ELEKTRONİK MÜSTAHSİL MAKBUZU (E-MÜSTAHSİL MAKBUZU)
(TASLAK TEBLİĞ 25.08.2017 TARİHİNDE YAYINLANDI)
1- E-MÜSTAHSİL MAKBUZU DÜZENLENMESİ VE TESLİMİ NE ŞEKİLDE OLACAKTIR?
1.1- Vergi Usul Kanunu’nun 235’inci maddesinde birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin, gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmesi, nüshalardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermesi, diğer nüshasının ise satıcı çiftçiye imzalatılarak alınması gerektiği ve müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshasının fatura yerine geçer belge olduğu hüküm altına alınmıştır.
1.2- Anılan düzenlemeler çerçevesinde; elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Müstahsil Makbuzunun iki nüsha kağıt çıktısı alınarak, çıktılarının her iki tarafça ıslak imza ile imzalanması ve birer nüshasının taraflarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre muhafaza edilmesi gerekmektedir.
1.3- Tebliğ taslağı kapsamında Gelir İdaresi Başkanlığından e-Müstahsil Makbuzu izni alan mükelleflerin, elektronik ortamda oluşturdukları müstahsil makbuzunun, kağıt nüshasını ıslak imzalı olarak ortamda muhafaza etmeleri gerekmektedir.
1.4- E-Müstahsil Makbuzu ve Raporunun oluşturulması ve gönderilmesinde uyulması gereken format, standart ve Raporlama süresi www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan teknik kılavuzlarda açıklanmıştır.
1.5- Bu Tebliğ taslağında belirlenen usul ve esaslar ile ilgili teknik kılavuzlarda belirlenen format ve standartlara uygun olarak düzenlenmeyen elektronik ortamdaki belgeler, Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenmiş e-Müstahsil Makbuzu olarak kabul edilmeyecektir.
1.6- Mükellefler e-Müstahsil Makbuzu düzenlerken, süreler başta olmak üzere bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda, Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır.
1.7- 426 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında onaylanan Yeni Nesil Ödeme Kaydedici cihazlardan e-Müstahsil Makbuzunda bulunan bilgileri de ihtiva eden bir Bilgi Fiş’inin iki nüsha halinde üretilmesi ve taraflarca imzalanması halinde; bu bilgi fişi nüshaları e-Müstahsil Makbuzunun kağıt nüshaları yerine geçecektir. Bu durum e-Müstahsil Makbuzunun, elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre elektronik ortamda düzenleyicisi tarafından muhafaza edilmesini ve bilgi fişlerinin taraflarca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre muhafaza edilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.
1.8- Düzenlenecek e-Müstahsil Makbuzlarında Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması, doğrulanması ve görüntülenmesine imkan vermek üzere kare koda belge üzerinde yer verilmesi zorunludur.
2- UYGULAMA NE ZAMAN BAŞLAYACAKTIR?
E-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca müstahsil makbuzu belgesini düzenlemek zorunda olan mükellefler 01.01.2018 tarihinden itibaren dahil olabileceklerdir. Uygulamaya dahil olacak mükelleflerin; Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile zorunluluk getirilen haller dışında; e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına dahil olma zorunlulukları bulunmamaktadır.
3- E-MÜSTAHSİL MAKBUZU UYGULAMASINA GEÇİŞ ZORUNLULUĞU NE ZAMAN BAŞLAYACAKTIR?
3.1- Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden mal alan birinci sınıf tüccarlar 01.07.2018 tarihine kadar e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına dahil olması ve bu tarihten itibaren müstahsil makbuzu belgelerini e-Müstahsil Makbuzu olarak düzenlemesi zorunludur.
3.2- E-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına dahil olan; birinci sınıf tüccarların 01.07.2018 tarihine kadar, e-Müstahsil Makbuzu belgesi düzenlemeleri mümkün olduğu gibi kağıt ortamda müstahsil makbuzu belgesi düzenlemesi de mümkündür. Ancak aynı işlem için e-Müstahsil Makbuzu veya kağıt ortamdaki müstahsil makbuzu belgelerinden sadece birinin düzenlenmesi gerekmektedir.
4- E-MÜSTAHSİL MAKBUZUNDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER:
E-Müstahsil Makbuzu belgesinde aşağıda yer alan bilgilerin bulunması zorunludur;
4.1- Malı satın alan tüccar veya çiftçinin adı, soyadı veya unvanı, vergi dairesi, VKN’si ve adresi;
4.2- Belgenin tarihi, saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası,
4.3- Malı satan çiftçinin adı, soyadı, TCKN’si ve ikametgah adresi;
4.4- Satın alınan malın cinsi, miktarı ve bedeli.
***Gelir İdaresi Başkanlığının ihtiyaç duyulması halinde söz konusu bilgilere ilave bilgilerin de e-Müstahsil Makbuzu belgesinde bulunmasını mükelleflere gerekli duyuruları www.efatura.gov.tr internet adresinde yaparak isteyebilir.
***Mükellefler müstahsil makbuzu üzerindeki zorunlu bilgilere ilave olarak ihtiyaçları doğrultusunda farklı bilgilere de yer verebileceklerdir.
5- E-MÜSTAHSİL MAKBUZU BİLGİLERİNİN RAPORLANMASI:
5.1- E-Müstahsil Makbuzu uygulamasını kendi bilgi işlem sistemlerinin Gelir İdaresi Başkanlığı sistemleri ile entegrasyonu yöntemi ile kullanan mükellefler ve e-Müstahsil Makbuzu hizmeti verme konusunda Gelir İdaresi Başkanlığından izin alan özel entegratörler, elektronik ortamda oluşturulan e-Müstahsil Makbuzu belgelerine ilişkin olarak, Gelir İdaresi Başkanlığının http://www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan veri formatı ve standardına uygun “e-Müstahsil Makbuzu Raporu”nu elektronik sertifika ile zaman damgalı olarak imzalayarak internet adresinde yayınlanan teknik kılavuzlarda açıklanan yöntem veya yöntemlerle Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine elektronik ortamda aktarmak zorundadır.
5.2- Gelir İdaresi Başkanlığı, e-Müstahsil Makbuzu raporunun aktarım süresini ve yöntemini belirlemeye, değiştirmeye, sektörler ve mükellef grupları itibariyle farklı veri aktarım süresi ve yöntemi belirlemeye yetkilidir.
5.3- Gelir İdaresi Başkanlığı, yazı ile bildirmek şartıyla e-Müstahsil Makbuzu Raporlarının ve elektronik ortamda arşivlenen belgelerin uzaktan erişimine açılmasını isteyebilir.
5.4- Erişim ve raporlama gereklerinin yerine getirilmiş olması, mükellefin e-Müstahsil Makbuzunu muhafaza ve ibrazı ödevlerini ortadan kaldırmaz.
6- MUHAFAZA VE İBRAZ YÜKÜMLÜLÜĞÜ:
6.1- Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine göre mükellefler, gerek düzenledikleri gerekse adlarına düzenlenen bu tebliğe konu elektronik belge ve kayıtları kendilerine iletim/teslim şekline uygun olarak yasal süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler.
6.2- Tebliğe konu uygulamalardan yararlanan mükellefler, uygulama kapsamında düzenledikleri belgeleri kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edebilecekleri gibi, Başkanlıktan elektronik saklama izni alan mükelleflerin bilgi işlem sistemlerinde de muhafaza edebilirler. Başkanlıktan saklama izni alan mükelleflerden elektronik saklama hizmetinin alınması mükelleflerin Tebliğe konu belgelerin muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
6.3- Muhafaza ve ibraz yükümlülüğü, Tebliğe konu belgelerin doğruluğuna, bütünlüğüne ve değişmezliğine ilişkin her türlü elektronik veri, veri tabanı dosyası, saklama ortamı veya doğrulama ve görüntüleme araçlarını kapsamaktadır.
6.4- Tebliğ Taslağında konu belgelerin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu alanlarda muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk, yurt dışında ikincil bir arşivleme yapılmasına engel teşkil etmez. Başkanlık Tebliğe konu uygulamalardan yararlanmak için başvuran mükelleflerin gerekçeli talebi üzerine bu fıkranın uygulanmasında farklı usul ve esas belirleyebilir.
***Bu Tebliğ Taslağında belirtilen elektronik belgeleri düzenleme yetkisi bulunan mükelleflerin, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur. Bu şekilde belge düzenlemek istisnai bir uygulama olup süreklilik arz etmesi halinde verilen izin iptal edilebilecektir.
Kaynak: VUK Tebliğ Taslağı – Taslağın Kamuoyu Görüşüne Sunulduğu Tarih 25.08.2017
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
