm durumlarda (vefat, işyeri kapanışı, başka meslek mensubu ile çalışma isteği v.b) müşteriye ait en son girdiğiniz sözleşmeyi FESİH/SONLANDIRMA butonuna basarak sözleşme ilişkisini bitirmeniz gerekmektedir.
10- Uzatma işleminden sonra sözleşmenin hatalı olduğu fark edildiğinde ne yapılması gerekir.
Sistem, girilen sözleşmelerde değişikliğe izin vermemektedir. Bu durumda, meslek mensubunun eski sözleşmesini İPTAL/FESİH etmeden yeni bir sözleşme girişi yapması gerekmektedir.
11- Girişi tamamlanmış bir sözleşmede niçin değişiklik yapamıyorum.
Girişi tamamlanmış bir sözleşmede değişiklik yapılmasına izin verilmemesinin nedeni kötüye kullanımların önüne geçmek ve elektronik ortamda düzenlenen sözleşme ile fiziki ortamda imzalanan sözleşmenin farklılık göstermesini engellemektedir.
Bu konudaki yakınmanın temel nedenlerinden bir tanesi damga vergisidir. Bilindiği üzere, sözleşmelerde damga vergisini doğuran olay, sözleşmenin düzenlenmesidir (taraflarca kağıt ortamında imza altına alınması). Dolayısıyla, henüz müşteri ile imza altına alınmamış bir sözleşmenin iptal edilerek düzenlenmesi damga vergisini doğurmamaktadır.
12- e-Birlik sisteminde sözleşme girişi yapmak istediğimde ‘İlzama yetkili olduğunuz kurum kuruluş kaydına ulaşılamamıştır. Lütfen Odanız ile irtibata geçiniz.’ Uyarısı almaktayım, ne yapmalıyım?
3568 sayılı kanun gereği, müşavirlik hizmetlerinden kazanç sağlamanın temel esası, mesleki büro/şirket ortağı olmak ve çalışanlar kütüğüne kayıtlı olmaktır. İlzama Yetkili ifadesi “Ortağı olduğunuz Şirket veya Büronuzda imza yetkisi kullandığınız ifade etmektedir”.
e-Birlik sisteminde sözleşme düzenlemek için en az bir yerde imza yetkiniz olmalıdır. İmza yetkileri tanımlama işlemleri ise; bağlı bulunduğunuz oda tarafından yapılmaktadır. Odanız tarafından, e-Birlik sistemine şirket/büro bilgilerinizi tanımladığı taktirde sistem üzerinden hizmet sözleşmesi düzenleyebilirsiniz.
13- Mesleki Büro/Şirket Unvanı, Adres, iletişim v.b bilgilerim e-Birlik sisteminde hatalı. Ne yapmam gerekiyor?
e-Birlik sisteminde bulunan mesleki büro/şirket veya kişisel bilgileriniz hatılı olması durumunda bağlı bulunduğunuz oda aracılığıyla bilgilerinizi güncellenmesi sağlaya bilirsiniz.
14- Müşterimin sözleşmesini uzatmak istiyorum. Ancak; müşterimin tabi olduğu usül değişti. Bilgileri nasıl güncellerim.
“Girişi tamamlanmış bir sözleşmede niçin değişiklik yapamıyorum” başlığı altında değinildiği üzere kağıt ortamında yapılan sözleşme ile sistem üzerinde bulunan sözleşmelerin değişiklik göstermemesi adına, mevcut sözleşmelerde güncelleme işlememi yapılamamaktadır. Bu durumda yeni bilgilerle sözleşme yeni sözleşme girişi yapılabilir.
15- Müşterimin e-Birlik hizmet sözleşmesini uzatırken tarih alanına müdahale edemiyorum. Ne yapmam gerekir
e-Birlik hizmet sözleşmesi uzatma işlemlerinde ücret dışındaki alanlar sabit kalır. Bu sebeple sözleşme uzatımlarında tarih alanına müdahale edilemez. Ancak; güncel tutar ve dönem bilgisi e-Birlik tarafından sistemsel olarak oluşturulan ek protokol kısmında gösterilmektedir.
16- e-Birlik sistemine kaydolmak istiyorum. Ancak; telefon numaram güncel değil/görünmüyor. Ne yapmam gerekiyor?
Meslek mensuplarına ait olan mesleki ve kişisel bilgilerin güncellenmesi veya yeni bilgilerin eklenmesi odalar tarafından yapılmaktadır.
Bu nedenle her türlü bilgi güncellenme veya tanımlama işlemlerinde bağlı bulunduğunuz oda ile irtibata geçmelisiniz.
17- 2015-2016 dönemine ait girdiğim sözleşmelerin uzatma işlemini yapabilir miyim?
Sözleşme uzatma işlemleri 2017 döneminde, matbu sözleşme formunun 7.maddesine eklenen “ Taraflar sözleşme süresi bitmeden 15 gün önce yazılı olarak fesih bildirimi ile sonlandırmadığı takdirde sözleşme, ücret dışında aynı şartlarla ve bir yıl süre ile kendiliğinden yenilenmiş sayılacaktır. Fesih bildirimi yapılmadığı sürece sözleşme müteakip yıllarda da ücrete ilişkin düzenleme haricinde aynı şekilde yenilenmiş kabul edilecektir. ” İbaresiyle sözleşme uzatma işlemleri yapılabilmektedir. Daha önceki dönemlerde söz konusu ibare yer almadığından sözleşme bir (1) dönemi kapsamaktadır.
18- 2017-2018-2019 döneminde girdiğim e-Birlik hizmet sözleşmesini mevcut döneme nasıl uzatabilirim?
Hizmet sözleşmelerinde aralarında dönem boşluğu mevcut ise, uzatılan sözleşme mevcut döneme, mevcut dönem asgari ücret tarifesi üzerinden hesaplanarak sözleşme listenize eklenir. Dönem boşlukları sistem tarafında doldurulmaz.
19- e-Birlik sisteminde sadece beyanname gönderme işlemleri için sözleşme düzenlemek istiyorum. Nasıl bir yol yol izlemeliyim?
Müşteri bilgilerinizi tanımladıktan sonra ikinci adımda bulunan “Tablo-I Defter tutma” butonunu pasif hale getirerek, asgari ücret tarifesinde defter tutma ücretinin (Tablo-I) dışındaki işlerin yer aldığı EK Hizmetler/İşin Mahiyeti bölümünden beyanname/hizmet türünü seçip, sözleşme düzenlemeye devam edebilirsiniz.
20- Sözleşme Ücretini Aylık Olarak mı Girmeliyim?
e-Birlik sistemine girilecek tutarlar, sözleşme süresi boyunca alınması gereken toplam tutar olarak belirtilmedir. Örn : Aylık 250 ₺ bir hizmet ücreti, 12 aylık hizmet süresince, 250 * 12 = 3.000,00 ₺ tutarında olacaktır.
21- Asgari Ücret Tarifesindeki tutar ile e-Birlik sisteminde hesaplanan tutar arasında fark var. Neden?
e-Birlik hizmet sözleşmesi için hesaplanan tutarlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanarak, Resmi Gazete’de ilan edilen asgari ücret tarifesi baz alınmaktadır. Ücret hesaplanırken, asgari ücret tarifesinin Notlar Ek 1-C kısmında yer alan maddelerde dikkate alınarak hesaplanmalıdır.
22- Sözleşme devir almak istiyorum ancak vergi numarasını girdiğimde “başka meslek mensubu ile defter tutma sözleşmesi bulunmaktadır” şeklinde uyarı alıyorum ne yapmalıyım?
Defter tutma sözleşmeleri, belli bir dönemde sadece bir meslek mensubu tarafından yapabilir. Eğer hizmettin devri söz konusu ise; hizmet veren eski Meslek Mensubunun İlgili sözleşmeyi Feshetmesi gerekmektedir. Şayet defter tutma hizmeti dışında bir hizmet verilecekse, (Beyanname gönderimi, Danışmanlık vb) “Devam Et” butonu marifetiyle Ek Hizmet Sözleşmesi düzenlenebilir.
23- Sözleşme Devir Almak İstiyorum Nasıl Bir Yol İzlemeliyim?
Hizmet sözleşmesi başka bir meslek mensubu tarafından yapılacaksa, öncelikle sözleşmede yetkisi olan meslek mensubu tarafından sözleşmenin, “FESİH/Sonlandırma” işleminin yapılması akabinde, hizmet verecek yeni meslek mensubu tarafından hizmet sözleşmesi düzenlenebilir.
Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
