Kovid-19 salgını öncesi küresel ticaretin ana gündemini ABD ve Çin arasında yaşanan ticaret savaşları ve korumacılık eğilimleri oluşturmuştur. Salgın sonrası dönemde ise küresel ticaret hacminin ciddi oranlarda azaldığı görülmektedir. Salgın sonrası küresel ticaret hacminde beklenildiği üzere keskin bir ivme kaybı yaşanmakla birlikte, ticaret savaşlarına ilişkin bazı hususlarda ise geleceğe dönük belirsizlikler halen sürmektedir.
Son dönemlerde küresel ticarette korumacılık eğilimleri sıklıkla küresel ekonomi gündeminde öncelikle yer almıştır. İkinci dünya savaşı sonrasında genel olarak serbest dış ticarete dayalı anlayışın kademeli olarak değişebileceğine yönelik söylemler, uluslararası kamuoyunda en üst seviyedeki politika yapıcıları tarafından dile getirilmektedir. ABD tarafından 2018 yılında Çin’den ithal edilen mallara yönelik başlatılan soruşturmalar, dış ticaretteki korumacılık eğilimlerini yeni bir evreye taşıyarak ticaret savaşları olarak adlandırılmasına neden olmuştur. Bu tarihten itibaren ABD ticaret gerilimlerini tırmandırma eğilimleri göstererek, Avrupa Birliği’nden ithal edilen mallara yönelik olarak da korumacı önlemlerin alınma girişimlerinde bulunmuştur.
Bu gelişmeler sonucunda, 2020 yılı başında ticaret savaşlarının ön plana çıkan iki taraf olan ABD ve Çin arasında “Birinci Safha Ticaret Anlaşması” imzalanmıştır. Bu anlaşmayla iki ülke arasındaki ticaret savaşı kaynaklı gerginliğin kısmen azalması sağlanmış olmakla birlikte, gümrük vergilerinin indirilmesi gibi daha güç başlıkların “İkinci Safha” kapsamında değerlendirilmesi planlanmıştır. Ancak 2020 yılının ikinci çeyreği itibarıyla ”İkinci Safha” anlaşmasına yönelik herhangi bir adımın atılmadığı görülmektedir.
Küresel ticaret hacmi salgından şiddetli derecede olumsuz etkilenmiştir. Dünya ticaret hacmi aylık verilere göre Nisan 2020’de yüzde 12,1 oranında gerileyerek seri içerisindeki en keskin düşüşü gerçekleştirmiştir. Ticaret hacmindeki aşağı yönlü yöneliş ivme kaybetse de önümüzdeki aylarda da devam etme ihtimali bulunmaktadır.
Nitekim UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) tahminlerine göre 2020 yılında küresel ticaret hacminin yüzde 27 oranında daralması beklenmektedir. Bu oran 2007-2008 küresel krizi sonrasında oluşan daralmadan daha derin bir küçülmeyi işaret etmektedir.
Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization) ise 2020 yılında küresel mal ticaret hacminin yüzde 13-32 arasında daralacağını tahmin etmektedir. Uluslararası kuruluşlarca ticaret hacminin seyrine ilişkin tahminlerdeki aşağı yönlü revizyonların, ülkemiz ve ana ticaret ortaklarımıza da yansıdığı gözlenmiştir.
Kaynak: Strateji ve Bütçe Başkanlığı Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Bülteni (Ocak-Haziran)
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
